Oι μεγάλες δυνάμεις, σύμφωνα με το Bloomberg, επέλεξαν τη διάσκεψη του Μονάχου για να εκφωνήσουν ομιλίες που θα άλλαζαν δραματικά την αρχιτεκτονική της παγκόσμιας ασφάλειας. Το 2007, ο Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε ότι η Ρωσία δεν θα ακολουθεί πλέον τους κανόνες που θέτει η Δύση και ότι θα αντιμετωπίζει τον Οργανισμό της Συμφωνίας του Βορείου Ατλαντικού ως εχθρική δύναμη. Αυτό το Σαββατοκύριακο, οι ΗΠΑ εξέδωσαν μια παρόμοια ειδοποίηση στους συμμάχους τους, κάτι που αποτέλεσε σοκ για τους Ευρωπαίους και πιθανότατα άφησε τη διατλαντική συμμαχία κλινικά νεκρή.
Τα μηνύματα από την Αμερική
Η ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ JD Vance έσταζε από περιφρόνηση για όσους βρίσκονταν στην αίθουσα και πρόσφερε μια σειρά μηνυμάτων που είναι πιθανό να αλλάξουν την προοπτική της Ευρώπης για την ασφάλεια όσο και του Πούτιν πριν από χρόνια. Ο μετασχηματισμός που ακολούθησε προκάλεσε τρεις πολέμους (Γεωργία το 2008, Ουκρανία το 2014 και 2022), μια αναδιάταξη των ευρωπαϊκών ενεργειακών αγορών και των διεθνών θεσμών, καθώς και ένα νέο στρατιωτικό μπλοκ για τη Μόσχα που περιλαμβάνει την Κίνα, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα.
Το πρώτο μήνυμα του Βανς στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου ήταν ότι η κυβέρνηση Τραμπ στοχεύει να είναι επαναστατική και να το δείξει στο εξωτερικό, καθώς βλέπει τις περισσότερες ευρωπαϊκές πολιτείες ως «εσωτερική απειλή». Αυτό, με βάση τα λεγόμενά του, αν αλλάξει, τότε θα χρειαστεί να πιουν από το φλιτζάνι MAGA.
Η Ευρώπη, σύμφωνα με τον Βανς, έχει εγκαταλείψει τις βασικές δημοκρατικές αξίες στις οποίες θεμελιώθηκε η διατλαντική συμμαχία. Ο αντιπρόεδρος ήταν εκεί για να ενημερώσει ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ βλέπει το κατεστημένο της Ευρώπης ως αντίπαλους στον αγώνα που ενδιαφέρεται περισσότερο - ενάντια στη φιλελεύθερη τάξη που δημιούργησε η Ουάσιγκτον μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και υποστήριξε έκτοτε.
Η νέα αμερικανική μάχη
Στη νέα αμερικανική μάχη με τον φιλελευθερισμό, θα πρέπει πλέον να είναι ξεκάθαρο ότι η Ρωσία εκλαμβάνεται ως πιθανός σύμμαχος. Βέβαια και από την πλευρά του Πούτιν, οι προσπάθειες να οικοδομήσει μια σφαίρα επιρροής στην Ουκρανία και ίσως πιο πέρα στην Ευρώπη δεν αποτελούν, για τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, πάρα μια αποτρόπαια παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Είναι κάτι που θα ήθελε να πετύχει και για τις ΗΠΑ, στον Καναδά, τη Γροιλανδία, τον Παναμά και τον Κόλπο του Μεξικού.
Ο Βανς έδωσε το επόμενο μήνυμά του απλώς αγνοώντας τα ζητήματα της ασφάλειας, και κυρίως της Ουκρανίας, όπου είχαν συγκεντρωθεί για να συζητήσουν οι ηγέτες της Ευρώπης και οι αξιωματούχοι της άμυνας. Η Ευρώπη, όπως άφησε να εννοηθεί, ήταν πολύ αδύναμη για να αξίζει διαβουλεύσεις ή μια θέση στο τραπέζι με τις μεγάλες δυνάμεις που θα διεξάγουν τις συνομιλίες, δηλαδή τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και ενδεχομένως την Κίνα. Υπάρχει, όμως, μεγάλη πιθανότατα η Ευρώπη να αποδεχθεί τον ρόλο αυτό. Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν, αυτή την στιγμή, να αντέξουν οικονομικά μια ανοιχτή διάσπαση με τον ισχυρό -αν και σύντομα-σύμμαχο του, επειδή είναι πράγματι πολύ αδύναμοι για να αντιμετωπίσουν τη Ρωσία μόνοι τους.
