Mises Institute: Ποια είναι η αλήθεια πίσω από την κατάρρευση της Βενεζουέλας
Οι διεθνείς αναλυτές δεν μας δίνουν την πλήρη ιστορία για τη Βενεζουέλα αναφέρει σε εκτενή ανάλυσή του το το αυστριακό think tankThe Mises Institute.
Οι πολιτικοί σχολιαστές έχουν δώσει το στίγμα τους στο θέμα της οικονομικής κρίσης της Βενεζουέλας.
Για την πίστη τους, μερικοί από αυτούς παίρνουν σωστά τις λεπτομέρειες της επιφάνειας σχετικά με τους παράγοντες που συμβάλλουν στην κατάρρευση της Βενεζουέλας - καταστροφή των πολιτικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.
Ωστόσο, οι εθνικοποιήσεις των πετρελαιοφόρων κοιτασμάτων της χώρας από τον Hugo Chávez, εάν και ήταν σωστές, χάνουν ένα βασικό ιστορικό στοιχείο - η Βενεζουέλα είχε μια εθνικοποιημένη πετρελαϊκή βιομηχανία πριν ο Chávez αναλάβει την προεδρία της χώρας.
Η πετρελαϊκή βιομηχανία της Βενεζουέλας κρατικοποιήθηκε το 1976 υπό την αιγίδα του τότε προέδρου Carlos Andrés Pérez.
Ο Chávez επέκτεινε μόνο τα προηγούμενα παρεμβατικά έργα που είχαν διαρρυθμιστεί πριν από την ανάληψη της εξουσίας.
Για να κατανοήσουμε την τρέχουσα κατάρρευση της Βενεζουέλας, πρέπει να έχουμε μια σαφή εικόνα των τελευταίων 60 χρόνων της πολιτικής ιστορίας της Βενεζουέλας.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Βενεζουέλα ήταν πιο σταθερή τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά οι σπόροι της αποδιοργάνωσής της φυτεύτηκαν κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων δόξας.
Τελικά, η δημιουργία του «πετρελαιο-κράτους» βοήθησε να διευκολυνθεί αυτή η παρακμή.
Από το πετρέλαιο ελεύθερης αγοράς στο κρατικό πετρέλαιο
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, ότι η προηγούμενη ευημερία της Βενεζουέλας δεν βασιζόταν μόνο στα πετρελαϊκά της κοιτάσματα.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1900 μέχρι τη δεκαετία του 1960, η Βενεζουέλα διέθετε υψηλούς βαθμούς οικονομικής ελευθερίας, χαμηλό φόρο, υγιή δικαιώματα ιδιοκτησίας και σταθερή νομισματική πολιτική.
Αυτοί οι παράγοντες διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εδραίωση της κατάστασης της Βενεζουέλας ως μια από τις πλουσιότερες χώρες τη δεκαετία του 1950 με βάση το κατά κεφαλήν βάση.
Ωστόσο, αρκετές ανησυχητικές τάσεις προέκυψαν μετά το 1958, όταν η Βενεζουέλα επέστρεψε στη δημοκρατία.
Πρώτον, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας δημιούργησε ένα νέο σύνταγμα το οποίο χορήγησε στο κράτος σημαντικές εξουσίες για τις οικονομικές υποθέσεις.
Αυτή η πολιτική τάξη θα εδραιωθεί μέσω του Συμφώνου Punto Fijo - μιας διμερούς συμφωνίας μεταξύ των δύο πολιτικών κομμάτων Acción Democrática (Δημοκρατική Δράση) και της COPEI (Χριστιανοδημοκράτες).
Και τα δύο μέρη πίστευαν ότι το κράτος θα μπορούσε να πάρει τα έσοδα από το πετρέλαιο και να τα διοχετεύσει σε γενναιόδωρα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας.
Για αυτούς, η Βενεζουέλα δεν θα ήταν μια πραγματικά ανεξάρτητη χώρα έως ότου η κυβέρνηση είχε πλήρη έλεγχο των αποθεμάτων πετρελαίου της.
Εθνικοποίηση πετρελαίου: Η αρχή του τέλους
Οι εθνικιστές που ήθελαν την κρατικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας της χώρας, είδαν το όνειρό τους να γίνεται πραγματικότητα τη δεκαετία του '70.
