Οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς έχουν φτάσει ήδη τα 650 εκατ. σε συνολικό κόστος και οι τιμές του φυσικού αερίου την εβδομάδα που πέρασε ανέκαμψαν στις αγορές.
Η εικόνα ήταν πολύ χειρότερη στα μέσα της εβδομαδας, καθώς την Παρεσκευή 19/11 οι τιμές υποχώρησαν 9% αλλά παρέμειναν στα επίπεδα των 86 ευρώ/MWh, ιστορικά υψηλά επίπεδα και πάντως πολλαπλάσια αυτών που βρίσκονταν στην αρχή του 2021.
Ο πρώτος που είχε προειδοποιήσει για την επερχόμενη κρίση στις 12 Οκτωβρίου ήταν ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, λέγοντας χαρακτηριστικά:
Η παρούσα ενεργειακή κρίση είναι η πρώτη που βιώνουμε από μια σειρά κρίσεις που έρχονται.
"Οι κοινωνίες υπό το βάρος της κλιματικής αλλαγής αποφάσισαν, ότι έπρεπε να επιταχύνουμε την στροφή προς την καθαρή ενέργεια χωρίς επενδύσεις, χωρίς σχέδιο.
Το μόνο που κάνουμε είναι να φτιάχνουμε Αιολικά και Φωτοβολταϊκά, αγνοώντας τις υποδομές για το καύσιμο - γέφυρα, που είναι το φυσικό αέριο.
Θα έπρεπε ήδη να υπάρχουν στρατηγικά αποθέματα φυσικού αερίου, όπως στο πετρέλαιο, αλλά η Ευρώπη τώρα το κατάλαβε και οι Βρυξέλλες τώρα το αποφάσισαν", τόνισε.
Ακολούθησε ο πρόεδρος Ντράγκι: "Ήμασταν σαφείς σε ό,τι αφορά την ανάγκη να προετοιμαστεί αμέσως μια ολοκληρωμένη αποθήκευση των στρατηγικών αποθεμάτων. Πρέπει να προστατέψουμε όλες τις χώρες της ΕΕ με τον ίδιο τρόπο. Μακροπρόθεσμα πρέπει να στοχεύσουμε στη στρατηγική των ανανεώσιμων πηγών, αλλά όταν οι τιμές του φυσικού αερίου αυξάνονται, τίθεται και το πρόβλημα του πώς θα χρηματοδοτηθεί η πορεία αυτή. Είναι δύσκολο να στερηθούν άμεσα, πολλές χώρες, το φυσικό αέριο".
Στις 22 Οκτβωρίου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν λίγο μετά τη λήξη της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες δήλωσε, ότι συμφωνήθηκε να εξεταστεί η δημιουργία στρατηγικού αποθέματος φυσικού αερίου , αλλά και οι πιθανότητες κοινών προμηθειών και η Επιτροπή να εντατικοποιήσει τις επαφές της με τους προμηθευτές.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι θα αξιολογηθεί η λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων (ETS) και η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση τον Δεκέμβριο, λίγο πριν επανέλθουν στο θέμα της ενέργειας οι Ευρωπαίοι ηγέτες.
Γιατί πήραν οι εξελίξεις άλλη τροχιά
Οι εξελίξεις όμως διέγραψαν άλλη τροχιά καθώς οι Γερμανοί δεν ευθυγραμμίστηκαν με τα αιτήματα Πούτιν, που έχουν να κάνουν με τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια για την τροφοδοσία της Ευρώπης αλλά και την πρόσβαση στον έλεγχο του Nord Stream 2. Αποτέλεσμα ήταν η Ρωσία να συνεχίσει να ικανοποιεί μόνο τις συμβατικές της υποχρεώσεις και να μην αυξήσει τις ποσότητες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, οι αποθηκευτικοί χώροι της οποίας είναι σήμερα στο 72% της χωρητικότητας.
