Μια μελέτη του 2019 βρήκε τουλάχιστον 18.000 ραδιενεργά αντικείμενα διάσπαρτα στον πυθμένα του Αρκτικού Ωκεανού
Εδώ και πολλά χρόνια οι ωκεανοί της Γης αντιμετωπίζονται ως χωματερή για την απόρριψη αποβλήτων που είναι πολύ επικίνδυνα ή ακριβά για να αποθηκευτούν στην ξηρά, όπως αναλύει το βιβλίο του James Bradley «Deep Water: The World in the Ocean» που θα κυκλοφορήσει στις 28 Μαρτίου.
Σύμφωνα με τον Guardian, στα χρόνια μετά τον πρώτο και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι βρετανικές, αμερικανικές, σοβιετικές, αυστραλιανές και καναδικές κυβερνήσεις έστειλαν εκατοντάδες χιλιάδες τόνους απαρχαιωμένων χημικών όπλων στα βάθη των υδάτων όλου του κόσμου, είτε αποσπασματικά σε βαρέλια είτε βυθίζοντας ολόκληρα πλοία φορτωμένα με αέριο μουστάρδας και νευροτοξικούς παράγοντες όπως το σαρίν.
Παρόλο που η δημόσια κατακραυγή οδήγησε στον τερματισμό της πρακτικής αυτής το 1972, εκατοντάδες ψαράδες στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και αλλού έχουν νοσηλευτεί μετά την αλίευση με τα δίχτυα τους στερεοποιημένων σβώλων αερίου μουστάρδας ή οστράκων που περιείχαν αυτή την τοξική ουσία.
Πυρηνικά υποβρύχια
Τα βάθη του ωκεανού έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί ως τόπος απόθεσης μεγάλων ποσοτήτων πυρηνικού υλικού.
Μια μελέτη του 2019 βρήκε τουλάχιστον 18.000 ραδιενεργά αντικείμενα διάσπαρτα στον πυθμένα του Αρκτικού Ωκεανού, ενώ στα αντικείμενα αυτά περιλαμβάνονται πυρηνικά σκάφη όπως το Κ-27, το 110 μέτρων πυρηνικό υποβρύχιο που κινούνταν με έναν πειραματικό αντιδραστήρα με ψύξη υγρού μετάλλου, το οποίο βυθίστηκε το 1982 με τον αντιδραστήρα του ακόμα στο σκάφος, το ναυάγιο του K-141 Kursk, το οποίο βυθίστηκε στη Θάλασσα του Μπάρεντς το 2000 κατά τη διάρκεια ναυτικής άσκησης, σκοτώνοντας και τους 118 επιβαίνοντες και ρίχνοντας στον βυθό τον αντιδραστήρα και τα καύσιμά του, και το επιθετικό υποβρύχιο K-159, το οποίο βυθίστηκε ενώ ρυμουλκούταν στο Μούρμανσκ το 2003, περιέχοντας ακόμα 800 κιλά αναλωμένου καυσίμου ουρανίου.
Η Αρχή Πυρηνικής Ασφάλειας της Νορβηγίας υποστηρίζει ότι είναι θέμα χρόνου να αρχίσουν αυτά τα αντικείμενα να απελευθερώνουν τοξικές ουσίες στο νερό – άλλοι έχουν αποκαλέσει την κατάσταση «Τσέρνομπιλ σε αργή κίνηση, στο βυθό της θάλασσας».
Σκουπίδια μέχρι και την Τάφρο των Μαριανών
Η απόρριψη πυρηνικών αποβλήτων στον ωκεανό είναι μόνο ένα μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης ιστορίας ανθρώπινης απροσεξίας και απληστίας.
Απόβλητα με τη μορφή πλαστικών και άλλων αντικειμένων βρίσκονται παντού στα βάθη των ωκεανών, όπως επιβεβαιώνει η βάση δεδομένων Deep-sea Debris Database της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Επιστημών και Τεχνολογίας της Θάλασσας και της Γης.
Ελαστικά, δίχτυα αλιείας, αθλητικές τσάντες, κούκλες, μπάλες παραλίας και μπιμπερό βρίσκονται διασκορπισμένα στον πυθμένα της θάλασσας σε βάθη πολλών χιλιάδων μέτρων.
Σε ορισμένες περιοχές, ο αριθμός αυτών των αντικειμένων υπερβαίνει τα 300 ανά τ.χλμ.
