Η περιοχή South Pars εκτείνεται σε 3.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα και διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου που φτάνουν μέχρι και τα 14,2 τρισ. κυβικά μέτρα
Το Ιράν σχεδιάζει ένα επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε μια προσπάθεια να σταματήσει τη δραματική μείωση της παραγωγής από το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο, το South Pars.
Ενδεχόμενη αποτυχία θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του 40% της παραγωγής βενζίνης της χώρας από το διυλιστήριο συμπυκνωμάτων φυσικού αερίου Star του Περσικού Κόλπου και την αύξηση του κόστους παραγωγής πετροχημικών κατά περίπου 12 δισ. δολάρια ετησίως, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ιρανικού Ινστιτούτου Φυσικού Αερίου.
«Η παραγωγή φυσικού αερίου του South Pars παρέχει σχεδόν το 80% του συνολικού φυσικού αερίου του Ιράν, οπότε είναι ζωτικής σημασίας για όλα τα τμήματα των επιχειρήσεων και της κοινωνίας να μην μειωθεί σημαντικά», δήλωσε στο Oil Price την περασμένη εβδομάδα ανώτερη πηγή της ενεργειακής βιομηχανίας που συνεργάζεται στενά με το Υπουργείο Πετρελαίου της χώρας.
Σε γενικές γραμμές, η περιοχή South Pars εκτείνεται σε 3.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα και διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου που φτάνουν μέχρι και τα 14,2 τρισ. κυβικά μέτρα (tcm) καθώς και 18 δισεκατομμύρια βαρέλια συμπυκνώματος φυσικού αερίου. Εκτός του ότι παράγει το 78% της παραγωγής φυσικού αερίου της χώρας, αντιπροσωπεύει επίσης το 40% των συνολικών εκτιμώμενων αποθεμάτων φυσικού αερίου του Ιράν (33,8 tcm) (που βρίσκονται κυρίως στις νότιες περιοχές Fars, Bushehr και Hormozgan).
Κρίσιμο επίσης είναι ότι είναι το μεγαλύτερο επιβεβαιωμένο κοίτασμα αερίου στον πλανήτη, με 51 tcm αποθεμάτων.
Οι φάσεις ανάπτυξης του κοιτάσματος
Το Ιράν όρισε για το South Pars 24 διαδοχικές φάσεις ανάπτυξης, με τους στόχους παραγωγής να κυμαίνονται από περίπου 28 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα (mcm/d) μέχρι περίπου 57 mcm/d.
Μετά την εφαρμογή του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης («JCPOA», ή στην καθομιλουμένη «πυρηνική συμφωνία») στις 16 Ιανουαρίου 2016, η γαλλική Total ανανέωσε τη δέσμευσή της του 2009 για την ανάπτυξη της φάσης, η οποία είχε εγκαταλειφθεί το 2012, καθώς η Ε.Ε. εισήγαγε κι άλλες κυρώσεις κατά του Ιράν.
Ο γαλλικός κολοσσός πετρελαίου και φυσικού αερίου κατείχε ποσοστό 50,1% στο έργο της Φάσης 11, ενώ το 30% κατείχει η China National Petroleum Corporation και το 19,9% η Petropars, η οποία είναι εξ ολοκλήρου θυγατρική της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας Πετρελαίου.
Η Total επένδυσε γρήγορα περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια στη Φάση 11 και σημειώθηκε πρόοδος στις εργασίες της μονάδας, μέχρι που τον Μάιο του 2018 ήρθε η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία JCPOA.
Δεδομένου του μεγέθους και του πεδίου εφαρμογής της Φάσης 11, έγινε επίκεντρο της προσοχής της Ουάσινγκτον μετά την αποχώρηση, και αυτό έθεσε τους Γάλλους υπό ακραία πίεση προκειμένου να αποχωρήσουν από το έργο.
Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, η CNPC ανέλαβε στη συνέχεια την ευθύνη και έκτοτε έχει σημειωθεί μικρή μόνο πρόοδος.
Το βασικό πρόβλημα στην αντικατάσταση των κορυφαίων δυτικών εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου από κινεζικές εταιρείες ήταν ότι οι τελευταίες δεν διαθέτουν την κορυφαία τεχνολογία που διαθέτουν οι πρώτες. Το ίδιο ισχύει τώρα και για τις ρωσικές εταιρείες, οι οποίες έχουν στερηθεί μεγάλο μέρος της ίδιας τεχνολογίας λόγω διαφόρων κυρώσεων από τότε που η Μόσχα εισέβαλε στην περιοχή της Κριμαίας το 2014.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ίδιου του Εθνικού Ταμείου Ανάπτυξης του Ιράν, η παραγωγή φυσικού αερίου της χώρας θα μειωθεί κατά τουλάχιστον 25% μέσα στα επόμενα 10 χρόνια λόγω της πτώσης της πίεσης στα κοιτάσματα, με το South Pars να σημειώνει μείωση κατά 30% τουλάχιστον.