Η κυβέρνηση του Carlos Andrés Pérez εκμεταλλεύτηκε την μαζική εισροή των κεφαλαίων από το πετρέλαιο που προκάλεσε η ενεργειακή κρίση της δεκαετίας του 1970 και έλαβε συγκεκριμένα μέτρα για την εθνικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Αυτό επιτεύχθηκε τελικά το 1975, όταν η κυβέρνηση του Pérez υπέγραψε νόμο που εθνικοποίησε τον πετρελαϊκό τομέα.
Η δημιουργία πετρελαιο-κράτους ήταν πλήρης και οι θεσμικές βάσεις της Βενεζουέλας δεν θα ήταν ποτέ ίδιες.
Αντί να επικαλούνται τους πολίτες να πληρώνουν φόρους σε αντάλλαγμα για την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας τους και των πολιτικών τους ελευθεριών, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας θα δωροδοκήσει τους πολίτες της με κυβερνητικά δελτία που προέρχονται από έσοδα από πετρέλαιο για να διατηρήσουν την εξουσία τους.
Ο Pérez δεν έχασε χρόνο να χρησιμοποιήσει αυτήν την δύναμη.
Ενώ ήταν πολιτικά δημοφιλές, το υπερβολικό πρόγραμμα δαπανών του Pérez είχε ως αποτέλεσμα την εξαιρετική συγκέντρωση της πολιτικής εξουσίας και τη γραφειοκρατική επιρροή.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα του πετρελαιο-κράτους ήταν ο καπιταλισμός.
Το Κράτος συχνά θα μειώνει τα μισθώματα πετρελαίου σε πολιτικά συνδεδεμένες επιχειρήσεις.
Όταν το κράτος επιλέγει ενεργά τους νικητές και τους ηττημένους, οι επιχειρήσεις δαπανούν περισσότερο χρόνο να ασκούν πιέσεις στην κυβέρνηση αντί να παράγουν πραγματικά αγαθά που επιθυμεί η αγορά.
Το ντόμινο αρχίζει να πέφτει
Αν και η εθνικοποίηση του πετρελαίου δεν οδήγησε σε άμεση κατάρρευση, άνοιξε την πόρτα για την οικονομική παρακμή της Βενεζουέλας.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, το πάρτι τελείωσε.
Με τη στασιμότητα της οικονομίας και το αυξημένο δημόσιο χρέος που προκλήθηκε από την κατάρρευση των δαπανών της προηγούμενης δεκαετίας, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας θεώρησε ότι έπρεπε να αναλάβει δράση για να αναθερμάνει την οικονομία.
Στις 18 Φεβρουαρίου του 1983 (γνωστή ως Μαύρη Παρασκευή στη Βενεζουέλα), η κυβέρνηση της Βενεζουέλας εφάρμοσε τη μεγαλύτερη υποτίμηση του εθνικού της νομίσματος του Bolivar μέχρι σήμερα.
Αυτό σηματοδότησε την αρχή της επονομαζόμενης «χαμένης δεκαετίας» της Βενεζουέλας.
Αισθητές, όμως ανεπαρκείς μεταρρυθμίσεις
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Carlos Andrés Pérez επέστρεψε στο αξίωμα, προωθώντας την αναζωογόνηση της οικονομίας της Βενεζουέλας στη δεκαετία του 1970.
Αλλά η ρητορική της εκστρατείας άλλαξε ξαφνικά μόλις ανέλαβε καθήκοντα το 1989.
Ο Pérez αναγνώρισε ότι η Βενεζουέλα ήταν τόσο χρεωμένη όσο και οικονομικά συγκαλυμμένη από την κυβέρνησή της.
Ο Pérez στράφηκε αρχικά στο ΔΝΤ για βοήθεια - συνιστώντας αρκετές λογικές μεταρρυθμίσεις, όπως ιδιωτικοποίηση, περικοπές δαπανών και μειώσεις των δασμών.
Δυστυχώς, αυτές οι μεταρρυθμίσεις δεν εφαρμόστηκαν πλήρως χάρη στη μαζική αντιπολίτευση που έφερε το κόμμα του Pérez, τη Δημοκρατική Δράση.
Καθώς η δεύτερη διοίκηση του Pérez προχώρησε, η πολιτική ένταση συνέχισε, όπως διαπιστώθηκε στις προσπάθειες αποτυχημένου πραξικοπήματος του Αντισυνταγματάρχη Hugo Chavez το 1992.
Ο Pérez τελικά θα τεθεί υπό αμφισβήτηση για κατηγορίες περί διαφθοράς το 1993, αφήνοντας την πολιτική τάξη της Βενεζουέλας σε αδιέξοδο.
