Απαιτείται να συνταχθεί εθνική ενεργειακή στρατηγική
Έντονη κινητικότητα παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα γύρω από το θέμα των ενεργειακών δεδομένων, την εξασφάλιση και τη διαχείρισή τους.
Η χώρα μας που πλήττεται επί σειρά ετών από πρωτοφανή δημοσιονομική κρίση έχει μια τεράστια ευκαιρία μέσω της ενέργειας να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις που δρομολογούνται για τα επόμενα χρόνια στον τομέα αυτό, γεγονός που θα συντελέσει στην ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας.
Σε πρώτη φάση απαιτείται να συνταχθεί μια εθνική ενεργειακή στρατηγική η οποία θα επιδιώκει στην ανάδειξη της στρατηγικής γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας που συνδέει τη Δύση με την Ανατολή και μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως διαμετακομιστική χώρα.
Προ μηνός περίπου στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια τετραμερούς σύσκεψης των Υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας και Ισραήλ με την παρουσία και του Ευρωπαίου Επιτρόπου Κλιματικής Δράσης και Ενέργειας αποφασίσθηκε η σύσταση ομάδων εργασίας για την παρακολούθηση κατασκευής του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed.
Ένα έργο στρατηγικής σημασίας που θα αποτελεί συνδυασμό υποθαλάσσιου/χερσαίου αγωγού μήκους περίπου 1500 χιλιομέτρων που θα μεταφέρει το αέριο της Ν.Α. Μεσογείου (Κυπριακά και ισραηλινά ενεργειακά κοιτάσματα) στην Ευρώπη, ακολουθώντας τη διαδρομή Κύπρος-Κρήτη-Πελοπόννησος-Δυτική Ελλάδα-Ιταλία.
Τα κοιτάσματα αυτά εκτιμάται ότι μπορούν να καλύψουν σε ένα σημαντικό βαθμό τις ευρωπαϊκές ενεργειακές ανάγκες και σε συνδυασμό με το ότι οι πηγές εφοδιασμού της Ευρώπης εκτός της Ρωσίας είναι περιορισμένες προσφέρουν σημαντικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα.
Παράλληλα ένα σπουδαίο έργο που βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη είναι ο αγωγός φυσικού αερίου (ΤΑΡ), μήκους 870 χλμ. εκ των οποίων τα 550 χλμ επί ελληνικού εδάφους, που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από την Κασπία.
Ο TAP μπορεί να συνδεθεί με τον ελληνό-βουλγαρικό αγωγό IGB για να σχηματίσει τον κάθετο διάδρομο φυσικού αερίου μέχρι και τη Ρουμανία, γεγονός που θα αναδείξει το σημαντικό ρόλο της Ελλάδας στα ενεργειακά δρώμενα της νοτιοανατολικής Ευρώπης και θα συνεισφέρει στη διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου.
Το πλέγμα αυτών των αγωγών παράλληλα με τις εγκαταστάσεις υποδοχής και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα, οι οποίες επεκτείνονται και αναβαθμίζονται και η δημιουργία πλωτού σταθμού υποδοχής αερίου στην Αλεξανδρούπολη δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες μετατροπής της χώρα σε ενεργειακή πύλη ικανή να διασφαλίσει σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου, για την τροφοδοσία της ελληνικής και της περιφερειακής αγοράς.
Η Ελλάδα διαθέτει ακόμα ένα πολύτιμο όπλο στον τομέα της ενεργειακής διπλωματίας, που είναι η ελληνική ναυτιλία. Αυτή που εγγυάται την μεταφορά της ροής υγροποιημένου φυσικού αερίου και διαμετακόμισης του από τα λιμάνια προς τις αγορές.
Η διασπορά των λιμανιών της πατρίδας μας παράλληλα με τη ναυτιλία κάνει δελεαστική την επέκταση αγωγών και δικτύων προς και από την Ελλάδα και προσφέρει μεγάλη ευελιξία σε ενδιαφερόμενους επενδυτές.