Οι κινήσεις της Τεχεράνης
Για να προσπαθήσει να το διορθώσει αυτό, το Μάρτιο το Υπουργείο Πετρελαίου του Ιράν συμφώνησε σε ένα πρόγραμμα ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων με διάφορες εγχώριες εταιρείες για την κατασκευή 28 πλατφορμών για την ενίσχυση της πίεσης στο South Pars.
Ωστόσο, ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί σε αυτές, καθώς ούτε οι εγχώριες εταιρείες ούτε οι Κινέζοι και Ρώσοι χρηματοδότες τους διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνολογία και τεχνογνωσία.
Το τελευταίο πρόγραμμα που ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Πετρελαίου - η υλοποίηση 35 νέων γεωτρήσεων σε όλη την περιοχή του South Pars - φαίνεται να προσανατολίζεται στη μεγιστοποίηση της παραγωγής από το κοίτασμα όσο ακόμα μπορεί αυτό να δώσει, και όχι στο να αντιμετωπίσει τις θεμελιώδεις αιτίες της μείωσης της πίεσης και να προσπαθήσει να τις επιβραδύνει.
Πράγματι, σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις του Υπουργείου Πετρελαίου, οι νέες γεωτρήσεις έχουν ως στόχο να αυξήσουν την παραγωγή στην περιοχή κατά 35 εκατομμύρια mcm/d κατά τα επόμενα τρία χρόνια.
Το έδαφος βάζει εμπόδια
«Μέρος του προβλήματος είναι η γεωλογία της περιοχής, με φυσική παρέκκλιση προς την πλευρά του Κατάρ σε πολλά σημεία και όχι προς την ιρανική», δήλωσε πηγή στο OilPrice την περασμένη εβδομάδα.
«Ένα άλλο μέρος του προβλήματος ήταν οι πολλές αδέξιες προσπάθειες των τοπικών εργολάβων να βελτιστοποιήσουν την εξόρυξη με την πάροδο των ετών χωρίς να σκεφτούν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες», πρόσθεσε.
«Υπάρχουν πολλαπλά παραδείγματα γεωτρήσεων σε λάθος περιοχές, γεγονός που έχει αποδυναμώσει τις γύρω δομές, οπότε η διάνοιξη 35 νέων γεωτρήσεων είναι πιθανό να επιδεινώσει την κατάσταση», συμπλήρωσε η ίδια πηγή.
Με αυτά τα δεδομένα, το Ιράν προσβλέπει στην Κίνα για να αυξήσει την πίεσή του στο Κατάρ, ώστε να υιοθετήσει μια πιο συνεργατική προσέγγιση για την ανάπτυξη του κοιτάσματος.
Η περίπτωση του Κατάρ
Το Κατάρ είχε ένα μορατόριουμ στην παραγωγή φυσικού αερίου από το δικό του κοίτασμα North Dome από το 2005 έως το 2017, κατά τη διάρκεια του οποίου κατηγορούσε συχνά το Ιράν για γεωτρήσεις που μείωναν την πίεση στα δικά του κοιτάσματα και για αυτό ζήτησε από την Κίνα να παρέμβει για λογαριασμό του στο Ιράν, κάτι που έκανε», δήλωσε η πηγή.
«Σε εκείνο το στάδιο, στις αρχές του 2017, οι δύο πλευρές κάθισαν κάτω και συμφώνησαν να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της περιοχής, οπότε το Ιράν θέλει την ίδια διαβεβαίωση τώρα από το Κατάρ», πρόσθεσε».
Αυτό είναι ακόμη πιο επείγον από την πλευρά του Ιράν, καθώς το Κατάρ έχει πλέον ξεκινήσει τη δική του προσπάθεια να αυξήσει δραματικά την παραγωγή του από το Βόρειο Θόλο.
Το πρόγραμμα επέκτασης του εμιράτου θα προβλέπει έξι νέα μεγάλα έργα στο Βόρειο Πεδίο Ανατολικά (NFE) και στο Βόρειο Πεδίο Νότια (NFS) έως το 2029.
Το πρόβλημα για το Ιράν σε όλα αυτά είναι ότι, αν και το Κατάρ «παίζει» διπλωματικά τόσο με Ανατολή όσο και με Δύση, οι πιέσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους για την ένταξη του εμιράτου στη σφαίρα επιρροής τους έχουν ενταθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022 και αυτό βαραίνει ενάντια στην πλευρά της Τεχεράνης, ειδικά στο φόντο όλης της έντασης που επικρατεί στη Μέση Ανατολή αυτό το διάστημα.