Ο Hugo Chávez είχε δίκιο;
Ο πολιτικός συνασπισμός του Hugo Chávez είχε κάθε δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί στη δεκαετία του 1990.
Η πολιτική τάξη της Βενεζουέλας από το 1958 έως το 1988 έφερε αδιάφορα αποτελέσματα.
Σε αυτό το χρονικό διάστημα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Βενεζουέλας αυξήθηκε κατά 0,13%, γεγονός που σημαίνει ότι ο πληθυσμός της Βενεζουέλας αυξήθηκε γρηγορότερα από τον πλούτο που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Ο οικονομολόγος Charles Jones χαρακτήρισε τη Βενεζουέλα ως "καταστροφή της ανάπτυξης".
Μόνο μια χούφτα υποσαχάριων χωρών και η Νικαράγουα, μια χώρα υπό σοσιαλιστική κυριαρχία και ένα θύμα ενός αιματηρού εμφυλίου πολέμου, εντάχθηκαν σε αυτή την οικονομική κατάσταση ντροπής.
Δυστυχώς, ο Chávez χρησιμοποίησε την ίδια πετρελαιο-κρατική δομή για τους δικούς του σκοπούς.
Διπλασίασε τα λάθη των προηγούμενων δεκαετιών με εύκολο χρήμα, οικονομικούς ελέγχους, κατάσχεση γης και αγορά των ψήφων.
Παρόλο που ο Chávez επεκτάθηκε ταχέως σε ό, τι είχε θεσπίσει η κυβέρνηση Pérez στη δεκαετία του 1970, αυτό το ιστορικό γεγονός μας υπενθυμίζει ότι οι καλοπροαίρετες παρεμβάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον επόμενο κύκλο των πολιτικών υπευθύνων για φαύλους σκοπούς.
Οι γραφειοκρατίες δεν είναι λανθασμένες επειδή δεν εκλέγονται ή δεν διαθέτουν ειδικευμένους ανθρώπους.
Το πρόβλημα έγκειται στα ίδια τα θεσμικά όργανα, τα οποία καταστρέφουν το κίνητρο κέρδους και στερούνται κάθε ουσιαστικού συστήματος όπου μπορούν να γίνουν οι κατάλληλοι οικονομικοί υπολογισμοί.
Όλες οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να ξεκινήσουν και να ολοκληρωθούν με σχέδια για τη μείωση και τελικά την άρση της κυβερνητικής συμμετοχής από όλους τους τομείς της οικονομίας.
www.worldenergynews.gr
Οι πολιτικοί σχολιαστές έχουν δώσει το στίγμα τους στο θέμα της οικονομικής κρίσης της Βενεζουέλας.
Για την πίστη τους, μερικοί από αυτούς παίρνουν σωστά τις λεπτομέρειες της επιφάνειας σχετικά με τους παράγοντες που συμβάλλουν στην κατάρρευση της Βενεζουέλας - καταστροφή των πολιτικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.
Ωστόσο, οι εθνικοποιήσεις των πετρελαιοφόρων κοιτασμάτων της χώρας από τον Hugo Chávez, εάν και ήταν σωστές, χάνουν ένα βασικό ιστορικό στοιχείο - η Βενεζουέλα είχε μια εθνικοποιημένη πετρελαϊκή βιομηχανία πριν ο Chávez αναλάβει την προεδρία της χώρας.
Η πετρελαϊκή βιομηχανία της Βενεζουέλας κρατικοποιήθηκε το 1976 υπό την αιγίδα του τότε προέδρου Carlos Andrés Pérez.
Ο Chávez επέκτεινε μόνο τα προηγούμενα παρεμβατικά έργα που είχαν διαρρυθμιστεί πριν από την ανάληψη της εξουσίας.
Για να κατανοήσουμε την τρέχουσα κατάρρευση της Βενεζουέλας, πρέπει να έχουμε μια σαφή εικόνα των τελευταίων 60 χρόνων της πολιτικής ιστορίας της Βενεζουέλας.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Βενεζουέλα ήταν πιο σταθερή τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά οι σπόροι της αποδιοργάνωσής της φυτεύτηκαν κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων δόξας.
Τελικά, η δημιουργία του «πετρελαιο-κράτους» βοήθησε να διευκολυνθεί αυτή η παρακμή.
Από το πετρέλαιο ελεύθερης αγοράς στο κρατικό πετρέλαιο
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, ότι η προηγούμενη ευημερία της Βενεζουέλας δεν βασιζόταν μόνο στα πετρελαϊκά της κοιτάσματα.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1900 μέχρι τη δεκαετία του 1960, η Βενεζουέλα διέθετε υψηλούς βαθμούς οικονομικής ελευθερίας, χαμηλό φόρο, υγιή δικαιώματα ιδιοκτησίας και σταθερή νομισματική πολιτική.
