Η ΕΕ οδεύει για απανθρακοποίηση ή αποβιομηχάνιση; - Η πρόκληση CBAM
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία αλουμινίου βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι... Με τον αυξανόμενο παγκόσμιο ανταγωνισμό, το υψηλό ενεργειακό κόστος και τις αυξανόμενες ρυθμιστικές πιέσεις, ο κλάδος έχει γίνει ένα έντονο παράδειγμα αποβιομηχάνισης και διαρροής άνθρακα στην Ευρώπη (ιδιαίτερα στην πρωτογενή παραγωγή αλουμινίου).
Το αλουμίνιο είναι μια στρατηγική πρώτη ύλη απαραίτητη για την πράσινη μετάβαση και κρίσιμους τομείς όπως η συσκευασία, οι κατασκευές, η κινητικότητα και η άμυνα, οι τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι αλυσίδες αξίας τους.
Από το 2021, το αλουμίνιο που εισάγεται στην ΕΕ με το δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη (GWP) έχει αυξηθεί κατά 11%.
Ο Μηχανισμός Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα (CBAM) πρέπει να προστατεύει τη βιομηχανία αλουμινίου της Ευρώπης εστιάζοντας στις άμεσες εκπομπές.
Οφείλει να καλύπτει προϊόντα κατάντη και να υποστηρίζει την προστασία έναντι διαρροής άνθρακα για να αποτρέψει την εξωτερική ανάθεση εκπομπών και παραγωγής πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης.
To euractiv.com αναλύει τα υπάρχοντα δεδομένα και προβλέπει τι μέλλει γενέσθαι. Το σίγουρο είναι ότι ο CBAM θα έχει μεγάλη επιδραστικότητα.
Προτάσεις για να προστατέψει η ΕΕ τη βιομηχανία
Σύμφωνα με την έκθεση Ντράγκι, η διατήρηση μιας ισχυρής βιομηχανικής βάσης στην Ευρώπη (ειδικά για βιομηχανίες που είναι στρατηγικές για την πράσινη μετάβαση της ΕΕ) είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των κλιματικών μας στόχων και τη διασφάλιση της οικονομικής ανθεκτικότητας.
Για να υποστηρίξουν αυτό το όραμα, οι πολιτικές της ΕΕ πρέπει να εξασφαλίσουν ίσους όρους ανταγωνισμού για τις βιομηχανίες που είναι απαραίτητες για ένα βιώσιμο μέλλον.
Ωστόσο, μέτρα όπως ο Μηχανισμός Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα (CBAM) που περιλαμβάνει το αλουμίνιο, στην τρέχουσα μεταβατική του φάση κινδυνεύει να ωθήσει την παραγωγή, τις θέσεις εργασίας και τις εκπομπές εκτός Ευρώπης.
Η βιομηχανία αλουμινίου απαιτεί ένα προσεκτικά εκλεπτυσμένο μέτρο CBAM για να αποτρέψει την επιτάχυνση της αποβιομηχάνισης.
Διασφάλιση ότι οι έμμεσες εκπομπές θα παραμείνουν αποκλεισμένες
Ένα βασικό μέλημα για τη βιομηχανία αλουμινίου είναι η πιθανή μελλοντική συμπερίληψη των έμμεσων εκπομπών στον CBAM.
Η πρωτογενής παραγωγή αλουμινίου είναι υψηλής έντασης ηλεκτρικής ενέργειας.
Ενώ το ενεργειακό δίκτυο της Ευρώπης κινείται προς την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, οι Ευρωπαίοι παραγωγοί αντιμετωπίζουν μοναδικό έμμεσο κόστος άνθρακα στο πλαίσιο του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (ETS), κόστος που οι ανταγωνιστές αλλού δεν επιβαρύνονται.
Για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και την προστασία από διαρροή άνθρακα, είναι σημαντικό ο CBAM να συνεχίσει να αποκλείει τις έμμεσες εκπομπές για το αλουμίνιο έως ότου το δίκτυο της Ευρώπης να απελευθερωθεί πλήρως από τον άνθρακα (ένα ορόσημο που δεν αναμένεται τουλάχιστον έως το 2035).
Η πρόωρη συμπερίληψη των έμμεσων εκπομπών θα αφήσει τους Ευρωπαίους παραγωγούς χαμηλών εκπομπών άνθρακα χωρίς την προστασία του ETS. Σε τέτοια περίπτωση θα αυξηθεί ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα καθώς η παραγωγή μετατοπίζεται σε περιοχές με χαμηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα.
Επέκταση του CBAM σε προϊόντα μεταγενέστερης ροής και ανταγωνιστικά υλικά
Προς το παρόν, ο CBAM καλύπτει μόνο προϊόντα αλουμινίου ανάντη, αφήνοντας τα κατάντη (π.χ. ανταλλακτικά αυτοκινήτων, συσκευασίες και δομικά υλικά) εκτός του πεδίου εφαρμογής της.
