Η μοναδική δυνατότητα αποθήκευσης που παρέχουν τα προϊόντα με βάση το ξύλο - Η επίδραση της πολιτικής και των βιώσιμων δασικών πρακτικών
Ο ανανεώσιμος άνθρακας αποτελεί μια λύση για την αντικατάσταση των ορυκτών πόρων σε όλες τις βιομηχανίες τοποθετώντας τον στην καρδιά της στρατηγικής της Ευρώπης για την κυκλική οικονομία.
Έχει παρουσία… από τις κατασκευές και τη συσκευασία έως τα χημικά και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
Σε αυτό το άρθρο θα διαπιστώσετε τι προσφέρει και το ξύλο (τα προϊόντα που το έχουν βάση), καθώς και τις δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην αφαίρεση άνθρακα.
Ο ανανεώσιμος άνθρακας κερδίζει δυναμική ως «ακρογωνιαίος λίθος» της κυκλικής οικονομίας της ΕΕ, αλλά η επιτυχία του εξαρτάται από την έξυπνη πολιτική και τις βιώσιμες δασικές πρακτικές, είπαν ειδικοί σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Euractiv στις 18 Μαρτίου.
Καθώς η ΕΕ πιέζει να πετύχει τους στόχους της για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, η έννοια του «ανανεώσιμου άνθρακα» αυξάνεται γρήγορα τόσο στους πολιτικούς όσο και στους βιομηχανικούς κύκλους.
Διαφορά ορυκτού άνθρακα με ανανεώσιμο
Σε αντίθεση με τον ορυκτό άνθρακα (εξάγεται από το υπόγειο και απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα κατά την παραγωγή και κατανάλωση), ο ανανεώσιμος άνθρακας προέρχεται από υπέργειες πηγές, βιομάζα, ανακυκλωμένα υλικά και δεσμευμένο CO2. Εν ολίγοις, ο άνθρακας είναι ήδη μέρος του συνεχιζόμενου κύκλου άνθρακα.
«Ο ανανεώσιμος άνθρακας δεν είναι μόνο η αντικατάσταση υλικών με βάση τα ορυκτά: είναι η επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο σχεδιάζουμε, χρησιμοποιούμε και επαναχρησιμοποιούμε πόρους σε όλες τις βιομηχανίες», δήλωσε ο Michael Carus (Διευθύνων Σύμβουλος του Ινστιτούτου Nova με έδρα τη Γερμανία) κατά τη διάρκεια πρόσφατης εκδήλωσης που διοργανώθηκε από την EURACTIV και τον Όμιλο Metsä.
Η δυνατότητα του ξύλου - Αξιοποίηση κάθε δέντρου
Τα προϊόντα με βάση το ξύλο, για παράδειγμα, έχουν μια μοναδική δυνατότητα αποθήκευσης άνθρακα για μεγάλες περιόδους όταν χρησιμοποιούνται σε κατασκευές ή ανθεκτικά αγαθά, καθιστώντας τα ένα κρίσιμο συστατικό μιας κυκλικής οικονομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Ένα κεντρικό θέμα στη συζήτηση για τις ανανεώσιμες πηγές άνθρακα είναι η αρχή της κλιμακωτής χρήσης: η λήψη της μέγιστης αξίας από πόρους βιομάζας, όπως το ξύλο, πριν χρησιμοποιηθούν τελικά για ενέργεια.
Η αρχή υπαγορεύει ότι η βιομάζα πρέπει πρώτα να μεταφερθεί σε προϊόντα μακράς διάρκειας (όπως κτίρια και έπιπλα), στη συνέχεια να επαναχρησιμοποιηθεί ή να ανακυκλωθεί και μόνο στο τελικό στάδιο να μετατραπεί σε ενέργεια.
Αυτή η προσέγγιση διασφαλίζει ότι ο άνθρακας παραμένει αποθηκευμένος για όσο το δυνατόν περισσότερο, αντί να απελευθερώνεται πρόωρα μέσω της καύσης.
Ωστόσο, η στροφή προς τον άνθρακα από ανανεώσιμες πηγές δεν είναι χωρίς προκλήσεις.
Τα δάση σε όλη την Ευρώπη βρίσκονται ήδη υπό πίεση και η αυξημένη συγκομιδή θα μπορούσε να υπονομεύσει την ικανότητά τους να δεσμεύουν άνθρακα μακροπρόθεσμα. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι τα κλιματικά οφέλη από τη συγκομιδή μπορεί να μην αντισταθμίσουν τη μειωμένη απορρόφηση άνθρακα που αντιμετωπίζουν ήδη τα δάση της Ευρώπης.
