Γιατί ο Τραμπ έχει τόσο εμμονή με τη Γροιλανδία; Η περιοχή της Αρκτικής έχει τραβήξει από καιρό την προσοχή των ηγετών των ΗΠΑ.
Το νησί της Γροιλανδίας δεν είναι προς πώληση, αλλά αυτό δεν εμπόδισε ποτέ τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ από το να προσπαθήσει να αποκτήσει το κορυφαίο ακίνητο, σύμφωνα με το Foreign Policy.
Η πολιτική του Τραμπ για το νησί
Ο Τραμπ διατύπωσε για πρώτη φορά την ιδέα να αγοράσει το πλούσιο σε ορυκτά νησί, που είναι μια αυτόνομη επικράτεια της Δανίας, το 2019, αλλά η πρότασή του καταρρίφθηκε από την πρωθυπουργό της Δανίας Mette Frederiksen. Καθώς ο πρώην ηγέτης των ΗΠΑ ετοιμάζεται να επιστρέψει στο Οβάλ Γραφείο στις 20 Ιανουαρίου, ανανέωσε την έκκλησή του να αποκτήσει το νησί αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να λάβει ακόμη πιο δραστικά μέτρα για να το κάνει.
Όπως και την προηγούμενη φορά, τόσο η Γροιλανδία όσο και η Δανία επέπληξαν την έκκληση του εκλεγμένου προέδρου και τόνισαν ότι το νησί δεν είναι προς πώληση. Αλλά αυτό δεν αποθάρρυνε ελάχιστα τον Τραμπ, ο οποίος ενίσχυσε μόνο τις κλήσεις του κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Τρίτη 7 Ιανουαρίου.
Πέρα από το να παροτρύνει τη Δανία να εγκαταλείψει τη Γροιλανδία, επικαλείται τις ανάγκες εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και θέτει αμφιβολίες για τη νομική αξίωση της χώρας στην επικράτεια. Απείλησε επίσης με δασμούς «υψηλού επιπέδου» κατά της Δανίας εάν αρνηθεί να συνεργαστεί, ενώ δεν απέκλεισε τη χρήση στρατιωτικής βίας για την κατάληψη του νησιού καθώς και της Διώρυγας του Παναμά, προκαλώντας αιχμηρές προειδοποιήσεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Η αντιμετώπιση
Οι δηλώσεις του εκλεγμένου προέδρου έχουν αντιμετωπιστεί με ένα μείγμα αγανάκτησης, σύγχυσης και απόλυσης, με τον απερχόμενο υπουργό Εξωτερικών Antony Blinken να χαρακτηρίζει την ιδέα ως «προφανώς μια ιδέα που δεν πρόκειται να συμβεί». Ωστόσο, ορισμένοι πρώην αξιωματούχοι του Τραμπ δήλωσαν ότι το ενδιαφέρον του ηγέτη των ΗΠΑ για τη Γροιλανδία θα πρέπει να γίνει κατανοητό στο πλαίσιο ενός ευρύτερου αναπροσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ προς την ημισφαιρική άμυνα.
Ο Τραμπ δεν είναι ο πρώτος πολιτικός των ΗΠΑ που θέλει να εκμεταλλευτεί τις στρατηγικές δυνατότητες της Γροιλανδίας. Ο William Seward, ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ υπό τον πρώην πρόεδρο Abraham Lincoln, εξέφρασε επίσης ενδιαφέρον για την αγορά της Γροιλανδίας και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν πρότεινε την αγορά του νησιού κατά τη διάρκεια μυστικών διαπραγματεύσεων ενόψει του Ψυχρού Πολέμου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέλαβαν επίσης τη Γροιλανδία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ενώ η Γερμανία κατέλαβε τη Δανία.