Η σημαντικότερη όμως εξέλιξη που θα αλλάξει ριζικά τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι ότι χώρα μας εκτός από σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο ενεργείας μπορεί να καταστεί σε μερικά χρόνια και παραγωγός, αν οι ενδείξεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή επιβεβαιωθούν,
Το γεγονός ότι κολοσσοί πετρελαϊκές εταιρίες όπως η αμερικανική Exxon και η γαλλική Total έχουν δείξει ενδιαφέρον για τη διεξαγωγή ερευνών σε περιοχές του Ιουνίου, νότια της Πελοποννήσου και της Κρήτης αποτελεί ελπιδοφόρο μήνυμα για την εύρεση ενεργειακών κοιτασμάτων.
Η περιοχή που εκτείνεται νοτιοανατολικά της Κρήτης μέχρι νοτιοδυτικά του Καστελόριζου και εφάπτεται βορειοδυτικά της ΑΟΖ της Κύπρου, η επονομαζόμενη ως «Λεκάνη του Ηροδότου», παρουσιάζει τις υψηλότερες πιθανότητες εντοπισμού υδρογονανθράκων, κυρίως φυσικού αερίου σε πολύ μεγάλα αποθέματα.
Στην εν λόγω περιοχή, υπάρχουν επίσης ενδείξεις για σημαντικά αποθέματα υδριτών ή αλλιώς παγωμένου φυσικού αερίου, που είναι μόρια μεθανίου εγκλωβισμένα μέσα σε μια κρυσταλλική δομή που μοιάζει με αυτή του πάγου.
Το εντυπωσιακό είναι ότι ένα κυβικό μέτρο υδρίτη, όταν το φέρεις στην επιφάνεια, γίνεται περίπου εβδομήντα κυβικά μέτρα. Τα αποθέματα αυτά για την ώρα θεωρούνταιι «μη συμβατικά», διότι η εκμετάλλευσή τους προς το παρόν δεν είναι δυνατή, αποκαλούνται όμως «κοιτάσματα της επόμενης εικοσαετίας».
Η πιθανή ύπαρξη ενεργειακών αποθεμάτων στην ελληνική ΑΟΖ είναι και ο βασικός λόγος των καθημερινών αναθεωρητικών δηλώσεων Τούρκων αξιωματούχων σχετικά με αμφισβητήσεις σε νησιά που απέχουν εκατοντάδες χιλιόμετρα από τα τουρκικά παράλια όπως η Γαύδος, η Γαυδοπούλα, κ.λπ.
Στόχος και πάγια επιδίωξη της Άγκυρας, όπως διατυπώθηκε με αφοπλιστική ειλικρίνεια από τον Αχμέτ Νταβούτογλου στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος», είναι η διατήρηση ή ο έλεγχος της στρατηγικής σημασίας νήσου Κύπρου, παράλληλα με τη συμμετοχή της στην εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της Ν.Α. Μεσογείου.
Είναι λοιπόν απαραίτητο να διατηρηθεί η αποτρεπτική μας ικανότητα σε συνδυασμό με την οικοδόμηση συμμαχιών με στόχο την αντιμετώπιση του αναθεωρητισμού της Τουρκίας η οποία φαίνεται ότι δεν είναι διατεθειμένη να βρεθεί στο περιθώριο των ενεργειακών εξελίξεων της περιοχής.
Παράλληλα η χώρα μας οφείλει να παρακολουθήσει και να συμμετάσχει ενεργά στις διεθνείς ενεργειακές εξελίξεις, καθόσον αυτές επηρεάζουν σημαντικά τα γεωπολιτικά δρώμενα και να χρησιμοποιήσει τον ενεργειακό τομέα ως μοχλό ανάπτυξης της χώρας με στόχο την ανόρθωση της οικονομίας και την απόκτηση περιφερειακού ρόλου.
