Ο δρόμος προς τα εμπρός απαιτεί ελάφρυνση του χρέους με τη συμμετοχή του ΔΝΤ, είτε ένα νέο πρόγραμμα χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ
Μπορεί ελληνική κυβέρνηση και θεσμοί να έκαναν ένα θετικό βήμα προς τη θεστική κατεύθυνση, ωστόσο η ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι ακόμη μια δύσκολη εξίσωση.
Αυτό αναφέρει η Bank of America Merrill Lynch, στη σημερινή 34σέλιδη ανάλυσή της για την Ευρώπη, στην οποία έχει ενσωματώσει ένα κεφάλαιο για την Ελλάδα, υπό τον τίτλο «Greece: Second review far from over» (Ελλάδα: Η δεύτερη αξιολόγηση είναι ακόμη μακρυά), την οποία σας παρουσιάζει το www.bankingnews.gr.
Σύμφωνα με την Bank of America, οι καθυστερήσεις στην αξιολόγηση πιθανόν να συνεχιστούν, ενώ δεν αποκλείεται η πραγματική πρόοδος να σημειωθεί όταν η Ελλάδα αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας, τον προσεχή Ιούλιο.
Η αξιολόγηση όμως παραμένει μια δύσκολη διαδικασία.
Ειδικά για τα ελληνικά assets, τα χειρότερα μάλλον είναι μπροστά, παρά το γεγονός ότι η αγορά αντέδρασε θετικά στα αποτελέσματα του πρόσφατου Eurogroup.
Η Bank of America υπενθυμίζει ότι για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση πρέπει να τετραγωνιστεί ο κύκλος.
Και πιθανότατα το έκανε η ελληνική κυβέρνηση.
Είδαμε κάποια συνθηκολόγηση στην ελληνική πλευρά κατά τη διάρκεια του Eurogroup, καθώς η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε τις συνταξιοδοτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, όπως απαιτούσε το ΔΝΤ.
Το μέγεθος και το σχήμα των εν λόγω μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να οριστικοποιηθεί όταν οι δανειστές έλθουν στην Αθήνα.
Αλλά κάθε άλλο σημείο τριβής στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις παραμένει άλυτο.
Το χρέος, οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι του ελλείμματος και η συμμετοχή του ΔΝΤ δεν έχουν οριστικοποιηθεί.
Δεν είναι ακόμα σαφές ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την εκταμίευση της επόμενης δόσης και αν απαιτείται η συμμετοχή ή όχι του ΔΝΤ.
Και οι τρεις πλευρές κάνουν κύκλους για τα θέματα αυτά από το Σεπτέμβριο.
Και η Bank of America δεν κρύβει την ανησυχία της ότι μπορεί να υπάρξει μια σκλήρυνση της στάσης των δανειστών για την ελάφρυνση του χρέους, λόγω των επικείμενων εκλογών.
Ακόμη και σε ένα θετικό σενάριο, μια σταθερή δέσμευση για την ελάφρυνση του χρέους κατά το τέλος του προγράμματος το 2018 είναι πιθανό να καθυστερήσει μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Με άλλα λόγια, αυτό που έχουμε τώρα είναι μια πολύ προκαταρκτική κατανόηση του τι χρειάζεται να συμφωνηθεί, ίσα-ίσα για να επιτρέψει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Οι καθυστερήσεις είναι πιθανό να συνεχιστούν μέχρι η Ελλάδα να νιώσει πιέσεις χρηματοδότησης, δηλαδή μέχρι τον Ιούλιο.
Όπως έχει υποστηρίξει και στο παρελθόν, το σενάριο αυτό βάζει τη συμμετοχή της Ελλάδος στο QE φέτος σε κίνδυνο.
Θα μπορούσε «ήσυχα» συμβεί, αλλά οι καθυστερήσεις θα δώσουν στην ΕΚΤ μια δικαιολογία να κρατήσει την Ελλάδα εκτός της ποσοτικής χαλάρωσης.