Ενδεχόμενη αποτυχία θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του 40% της παραγωγής βενζίνης της χώρας από το διυλιστήριο συμπυκνωμάτων φυσικού αερίου Star του Περσικού Κόλπου και την αύξηση του κόστους παραγωγής πετροχημικών κατά περίπου 12 δισ. δολάρια ετησίως, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ιρανικού Ινστιτούτου Φυσικού Αερίου.
«Η παραγωγή φυσικού αερίου του South Pars παρέχει σχεδόν το 80% του συνολικού φυσικού αερίου του Ιράν, οπότε είναι ζωτικής σημασίας για όλα τα τμήματα των επιχειρήσεων και της κοινωνίας να μην μειωθεί σημαντικά», δήλωσε στο Oil Price την περασμένη εβδομάδα ανώτερη πηγή της ενεργειακής βιομηχανίας που συνεργάζεται στενά με το Υπουργείο Πετρελαίου της χώρας.
Σε γενικές γραμμές, η περιοχή South Pars εκτείνεται σε 3.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα και διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου που φτάνουν μέχρι και τα 14,2 τρισ. κυβικά μέτρα (tcm) καθώς και 18 δισεκατομμύρια βαρέλια συμπυκνώματος φυσικού αερίου. Εκτός του ότι παράγει το 78% της παραγωγής φυσικού αερίου της χώρας, αντιπροσωπεύει επίσης το 40% των συνολικών εκτιμώμενων αποθεμάτων φυσικού αερίου του Ιράν (33,8 tcm) (που βρίσκονται κυρίως στις νότιες περιοχές Fars, Bushehr και Hormozgan).
Κρίσιμο επίσης είναι ότι είναι το μεγαλύτερο επιβεβαιωμένο κοίτασμα αερίου στον πλανήτη, με 51 tcm αποθεμάτων.
Οι φάσεις ανάπτυξης του κοιτάσματος
Το Ιράν όρισε για το South Pars 24 διαδοχικές φάσεις ανάπτυξης, με τους στόχους παραγωγής να κυμαίνονται από περίπου 28 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα (mcm/d) μέχρι περίπου 57 mcm/d.
Μετά την εφαρμογή του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης («JCPOA», ή στην καθομιλουμένη «πυρηνική συμφωνία») στις 16 Ιανουαρίου 2016, η γαλλική Total ανανέωσε τη δέσμευσή της του 2009 για την ανάπτυξη της φάσης, η οποία είχε εγκαταλειφθεί το 2012, καθώς η Ε.Ε. εισήγαγε κι άλλες κυρώσεις κατά του Ιράν.
Ο γαλλικός κολοσσός πετρελαίου και φυσικού αερίου κατείχε ποσοστό 50,1% στο έργο της Φάσης 11, ενώ το 30% κατείχει η China National Petroleum Corporation και το 19,9% η Petropars, η οποία είναι εξ ολοκλήρου θυγατρική της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας Πετρελαίου.
Η Total επένδυσε γρήγορα περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια στη Φάση 11 και σημειώθηκε πρόοδος στις εργασίες της μονάδας, μέχρι που τον Μάιο του 2018 ήρθε η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία JCPOA.
Δεδομένου του μεγέθους και του πεδίου εφαρμογής της Φάσης 11, έγινε επίκεντρο της προσοχής της Ουάσινγκτον μετά την αποχώρηση, και αυτό έθεσε τους Γάλλους υπό ακραία πίεση προκειμένου να αποχωρήσουν από το έργο.
Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, η CNPC ανέλαβε στη συνέχεια την ευθύνη και έκτοτε έχει σημειωθεί μικρή μόνο πρόοδος.
Το βασικό πρόβλημα στην αντικατάσταση των κορυφαίων δυτικών εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου από κινεζικές εταιρείες ήταν ότι οι τελευταίες δεν διαθέτουν την κορυφαία τεχνολογία που διαθέτουν οι πρώτες. Το ίδιο ισχύει τώρα και για τις ρωσικές εταιρείες, οι οποίες έχουν στερηθεί μεγάλο μέρος της ίδιας τεχνολογίας λόγω διαφόρων κυρώσεων από τότε που η Μόσχα εισέβαλε στην περιοχή της Κριμαίας το 2014.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ίδιου του Εθνικού Ταμείου Ανάπτυξης του Ιράν, η παραγωγή φυσικού αερίου της χώρας θα μειωθεί κατά τουλάχιστον 25% μέσα στα επόμενα 10 χρόνια λόγω της πτώσης της πίεσης στα κοιτάσματα, με το South Pars να σημειώνει μείωση κατά 30% τουλάχιστον.