Η στάση της Ευρώπης προ του… λέοντος
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μίλησε, λίγο πριν από τον Βανς για το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει παραδώσει συλλογικά περισσότερη βοήθεια στην Ουκρανία από τις ΗΠΑ και έχει αυξήσει σημαντικά τις αμυντικές δαπάνες από την στιγμή της εισβολής του Πούτιν πριν από τρία χρόνια. Οι προτάσεις της να υπερτροφοδοτήσει τώρα την ευρωπαϊκή άμυνα είναι ζωτικής σημασίας, αλλά έχουν αργήσει κατά μια δεκαετία.
Η τελευταία εβδομάδα ήταν κάτι περισσότερο από μια κλήση αφύπνισης για τους Ευρωπαίους. Έχει συνειδητοποιήσει τους χειρότερους φόβους της. Οι ηγέτες και οι αξιωματούχοι της άμυνας ξέρουν τώρα ότι είναι μόνοι τους, ότι δεν μπορούν να βασιστούν στις ΗΠΑ γιατί καλούνται να σεβαστούν τη ρήτρα συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ στο Άρθρο V και ότι ο Τραμπ δεν επιθυμεί να τους συμπεριλάβει στη συμφωνία που ελπίζει να κάνει με τον Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου. ‘Εχοντας θέσει τους όρους μιας διευθέτησης, σκοπεύει να πάρει το τεράστιο καρτέρι, συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων ασφαλείας για το Κίεβο. Αυτό είναι κάτι που όλοι στο κοινό του Βανς αυτό το Σαββατοκύριακο –και πάνω απ’ όλα ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι– γνωρίζουν ότι η Ευρώπη είναι θλιβερά άσχημα προετοιμασμένη να κάνει.
Η ουσία είναι ότι η Ευρώπη χρειάζεται ακόμα τις ΗΠΑ και το γνωρίζει, αλλά η Αμερική του Τραμπ δεν βλέπει πλέον την ανάγκη για Ευρώπη. Αυτό δεν σημαίνει ότι το θα δοθεί στην Ουκρανία το τέλος που θέλει. Οι απαιτήσεις του Πούτιν απέχουν πολύ από αυτό που μπορεί να δεχτεί η Ουκρανία, και το Κίεβο έχει τη δική του φωνή. Ένα πρώτο σημάδι αυτού φάνηκε αυτό το Σαββατοκύριακο, όταν ο Ζελένσκι είπε ότι δεν είχε ακόμη αποδεχτεί την πρόταση του Τραμπ να εμπορευθεί περίπου το ήμισυ των φυσικών πόρων της Ουκρανίας
Η στάση της Ουκρανίας
Ο Ζελένσκι πιέζει τη στρατηγική της Αμερικής, λέγοντας ότι θα συναντηθεί με τον Πούτιν μόνο όταν συμφωνηθεί μια κοινή διαπραγματευτική θέση μεταξύ όλων των συμμάχων της Ουκρανίας. Αμφιβάλλω ότι η Ευρώπη μπορεί να προχωρήσει για να καλύψει το κενό που αφήνει αυτό που ισοδυναμεί με την αποστασία της Αμερικής. Αυτό δεν είναι μόνο λόγω έλλειψης πόρων. Είναι επίσης επειδή η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει την Ουκρανία και τον εθνικισμό ως σφήνες για να εμβαθύνει τις διαιρέσεις στη γηραιά ήπειρο, και μπορεί κάλλιστα να τα καταφέρει.
Αυτή είναι μια πρόκληση που πρέπει επιτέλους να αντιμετωπίσουν οι ηγέτες της Ευρώπης, κάνοντας ό,τι χρειάζεται για να μπορέσουν να διασφαλίσουν τη συλλογική τους ασφάλεια σε μια μετααμερικανική τάξη, επειδή αυτή είναι μια ήπειρος που είχε πολύ κακές εμπειρίες με τον αχαλίνωτο εθνικισμό. Υπήρξε, άλλωστε, ένα τρίτο συνέδριο εποχής στο Μόναχο, το 1938, και η «ειρήνη στην εποχή μας» δεν ακολούθησε.
www.worldenergynews.gr
