Σε δραματική αύξηση των τιμών του CO2, της ενέργειας, των πρώτων υλών και του συνόλου των βιομηχανικών προϊόντων, με παράλληλη μείωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μετάλλου που θα δει τους ανταγωνιστές της να κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά, αλλά και εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα οδηγήσει το πακέτο Fit For 55, που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Για πρώτη φορά από τη δημοσιοποίηση του Green Deal τον Δεκέμβριο του 2019, η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών CO2 κατά 55% το 2030 και τη μετάβαση στην οικονομία μηδενικού άνθρακα το 2050, τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Οι αντιδράσεις προέρχονται από διάφορες πλευρές αρχής γενομένης από τις ενώσεις των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων αλουμινίου και χάλυβα, από τους εκπροσώπους της ναυτιλίας και των οδικών μεταφορών και από Ευρωβουλευτές, οι οποίοι επισημαίνουν τις οικονομικές επιπτώσεις για τους Ευρωπαίους πολίτες και τον κίνδυνο κοινωνικής αναταραχής αντίστοιχης με το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» στη Γαλλία όταν επιχειρήθηκε να αυξηθούν οι τιμές της ενέργειας.
Στο επίκεντρο των αντιδράσεων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας βρίσκεται ο φόρος άνθρακα (CBAM) που σχεδιάζεται να επιβληθεί στα εισαγόμενα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση προϊόντα από τρίτες χώρες, αυξάνοντας μεταξύ άλλων τις τιμές των πρώτων υλών για τις επιχειρήσεις εντός Ευρώπης.
Οι ανησυχίες που προκαλεί στους Ευρωπαίους παραγωγούς το πακέτο Fit For 55, αποτέλεσαν αντικείμενο εκτενούς ρεπορτάζ των Financial Times που σημειώνουν ότι οι ευρωπαίοι παραγωγοί αλουμινίου ζητούν αποκλεισμό από την πρώτη φάση εφαρμογής του φόρου άνθρακα, υποστηρίζοντας ότι το σχέδιο θα θέσει τη βιομηχανία σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι των ξένων ανταγωνιστών της και δεν θα κάνει τίποτα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με την European Aluminium, η φορολογική πρόταση θα βλάψει τα μέλη και τους πελάτες της, ενώ θα επιταχύνει τη λεγόμενη διαρροή άνθρακα, όπου οι εταιρείες μετακινούν τις δραστηριότητές τους εκτός ΕΕ για να αποφύγουν τα αυστηρά μέτρα για το κλίμα.
«Λαμβάνοντας υπόψη τις πολλές ανοιχτές ερωτήσεις και τον σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο της τρέχουσας προσέγγισης του CBAM το αλουμίνιο δεν πρέπει να συμπεριληφθεί στην πιλοτική φάση», δήλωσε στους Financial Times ο Gerd Götz, γενικός διευθυντής, European Aluminium.
Μυτιληναίος: Η κατάργηση της αντιστάθμισης θα ευνοήσει Κινέζους και Ρώσους
Η εφημερίδα φιλοξενεί δήλωση του Ευάγγελου Μυτιληναίου διευθύνοντος συμβούλου της ελληνικής εταιρίας Μυτιληναίος, ο οποίος επισημαίνει ότι οι παραγωγοί θα ανακατευθύνουν την παραγωγή χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην Ευρώπη, ενώ θα πωλούν τη λιγότερο φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή τους στον υπόλοιπο κόσμο. «Αυτό, όπως επισημαίνει ο κ. Μυτιληναίος δεν θα έκανε τίποτα για να αντιμετωπίσει την κυριαρχία της ηλεκτροπαραγωγής από άνθρακα σε παγκόσμιο επίπεδο».Σε ότι αφορά το ζήτημα της σταδιακής κατάργησης της αντιστάθμισης εκτιμάται ότι θα ενθαρρύνει τους Κινέζους και τους Ρώσους παραγωγούς να επαναπροσανατολίσουν την παραγωγή χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην Ευρώπη, αποφεύγοντας οποιαδήποτε επιβάρυνση CBAM, πωλώντας παράλληλα την υπόλοιπη παραγωγή τους στον υπόλοιπο κόσμο χωρίς επιπτώσεις στο αποτύπωμα άνθρακα.
Μάλιστα η Rusal, ο μεγαλύτερος παραγωγός αλουμινίου εκτός Κίνας, έχει ήδη ανακοινώσει σχέδια για τη διάσπαση των περιουσιακών της στοιχείων σε μια εταιρεία χαμηλών εκπομπών άνθρακα με στόχο την ευρωπαϊκή αγορά και μια νέα οντότητα που εστιάζει στην εγχώρια ρωσική αγορά.