Λάμπρος Τζούμης (αντιστράτηγος ε.α.)
www.worldenergynews.gr
Η χώρα μας που πλήττεται επί σειρά ετών από πρωτοφανή δημοσιονομική κρίση έχει μια τεράστια ευκαιρία μέσω της ενέργειας να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις που δρομολογούνται για τα επόμενα χρόνια στον τομέα αυτό, γεγονός που θα συντελέσει στην ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας.
Σε πρώτη φάση απαιτείται να συνταχθεί μια εθνική ενεργειακή στρατηγική η οποία θα επιδιώκει στην ανάδειξη της στρατηγικής γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας που συνδέει τη Δύση με την Ανατολή και μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως διαμετακομιστική χώρα.
Προ μηνός περίπου στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια τετραμερούς σύσκεψης των Υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας και Ισραήλ με την παρουσία και του Ευρωπαίου Επιτρόπου Κλιματικής Δράσης και Ενέργειας αποφασίσθηκε η σύσταση ομάδων εργασίας για την παρακολούθηση κατασκευής του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed.
Ένα έργο στρατηγικής σημασίας που θα αποτελεί συνδυασμό υποθαλάσσιου/χερσαίου αγωγού μήκους περίπου 1500 χιλιομέτρων που θα μεταφέρει το αέριο της Ν.Α. Μεσογείου (Κυπριακά και ισραηλινά ενεργειακά κοιτάσματα) στην Ευρώπη, ακολουθώντας τη διαδρομή Κύπρος-Κρήτη-Πελοπόννησος-Δυτική Ελλάδα-Ιταλία.
Τα κοιτάσματα αυτά εκτιμάται ότι μπορούν να καλύψουν σε ένα σημαντικό βαθμό τις ευρωπαϊκές ενεργειακές ανάγκες και σε συνδυασμό με το ότι οι πηγές εφοδιασμού της Ευρώπης εκτός της Ρωσίας είναι περιορισμένες προσφέρουν σημαντικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα.
Παράλληλα ένα σπουδαίο έργο που βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη είναι ο αγωγός φυσικού αερίου (ΤΑΡ), μήκους 870 χλμ. εκ των οποίων τα 550 χλμ επί ελληνικού εδάφους, που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από την Κασπία.
Ο TAP μπορεί να συνδεθεί με τον ελληνό-βουλγαρικό αγωγό IGB για να σχηματίσει τον κάθετο διάδρομο φυσικού αερίου μέχρι και τη Ρουμανία, γεγονός που θα αναδείξει το σημαντικό ρόλο της Ελλάδας στα ενεργειακά δρώμενα της νοτιοανατολικής Ευρώπης και θα συνεισφέρει στη διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου.
Το πλέγμα αυτών των αγωγών παράλληλα με τις εγκαταστάσεις υποδοχής και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα, οι οποίες επεκτείνονται και αναβαθμίζονται και η δημιουργία πλωτού σταθμού υποδοχής αερίου στην Αλεξανδρούπολη δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες μετατροπής της χώρα σε ενεργειακή πύλη ικανή να διασφαλίσει σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου, για την τροφοδοσία της ελληνικής και της περιφερειακής αγοράς.
Η Ελλάδα διαθέτει ακόμα ένα πολύτιμο όπλο στον τομέα της ενεργειακής διπλωματίας, που είναι η ελληνική ναυτιλία. Αυτή που εγγυάται την μεταφορά της ροής υγροποιημένου φυσικού αερίου και διαμετακόμισης του από τα λιμάνια προς τις αγορές.
Η διασπορά των λιμανιών της πατρίδας μας παράλληλα με τη ναυτιλία κάνει δελεαστική την επέκταση αγωγών και δικτύων προς και από την Ελλάδα και προσφέρει μεγάλη ευελιξία σε ενδιαφερόμενους επενδυτές.