Αν η Ελλάδα συμμετέχει στο QE αργότερα μέσα στο έτος, τα οφέλη θα είναι περιορισμένα, καθώς το πρόγραμμα θα είναι πιθανότατα στο τελικό στάδιο, επαναλαμβάνει η Bank of America.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα του Eurogroup;
Πολλά από τα σημεία τριβής παρέμειναν άλυτα, σύμφωνα με την Bank of America.
Μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να αποδέχτηκε τις συνταξιοδοτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, όπως απαιτούσε το ΔΝΤ, αλλά το μέγεθος και το σχήμα των εν λόγω μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να οριστικοποιηθεί όταν οι δανειστές έλθουν στην Αθήνα.
Αλλά κάθε άλλο σημείο τριβής στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις παραμένει άλυτο.
Απαιτείται πολύ μεγαλύτερη πρόοδο για να αποφευχθεί η επανάληψη του 2015, αν και δεν είναι καθόλου σαφές αν θα φτάσουμε εκεί.
Η Ελλάδα χρειάζεται πραγματικά περισσότερη λιτότητα;
Εξαρτάται από το ποιος ρωτά.
Παρά τη συμφωνία, οι διαφορές απόψεων μεταξύ του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένουν.
Τι οδηγεί αυτές τις διαφορές;
Η πρώτη σχετίζεται με την υπεραπόδοση των στόχων το 2016.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα πέτυχε τους στόχους της, αλλά αν αυτή η υπεραπόδοση είχε διαρθρωτικό χαρακτήρα θα ήταν σημαντική η μείωση του ποσού της λιτότητας που απαιτείται για να φτάσει το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ το 2018.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να πιστεύουν ότι η ελληνική οικονομία έχει κάνει σημαντική πρόοδο, αλλά το ΔΝΤ είναι πολύ πιο συντηρητικό.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η ποιότητα των δεδομένων.
Όπως το ΔΝΤ υποστηρίζει στην τελευταία έκεθση του άρθρου IV για την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 ετών, τα ετήσια δημοσιονομικά αποτελέσματα της χώρας αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω 13 από τις 15 φορές, με μόνο μία αναθεώρηση προς τα πάνω.
Η Ελλάδα είναι σαφής ακραία περίπτωση.
Η μέση αναθεώρηση υπήρξε πολύ μεγάλη και αρνητική (-2,4% του ΑΕΠ) σε σύγκριση με το -0,3% για τη ζώνη του ευρώ στο σύνολό της.
Μια πρόσθετη επιπλοκή τίθεται από τις προσαρμογές κατά τα πρότυπα ESA, τονίζει η Bank of America.
Η τελική διαφορά έχει να κάνει με τις διαφορετικές εκτιμήσεις των δύο θεσμικών οργάνων για την ελληνική οικονομία.
Ενώ οι προβλέψεις ανάπτυξης για το 2017 και το 2018 δεν διαφοροποιούνται πολύ, οι μακροπρόθεσμες ποικίλλουν σημαντικά.
Αν κοιτάξουμε το παραγωγικό κενό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά για την ελληνική οικονομία ότι θα είναι 50% μεγαλύτερο από την εκτίμηση του ΔΝΤ.
Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει πολύ πιο γρήγορα το κλείσιμο αυτού του κενού μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Χρειάζεται να συμμετάσχει το ΔΝΤ;
Ίσως όχι, αλλά τα πράγματα θα καταρρεύσουν χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Άλλωστε, ήταν πάντα μια προϋπόθεση για κάποιες χώρες που δεν έχουν πλήρη πίστη στα πεπραγμένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αλλά όλα τα σε εκκρεμότητα ζητήματα έχουν εξαιρετικά πολιτικό χαρακτήρα, και το ΔΝΤ έχει ελάχιστη ευελιξία.
Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους είναι ένα εσωτερικό πολιτικό ζήτημα.
Οι στόχοι για το πρωτογενές ισοζύγιο πέρα από το 2018, είναι εσωτερικό πολιτικό ζήτημα.
Η εσωτερική πολιτική κυριαρχεί και μπορεί να είναι ο λόγος αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα.
Σε περίπτωση που το ΔΝΤ πράγματι αποχωρήσει, τότε θα χρειαστεί ένα νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα, το οποίο και θα πρέπει να εγκριθεί από ορισμένα ευρωπαϊκά κοινοβούλια.
Και αυτό δεν θα γίνει εάν δεν ολοκληρωθούν οι εκλογές σε Γαλλία, Ολλανδία και Γερμανία.
Για ένα νέο πρόγραμμα θα πρέπει να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις.
Τι έχουμε για το καλοκαίρι;
Σε ένα ιδανικό σενάριο η ελληνική κυβέρνηση θα προσπαθήσει να εφαρμόσει μέτρα.
Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να της παράσχουν την αναγκαία υποστήριξη προκειμενου να αποφευχθούν οι εκλογές στην Ελλάδα.
Και οι Ευρωπαίοι εταίροι πρέπει να παρέχουν λεπτομέρειες σχετικά με τη μεσοπρόθεσμη μείωση του χρέους και το ΔΝΤ συμμετέχει στα προγράμματα. Και όλα αυτά να συμβούν πριν από τη λήξη των ελληνικών ομολόγων το καλοκαίρι.
Για να γίνει αυτό απαιτούνται συμβιβασμούς από όλες τις πλευρές.
Την ίδια ώρα, η εφαρμογή των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε να προκαλέσει εκλογές, καθώς ο Τσίπρας έχει μια ισχνή πλειοψηφία.
Οι κίνδυνοι παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.
Ο δρόμος προς τα εμπρός, κατά την άποψη της Bank of America, είναι είτε με την ελάφρυνση του χρέους να εξασφαλιστεί η συμμετοχή του ΔΝΤ είτει η διαπραγμάτευση ενός νέου προγράμματος χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ, καταλήγει η Bank of America.
www.bankingnews.gr
Αυτό αναφέρει η Bank of America Merrill Lynch, στη σημερινή 34σέλιδη ανάλυσή της για την Ευρώπη, στην οποία έχει ενσωματώσει ένα κεφάλαιο για την Ελλάδα, υπό τον τίτλο «Greece: Second review far from over» (Ελλάδα: Η δεύτερη αξιολόγηση είναι ακόμη μακρυά), την οποία σας παρουσιάζει το www.bankingnews.gr.
Σύμφωνα με την Bank of America, οι καθυστερήσεις στην αξιολόγηση πιθανόν να συνεχιστούν, ενώ δεν αποκλείεται η πραγματική πρόοδος να σημειωθεί όταν η Ελλάδα αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας, τον προσεχή Ιούλιο.
Η αξιολόγηση όμως παραμένει μια δύσκολη διαδικασία.
Ειδικά για τα ελληνικά assets, τα χειρότερα μάλλον είναι μπροστά, παρά το γεγονός ότι η αγορά αντέδρασε θετικά στα αποτελέσματα του πρόσφατου Eurogroup.
Η Bank of America υπενθυμίζει ότι για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση πρέπει να τετραγωνιστεί ο κύκλος.
Και πιθανότατα το έκανε η ελληνική κυβέρνηση.
Είδαμε κάποια συνθηκολόγηση στην ελληνική πλευρά κατά τη διάρκεια του Eurogroup, καθώς η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε τις συνταξιοδοτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, όπως απαιτούσε το ΔΝΤ.
Το μέγεθος και το σχήμα των εν λόγω μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να οριστικοποιηθεί όταν οι δανειστές έλθουν στην Αθήνα.
Αλλά κάθε άλλο σημείο τριβής στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις παραμένει άλυτο.