Σταδιακή κατάργηση της αντιστάθμισης του κόστους ρύπων
Επίσης η πρόταση για σταδιακή κατάργηση της αντιστάθμισης του κόστους ρύπων που αυτή τη στιγμή παρέχεται σε μια σειρά ενεργοβόρους κλάδους όπως το αλουμίνιο και ο χάλυβας έχει θορυβήσει την ευρωπαική βιομηχανία η οποία ζητά μια περισσότερο ισορροπημένη προσέγγιση για να καταστήσει δυνατή την απαλλαγή από τον άνθρακα αποφεύγοντας παράλληλα τη διαρροή παραγωγής και εκπομπών CO2 εκτός ΕΕ.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Axel Eggert, γενικού διευθυντή της Ευρωπαϊκής Ένωσης Χάλυβα (EUROFER) ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία χάλυβα έχει έναν σαφή χάρτη πορείας σύμφωνα με τον οποίο θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά 55% έως το 2030.
«Ωστόσο, προσθέτει, πρέπει να υπάρχει σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των μέτρων πολιτικής για το κλίμα και να αποφευχθεί η μετατόπιση των επενδύσεων, της παραγωγής, των θέσεων εργασίας και των εκπομπών CO2 από την ΕΕ σε τρίτες χώρες με χαλαρούς περιβαλλοντικούς κανόνες»
Σύμφωνα με την EUROFER η προτεραιότητα σήμερα πρέπει να είναι η αναβάθμιση και η ανάπτυξη τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών CO2 στη βιομηχανία όσο το δυνατόν γρηγορότερα, παραμένοντας παράλληλα διεθνώς ανταγωνιστικοί. Αυτό απαιτεί αποτελεσματικά μέτρα κατά της διαρροής άνθρακα, αγορές πράσινου χάλυβα, χρηματοδοτική υποστήριξη και φθηνή ενέργεια χαμηλού άνθρακα.
Μάλιστα ο κ. Eggert δήλωσε ότι «οι ευρωπαϊκές χαλυβουργίες έχουν σχεδιάσει περισσότερα από 100 έργα που θα μπορούσαν να επιφέρουν σημαντική μείωση εκπομπών, αλλά θα απαιτήσουν επενδύσεις άνω των 50 δις ευρώ έως το 2030. Τα μέτρα του Fit for 55 θα αυξήσουν τεχνητά το κόστος του άνθρακα και θα μειώσουν το διαθέσιμο χρηματικό ποσό για την πραγματική μείωση των εκπομπών CO2».
Σύμφωνα με την EUROFER, η πρόταση Fit for 55 για κατάργηση χρηματοοικονομικών πόρων μέσω της σταδιακής κατάργησης της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων ρύπων - υπέρ ενός μη δοκιμασμένου και ελλιπούς CBAM - κινδυνεύει να εμποδίσει, παρά να ενθαρρύνει, επενδύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Fitch Ratings: το «Fit for 55» θα αυξήσει το κόστος άνθρακα
Χαρακτηριστική είναι και η αναφορά της Fitch Ratings, ότι το «Fit for 55» θα αυξήσει το κόστος του άνθρακα και το κόστος κεφαλαίου για τους ευρωπαίους παραγωγούς μετάλλων και λιπασμάτων και για όσους εξάγουν στην ΕΕ.
Λιγότερες δωρεάν κατανομές άνθρακα, ένα χαμηλότερο ετήσιο όριο εκπομπών για το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS) και η εισαγωγή του CBAM, είναι βασικές πολιτικές που επηρεάζουν αυτούς τους τομείς.
Πάντως σύμφωνα με την Fitch Ratings οι πιέσεις στο κόστος θα είναι περιορισμένες μεσοπρόθεσμα και οι περισσότερες επιπτώσεις θα είναι μακροπρόθεσμες.
Μάλιστα η εκτίμηση είναι ότι οι τιμές του άνθρακα που έχουν ήδη φτάσει σε νέα ρεκόρ εφέτος και κινούνται γύρων στα 50 ευρώ/τόνο είναι πιθανό να αυξηθούν περαιτέρω καθώς θα εφαρμόζονται οι νέες πολιτικές. Σύμφωνα με κάποιους αναλυτές θα προσεγγίσουν τα 90 ευρώ/τόνο τα επόμενα χρόνια.
Η πρόταση συνεπάγεται επίσης υψηλότερο ενεργειακό κόστος για τους ευρωπαίους παραγωγούς και αυτό όταν το αλουμίνιο, ένα ελαφρύ μέταλλο που χρησιμοποιείται σε οτιδήποτε, από δοχεία μπύρας έως ηλεκτρικά οχήματα, αναφέρεται συχνά ως στερεός ηλεκτρισμός λόγω των μεγάλων ποσοτήτων ισχύος που απαιτείται για τη μετατροπή του βασικού συστατικού του, αλουμίνας, σε εξευγενισμένο μέταλλο.
Πάντως υπάρχει και η άποψη ότι ορισμένες πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής γεννητριών ΑΠΕ και της απανθρακοποίησης των κατοικιών, θα υποστηρίξουν τη ζήτηση χάλυβα μακροπρόθεσμα.
www.worldenergynews.gr
