Άρθρο του Π.Μπουσμπουρέλη για τον μετασχηματισμό της ενεργειακής αγοράς και την μετάβαση στα νέα δεδομένα
Δύο μεγάλες και παραδοσιακές ενεργειακές εταιρίες της ελληνικής οικονομίας μπάινουν για τα καλά στην φάση του μετασχηματισμού τους για να προσαρμοσθούν και να ανταπεξέλθουν στα νέα δεδομένα της ενεργειακής αγοράς.
Τόσο η ΔΕΗ όσο και τα ΕΛΠΕ, δύο πραγματικοί δεινόσαυροι της ενεργειακής αγοράς με την μεταφορική έννοια του όρου φυσικά, έχουν εξαγγείλει επενδύσεις της τάξης των 4 δισ μέχρι το 2025, που θα τους επιτρέψουν να ολοκληρώσουν την πράσινη στροφή και να αλλάξουν τελείως ένα προφίλ, που γρήγορα ξεπεράστηκε από την επιτάχυνση των ευρωπαϊκών πολιτικών και την κλιματική αλλαγή.
Για την ΔΕΗ η διαχείριση της ανόδου τιμής των CO2 είναι μια σημαντική πρόκληση, καθώς το ράλυ των τιμών που ευνοείται από τις Βρυξέλλες ως αντικίνητρο για τον άνθρακα αλλά και πλαισιώνεται από κερδοσκοπικά κεφάλαια δεν θα σταματήσει εδώ.
Ο CEO κ. Γ. Στάσσης προειδοποίησε για ένα β ΄τρίμηνο που θα έχει τέτοια χαρακτηριστικά και αναρωτιέται κανείς, αν η ΔΕΗ δεν είχε εγκαίρως αναπροσαρμόσει την στρατηγική της, όπως έκανε το 2019, που θα είχε καταλήξει σήμερα.
Παράλληλα η ΔΕΗ έχει να υλοποιήσει ένα πολύ φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα - μαμμούθ στροφής στις ΑΠΕ για το οποίο τα κεφάλαια υπάρχουν, αλλά και ο ανταγωνισμός θα βαίνει αυξανόμενος.
Το άνοιγμα της αγοράς προς τα κάτω σε επίπεδο τιμών στις ΑΠΕ, κάτι για το οποίο είχε μιλήσει και πριν από μερικούς μήνες ο κ. Στάσσης δείχνει πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν οι ισορροπίες και ο ανταγωνισμός στην αγορά ηλεκτρισμού.
Οι νέες μελέτες ενεργειακής επάρκειας και το μοντέλο που θα συμφωνηθεί για την στρατηγική εφεδρεία θα μας οριστικοποιήσουν το ενεργειακό περιβάλλον της επόμενης φάσης. Είναι σαφές όμως ότι η ταχεία αλλαγή των ενεργειακών δεδομένων και ο εντεινόμενος ανταγωνισμός θα επιστρατεύουν ένα μείγμα στρατηγικών το οποίο θα αλλάζει πολύ γρηγορότερα από ό,τι είχαμε συνηθίσει.
Για παράδειγμα η απόφαση για την τύχη της Πτολεμαϊδας 5 είναι ένα ακόμα κομβικό ζήτημα για την πορεία της ΔΕΗ, αφού έχει να κάνει με την βιώσιμη μορφή μιας μονάδας η οποία ξεπερνά σημαντικά τους αρχικούς προϋπολογισμούς του 1,4 δισ.
ΕΛΠΕ: Άλλη εταιρία σε χρόνο μηδέν
Τα ΕΛΠΕ από την δική τους πλευρά αλλάζουν σελίδα καθώς με το νέο διοικητικό συμβούλιο εδραιώνεται το μάνατζμεντ του ιδιώτη μετόχου και εν προκειμένω του ομίλου Λάτση.Το ζήτημα λοιπόν είναι, πως θα αριστοποιηθούν τα συμφέροντα του δημοσίου και πως το ποσοστό του, που παραμένει πάνω από το 30%, θα έχει την μεγαλύτερη δυνατή αξία. Αν θημηθούμε το "παραμύθι" της ιδιωτικοποίησης των ΕΛΠΕ ακόμα και μετά την πολιτική αλλαγή ή τις μεγάλες επενδύσεις περί έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων θα μας πιάσει ναυτία σε σχέση με τις σημερινές κεταυθύνσεις ενάμισυ μόλις χρόνο μετά.Πράσινο διυλιστήριο, υδρογόνο και ΑΠΕ με ένα επενδυτικό πρόγραμμα 4 δισ.
Όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα και διαβάζονται σαν έγκαιρες επενδυτικές αποφάσεις, συνεπάγονται παράλληλα και τεράτιες προκλήσεις.
