Τι διδάσκει η εμπειρία του 1973
Η σταδιακή κλιμάκωση σε έναν γενικευμένο πόλεμο στη Μέση Ανατολή δεν φαίνεται να ξαφνιάζει ως προοπτική την παγκόσμια κοινότητα, καθώς η τεταμένη κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες.
Μετά τα γεγονότα όμως των τελευταίων εβδομάδων, οι διεθνείς αγορές παρακολουθούν με ακόμα μεγαλύτερη προσοχή το πως τα πολεμικά μέτωπα θα επιδράσουν στην πορεία των τιμών του πετρελαίου.
Σύμφωνα με το Oil Price και την ανάλυση που κάνει ο αρθρογράφος Simon Watkins, οι όποιοι κίνδυνοι προέρχονται κυρίως από την σύγκρουση Ισραήλ-Χεζμπολάχ παρά από τον συνεχιζόμενο πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς,
«Η εργαλειοποίηση της Χαμάς από μέρους του Ιράν άρχισε να υποχωρεί σε κάποια φάση και η προσοχή της Τεχεράνης μετατοπίστηκε στον Λίβανο, με τη Χεζμπολάχ να αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για το Ισραήλ», δηλώνει πηγή στο Oil Price.
Αμερικανικές πηγές δηλώνουν πάντως ότι όσο και να προχωρήσει το Ισραήλ μέσα στον Λίβανο, είναι σχεδόν απίθανο να δεχθεί άμεση επιθετική απάντηση από το Ιράν.
«Έχει καταστεί σαφές το μέγεθος των αντιποίνων που θα μπορούσαν να του επιβληθούν αν ακολουθούσε πιο ριζοσπαστικές τακτικές η Τεχεράνη», δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα οι προαναφερθείσες πηγές.
Τι δείχνει η ιστορία για τις τιμές πετρελαίου
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές άλλες επιλογές που έχει η Τεχεράνη στη διάθεσή της προκειμένου να εντείνει την πίεσή της στο Ισραήλ και τους συμμάχους του στη Μέση Ανατολή, οι οποίες θα μπορούσαν να σπρώξουν την τιμή του πετρελαίου πολύ πιο ψηλά και πολύ γρήγορα.
Μία από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους θα ήταν να πιέσει για εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου προς τους συμμάχους του Ισραήλ από τις ισλαμικές χώρες-μέλη του OPEC.
Η Σαουδική Αραβία έκανε ακριβώς το ίδιο πράγμα το 1973 και για τον ίδιο ακριβώς λόγο, με καταστροφικά αποτελέσματα για τις τιμές του πετρελαίου.
Πίσω στο 1973, οι αιγυπτιακές στρατιωτικές δυνάμεις κινήθηκαν στη χερσόνησο του Σινά, ενώ οι συριακές δυνάμεις κινήθηκαν στα Υψίπεδα του Γκολάν- δύο εδάφη που είχαν καταληφθεί από το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου των έξι ημερών του 1967.
Επιτιθέμενες από πολλαπλά σημεία την ιερότερη ημέρα της εβραϊκής πίστης, το Γιομ Κιπούρ, οι δύο αραβικές χώρες πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να αιφνιδιάσουν το Ισραήλ, πράγμα που έκαναν -για λίγο τουλάχιστον.
Το κρίσιμο, όμως, είναι ότι περίπου την ίδια εποχή, τα μέλη του OPEC - καθώς και η Αίγυπτος, η Συρία και η Τυνησία - άρχισαν εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου προς τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, τον Καναδά και την Ολλανδία ως απάντηση στην υλικοτεχνική υποστήριξη προς το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Καθώς οι παγκόσμιες προμήθειες πετρελαίου μειώθηκαν, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε δραματικά, γεγονός που επιδεινώθηκε από τις σταδιακές περικοπές στην παραγωγή πετρελαίου από τα μέλη του OPEC κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου.
Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν επίσης, καθώς ιστορικά περίπου το 70% τους καθορίζεται από την τιμή του πετρελαίου.
Μέχρι τη λήξη του εμπάργκο τον Μάρτιο του 1974, η τιμή του πετρελαίου είχε αυξηθεί κατά περίπου 267%, από περίπου 3 δολάρια ΗΠΑ ανά βαρέλι (pb) σε σχεδόν 11 δολάρια ΗΠΑ pb.
Αυτό, με τη σειρά του, άναψε τη φωτιά της παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης, ιδιαίτερα αισθητής στις χώρες της Δύσης που ήταν καθαροί εισαγωγείς πετρελαίου.
Παρόμοια επίδραση στις οικονομίες των βασικών δυτικών συμμάχων του Ισραήλ θα μπορούσε να έχει μια αντίστοιχη τακτική του Ιράν σήμερα, βάζοντας στο παιχνίδι και τους Χούθι.