«Αν κόβεις ένα δέντρο για να φτιάξεις ακόμη και μια δοκό κατασκευής, για παράδειγμα, δημιουργείς χρέος άνθρακα, που σημαίνει ότι το αντίθετο, το να μην κόβεις το δέντρο, θα ήταν καλύτερο από την άποψη του κλίματος.
Eίναι προφανώς καλύτερο να χτίζετε με ξύλο παρά με τσιμέντο, με σκυρόδεμα», δήλωσε ο Martin Pigeon (ακτιβιστής στη ΜΚΟ Fern).
Υβριδικές κατασκευαστικές λύσεις
Στον κατασκευαστικό τομέα, το ξύλο αναδεικνύεται ως φιλική προς το κλίμα εναλλακτική λύση έναντι του σκυροδέματος και του χάλυβα.
Εταιρείες όπως η Metsä (φινλανδικός όμιλος δασών), επενδύουν σε αναγεννητική δασοκομία και προϊόντα ξύλου υψηλής αξίας που υποστηρίζουν το κλιμακωτό μοντέλο.
Αλλά ακόμη και εδώ, οι ομιλητές προειδοποίησαν ενάντια σε μια προσέγγιση που ταιριάζει σε όλους.
«Δεν μπορούν ή δεν πρέπει να κατασκευάζονται τα πάντα από ξύλο. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε έξυπνες, υβριδικές κατασκευαστικές λύσεις που χρησιμοποιούν υλικά όπου είναι πιο αποτελεσματικά», δήλωσε ο Jaakko Anttila (EVP της Metsä Wood).
Το κορυφαίο προϊόν τους (η ξυλεία από πλαστικοποιημένο καπλαμά), προσφέρει τριπλάσια αγοραία αξία από την παραδοσιακή ξυλεία ενώ χρησιμοποιεί το ξύλο πιο αποτελεσματικά. Τέτοιες καινοτομίες, υποστηρίζουν, είναι το «κλειδί» για την κατασκευή κτιρίων υψηλής αξίας και χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Το ξύλο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλα υλικά για πιο φιλικά προς το κλίμα κτίρια.
«Έχουμε δείξει παγκοσμίως σε εκατοντάδες έργα ότι η διασταυρούμενη ξυλεία μπορεί να αντικαταστήσει το τσιμέντο, όχι συνολικά, αλλά περίπου το 80% του τσιμέντου», δήλωσε ο Michael Carus.
Αυτό θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές άνθρακα από το τσιμέντο, το οποίο επί του παρόντος αντιπροσωπεύει περίπου το 7-8% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Δράσεις της ΕΕ στην πιστοποίηση αφαίρεσης άνθρακα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) εργάζεται ενεργά πάνω σε πλαίσια για τη μέτρηση και την πιστοποίηση της αφαίρεσης άνθρακα, συμπεριλαμβανομένου του άνθρακα που αποθηκεύεται σε προϊόντα.
Αυτές οι πολιτικές στοχεύουν να δώσουν στις εταιρείες σαφέστερα μηνύματα αγοράς και να ανταμείψουν τις θετικές για το κλίμα πρακτικές.
«Εργαζόμαστε σε συστήματα πιστοποίησης και παρακολούθησης αφαίρεσης άνθρακα για να παρακολουθούμε πόσο CO2 αποθηκεύεται στα δάση και τα προϊόντα», δήλωσε ο Christian Holzleitner (επικεφαλής μονάδας στη DG CLIMA της Ευρωπαϊκής Επιτροπής).
Άλλη πρόταση
Πέρα από την πιστοποίηση, οι ειδικοί πρότειναν μια πιο δυναμική προσέγγιση: επιβολή της χρήσης ανανεώσιμων πηγών άνθρακα σε συγκεκριμένους τομείς, όπως οι ποσοστώσεις στις αγορές ενέργειας.
Η κλωστοϋφαντουργία, για παράδειγμα, εξαρτάται όλο και περισσότερο από τον πολυεστέρα με βάση τα ορυκτά. Χωρίς παρέμβαση, αυτή η τάση θα συνεχίσει να επιδεινώνει τις κλιματικές επιπτώσεις του κλάδου.
«Αν επιβάλλαμε όρια στη χρήση ορυκτών άνθρακα στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, θα βλέπατε ταχεία ανάπτυξη στις ίνες με βάση το ξύλο και καινοτομίες στην ανακύκλωση υλικών», δήλωσε ο Michael Carus.
Τόνισε επίσης ένα ευρύτερο θέμα: το χάσμα καινοτομίας της Ευρώπης δεν αφορά ιδέες αλλά για την κλιμάκωσή τους.
«Έχουμε λαμπρά πιλοτικά έργα και τεχνολογίες, αλλά δεν υπάρχουν οι πολιτικές από την πλευρά της ζήτησης για να τα φέρουμε στην αγορά».
www.worldenergynews.gr