Αυτοί οι παράγοντες διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εδραίωση της κατάστασης της Βενεζουέλας ως μια από τις πλουσιότερες χώρες τη δεκαετία του 1950 με βάση το κατά κεφαλήν βάση.
Ωστόσο, αρκετές ανησυχητικές τάσεις προέκυψαν μετά το 1958, όταν η Βενεζουέλα επέστρεψε στη δημοκρατία.
Πρώτον, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας δημιούργησε ένα νέο σύνταγμα το οποίο χορήγησε στο κράτος σημαντικές εξουσίες για τις οικονομικές υποθέσεις.
Αυτή η πολιτική τάξη θα εδραιωθεί μέσω του Συμφώνου Punto Fijo - μιας διμερούς συμφωνίας μεταξύ των δύο πολιτικών κομμάτων Acción Democrática (Δημοκρατική Δράση) και της COPEI (Χριστιανοδημοκράτες).
Και τα δύο μέρη πίστευαν ότι το κράτος θα μπορούσε να πάρει τα έσοδα από το πετρέλαιο και να τα διοχετεύσει σε γενναιόδωρα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας.
Για αυτούς, η Βενεζουέλα δεν θα ήταν μια πραγματικά ανεξάρτητη χώρα έως ότου η κυβέρνηση είχε πλήρη έλεγχο των αποθεμάτων πετρελαίου της.
Εθνικοποίηση πετρελαίου: Η αρχή του τέλους
Οι εθνικιστές που ήθελαν την κρατικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας της χώρας, είδαν το όνειρό τους να γίνεται πραγματικότητα τη δεκαετία του '70.
Η κυβέρνηση του Carlos Andrés Pérez εκμεταλλεύτηκε την μαζική εισροή των κεφαλαίων από το πετρέλαιο που προκάλεσε η ενεργειακή κρίση της δεκαετίας του 1970 και έλαβε συγκεκριμένα μέτρα για την εθνικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Αυτό επιτεύχθηκε τελικά το 1975, όταν η κυβέρνηση του Pérez υπέγραψε νόμο που εθνικοποίησε τον πετρελαϊκό τομέα.
Η δημιουργία πετρελαιο-κράτους ήταν πλήρης και οι θεσμικές βάσεις της Βενεζουέλας δεν θα ήταν ποτέ ίδιες.
Αντί να επικαλούνται τους πολίτες να πληρώνουν φόρους σε αντάλλαγμα για την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας τους και των πολιτικών τους ελευθεριών, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας θα δωροδοκήσει τους πολίτες της με κυβερνητικά δελτία που προέρχονται από έσοδα από πετρέλαιο για να διατηρήσουν την εξουσία τους.
Ο Pérez δεν έχασε χρόνο να χρησιμοποιήσει αυτήν την δύναμη.
Ενώ ήταν πολιτικά δημοφιλές, το υπερβολικό πρόγραμμα δαπανών του Pérez είχε ως αποτέλεσμα την εξαιρετική συγκέντρωση της πολιτικής εξουσίας και τη γραφειοκρατική επιρροή.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα του πετρελαιο-κράτους ήταν ο καπιταλισμός.
Το Κράτος συχνά θα μειώνει τα μισθώματα πετρελαίου σε πολιτικά συνδεδεμένες επιχειρήσεις.
Όταν το κράτος επιλέγει ενεργά τους νικητές και τους ηττημένους, οι επιχειρήσεις δαπανούν περισσότερο χρόνο να ασκούν πιέσεις στην κυβέρνηση αντί να παράγουν πραγματικά αγαθά που επιθυμεί η αγορά.
Το ντόμινο αρχίζει να πέφτει
Αν και η εθνικοποίηση του πετρελαίου δεν οδήγησε σε άμεση κατάρρευση, άνοιξε την πόρτα για την οικονομική παρακμή της Βενεζουέλας.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, το πάρτι τελείωσε.
Με τη στασιμότητα της οικονομίας και το αυξημένο δημόσιο χρέος που προκλήθηκε από την κατάρρευση των δαπανών της προηγούμενης δεκαετίας, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας θεώρησε ότι έπρεπε να αναλάβει δράση για να αναθερμάνει την οικονομία.