Το χρέος, οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι του ελλείμματος και η συμμετοχή του ΔΝΤ δεν έχουν οριστικοποιηθεί.
Δεν είναι ακόμα σαφές ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την εκταμίευση της επόμενης δόσης και αν απαιτείται η συμμετοχή ή όχι του ΔΝΤ.
Και οι τρεις πλευρές κάνουν κύκλους για τα θέματα αυτά από το Σεπτέμβριο.
Και η Bank of America δεν κρύβει την ανησυχία της ότι μπορεί να υπάρξει μια σκλήρυνση της στάσης των δανειστών για την ελάφρυνση του χρέους, λόγω των επικείμενων εκλογών.
Ακόμη και σε ένα θετικό σενάριο, μια σταθερή δέσμευση για την ελάφρυνση του χρέους κατά το τέλος του προγράμματος το 2018 είναι πιθανό να καθυστερήσει μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Με άλλα λόγια, αυτό που έχουμε τώρα είναι μια πολύ προκαταρκτική κατανόηση του τι χρειάζεται να συμφωνηθεί, ίσα-ίσα για να επιτρέψει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Οι καθυστερήσεις είναι πιθανό να συνεχιστούν μέχρι η Ελλάδα να νιώσει πιέσεις χρηματοδότησης, δηλαδή μέχρι τον Ιούλιο.
Όπως έχει υποστηρίξει και στο παρελθόν, το σενάριο αυτό βάζει τη συμμετοχή της Ελλάδος στο QE φέτος σε κίνδυνο.
Θα μπορούσε «ήσυχα» συμβεί, αλλά οι καθυστερήσεις θα δώσουν στην ΕΚΤ μια δικαιολογία να κρατήσει την Ελλάδα εκτός της ποσοτικής χαλάρωσης.
Αν η Ελλάδα συμμετέχει στο QE αργότερα μέσα στο έτος, τα οφέλη θα είναι περιορισμένα, καθώς το πρόγραμμα θα είναι πιθανότατα στο τελικό στάδιο, επαναλαμβάνει η Bank of America.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα του Eurogroup;
Πολλά από τα σημεία τριβής παρέμειναν άλυτα, σύμφωνα με την Bank of America.
Μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να αποδέχτηκε τις συνταξιοδοτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, όπως απαιτούσε το ΔΝΤ, αλλά το μέγεθος και το σχήμα των εν λόγω μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να οριστικοποιηθεί όταν οι δανειστές έλθουν στην Αθήνα.
Αλλά κάθε άλλο σημείο τριβής στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις παραμένει άλυτο.
Απαιτείται πολύ μεγαλύτερη πρόοδο για να αποφευχθεί η επανάληψη του 2015, αν και δεν είναι καθόλου σαφές αν θα φτάσουμε εκεί.
Η Ελλάδα χρειάζεται πραγματικά περισσότερη λιτότητα;
Εξαρτάται από το ποιος ρωτά.
Παρά τη συμφωνία, οι διαφορές απόψεων μεταξύ του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένουν.
Τι οδηγεί αυτές τις διαφορές;
Η πρώτη σχετίζεται με την υπεραπόδοση των στόχων το 2016.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα πέτυχε τους στόχους της, αλλά αν αυτή η υπεραπόδοση είχε διαρθρωτικό χαρακτήρα θα ήταν σημαντική η μείωση του ποσού της λιτότητας που απαιτείται για να φτάσει το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ το 2018.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να πιστεύουν ότι η ελληνική οικονομία έχει κάνει σημαντική πρόοδο, αλλά το ΔΝΤ είναι πολύ πιο συντηρητικό.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η ποιότητα των δεδομένων.
Όπως το ΔΝΤ υποστηρίζει στην τελευταία έκεθση του άρθρου IV για την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 ετών, τα ετήσια δημοσιονομικά αποτελέσματα της χώρας αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω 13 από τις 15 φορές, με μόνο μία αναθεώρηση προς τα πάνω.
