Γιατί η βιομηχανία αντιδρά και ζητεί να μη διατηρηθούν οι υφιστάμενες στρεβλώσεις που επιχειρείται με το πρόσχημα της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ
Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, που δεν είναι άλλο από το υψηλότερο κόστος ενέργειας ως προς τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές.
Πλέον όλοι παραδέχονται ότι με μη ανταγωνιστικές τιμές στο ρεύμα και στο φυσικό αέριο, ο παραγωγικός ιστός της χώρας έχει χάσει πολύτιμο έδαφος και καίριοι τομείς της ελληνικής παραγωγής και μεταποίησης υπολείπονται έναντι του σκληρού διεθνούς ανταγωνισμού.
Άλλωστε το ενεργειακό σε συνδυασμό με τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης (πτώση της κατανάλωσης, υψηλά επιτόκια) αποτελούν τις βασικές αιτίες για την υποχώρηση του μεριδίου της βιομηχανίας στο ΑΕΠ.
Οι βιομηχανικοί καταναλωτές έντασης ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη ήταν σταθεροί υποστηρικτές μιας πραγματικά ελεύθερης και ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Ακόμα περισσότερο στην Ελλάδα: Η σημερινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτηρίζεται από πλήθος στρεβλώσεων που θεσπίστηκαν σταδιακά στη διάρκεια της παρελθούσης δεκαπενταετίας στο όνομα της προστασίας των ιδιωτών παραγωγών ενέργειας έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ.
Αποτέλεσμα; Και οι καταναλωτές να έχουν επιβαρυνθεί με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ αλλά και η αγορά να μην έχει ανοίξει πραγματικά.
Πελατειακές λογικές, κρατικά μονοπώλια και εδραιωμένα συμφέροντα αντιστέκονται σθεναρά σε κάθε απόπειρα να λειτουργήσουν και στη χώρα μας ανταγωνιστικές αγορές ενέργειας στο πρότυπο των αντίστοιχων ευρωπαϊκών και να σταματήσουν ή έστω να περιοριστούν δραστικά οι επιδοτήσεις στο χώρο της ενέργειας.
Έτσι, όταν η εφαρμογή του μοντέλου στόχου συμπεριλήφθηκε στο 3ο Μνημόνιο μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της τον Αύγουστο του 2015 ως προϋπόθεση για την εκταμίευση της οικονομικής βοήθειας, οι βιομηχανικοί καταναλωτές ενέργειας το θεώρησαν ως ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός και ζήτησαν την επίσπευση της όλης διαδικασίας.
Εις μάτην!
Διατήρηση στρεβλώσεων
Αφενός διαπιστώνουμε συνεχή παράταση των ημερομηνιών.
Επίσης η μέχρι σήμερα πρόοδος του όλου project μας επιτρέπει να διατηρούμε σοβαρές αμφιβολίες ως προς την έγκαιρη υλοποίηση της νέας αγοράς σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί στο αναθεωρημένο μνημόνιο ( Μάιος και Αύγουστος του 2018).
Αφετέρου με το πρόσχημα της δήθεν προστασίας των ιδιωτών παραγωγών ενέργειας έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ επιχειρείται η διατήρηση των κύριων στρεβλώσεων της αγοράς που αντιμετωπίσαμε στο παρελθόν και της επέκτασής τους στο μέλλον!
Συγκεκριμένα στην προς διαβούλευση πρόταση του ΛΑΓΗΕ προτείνεται “ως μεταβατικό μέτρο” η διατήρηση της ρύθμισης της επιβολής ελάχιστου ορίου στις προσφορές των παραγωγών, ίσο με το μεταβλητό κόστος κάθε μονάδας παραγωγής.
Και τούτο παρότι η ρύθμιση αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται στις οδηγίες του Ρυθμιστή, καθώς η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει στην ιταλική αγορά με την οποία θα διασυνδεθεί άμεσα η ελληνική με τη λειτουργία της νέας αγοράς.
Θα περίμενε κανείς ότι, ακόμη και αν η Εθνική Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΕ) αποδεχόταν τέτοιες , έστω μεταβατικές διατάξεις στους Κώδικες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρενέβαινε καθότι αντιβαίνουν βασικούς κανόνες λειτουργίας της αγοράς.
Αυτή είναι πράγματι η ελπίδα μας.