Η κατάσταση στην Ερυθρά
Σε γενικές γραμμές, ο αντίκτυπος της συνεχιζόμενης διακοπής της ναυσιπλοΐας από την ομάδα αυτή μέσω του βασικού περιφερειακού σημείου διέλευσης πετρελαίου στην Ερυθρά Θάλασσα και γύρω από αυτήν δεν ήταν τόσο μεγάλος όσο θα επιθυμούσε το Ιράν.
Εν μέρει αυτό οφείλεται τους τελευταίους μήνες στην αποφυγή της περιοχής από πολλές μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες που αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τη μακρύτερη διαδρομή του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας.
Εν μέρει μπορεί επίσης να αποδοθεί στην ενίσχυση της ασφάλειας στα ύδατα της περιοχής από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους με την «Επιχείρηση Prosperity Guardian».
Αυτή η πολυεθνική ναυτική ομάδα δράσης σχεδιάστηκε ακριβώς για να προφυλάσσεται από τέτοιες επιθέσεις του Ιράν ή των Χούθι κατά της ναυτιλίας στην περιοχή.
Πράγματι, τα στοιχεία του IMF PortWatch δείχνουν ότι η μέση ημερήσια διέλευση πλοίων μέσω του στενού Bab al-Mandab της Ερυθράς Θάλασσας ήταν στα 23 την εβδομάδα που έληξε στις 11 Αυγούστου 2024 έναντι 70 την ίδια ημέρα πέρυσι.
Ωστόσο, πολύ μεγαλύτερος αντίκτυπος θα μπορούσε να υπάρξει αν οι Χούθι εξαπέλυαν επιθέσεις σε μεγάλες πετρελαιοπηγές ή/και διυλιστήρια σε οποιαδήποτε κοντινή χώρα, κυρίως στη Σαουδική Αραβία.
Την τελευταία φορά που οι Χούθι εξαπέλυσαν μεγάλες συντονισμένες επιθέσεις κατά της ηπειρωτικής Σαουδικής Αραβίας -- στις 14 Σεπτεμβρίου 2019 κατά της εγκατάστασης επεξεργασίας πετρελαίου Abqaiq και του πετρελαϊκού πεδίου Khurais -- η παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας μειώθηκε στο μισό, προκαλώντας το μεγαλύτερο ενδοημερήσιο άλμα σε όρους δολαρίου ΗΠΑ από το 1988.
www.worldenergynews.gr
Μετά τα γεγονότα όμως των τελευταίων εβδομάδων, οι διεθνείς αγορές παρακολουθούν με ακόμα μεγαλύτερη προσοχή το πως τα πολεμικά μέτωπα θα επιδράσουν στην πορεία των τιμών του πετρελαίου.
Σύμφωνα με το Oil Price και την ανάλυση που κάνει ο αρθρογράφος Simon Watkins, οι όποιοι κίνδυνοι προέρχονται κυρίως από την σύγκρουση Ισραήλ-Χεζμπολάχ παρά από τον συνεχιζόμενο πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς,
«Η εργαλειοποίηση της Χαμάς από μέρους του Ιράν άρχισε να υποχωρεί σε κάποια φάση και η προσοχή της Τεχεράνης μετατοπίστηκε στον Λίβανο, με τη Χεζμπολάχ να αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για το Ισραήλ», δηλώνει πηγή στο Oil Price.
Αμερικανικές πηγές δηλώνουν πάντως ότι όσο και να προχωρήσει το Ισραήλ μέσα στον Λίβανο, είναι σχεδόν απίθανο να δεχθεί άμεση επιθετική απάντηση από το Ιράν.
«Έχει καταστεί σαφές το μέγεθος των αντιποίνων που θα μπορούσαν να του επιβληθούν αν ακολουθούσε πιο ριζοσπαστικές τακτικές η Τεχεράνη», δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα οι προαναφερθείσες πηγές.
Τι δείχνει η ιστορία για τις τιμές πετρελαίου
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές άλλες επιλογές που έχει η Τεχεράνη στη διάθεσή της προκειμένου να εντείνει την πίεσή της στο Ισραήλ και τους συμμάχους του στη Μέση Ανατολή, οι οποίες θα μπορούσαν να σπρώξουν την τιμή του πετρελαίου πολύ πιο ψηλά και πολύ γρήγορα.
Μία από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους θα ήταν να πιέσει για εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου προς τους συμμάχους του Ισραήλ από τις ισλαμικές χώρες-μέλη του OPEC.
Η Σαουδική Αραβία έκανε ακριβώς το ίδιο πράγμα το 1973 και για τον ίδιο ακριβώς λόγο, με καταστροφικά αποτελέσματα για τις τιμές του πετρελαίου.