Αυτή η παλίρροια σκουπιδιών έχει φτάσει ακόμη και στα βαθύτερα και πιο απομακρυσμένα σημεία του ωκεανού: όταν ο εξερευνητής Victor Vescovo έφτασε στον πυθμένα της Τάφρου των Μαριανών το 2019, δεν συνάντησε μόνο άγνωστα μέχρι τότε είδη αμφίποδων, αλλά βρήκε επίσης μια πλαστική σακούλα και περιτυλίγματα γλυκών.
Μια άλλη αποστολή στο ίδιο μέρος από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ το 2016 παρατήρησε μια κονσέρβα επεξεργασμένου κρέατος Spam σε βάθος 4.947 μέτρων.
Πλήθος μικροπλαστικών
Πιθανώς πιο ανησυχητική, όμως, είναι η αυξανόμενη συσσώρευση μικροπλαστικών στα βάθη των ωκεανών, ενώ ορισμένα από αυτά είναι το αποτέλεσμα της διάσπασης μεγαλύτερων πλαστικών αντικειμένων στο νερό.
Άλλα, όπως οι μικροσκοπικές πλαστικές χάντρες που χρησιμοποιούνται σε απολεπιστικά προσώπου και άλλα προϊόντα, είναι σκόπιμα κατασκευασμένα.
Οι αυξανόμενες ποσότητες είναι επίσης αποτέλεσμα της αυξανόμενης χρήσης τεχνητών ινών, όπως το fleece, πολλές από τις οποίες αποβάλλουν τεράστιες ποσότητες μικροσκοπικών νηματίων κάθε φορά που πλένονται.
Στα ανώτερα στρώματα του ωκεανού, τα μικροπλαστικά έχουν εισχωρήσει στην τροφική αλυσίδα, ενώ σε μερικά μέρη του Ειρηνικού, υπάρχει πλέον περισσότερο πλαστικό σε μέγεθος ζωοπλαγκτού από ό,τι πλαγκτόν, πράγμα που σημαίνει ότι ζώα όπως οι φάλαινες και τα πτηνά καταναλώνουν μικροπλαστικά σε μεγάλες ποσότητες, οδηγώντας σε υποσιτισμό και βλάβες σε πολλά όργανα, καθώς τα μικροπλαστικά συγκεντρώνονται στους ιστούς τους.
Ο όγκος του πλαστικού στα επιφανειακά στρώματα του ωκεανού ωχριά σε σύγκριση με την ποσότητα στα βαθύτερα νερά. Μελέτες δείχνουν ότι το 99,8% των περισσότερων από 11 εκατ. τόνων πλαστικού που εισέρχονται στον ωκεανό κάθε χρόνο εξαφανίζεται στα βαθύτερα νερά.
Τα PCBs
Το πλαστικό δεν είναι το μόνο πράγμα που παρασύρεται προς τα κάτω. Το 2019 Κινέζοι επιστήμονες ανακάλυψαν ραδιενεργό άνθρακα-14 από την έκρηξη πυρηνικών βομβών στις δεκαετίες του 1940 και του '50 στα σώματα αμφίποδων που ζουν στον πυθμένα της Τάφρου των Μαριανών.
Πρόσφατος μελέτες έχουν βρει ραδιενεργό καίσιο από την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα σε ιζήματα σε βάθος άνω των 7.000 μέτρων στην Ιαπωνική Τάφρο.
Πολλές χημικές ουσίες συσσωρεύονται με τον ίδιο τρόπο. Μερικές από τις πιο ανησυχητικές από αυτές είναι οι λεγόμενοι έμμονοι οργανικοί ρύποι, όπως τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs).
Αυτά χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για ψύξη και μόνωση τη δεκαετία του 1920, αλλά από τη δεκαετία του ‘40 ενσωματώθηκαν σε χρώματα, κόλλες, επικαλύψεις PVC σε ηλεκτρικά καλώδια και σε πληθώρα άλλων προϊόντων.
