Ως το 2020 θα πρέπει να αξιοποιείται το 65 % των απορριμμάτων είτε ως πρώτες ύλες είτε ως Ενέργεια και να φθάσουμε με βάση και τις αρχές του μοντέλου της οδηγίας για την Κυκλική Οικονομίας σε 90 % Αξιοποίηση των απορριμμάτων ως το 2030
Το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων δεν είναι κάτι που θα πρέπει να το λύσουμε στην χώρα μας ανακαλύπτοντας τον τροχό. Υπάρχουν διεθνώς πετυχημένες πρακτικές που εφαρμόζονται εδώ και χρόνια με ώριμες και δοκιμασμένες τεχνολογίες. Οι χώρες που μπόρεσαν να αποφύγουν, ή να μειώσουν, την ταφή αποβλήτων το πέτυχαν με συνδυασμό μεθόδων και τεχνολογιών ανακύκλωσης κομποστοποίησης μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας και ανάκτησης και ενεργειακής αξιοποίησης. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επιλέγεται ο βέλτιστος συνδυασμός με βάση Τεχνολογικά, Οικονομικά, Περιβαλλοντικά και Κοινωνικά κριτήρια και με επιστημονικές μεθόδους αξιολόγησης χωρίς αποκλεισμούς τεχνολογιών ή ιδεοληψίες.
Για πολλά χρόνια και ιδιαίτερα από την τωρινή Κυβέρνηση ,οι τεχνολογίες Ενεργειακής αξιοποίησης και η καύση αντιμετωπίζονταν αρνητικά και στο τωρινό Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) η Καύση έχει ουσιαστικά αποκλειστεί.
Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως εκφράζεται και στις οδηγίες προς τα κράτη μέλη είναι πολύ σύντομα να κλείσει και ο τελευταίος Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ). Επίσης στόχος είναι η ανακύκλωση να φθάσει το 50 % ως το 2020 . Ως το 2020 θα πρέπει να αξιοποιείται το 65 % των απορριμμάτων είτε ως πρώτες ύλες είτε ως Ενέργεια και να φθάσουμε με βάση και τις αρχές του μοντέλου της οδηγίας για την Κυκλική Οικονομίας σε 90 % Αξιοποίηση των απορριμμάτων ως το 2030.
Στην Γερμανία πρόκειται φέτος να κλείσει και ο τελευταίος Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) και να γίνεται πλήρης αξιοποίηση των απορριμμάτων.
Επίσης στόχος της ΕΕ και βάση του Εθνικού Σχεδιασμού (ΕΣΔΑ) ,που κατήρτισε η Κυβέρνηση, είναι η ανακύκλωση να φθάσει το 50 % ως το 2020 (ενώ σήμερα παρά τις πομπώδεις διακηρύξεις βρίσκεται στην χώρα μας στο 20 % ) .
Στην χώρα μας το 80% % των απορριμμάτων καταλήγει αναξιοποίητο σε ΧΥΤΑ. Συζητούμε ακόμη για ΧΥΤΑ όταν οι άλλες χώρες μιλούν για Κοινωνία Μηδενικών Αποβλήτων και πλήρη Αξιοποίηση τους.
Με βάση τον Εθνικό Σχεδιασμό της κυβέρνησης προσβλέπουμε στην αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης από το 20% στο 50% μέσα στα επόμενα 3 χρόνια την στιγμή που τα τελευταία δέκα χρόνια έχει αυξηθεί περίπου 5%. Με την ίδια ουτοπική διάθεση και απουσία σχεδιασμού, προβλέπεται στον ΕΣΔΑ μέσα στα επόμενα 3 χρόνια, να περιοριστεί σε λιγότερο από 30% το ποσοστό Απορριμμάτων που καταλήγει σε ΧΥΤΑ. Δηλαδή από το 80% που είναι σήμερα και ήταν σχεδόν τα τελευταία 15 χρόνια, να μειωθεί πενήντα ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2020
Επομένως είναι επιβεβλημένο να αλλάξει ο Εθνικός Σχεδιασμός για να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και σε ρεαλιστικούς στόχους.
Τα τελευταία 10 χρόνια και παραπάνω το Κράτος δυσκολεύεται πολύ στο να σχεδιάσει και να εφαρμόσει σχέδια δημοπράτησης, κατασκευής και λειτουργίας μονάδων ανά την επικράτεια που θα καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των παραγόμενων ποσοτήτων. Μια προσπάθεια προς την σωστή κατεύθυνση ξεκίνησε να γίνεται με τα σχεδιαζόμενα ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα) ανά την επικράτεια, όμως διακόπηκε από την παρούσα κυβέρνηση η οποία είτε ακύρωσε διαγωνισμούς είτε προέβαλε εμπόδια στην υλοποίηση τους.
Η Σύμβαση ΣΔΙΤ της Πελοποννήσου μόλις πρόσφατα υπεγράφη ,ενώ ήταν ήδη όλα έτοιμα από την προηγούμενη Κυβέρνηση και χάθηκαν 3.5 χρόνια σε παλινωδίες και διαπραγματεύσεις ,κάτι που θα μπορούσε να είχε γίνει σε λίγους μήνες
Στην θέση αυτών των σχεδίων έφερε διαμάχη μεταξύ της αυτοδιοίκησης, απραξία και μη ρεαλιστικούς σχεδιασμούς που δεν έχουν εφαρμοστεί πουθενά (π.χ. κάποιοι βασικοί στόχοι στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχεδιασμό),.