Η Ελλάδα είναι σαφής ακραία περίπτωση.
Η μέση αναθεώρηση υπήρξε πολύ μεγάλη και αρνητική (-2,4% του ΑΕΠ) σε σύγκριση με το -0,3% για τη ζώνη του ευρώ στο σύνολό της.
Μια πρόσθετη επιπλοκή τίθεται από τις προσαρμογές κατά τα πρότυπα ESA, τονίζει η Bank of America.
Η τελική διαφορά έχει να κάνει με τις διαφορετικές εκτιμήσεις των δύο θεσμικών οργάνων για την ελληνική οικονομία.
Ενώ οι προβλέψεις ανάπτυξης για το 2017 και το 2018 δεν διαφοροποιούνται πολύ, οι μακροπρόθεσμες ποικίλλουν σημαντικά.
Αν κοιτάξουμε το παραγωγικό κενό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά για την ελληνική οικονομία ότι θα είναι 50% μεγαλύτερο από την εκτίμηση του ΔΝΤ.
Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει πολύ πιο γρήγορα το κλείσιμο αυτού του κενού μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Χρειάζεται να συμμετάσχει το ΔΝΤ;
Ίσως όχι, αλλά τα πράγματα θα καταρρεύσουν χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Άλλωστε, ήταν πάντα μια προϋπόθεση για κάποιες χώρες που δεν έχουν πλήρη πίστη στα πεπραγμένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αλλά όλα τα σε εκκρεμότητα ζητήματα έχουν εξαιρετικά πολιτικό χαρακτήρα, και το ΔΝΤ έχει ελάχιστη ευελιξία.
Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους είναι ένα εσωτερικό πολιτικό ζήτημα.
Οι στόχοι για το πρωτογενές ισοζύγιο πέρα από το 2018, είναι εσωτερικό πολιτικό ζήτημα.
Η εσωτερική πολιτική κυριαρχεί και μπορεί να είναι ο λόγος αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα.
Σε περίπτωση που το ΔΝΤ πράγματι αποχωρήσει, τότε θα χρειαστεί ένα νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα, το οποίο και θα πρέπει να εγκριθεί από ορισμένα ευρωπαϊκά κοινοβούλια.
Και αυτό δεν θα γίνει εάν δεν ολοκληρωθούν οι εκλογές σε Γαλλία, Ολλανδία και Γερμανία.
Για ένα νέο πρόγραμμα θα πρέπει να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις.
Τι έχουμε για το καλοκαίρι;
Σε ένα ιδανικό σενάριο η ελληνική κυβέρνηση θα προσπαθήσει να εφαρμόσει μέτρα.
Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να της παράσχουν την αναγκαία υποστήριξη προκειμενου να αποφευχθούν οι εκλογές στην Ελλάδα.
Και οι Ευρωπαίοι εταίροι πρέπει να παρέχουν λεπτομέρειες σχετικά με τη μεσοπρόθεσμη μείωση του χρέους και το ΔΝΤ συμμετέχει στα προγράμματα. Και όλα αυτά να συμβούν πριν από τη λήξη των ελληνικών ομολόγων το καλοκαίρι.
Για να γίνει αυτό απαιτούνται συμβιβασμούς από όλες τις πλευρές.
Την ίδια ώρα, η εφαρμογή των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε να προκαλέσει εκλογές, καθώς ο Τσίπρας έχει μια ισχνή πλειοψηφία.
Οι κίνδυνοι παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.
Ο δρόμος προς τα εμπρός, κατά την άποψη της Bank of America, είναι είτε με την ελάφρυνση του χρέους να εξασφαλιστεί η συμμετοχή του ΔΝΤ είτει η διαπραγμάτευση ενός νέου προγράμματος χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ, καταλήγει η Bank of America.
www.bankingnews.gr