Πίσω στο 1973, οι αιγυπτιακές στρατιωτικές δυνάμεις κινήθηκαν στη χερσόνησο του Σινά, ενώ οι συριακές δυνάμεις κινήθηκαν στα Υψίπεδα του Γκολάν- δύο εδάφη που είχαν καταληφθεί από το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου των έξι ημερών του 1967.
Επιτιθέμενες από πολλαπλά σημεία την ιερότερη ημέρα της εβραϊκής πίστης, το Γιομ Κιπούρ, οι δύο αραβικές χώρες πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να αιφνιδιάσουν το Ισραήλ, πράγμα που έκαναν -για λίγο τουλάχιστον.
Το κρίσιμο, όμως, είναι ότι περίπου την ίδια εποχή, τα μέλη του OPEC - καθώς και η Αίγυπτος, η Συρία και η Τυνησία - άρχισαν εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου προς τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, τον Καναδά και την Ολλανδία ως απάντηση στην υλικοτεχνική υποστήριξη προς το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Καθώς οι παγκόσμιες προμήθειες πετρελαίου μειώθηκαν, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε δραματικά, γεγονός που επιδεινώθηκε από τις σταδιακές περικοπές στην παραγωγή πετρελαίου από τα μέλη του OPEC κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου.
Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν επίσης, καθώς ιστορικά περίπου το 70% τους καθορίζεται από την τιμή του πετρελαίου.
Μέχρι τη λήξη του εμπάργκο τον Μάρτιο του 1974, η τιμή του πετρελαίου είχε αυξηθεί κατά περίπου 267%, από περίπου 3 δολάρια ΗΠΑ ανά βαρέλι (pb) σε σχεδόν 11 δολάρια ΗΠΑ pb.
Αυτό, με τη σειρά του, άναψε τη φωτιά της παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης, ιδιαίτερα αισθητής στις χώρες της Δύσης που ήταν καθαροί εισαγωγείς πετρελαίου.
Παρόμοια επίδραση στις οικονομίες των βασικών δυτικών συμμάχων του Ισραήλ θα μπορούσε να έχει μια αντίστοιχη τακτική του Ιράν σήμερα, βάζοντας στο παιχνίδι και τους Χούθι.
Η κατάσταση στην Ερυθρά
Σε γενικές γραμμές, ο αντίκτυπος της συνεχιζόμενης διακοπής της ναυσιπλοΐας από την ομάδα αυτή μέσω του βασικού περιφερειακού σημείου διέλευσης πετρελαίου στην Ερυθρά Θάλασσα και γύρω από αυτήν δεν ήταν τόσο μεγάλος όσο θα επιθυμούσε το Ιράν.
Εν μέρει αυτό οφείλεται τους τελευταίους μήνες στην αποφυγή της περιοχής από πολλές μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες που αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τη μακρύτερη διαδρομή του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας.
Εν μέρει μπορεί επίσης να αποδοθεί στην ενίσχυση της ασφάλειας στα ύδατα της περιοχής από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους με την «Επιχείρηση Prosperity Guardian».
Αυτή η πολυεθνική ναυτική ομάδα δράσης σχεδιάστηκε ακριβώς για να προφυλάσσεται από τέτοιες επιθέσεις του Ιράν ή των Χούθι κατά της ναυτιλίας στην περιοχή.
Πράγματι, τα στοιχεία του IMF PortWatch δείχνουν ότι η μέση ημερήσια διέλευση πλοίων μέσω του στενού Bab al-Mandab της Ερυθράς Θάλασσας ήταν στα 23 την εβδομάδα που έληξε στις 11 Αυγούστου 2024 έναντι 70 την ίδια ημέρα πέρυσι.
Ωστόσο, πολύ μεγαλύτερος αντίκτυπος θα μπορούσε να υπάρξει αν οι Χούθι εξαπέλυαν επιθέσεις σε μεγάλες πετρελαιοπηγές ή/και διυλιστήρια σε οποιαδήποτε κοντινή χώρα, κυρίως στη Σαουδική Αραβία.
Την τελευταία φορά που οι Χούθι εξαπέλυσαν μεγάλες συντονισμένες επιθέσεις κατά της ηπειρωτικής Σαουδικής Αραβίας -- στις 14 Σεπτεμβρίου 2019 κατά της εγκατάστασης επεξεργασίας πετρελαίου Abqaiq και του πετρελαϊκού πεδίου Khurais -- η παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας μειώθηκε στο μισό, προκαλώντας το μεγαλύτερο ενδοημερήσιο άλμα σε όρους δολαρίου ΗΠΑ από το 1988.
www.worldenergynews.gr