Το ζητούμενο για το επόμενο διάστημα θα είναι ποιός θα μπορεί να παράγει φθηνή πράσινη ενέργεια. Οι παλαιές συμβάσεις που κάποιοι τις εκμεταλλεύονται και πολύ καλά κάνουν, γιατί πήραν τότε το ρίσκο της επένδυσης μοιάζουν σαν καθρεφτάκια σε ιθαγενείς.
Επίσης οι τεχνολογίες του υδρογόνου, που αποτελούν ακόμα μια ωραία προσδοκία, έχουν δρόμο για την εύρεση της τεχνολογίας που θα μπορεί να σταθεί στην αγορά.
Η φθηνή πράσινη και τα ορυκτά καύσιμα
Παράλληλα οι αμιγώς ιδιωτικές εταιρίες που γιγαντώνονται αλλά και εισβολείς παλαιοί και νέοι από το εξωτερικό που "τριγυρίζουν" στο ελληνικό ενεργειακό Ελντοράντο θα είναι βασικοί παράγοντες σε ένα παιχνίδι συμπίεσης τελικά των περιθωρίων με στόχο οι καταναλωτές να εξασφαλίζονται πια από τις ρήτρες CO2, ζήτημα για το οποίο η ΡΑΕ ξεκίνησε μια σειρά ακροάσεων με τους προμηθευτές. Κλειδί λοιπόν θα είναι η φθηνή πράσινη ενέργεια για όλους και πολύ περισσότερο για εκείνους που θα θέλουν και τα μεγαλύτερα αποτελέσματα. Ποιοί θα είναι οι τελικοί νικητές;
Για να είμαστε ρεαλιστές όμως, ούτε το φυσικό αέριο, ούτε το πετρέλαιο θα σταματήσουν άμεσα να έχουν τον σημαντικό τους ρόλο στο μείγμα, ιδίως καθόσον οι οικονομίες θα βγαίνουν από την COVID περίοδο. Η διαχειρισή τους απαιτεί επίσης μεγάλες επενδύσεις, ζήτημα που εξετάζει με μεγάλη προσοχή και η ΔΕΗ, όπως επίσης σημαντικές κινήσεις ανακοινώνονται και για τα διυλιστήρια. Τα μείγματα είναι εκείνα που αλλάζουν και η ποιότητα των ορυκτών καυσίμων. Και μην ξεχνάμε την πρόσφατη προειδοποίηση της Engie για το επίπεδο τιμών ρεύματος, αν αυτό βαζίζεται μόνον σε ΑΠΕ.
Τόσο η ΔΕΗ όσο και τα ΕΛΠΕ, δύο πραγματικοί δεινόσαυροι της ενεργειακής αγοράς με την μεταφορική έννοια του όρου φυσικά, έχουν εξαγγείλει επενδύσεις της τάξης των 4 δισ μέχρι το 2025, που θα τους επιτρέψουν να ολοκληρώσουν την πράσινη στροφή και να αλλάξουν τελείως ένα προφίλ, που γρήγορα ξεπεράστηκε από την επιτάχυνση των ευρωπαϊκών πολιτικών και την κλιματική αλλαγή.
Για την ΔΕΗ η διαχείριση της ανόδου τιμής των CO2 είναι μια σημαντική πρόκληση, καθώς το ράλυ των τιμών που ευνοείται από τις Βρυξέλλες ως αντικίνητρο για τον άνθρακα αλλά και πλαισιώνεται από κερδοσκοπικά κεφάλαια δεν θα σταματήσει εδώ.
Ο CEO κ. Γ. Στάσσης προειδοποίησε για ένα β ΄τρίμηνο που θα έχει τέτοια χαρακτηριστικά και αναρωτιέται κανείς, αν η ΔΕΗ δεν είχε εγκαίρως αναπροσαρμόσει την στρατηγική της, όπως έκανε το 2019, που θα είχε καταλήξει σήμερα.
Παράλληλα η ΔΕΗ έχει να υλοποιήσει ένα πολύ φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα - μαμμούθ στροφής στις ΑΠΕ για το οποίο τα κεφάλαια υπάρχουν, αλλά και ο ανταγωνισμός θα βαίνει αυξανόμενος.
Το άνοιγμα της αγοράς προς τα κάτω σε επίπεδο τιμών στις ΑΠΕ, κάτι για το οποίο είχε μιλήσει και πριν από μερικούς μήνες ο κ. Στάσσης δείχνει πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν οι ισορροπίες και ο ανταγωνισμός στην αγορά ηλεκτρισμού.