Στην Κέρκυρα την περίοδο αυτή εξελίσσεται μια Περιβαλλοντική καταστροφή με ανυπολόγιστες συνέπειες στον Τουρισμό, στην Οικονομία αλλά και στην Υγεία και Ασφάλεια των κατοίκων και των επισκεπτών .Η κατάσταση στην Κέρκυρα είναι η εικόνα από το μέλλον για την Αθήνα. Στην Κέρκυρα έγιναν ακριβώς τα ίδια λάθη και ολέθριες πολιτικές επιλογές όπως στην Αττική. Υπήρχε σχέδιο για την δημιουργία ολοκληρωμένης μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων μέσω ΣΔΙΤ, είχε γίνει ο διαγωνισμός και η νέα τωρινή Κυβέρνηση τον κατήργησε για ιδεοληπτικούς λόγους (γιατί αντίκειτο ιδεολογικά στην παραχώρηση έργων σε ιδιώτες) χωρίς όμως να υπάρχει εναλλακτική ή και εξασφάλιση δημοσίων πόρων για δημιουργία του εργοστασίου ως δημόσιο έργο. Ο μοναδικός ΧΥΤΑ κορέστηκε (όπως πολύ σύντομα θα κορεστεί και ο ΧΥΤΑ Φυλής ). Τα σκουπίδια παραμένουν βουνά στους δρόμους εν μέσω τουριστικής περιόδου.
Δυστυχώς είναι νομοτελειακό να συμβεί αυτό και στην Αττική -όπου παράγονται βέβαια 2 εκατομμύρια τόνοι απορρίμματα ετησίως. Το πρόσφατο επεισόδιο της κατολίσθησης του ΧΥΤΑ Φυλής μας έδωσε μια γεύση του τι θα γίνεται στην Αθήνα όταν κορεστεί και το τελευταίο κύτταρο του μοναδικού ΧΥΤΑ,
Στην Αθήνα αναθεωρήθηκε το Περιφερειακό Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής τον Δεκέμβριο του 2016. Μια ενέργεια που περιορίζεται στο θεωρητικό επίπεδο διότι στην πράξη δεν έχουν προγραμματιστεί συγκεκριμένα νέα έργα ούτε και έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή τους. Το αποτέλεσμα της απραξίας αυτής είναι σήμερα στην πρωτεύουσα το 80% των ΑΣΑ να καταλήγει για ταφή στην Φυλή και το μοναδικό σχέδιο που πραγματικά εφαρμόζεται είναι η επέκταση του ΧΥΤΑ με την κατασκευή νέων κυττάρων για την διαιώνιση μιας απαράδεκτης κατάστασης. Συγκεκριμένη λύση για την κατασκευή εργοστασίων Αξιοποίησης και διαχείρισης των δεν υπάρχει στην Αττική δεδομένου ότι κανένα από τα έργα που προβλέπονται στον ΠΕΣΔΑ δεν έχει δρομολογηθεί..
Η ΕΕ έχει επιβάλει πρόστιμα στη χώρα για τα χρόνια προβλήματα στη διαχείριση των αποβλήτων, τα οποία εξακολουθεί να πληρώνει ανά εξάμηνο. Ειδικότερα, έως τον Νοέμβριο του 2017, η Ελλάδα έχει καταβάλει 45,44 εκ. € για τους ΧΑΔΑ (10 εκ. κατ’ αποκοπή και 40 χιλ. € για κάθε ΧΑΔΑ που σταματά τη λειτουργία του και επιπλέον 40 χιλ. € για κάθε ανενεργό ΧΑΔΑ που έχει κλείσει αλλά δεν έχει αποκατασταθεί) και 18,9 εκ. € για τα επικίνδυνα απόβλητα (10 εκ. κατ’ αποκοπή και 30.000 € ημερησίως) έως ότου η χώρα συμμορφωθεί με την απόφαση.
Ο πολίτης είναι έτοιμος να ανακυκλώσει περισσότερο και το κράτος σε όλες του της μορφές, κεντρικά και τοπικά, δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Δεν του παρέχει τις υποδομές που χρειάζεται για να το επιτύχει. Η Ελληνική γη επιφορτίζεται κάθε χρόνο με όλο και περισσότερα σκουπίδια τα οποία αποσυντίθεντο και περνάνε στον υδροφόρο ορίζοντα και από εκεί στο χώμα μας και στα νερά μας. Τα σύμμικτα απόβλητα περιέχουν επίσης επικίνδυνες ουσίες, που σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε να καταλήγουν σε ΧΥΤΑ.
Σε αντίθεση με την ελλιπέστατη υποδομή που παρέχεται στον πολίτη για να μπορέσει να ανακυκλώσει περισσότερο, η παραπληροφόρηση που δέχεται είναι σε αφθονία. Τη δέχεται μέσα από κάθε είδους μέσο, αλλά κυρίως τη δέχεται από αυτούς που επιδιώκουν την εύκολη λύση, αυτή τη λύση η οποία ακούγεται πάντα ευχάριστα και δεν ενοχλεί κανέναν. Αυτή η παραπληροφόρηση που συχνά ανάγεται σε προσωπικά συμφέροντα βρίσκεται διαχρονικά στην καρδιά της αποτυχίας της χώρας να αναπτύξει μια σωστή διαχείριση για τα απόβλητα της. Δεν είναι η οικονομική αδυναμία και δεν είναι ο σωστός και ο λάθος σχεδιασμός.
Θα πρέπει να τεθεί εθνικός στόχος για το 2025 , να έχουμε επιτύχει όλους τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο αφορά τη διαχείριση αποβλήτων και όπου δεν το έχει πετύχει, να έχουμε τουλάχιστον φτάσει τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζονται λύσεις με επιστημονική επάρκεια και γνώση των οικονομοτεχνικών διαστάσεων αλλά πάνω από όλα θάρρος, ειλικρίνεια και ρεαλισμός.
www.worldenergynews.gr