Η σημαντικότερη όμως εξέλιξη που θα αλλάξει ριζικά τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι ότι χώρα μας εκτός από σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο ενεργείας μπορεί να καταστεί σε μερικά χρόνια και παραγωγός, αν οι ενδείξεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή επιβεβαιωθούν,
Το γεγονός ότι κολοσσοί πετρελαϊκές εταιρίες όπως η αμερικανική Exxon και η γαλλική Total έχουν δείξει ενδιαφέρον για τη διεξαγωγή ερευνών σε περιοχές του Ιουνίου, νότια της Πελοποννήσου και της Κρήτης αποτελεί ελπιδοφόρο μήνυμα για την εύρεση ενεργειακών κοιτασμάτων.
Η περιοχή που εκτείνεται νοτιοανατολικά της Κρήτης μέχρι νοτιοδυτικά του Καστελόριζου και εφάπτεται βορειοδυτικά της ΑΟΖ της Κύπρου, η επονομαζόμενη ως «Λεκάνη του Ηροδότου», παρουσιάζει τις υψηλότερες πιθανότητες εντοπισμού υδρογονανθράκων, κυρίως φυσικού αερίου σε πολύ μεγάλα αποθέματα.
Στην εν λόγω περιοχή, υπάρχουν επίσης ενδείξεις για σημαντικά αποθέματα υδριτών ή αλλιώς παγωμένου φυσικού αερίου, που είναι μόρια μεθανίου εγκλωβισμένα μέσα σε μια κρυσταλλική δομή που μοιάζει με αυτή του πάγου.
Το εντυπωσιακό είναι ότι ένα κυβικό μέτρο υδρίτη, όταν το φέρεις στην επιφάνεια, γίνεται περίπου εβδομήντα κυβικά μέτρα. Τα αποθέματα αυτά για την ώρα θεωρούνταιι «μη συμβατικά», διότι η εκμετάλλευσή τους προς το παρόν δεν είναι δυνατή, αποκαλούνται όμως «κοιτάσματα της επόμενης εικοσαετίας».
Η πιθανή ύπαρξη ενεργειακών αποθεμάτων στην ελληνική ΑΟΖ είναι και ο βασικός λόγος των καθημερινών αναθεωρητικών δηλώσεων Τούρκων αξιωματούχων σχετικά με αμφισβητήσεις σε νησιά που απέχουν εκατοντάδες χιλιόμετρα από τα τουρκικά παράλια όπως η Γαύδος, η Γαυδοπούλα, κ.λπ.
Στόχος και πάγια επιδίωξη της Άγκυρας, όπως διατυπώθηκε με αφοπλιστική ειλικρίνεια από τον Αχμέτ Νταβούτογλου στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος», είναι η διατήρηση ή ο έλεγχος της στρατηγικής σημασίας νήσου Κύπρου, παράλληλα με τη συμμετοχή της στην εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της Ν.Α. Μεσογείου.
Είναι λοιπόν απαραίτητο να διατηρηθεί η αποτρεπτική μας ικανότητα σε συνδυασμό με την οικοδόμηση συμμαχιών με στόχο την αντιμετώπιση του αναθεωρητισμού της Τουρκίας η οποία φαίνεται ότι δεν είναι διατεθειμένη να βρεθεί στο περιθώριο των ενεργειακών εξελίξεων της περιοχής.
Παράλληλα η χώρα μας οφείλει να παρακολουθήσει και να συμμετάσχει ενεργά στις διεθνείς ενεργειακές εξελίξεις, καθόσον αυτές επηρεάζουν σημαντικά τα γεωπολιτικά δρώμενα και να χρησιμοποιήσει τον ενεργειακό τομέα ως μοχλό ανάπτυξης της χώρας με στόχο την ανόρθωση της οικονομίας και την απόκτηση περιφερειακού ρόλου.
Λάμπρος Τζούμης (αντιστράτηγος ε.α.)
www.worldenergynews.gr