Οι νέες μελέτες ενεργειακής επάρκειας και το μοντέλο που θα συμφωνηθεί για την στρατηγική εφεδρεία θα μας οριστικοποιήσουν το ενεργειακό περιβάλλον της επόμενης φάσης. Είναι σαφές όμως ότι η ταχεία αλλαγή των ενεργειακών δεδομένων και ο εντεινόμενος ανταγωνισμός θα επιστρατεύουν ένα μείγμα στρατηγικών το οποίο θα αλλάζει πολύ γρηγορότερα από ό,τι είχαμε συνηθίσει.
Για παράδειγμα η απόφαση για την τύχη της Πτολεμαϊδας 5 είναι ένα ακόμα κομβικό ζήτημα για την πορεία της ΔΕΗ, αφού έχει να κάνει με την βιώσιμη μορφή μιας μονάδας η οποία ξεπερνά σημαντικά τους αρχικούς προϋπολογισμούς του 1,4 δισ.
ΕΛΠΕ: Άλλη εταιρία σε χρόνο μηδέν
Τα ΕΛΠΕ από την δική τους πλευρά αλλάζουν σελίδα καθώς με το νέο διοικητικό συμβούλιο εδραιώνεται το μάνατζμεντ του ιδιώτη μετόχου και εν προκειμένω του ομίλου Λάτση.Το ζήτημα λοιπόν είναι, πως θα αριστοποιηθούν τα συμφέροντα του δημοσίου και πως το ποσοστό του, που παραμένει πάνω από το 30%, θα έχει την μεγαλύτερη δυνατή αξία. Αν θημηθούμε το "παραμύθι" της ιδιωτικοποίησης των ΕΛΠΕ ακόμα και μετά την πολιτική αλλαγή ή τις μεγάλες επενδύσεις περί έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων θα μας πιάσει ναυτία σε σχέση με τις σημερινές κεταυθύνσεις ενάμισυ μόλις χρόνο μετά.Πράσινο διυλιστήριο, υδρογόνο και ΑΠΕ με ένα επενδυτικό πρόγραμμα 4 δισ.
Όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα και διαβάζονται σαν έγκαιρες επενδυτικές αποφάσεις, συνεπάγονται παράλληλα και τεράτιες προκλήσεις.
Το ζητούμενο για το επόμενο διάστημα θα είναι ποιός θα μπορεί να παράγει φθηνή πράσινη ενέργεια. Οι παλαιές συμβάσεις που κάποιοι τις εκμεταλλεύονται και πολύ καλά κάνουν, γιατί πήραν τότε το ρίσκο της επένδυσης μοιάζουν σαν καθρεφτάκια σε ιθαγενείς.
Επίσης οι τεχνολογίες του υδρογόνου, που αποτελούν ακόμα μια ωραία προσδοκία, έχουν δρόμο για την εύρεση της τεχνολογίας που θα μπορεί να σταθεί στην αγορά.
Η φθηνή πράσινη και τα ορυκτά καύσιμα
Παράλληλα οι αμιγώς ιδιωτικές εταιρίες που γιγαντώνονται αλλά και εισβολείς παλαιοί και νέοι από το εξωτερικό που "τριγυρίζουν" στο ελληνικό ενεργειακό Ελντοράντο θα είναι βασικοί παράγοντες σε ένα παιχνίδι συμπίεσης τελικά των περιθωρίων με στόχο οι καταναλωτές να εξασφαλίζονται πια από τις ρήτρες CO2, ζήτημα για το οποίο η ΡΑΕ ξεκίνησε μια σειρά ακροάσεων με τους προμηθευτές. Κλειδί λοιπόν θα είναι η φθηνή πράσινη ενέργεια για όλους και πολύ περισσότερο για εκείνους που θα θέλουν και τα μεγαλύτερα αποτελέσματα. Ποιοί θα είναι οι τελικοί νικητές;
Για να είμαστε ρεαλιστές όμως, ούτε το φυσικό αέριο, ούτε το πετρέλαιο θα σταματήσουν άμεσα να έχουν τον σημαντικό τους ρόλο στο μείγμα, ιδίως καθόσον οι οικονομίες θα βγαίνουν από την COVID περίοδο. Η διαχειρισή τους απαιτεί επίσης μεγάλες επενδύσεις, ζήτημα που εξετάζει με μεγάλη προσοχή και η ΔΕΗ, όπως επίσης σημαντικές κινήσεις ανακοινώνονται και για τα διυλιστήρια. Τα μείγματα είναι εκείνα που αλλάζουν και η ποιότητα των ορυκτών καυσίμων. Και μην ξεχνάμε την πρόσφατη προειδοποίηση της Engie για το επίπεδο τιμών ρεύματος, αν αυτό βαζίζεται μόνον σε ΑΠΕ.