Αυτό δημιουργεί ένα κενό, ενθαρρύνοντας τις εισαγωγές κατάντη αγαθών που παράγονται με λιγότερο αυστηρά περιβαλλοντικά πρότυπα.
Επιπλέον, άλλα ανταγωνιστικά (ως προς το αλουμίνιο) υλικά όπως ο χαλκός, τα πλαστικά και οι ίνες άνθρακα, θα πρέπει να περιλαμβάνονται στον CBAM.
Ο αποκλεισμός αυτών των υλικών δημιουργεί στρεβλώσεις της αγοράς που βλάπτουν άδικα το αλουμίνιο.
Ενίσχυση των μέτρων προστασίας από διαρροή άνθρακα
Ο CBAM εισήχθη για να αντικαταστήσει τις υπάρχουσες προστασίες διαρροής άνθρακα, όπως τα δωρεάν δικαιώματα ETS (η έκθεση Ντράγκι προτείνει η ΕΕ να εξετάσει πιθανή αναβολή της σταδιακής κατάργησης) και η έμμεση αντιστάθμιση κόστους.
Όμως η πολύ γρήγορη κατάργηση αυτών των προστασιών θα άφηνε τους Ευρωπαίους παραγωγούς ευάλωτους στον αθέμιτο ανταγωνισμό από περιοχές με πολύ χαμηλότερο κόστος άνθρακα.
Για το αλουμίνιο, η διατήρηση και η ενίσχυση αυτών των προστασιών είναι κρίσιμη για τη συνέχιση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.
Μια ανεξάρτητη ανάλυση που ανατέθηκε από την European Aluminium δείχνει ότι ο CBAM δεν παρέχει επαρκή προστασία σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας αλουμινίου.
Για να αντιμετωπιστεί αυτό, ο CBAM θα πρέπει να επικεντρωθεί αποκλειστικά στις άμεσες εκπομπές.
Η εξάρτηση της επιτυχίας του CBAM
Η επιτυχία του CBAM θα εξαρτηθεί από μια σταδιακή, προσεκτικά διαχειριζόμενη ανάπτυξη με τακτικές αξιολογήσεις για να διασφαλιστεί ότι αποτρέπει πραγματικά τη διαρροή άνθρακα χωρίς να ασκείται αδικαιολόγητη πίεση στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες.
Εάν δεν πετύχει τους επιδιωκόμενους στόχους του, θα πρέπει να επαναξιολογηθεί.
Για να πετύχει ο CBAM, πρέπει να αντιμετωπιστούν τα κενά και οι κίνδυνοι παράκαμψης.
Πρέπει να γίνονται έλεγχοι από τις Αρχές και έγκαιρες κυρώσεις, όπως στο EU ETS, για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση.
Συνεπής και σαφής αναφορά εκπομπών
Οι σαφείς και συνεπείς πρακτικές αναφοράς εκπομπών είναι απαραίτητες κατά τη μεταβατική φάση του CBAM.
Για να επιτευχθεί αυτό, οι εισαγωγείς θα πρέπει να χρησιμοποιούν διεθνώς αναγνωρισμένους παράγοντες εκπομπών, όπως εκείνους του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ).
Αυτά τα βήματα θα αποτρέψουν τις ασυνεπείς αναφορές και θα υποστηρίξουν μια αξιόπιστη, τυποποιημένη μεθοδολογία σε όλους τους τομείς.
Οι αποφάσεις του CBAM επηρεάζουν το μέλλον της Ευρώπης
Ο CBAM έχει τη δυνατότητα να γίνει ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές της Ευρώπης. Αλλά οι δυνατότητες από μόνες τους δεν αρκούν.
Ως έχει, ο CBAM κινδυνεύει να υπονομεύσει τις ίδιες τις βιομηχανίες που είναι στρατηγικές για τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα και τη βιωσιμότητα.
Για κλάδους ηλεκτρικής έντασης όπως το αλουμίνιο, ο CBAM πρέπει να διατηρήσει τις βασικές προστασίες διαρροής άνθρακα, να συνεχίσει να αποκλείει τις έμμεσες εκπομπές και να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του σε μεταγενέστερα προϊόντα και ανταγωνιστικά υλικά.
Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να ακολουθήσει μια πολιτική για το κλίμα που οδηγεί την παραγωγή και τις εκπομπές εκτός των συνόρων της.
Οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα καθορίσουν εάν ο CBAM βοηθά την Ευρώπη να ηγηθεί της παγκόσμιας πράσινης μετάβασης ή άθελά του τροφοδοτεί την αποβιομηχάνιση και την περιβαλλοντική οπισθοδρόμηση.
www.worldenergynews.gr