Σκεπτικισμός και ανησυχία
Παρόλα αυτά, δεδομένης της εμπειρίας των τελευταίων ετών, οι καταναλωτές παραμένουν σκεπτικοί σχετικά με το αν θα υπάρξει μια τέτοια παρέμβαση.
Ο λόγος για αυτόν τον σκεπτικισμό είναι το γεγονός ότι οι αρχές της ΕΕ έχουν αποδείξει ότι ενδιαφέρονται κυρίως τη μείωση της δεσπόζουσας θέσης του πρώην κρατικού μονοπωλίου (ΔΕΗ), με πολύ λιγότερη προσοχή σε άλλες στρεβλώσεις της αγοράς.
Επανέλαβαν επανειλημμένα την ανησυχία τους για την κερδοφορία του ολιγοπωλίου των ανταγωνιστών της ΔΕΗ, χωρίς παρόμοιες ανησυχίες ή ενέργειες σχετικά με το υψηλό κόστος που έχουν οι καταναλωτές ενέργειας.
Το σώμα των σχετικών με την ενέργεια νομοθεσιών που υιοθετήθηκε στην Ελλάδα κατά τα χρόνια εφαρμογής των προγραμμάτων οικονομικής βοήθειας, το οποίο καταρτίστηκε σε στενή συνεργασία μεταξύ των ελληνικών αρχών και αξιωματούχων της ΕΕ, αντανακλά σαφώς αυτές τις ανησυχίες.
Η αιτιολόγηση που δίνει ο Διαχειριστής της Αγοράς για την προσφορά είναι - για άλλη μια φορά - η ανάγκη περιορισμού του κυρίαρχου παίκτη.
Αλλά είναι τουλάχιστον παράδοξο να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε έναν δεσπόζοντα παίκτη αυξάνοντας το επίπεδο των τιμών!
Παρόλο που συμφωνούμε ότι ο κρατικός φορέας που κατέχει δεσπόζουσα θέση θα πρέπει να ελέγχεται για τη δημιουργία μιας αγοράς, πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στις γενικές συνθήκες της αγοράς: Η αντικατάσταση ενός κρατικού μονοπωλίου με ένα προστατευόμενο από το κράτος ολιγοπώλιο σίγουρα δεν συμβαδίζει με την ενέργεια και τις αρχές της Ένωσης.
Ας ελπίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιταχύνει την κατάσταση.
www.worldenergynews.gr
Πλέον όλοι παραδέχονται ότι με μη ανταγωνιστικές τιμές στο ρεύμα και στο φυσικό αέριο, ο παραγωγικός ιστός της χώρας έχει χάσει πολύτιμο έδαφος και καίριοι τομείς της ελληνικής παραγωγής και μεταποίησης υπολείπονται έναντι του σκληρού διεθνούς ανταγωνισμού.
Άλλωστε το ενεργειακό σε συνδυασμό με τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης (πτώση της κατανάλωσης, υψηλά επιτόκια) αποτελούν τις βασικές αιτίες για την υποχώρηση του μεριδίου της βιομηχανίας στο ΑΕΠ.
Οι βιομηχανικοί καταναλωτές έντασης ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη ήταν σταθεροί υποστηρικτές μιας πραγματικά ελεύθερης και ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Ακόμα περισσότερο στην Ελλάδα: Η σημερινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτηρίζεται από πλήθος στρεβλώσεων που θεσπίστηκαν σταδιακά στη διάρκεια της παρελθούσης δεκαπενταετίας στο όνομα της προστασίας των ιδιωτών παραγωγών ενέργειας έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ.
Αποτέλεσμα; Και οι καταναλωτές να έχουν επιβαρυνθεί με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ αλλά και η αγορά να μην έχει ανοίξει πραγματικά.
Πελατειακές λογικές, κρατικά μονοπώλια και εδραιωμένα συμφέροντα αντιστέκονται σθεναρά σε κάθε απόπειρα να λειτουργήσουν και στη χώρα μας ανταγωνιστικές αγορές ενέργειας στο πρότυπο των αντίστοιχων ευρωπαϊκών και να σταματήσουν ή έστω να περιοριστούν δραστικά οι επιδοτήσεις στο χώρο της ενέργειας.
Έτσι, όταν η εφαρμογή του μοντέλου στόχου συμπεριλήφθηκε στο 3ο Μνημόνιο μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της τον Αύγουστο του 2015 ως προϋπόθεση για την εκταμίευση της οικονομικής βοήθειας, οι βιομηχανικοί καταναλωτές ενέργειας το θεώρησαν ως ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός και ζήτησαν την επίσπευση της όλης διαδικασίας.