Η ευρεία χρήση των PCBs σήμαινε ότι μεγάλες ποσότητες απελευθερώνονταν στο περιβάλλον, αλλά οι επιπτώσεις δεν έγιναν εμφανείς μέχρι τη δεκαετία του 1950, όταν ο Δανός επιστήμονας Sören Jensen βρήκε ίχνη τους σε ψάρια που αλιεύθηκαν στη Σουηδία.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών, ο Jensen εντόπισε ίχνη PCB παντού: στα ψάρια, στα πουλιά – ακόμη και στα σώματα της γυναίκας και της κόρης του.
www.worldenergynews.gr
Σύμφωνα με τον Guardian, στα χρόνια μετά τον πρώτο και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι βρετανικές, αμερικανικές, σοβιετικές, αυστραλιανές και καναδικές κυβερνήσεις έστειλαν εκατοντάδες χιλιάδες τόνους απαρχαιωμένων χημικών όπλων στα βάθη των υδάτων όλου του κόσμου, είτε αποσπασματικά σε βαρέλια είτε βυθίζοντας ολόκληρα πλοία φορτωμένα με αέριο μουστάρδας και νευροτοξικούς παράγοντες όπως το σαρίν.
Παρόλο που η δημόσια κατακραυγή οδήγησε στον τερματισμό της πρακτικής αυτής το 1972, εκατοντάδες ψαράδες στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και αλλού έχουν νοσηλευτεί μετά την αλίευση με τα δίχτυα τους στερεοποιημένων σβώλων αερίου μουστάρδας ή οστράκων που περιείχαν αυτή την τοξική ουσία.
Πυρηνικά υποβρύχια
Τα βάθη του ωκεανού έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί ως τόπος απόθεσης μεγάλων ποσοτήτων πυρηνικού υλικού.
Μια μελέτη του 2019 βρήκε τουλάχιστον 18.000 ραδιενεργά αντικείμενα διάσπαρτα στον πυθμένα του Αρκτικού Ωκεανού, ενώ στα αντικείμενα αυτά περιλαμβάνονται πυρηνικά σκάφη όπως το Κ-27, το 110 μέτρων πυρηνικό υποβρύχιο που κινούνταν με έναν πειραματικό αντιδραστήρα με ψύξη υγρού μετάλλου, το οποίο βυθίστηκε το 1982 με τον αντιδραστήρα του ακόμα στο σκάφος, το ναυάγιο του K-141 Kursk, το οποίο βυθίστηκε στη Θάλασσα του Μπάρεντς το 2000 κατά τη διάρκεια ναυτικής άσκησης, σκοτώνοντας και τους 118 επιβαίνοντες και ρίχνοντας στον βυθό τον αντιδραστήρα και τα καύσιμά του, και το επιθετικό υποβρύχιο K-159, το οποίο βυθίστηκε ενώ ρυμουλκούταν στο Μούρμανσκ το 2003, περιέχοντας ακόμα 800 κιλά αναλωμένου καυσίμου ουρανίου.
Η Αρχή Πυρηνικής Ασφάλειας της Νορβηγίας υποστηρίζει ότι είναι θέμα χρόνου να αρχίσουν αυτά τα αντικείμενα να απελευθερώνουν τοξικές ουσίες στο νερό – άλλοι έχουν αποκαλέσει την κατάσταση «Τσέρνομπιλ σε αργή κίνηση, στο βυθό της θάλασσας».
Σκουπίδια μέχρι και την Τάφρο των Μαριανών
Η απόρριψη πυρηνικών αποβλήτων στον ωκεανό είναι μόνο ένα μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης ιστορίας ανθρώπινης απροσεξίας και απληστίας.
Απόβλητα με τη μορφή πλαστικών και άλλων αντικειμένων βρίσκονται παντού στα βάθη των ωκεανών, όπως επιβεβαιώνει η βάση δεδομένων Deep-sea Debris Database της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Επιστημών και Τεχνολογίας της Θάλασσας και της Γης.
Ελαστικά, δίχτυα αλιείας, αθλητικές τσάντες, κούκλες, μπάλες παραλίας και μπιμπερό βρίσκονται διασκορπισμένα στον πυθμένα της θάλασσας σε βάθη πολλών χιλιάδων μέτρων.
Σε ορισμένες περιοχές, ο αριθμός αυτών των αντικειμένων υπερβαίνει τα 300 ανά τ.χλμ.