Οι Γερμανοί από την πλευρά τους έδειξαν αποφασισμένοι να επιβάλλουν τους δικούς τους όρους ανακοινώνοντας, ότι οι μελέτες δόθηκαν στις αρμόδιες ρυμθσιτικές αρχές, οι οποίες χρειάζονται χρόνο κάποιων μηνών για να καταλήξουν στις εισηγήσεις τους. Οι τιμές φυσικού αερίου δεν υποχωρούσαν και το πρόβλημα βγήκε στην επιφάνεια την εβδομάδα που πέρασε, όταν από την γερμανική πλευρά δημοσιοποιήθηκε ότι με την σημερινή του νομική μορφή, επί της ουσίας, δεν μπορεί να λειτουργήσει ο Nord Stream 2.
Οι τιμές απογειώθηκαν και ο Πεσκόφ έδωσε το στίγμα της κατεύθυνσης, συνιστώντας υπομονή και ψυχραιμία. Η νέα συμφωνία προβλέπει ότι η νομική μορφή της εταιρίας, που θα ελέγχει το Nord Stream 2 θα είναι μια αυτόνομη οντότητα, που όμως για να τροφοδοτήσει το σύστημα θα απαιτηθεί μια προεργασία μέχρι τον Μάρτιο του 2022, σύμφωνα με τις πηγές της γερμανικής κυβέρνησης.
Πολύ περισσότερο η νέα γερμανική κυβέρνηση Σολτζ δεν θα βιαστεί να δώσει λύσεις στα θέματα φυσικού αερίου καθώς:
- Είναι δέσμα των Πρασίνων, που πιέζουν ασφυκτικά για την επιτάχυνση της πράσινης στροφής και δεν μίλησαν θετικά για το Nord Stream 2.
- Aναζητά κονδύλια 500 δισ για την μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της Πράσινης Μετάβασης, ενώ παράλληλα οι Φιλελέυθεροι θα τον πιέσουν για περιορισμό των δημοσιονομικών εκτροπών.
- Η Γερμανία ως προηγμένη αγορά έχει πολύ περισσότερες εναλλακτικές λύσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες αγορές στον τομέα της τροφοδοσίας με αποτέλεσμα οι τιμές χονδρικής να διαμορφώνονται σε χαμηλότερα και πιο ανεκτά επίπεδα έναντι του ετρωπαϊκού νότου.
Οι αυξήσεις θα είναι σημαντικές παρά τις επιδοτήσεις
Έτσι το πρόβλημα παραμένει και θα παραμείνει, επιβάλλοντας στο ενεργειακό επιτελείο να αντιμετωπίσει έναν πολύ δύσκολο και μακρύ χειμώνα.
Η πιθανότερη λύση είναι η προσφυγή στην χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό με δεδομένο, ότι τα αναγκαία κονδύλια στο συνολό τους από την αρχή της κρίσης μέχρι τον Μάρτιο αναμένεται να ξεπεράσουν το 1 δισ.
Ακόμα και ο ΕΦΚ να μειωθεί, όπως κάποιοι εισηγούνται, αυτό θα έχει το αντίστοιχο δημοσιονομικό κόστος σε βάρος των φορολογικών εσόδων.
Εξάλλου ο προϋπολογισμός που μόλις ετοιμάστηκε προβλέπει αύξηση 300 εκατ από τον ΕΦΚ για το 2022.
Η κρίση έχει δύο άξονες : Τις τιμές ηλεκτρισμού, που επιβαρύνονται από την άνοδο της τιμής της χονδρικής και τις τιμές του φυσικού αερίου.
Ο πρώτος τομέας πέραν των αναγκών αυξημένων επιδοτήσεων, που θα προκύψουν στην πορεία ξεπερνώντας τα 40 ευρώ/ MWh, εμπεριέχει και τον συστημικό κίνδυνο της αύξησης των ανοιγμάτων και των οφειλών των εταιριών προς τους διαχειριστές.
Το φυισκό αέριο είναι δυσκολότερη υπόθεση, καθώς η ΔΕΠΑ έχει αναλάβει την διαχείριση της επέκτασης της επιδότσης του 15% στους ιδιώτες παρόχους.
Εν κατακλείδι παρά τις εποδοτήσεις οι τιμές θα είναι σημαντικά αυξημένες στους λογαριασμούς των νοικοκυριών, για τις επιχειρήσεις οι σχεδιασμοί αντιμετώπισης των επιβαρύνσεων ακόμα δεν έχουν ολοκληρωθεί και ένας γολγοθάς διαγράφεται για τους χειμερινούς μήνες.
www.worldenergynews.gr