Εις μάτην!
Διατήρηση στρεβλώσεων
Αφενός διαπιστώνουμε συνεχή παράταση των ημερομηνιών.
Επίσης η μέχρι σήμερα πρόοδος του όλου project μας επιτρέπει να διατηρούμε σοβαρές αμφιβολίες ως προς την έγκαιρη υλοποίηση της νέας αγοράς σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί στο αναθεωρημένο μνημόνιο ( Μάιος και Αύγουστος του 2018).
Αφετέρου με το πρόσχημα της δήθεν προστασίας των ιδιωτών παραγωγών ενέργειας έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ επιχειρείται η διατήρηση των κύριων στρεβλώσεων της αγοράς που αντιμετωπίσαμε στο παρελθόν και της επέκτασής τους στο μέλλον!
Συγκεκριμένα στην προς διαβούλευση πρόταση του ΛΑΓΗΕ προτείνεται “ως μεταβατικό μέτρο” η διατήρηση της ρύθμισης της επιβολής ελάχιστου ορίου στις προσφορές των παραγωγών, ίσο με το μεταβλητό κόστος κάθε μονάδας παραγωγής.
Και τούτο παρότι η ρύθμιση αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται στις οδηγίες του Ρυθμιστή, καθώς η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει στην ιταλική αγορά με την οποία θα διασυνδεθεί άμεσα η ελληνική με τη λειτουργία της νέας αγοράς.
Θα περίμενε κανείς ότι, ακόμη και αν η Εθνική Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΕ) αποδεχόταν τέτοιες , έστω μεταβατικές διατάξεις στους Κώδικες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρενέβαινε καθότι αντιβαίνουν βασικούς κανόνες λειτουργίας της αγοράς.
Αυτή είναι πράγματι η ελπίδα μας.
Σκεπτικισμός και ανησυχία
Παρόλα αυτά, δεδομένης της εμπειρίας των τελευταίων ετών, οι καταναλωτές παραμένουν σκεπτικοί σχετικά με το αν θα υπάρξει μια τέτοια παρέμβαση.
Ο λόγος για αυτόν τον σκεπτικισμό είναι το γεγονός ότι οι αρχές της ΕΕ έχουν αποδείξει ότι ενδιαφέρονται κυρίως τη μείωση της δεσπόζουσας θέσης του πρώην κρατικού μονοπωλίου (ΔΕΗ), με πολύ λιγότερη προσοχή σε άλλες στρεβλώσεις της αγοράς.
Επανέλαβαν επανειλημμένα την ανησυχία τους για την κερδοφορία του ολιγοπωλίου των ανταγωνιστών της ΔΕΗ, χωρίς παρόμοιες ανησυχίες ή ενέργειες σχετικά με το υψηλό κόστος που έχουν οι καταναλωτές ενέργειας.
Το σώμα των σχετικών με την ενέργεια νομοθεσιών που υιοθετήθηκε στην Ελλάδα κατά τα χρόνια εφαρμογής των προγραμμάτων οικονομικής βοήθειας, το οποίο καταρτίστηκε σε στενή συνεργασία μεταξύ των ελληνικών αρχών και αξιωματούχων της ΕΕ, αντανακλά σαφώς αυτές τις ανησυχίες.
Η αιτιολόγηση που δίνει ο Διαχειριστής της Αγοράς για την προσφορά είναι - για άλλη μια φορά - η ανάγκη περιορισμού του κυρίαρχου παίκτη.
Αλλά είναι τουλάχιστον παράδοξο να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε έναν δεσπόζοντα παίκτη αυξάνοντας το επίπεδο των τιμών!
Παρόλο που συμφωνούμε ότι ο κρατικός φορέας που κατέχει δεσπόζουσα θέση θα πρέπει να ελέγχεται για τη δημιουργία μιας αγοράς, πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στις γενικές συνθήκες της αγοράς: Η αντικατάσταση ενός κρατικού μονοπωλίου με ένα προστατευόμενο από το κράτος ολιγοπώλιο σίγουρα δεν συμβαδίζει με την ενέργεια και τις αρχές της Ένωσης.
Ας ελπίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιταχύνει την κατάσταση.
www.worldenergynews.gr