Οι κινήσεις της Τεχεράνης
Για να προσπαθήσει να το διορθώσει αυτό, το Μάρτιο το Υπουργείο Πετρελαίου του Ιράν συμφώνησε σε ένα πρόγραμμα ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων με διάφορες εγχώριες εταιρείες για την κατασκευή 28 πλατφορμών για την ενίσχυση της πίεσης στο South Pars.
Ωστόσο, ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί σε αυτές, καθώς ούτε οι εγχώριες εταιρείες ούτε οι Κινέζοι και Ρώσοι χρηματοδότες τους διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνολογία και τεχνογνωσία.
Το τελευταίο πρόγραμμα που ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Πετρελαίου - η υλοποίηση 35 νέων γεωτρήσεων σε όλη την περιοχή του South Pars - φαίνεται να προσανατολίζεται στη μεγιστοποίηση της παραγωγής από το κοίτασμα όσο ακόμα μπορεί αυτό να δώσει, και όχι στο να αντιμετωπίσει τις θεμελιώδεις αιτίες της μείωσης της πίεσης και να προσπαθήσει να τις επιβραδύνει.
Πράγματι, σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις του Υπουργείου Πετρελαίου, οι νέες γεωτρήσεις έχουν ως στόχο να αυξήσουν την παραγωγή στην περιοχή κατά 35 εκατομμύρια mcm/d κατά τα επόμενα τρία χρόνια.
Το έδαφος βάζει εμπόδια
«Μέρος του προβλήματος είναι η γεωλογία της περιοχής, με φυσική παρέκκλιση προς την πλευρά του Κατάρ σε πολλά σημεία και όχι προς την ιρανική», δήλωσε πηγή στο OilPrice την περασμένη εβδομάδα.
«Ένα άλλο μέρος του προβλήματος ήταν οι πολλές αδέξιες προσπάθειες των τοπικών εργολάβων να βελτιστοποιήσουν την εξόρυξη με την πάροδο των ετών χωρίς να σκεφτούν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες», πρόσθεσε.
«Υπάρχουν πολλαπλά παραδείγματα γεωτρήσεων σε λάθος περιοχές, γεγονός που έχει αποδυναμώσει τις γύρω δομές, οπότε η διάνοιξη 35 νέων γεωτρήσεων είναι πιθανό να επιδεινώσει την κατάσταση», συμπλήρωσε η ίδια πηγή.
Με αυτά τα δεδομένα, το Ιράν προσβλέπει στην Κίνα για να αυξήσει την πίεσή του στο Κατάρ, ώστε να υιοθετήσει μια πιο συνεργατική προσέγγιση για την ανάπτυξη του κοιτάσματος.
Η περίπτωση του Κατάρ
Το Κατάρ είχε ένα μορατόριουμ στην παραγωγή φυσικού αερίου από το δικό του κοίτασμα North Dome από το 2005 έως το 2017, κατά τη διάρκεια του οποίου κατηγορούσε συχνά το Ιράν για γεωτρήσεις που μείωναν την πίεση στα δικά του κοιτάσματα και για αυτό ζήτησε από την Κίνα να παρέμβει για λογαριασμό του στο Ιράν, κάτι που έκανε», δήλωσε η πηγή.
«Σε εκείνο το στάδιο, στις αρχές του 2017, οι δύο πλευρές κάθισαν κάτω και συμφώνησαν να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της περιοχής, οπότε το Ιράν θέλει την ίδια διαβεβαίωση τώρα από το Κατάρ», πρόσθεσε».
Αυτό είναι ακόμη πιο επείγον από την πλευρά του Ιράν, καθώς το Κατάρ έχει πλέον ξεκινήσει τη δική του προσπάθεια να αυξήσει δραματικά την παραγωγή του από το Βόρειο Θόλο.
Το πρόγραμμα επέκτασης του εμιράτου θα προβλέπει έξι νέα μεγάλα έργα στο Βόρειο Πεδίο Ανατολικά (NFE) και στο Βόρειο Πεδίο Νότια (NFS) έως το 2029.
Το πρόβλημα για το Ιράν σε όλα αυτά είναι ότι, αν και το Κατάρ «παίζει» διπλωματικά τόσο με Ανατολή όσο και με Δύση, οι πιέσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους για την ένταξη του εμιράτου στη σφαίρα επιρροής τους έχουν ενταθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022 και αυτό βαραίνει ενάντια στην πλευρά της Τεχεράνης, ειδικά στο φόντο όλης της έντασης που επικρατεί στη Μέση Ανατολή αυτό το διάστημα.
www.worldenergynews.gr