Η Γροιλανδία
Το νησί είναι, για αιώνες, μέρος της Δανίας, συμμάχου του ΝΑΤΟ, η οποία εξακολουθεί να συνεισφέρει τα δύο τρίτα των εσόδων του προϋπολογισμού της Γροιλανδίας. Η αυτόνομη επικράτεια είναι πλέον ως επί το πλείστον αυτοδιοικούμενη, αν και η δανική κυβέρνηση εξακολουθεί να χειρίζεται τα περισσότερα θέματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής. Τα τελευταία χρόνια, το νησί έχει δει ένα αυξανόμενο κίνημα ανεξαρτησίας εν μέσω εντάσεων με τη δανική κυβέρνηση. Ορισμένοι Γροιλανδοί αξιωματούχοι εξέφρασαν τις ελπίδες τους ότι η περιοχή θα γίνει τελικά μια ανεξάρτητη χώρα.
Η Γροιλανδία μπορεί να φαίνεται σαν ένα ασυνήθιστο σημείο εστίασης, αλλά βρίσκεται στο πλέγμα πολλών από τις πιο επείγουσες γεωπολιτικές προκλήσεις του κόσμου σήμερα: κλιματική αλλαγή, αγώνας για κρίσιμους πόρους και μετασχηματισμό του εμπορίου και της ναυτιλίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια μεγάλη στρατιωτική βάση στη Γροιλανδία και η τοποθεσία του νησιού το καθιστά απαραίτητο μέρος του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης του στρατού των ΗΠΑ για βαλλιστικούς πυραύλους.
Το ενδιαφέρον του Τραμπ δείχνει μια «αναγνώριση της αυξανόμενης στρατηγικής σημασίας της Γροιλανδίας και της θέσης της στον Βόρειο Ατλαντικό ως βασικό σκαλοπάτι μεταξύ Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης», δήλωσε η Ρεμπέκα Πίνκους, διευθύντρια του Polar Institute του Κέντρου Wilson.
Το νησί φιλοξενεί άφθονα και μη ανεπτυγμένα κοιτάσματα των ισχυρών σπάνιων γαιών που στηρίζουν προηγμένα οπλικά συστήματα και πολλές τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, αν και οι ειδικοί τονίζουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές προκλήσεις για την εξόρυξη και την παραγωγή. Στην Αρκτική ευρύτερα, μια Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ το 2009 διαπίστωσε ότι η περιοχή θα μπορούσε να περιέχει περίπου το 30% του άγνωστου αερίου στον κόσμο και το 13% του μη ανακαλυφθέντος πετρελαίου της.
Η Αρκτική έχει επίσης αναδειχθεί ως βασικός στίβος γεωπολιτικού ανταγωνισμού καθώς η Ρωσία και η Κίνα προσπαθούν να επεκτείνουν την οικονομική και στρατιωτική τους επιρροή εκεί. Οι δύο δυνάμεις έχουν εμβαθύνει τη δέσμευση και τη συνεργασία τους στην περιοχή, με την υποστήριξη πολλών παγοθραυστικών και σαρωτικών επενδύσεων. Τα τελευταία χρόνια, μια κινεζική προσπάθεια να χρηματοδοτήσει τα αεροδρόμια της Γροιλανδίας πυροδότησε συναγερμό στην Ουάσιγκτον, η οποία γρήγορα έσπευσε να αντιμετωπίσει το σχέδιο.
Η Αρκτική
Χάρη στην Αλάσκα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι τεχνικά ήδη ένα έθνος της Αρκτικής. Όμως η Ουάσιγκτον «παίζει σίγουρα να καλύψει τη διαφορά» στην περιοχή, δήλωσε ο Μάλτε Χάμπερτ, ο ιδρυτής του Ινστιτούτου Αρκτικής.
Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι «ακόμα ο νούμερο ένα παίκτης στον κόσμο», είπε ο Humpert, «αυτός δεν είναι ο ρόλος που έχουν στην Αρκτική και νομίζω ότι είναι πραγματικά δύσκολο να το κατανοήσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην DC». Σημείωσε ότι η Ουάσιγκτον «θέλει να έχει μια θέση στο τραπέζι».
www.worldenergynews.gr