Αυτή η παλίρροια σκουπιδιών έχει φτάσει ακόμη και στα βαθύτερα και πιο απομακρυσμένα σημεία του ωκεανού: όταν ο εξερευνητής Victor Vescovo έφτασε στον πυθμένα της Τάφρου των Μαριανών το 2019, δεν συνάντησε μόνο άγνωστα μέχρι τότε είδη αμφίποδων, αλλά βρήκε επίσης μια πλαστική σακούλα και περιτυλίγματα γλυκών.
Μια άλλη αποστολή στο ίδιο μέρος από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ το 2016 παρατήρησε μια κονσέρβα επεξεργασμένου κρέατος Spam σε βάθος 4.947 μέτρων.
Πλήθος μικροπλαστικών
Πιθανώς πιο ανησυχητική, όμως, είναι η αυξανόμενη συσσώρευση μικροπλαστικών στα βάθη των ωκεανών, ενώ ορισμένα από αυτά είναι το αποτέλεσμα της διάσπασης μεγαλύτερων πλαστικών αντικειμένων στο νερό.
Άλλα, όπως οι μικροσκοπικές πλαστικές χάντρες που χρησιμοποιούνται σε απολεπιστικά προσώπου και άλλα προϊόντα, είναι σκόπιμα κατασκευασμένα.
Οι αυξανόμενες ποσότητες είναι επίσης αποτέλεσμα της αυξανόμενης χρήσης τεχνητών ινών, όπως το fleece, πολλές από τις οποίες αποβάλλουν τεράστιες ποσότητες μικροσκοπικών νηματίων κάθε φορά που πλένονται.
Στα ανώτερα στρώματα του ωκεανού, τα μικροπλαστικά έχουν εισχωρήσει στην τροφική αλυσίδα, ενώ σε μερικά μέρη του Ειρηνικού, υπάρχει πλέον περισσότερο πλαστικό σε μέγεθος ζωοπλαγκτού από ό,τι πλαγκτόν, πράγμα που σημαίνει ότι ζώα όπως οι φάλαινες και τα πτηνά καταναλώνουν μικροπλαστικά σε μεγάλες ποσότητες, οδηγώντας σε υποσιτισμό και βλάβες σε πολλά όργανα, καθώς τα μικροπλαστικά συγκεντρώνονται στους ιστούς τους.
Ο όγκος του πλαστικού στα επιφανειακά στρώματα του ωκεανού ωχριά σε σύγκριση με την ποσότητα στα βαθύτερα νερά. Μελέτες δείχνουν ότι το 99,8% των περισσότερων από 11 εκατ. τόνων πλαστικού που εισέρχονται στον ωκεανό κάθε χρόνο εξαφανίζεται στα βαθύτερα νερά.
Τα PCBs
Το πλαστικό δεν είναι το μόνο πράγμα που παρασύρεται προς τα κάτω. Το 2019 Κινέζοι επιστήμονες ανακάλυψαν ραδιενεργό άνθρακα-14 από την έκρηξη πυρηνικών βομβών στις δεκαετίες του 1940 και του '50 στα σώματα αμφίποδων που ζουν στον πυθμένα της Τάφρου των Μαριανών.
Πρόσφατος μελέτες έχουν βρει ραδιενεργό καίσιο από την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα σε ιζήματα σε βάθος άνω των 7.000 μέτρων στην Ιαπωνική Τάφρο.
Πολλές χημικές ουσίες συσσωρεύονται με τον ίδιο τρόπο. Μερικές από τις πιο ανησυχητικές από αυτές είναι οι λεγόμενοι έμμονοι οργανικοί ρύποι, όπως τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs).
Αυτά χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για ψύξη και μόνωση τη δεκαετία του 1920, αλλά από τη δεκαετία του ‘40 ενσωματώθηκαν σε χρώματα, κόλλες, επικαλύψεις PVC σε ηλεκτρικά καλώδια και σε πληθώρα άλλων προϊόντων.
Η ευρεία χρήση των PCBs σήμαινε ότι μεγάλες ποσότητες απελευθερώνονταν στο περιβάλλον, αλλά οι επιπτώσεις δεν έγιναν εμφανείς μέχρι τη δεκαετία του 1950, όταν ο Δανός επιστήμονας Sören Jensen βρήκε ίχνη τους σε ψάρια που αλιεύθηκαν στη Σουηδία.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών, ο Jensen εντόπισε ίχνη PCB παντού: στα ψάρια, στα πουλιά – ακόμη και στα σώματα της γυναίκας και της κόρης του.
www.worldenergynews.gr