Στις 18 Φεβρουαρίου του 1983 (γνωστή ως Μαύρη Παρασκευή στη Βενεζουέλα), η κυβέρνηση της Βενεζουέλας εφάρμοσε τη μεγαλύτερη υποτίμηση του εθνικού της νομίσματος του Bolivar μέχρι σήμερα.
Αυτό σηματοδότησε την αρχή της επονομαζόμενης «χαμένης δεκαετίας» της Βενεζουέλας.
Αισθητές, όμως ανεπαρκείς μεταρρυθμίσεις
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Carlos Andrés Pérez επέστρεψε στο αξίωμα, προωθώντας την αναζωογόνηση της οικονομίας της Βενεζουέλας στη δεκαετία του 1970.
Αλλά η ρητορική της εκστρατείας άλλαξε ξαφνικά μόλις ανέλαβε καθήκοντα το 1989.
Ο Pérez αναγνώρισε ότι η Βενεζουέλα ήταν τόσο χρεωμένη όσο και οικονομικά συγκαλυμμένη από την κυβέρνησή της.
Ο Pérez στράφηκε αρχικά στο ΔΝΤ για βοήθεια - συνιστώντας αρκετές λογικές μεταρρυθμίσεις, όπως ιδιωτικοποίηση, περικοπές δαπανών και μειώσεις των δασμών.
Δυστυχώς, αυτές οι μεταρρυθμίσεις δεν εφαρμόστηκαν πλήρως χάρη στη μαζική αντιπολίτευση που έφερε το κόμμα του Pérez, τη Δημοκρατική Δράση.
Καθώς η δεύτερη διοίκηση του Pérez προχώρησε, η πολιτική ένταση συνέχισε, όπως διαπιστώθηκε στις προσπάθειες αποτυχημένου πραξικοπήματος του Αντισυνταγματάρχη Hugo Chavez το 1992.
Ο Pérez τελικά θα τεθεί υπό αμφισβήτηση για κατηγορίες περί διαφθοράς το 1993, αφήνοντας την πολιτική τάξη της Βενεζουέλας σε αδιέξοδο.
Ο Hugo Chávez είχε δίκιο;
Ο πολιτικός συνασπισμός του Hugo Chávez είχε κάθε δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί στη δεκαετία του 1990.
Η πολιτική τάξη της Βενεζουέλας από το 1958 έως το 1988 έφερε αδιάφορα αποτελέσματα.
Σε αυτό το χρονικό διάστημα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Βενεζουέλας αυξήθηκε κατά 0,13%, γεγονός που σημαίνει ότι ο πληθυσμός της Βενεζουέλας αυξήθηκε γρηγορότερα από τον πλούτο που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Ο οικονομολόγος Charles Jones χαρακτήρισε τη Βενεζουέλα ως "καταστροφή της ανάπτυξης".
Μόνο μια χούφτα υποσαχάριων χωρών και η Νικαράγουα, μια χώρα υπό σοσιαλιστική κυριαρχία και ένα θύμα ενός αιματηρού εμφυλίου πολέμου, εντάχθηκαν σε αυτή την οικονομική κατάσταση ντροπής.
Δυστυχώς, ο Chávez χρησιμοποίησε την ίδια πετρελαιο-κρατική δομή για τους δικούς του σκοπούς.
Διπλασίασε τα λάθη των προηγούμενων δεκαετιών με εύκολο χρήμα, οικονομικούς ελέγχους, κατάσχεση γης και αγορά των ψήφων.
Παρόλο που ο Chávez επεκτάθηκε ταχέως σε ό, τι είχε θεσπίσει η κυβέρνηση Pérez στη δεκαετία του 1970, αυτό το ιστορικό γεγονός μας υπενθυμίζει ότι οι καλοπροαίρετες παρεμβάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον επόμενο κύκλο των πολιτικών υπευθύνων για φαύλους σκοπούς.
Οι γραφειοκρατίες δεν είναι λανθασμένες επειδή δεν εκλέγονται ή δεν διαθέτουν ειδικευμένους ανθρώπους.
Το πρόβλημα έγκειται στα ίδια τα θεσμικά όργανα, τα οποία καταστρέφουν το κίνητρο κέρδους και στερούνται κάθε ουσιαστικού συστήματος όπου μπορούν να γίνουν οι κατάλληλοι οικονομικοί υπολογισμοί.
Όλες οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να ξεκινήσουν και να ολοκληρωθούν με σχέδια για τη μείωση και τελικά την άρση της κυβερνητικής συμμετοχής από όλους τους τομείς της οικονομίας.
www.worldenergynews.gr
