Ρεπορτάζ της Χρύσας Λιάγγου στην Καθημερινή της Κυριακής 12/1/2025
Με ένα ενισχυμένο πακέτο ανταποδοτικών τελών που θα φτάνει απευθείας στην ¨τσέπη¨ των δημοτών απαντάει το ΥΠΕΝ στις αντιδράσεις που εκδηλώνονται από άκρη σε άκρη της χώρας στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Αν και στην χώρα δεν υπάρχει αιολικό πάρκο που να εγκαταστάθηκε χωρίς να προκαλέσει αντιδράσεις, το τελευταίο διάστημα η πολεμική κατά των ανεμογεννητριών έχει αναζωπυρωθεί και κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στην ελληνική κοινωνία. Οι ανεμογεννήτριες ενοχοποιούνται για τις πυρκαγιές, για τη βροχή που δεν πέφτει αλλά και για την άνοδο της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.
Στο ΥΠΕΝ που έχει και την ευθύνη χάραξης της ενεργειακής στρατηγικής της χώρας, επικρατεί μια άλλη άποψη για τις ΑΠΕ και τις ανεμογεννήτριες και αναλαμβάνει δράση ενάντια σε αυτή την πολεμική.
«Οι ΑΠΕ είναι το μόνο μας διαβατήριο για εθνική ενεργειακή ανεξαρτησία και χαμηλές τιμές και όταν τις εμποδίζουμε, πυροβολούμε τα πόδια μας. Όταν εμποδίζουμε τις ΑΠΕ, είναι σα να στέλνουμε έναν ακριβό λογαριασμό στο σπίτι μας» δήλωνε ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θόδωρος Σκυλακάκης στη Βουλή και στη συζήτηση σχετικού νομοσχεδίου, απευθυνόμενος σε βουλευτές της αντιπολίτευσης.
Περνώντας από τα λόγια στα έργα , η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ καταρτίζει ένα νέο πλαίσιο ανταποδοτικών τελών για επενδύσεις σε αιολικά πάρκα που θα το παρουσιάσει μαζί με το χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ μέσα στο Φεβρουάριο. Στόχος είναι να επιταχυνθεί η υλοποίηση, μεγάλων έργων, ώστε να επέλθει μια ισορροπία του μίγματος -φωτοβολταικών -αιολικών, συνθήκη που θα διευρύνει την ζώνη των χαμηλών τιμών ρεύματος στην χονδρεμπορική αγορά πέραν των μεσημεριανών ωρών που παράγουν τα φωτοβολταϊκά και παράλληλα θα περιορίσει τις περικοπές πράσινης ενέργειας.
Τι εξετάζει η κυβέρνηση
Η συνολική εγκατεστημένη ισχύ των ΑΠΕ στο τέλος του 2024 έφτασε τα 5,5 GW και με τα έργα που είναι υπό κατασκευή αναμένεται να φτάσει τα 6,5 GW το 2025. Αντίστοιχα η εγκατεστημένη ισχύ των φωτοβολταΪκών έφτασε τα 8,5 GW τεχνολογία που έτρεξε με μεγάλες ταχύτητες τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω χαμηλού κόστους, με το ΥΠΕΝ να επιδιώκει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών και επιτάχυνση των αιολικών.
Στο πλαίσιο αυτό με τη συνδρομή του ΑΔΜΗΕ προχωρά σε μία πλήρη καταγραφή των ώριμων και μεγάλων αιολικών έργων ανά την χώρα και σε παράλληλη καταγραφή των αντιδράσεων, ώστε να αναλάβει πρωτοβουλίες και για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Το νέο πακέτο αντισταθμιστικών που προετοιμάζει θα αφορά σε όλα τα νέα έργα αιολικών πάρκων και όπως δηλώνει στην «Κ¨» ο κ. Σκυλακάκης θα κινείται στην λογική του άμεσου οφέλους του δημότη. "Μεγαλύτερη συμμετοχή του δημότη στα έσοδα και προσπάθεια να καταβάλλονται όσο γίνεται νωρίτερα" τονίζει ο υπουργός. Στο τραπέζι έπεσαν προτάσεις και για δωρεάν ρεύμα στους κατοίκους των Δήμων που φιλοξενούν ανεμογεννήτριες , κάτι που τελικά διαπιστώθηκε ότι μπορεί να προχωρήσει σε περιοχές με μεγάλο αριθμό ανεμογεννητριών και σε κάθε περίπτωση σε συνδυασμό με ένα πλαφόν κατανάλωσης που να καλύπτει τις ανάγκες των νοικοκυριών, χωρίς να οδηγεί σε υπερκατανάλωση.
Απ ευθείας μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας
Σήμερα το θεσμοθετημένο ανταποδοτικό τέλος αντιπροσωπεύει το 3% του ετήσιου τζίρου για κάθε αιολικό πάρκο. Το ήμισυ περίπου αυτού του ποσού κατευθύνεται στους Δήμους για την κατασκευή τοπικών έργων και το υπόλοιπο πιστώνεται στους λογαριασμούς ρεύματος των δημοτών. Στους σχεδιασμούς του ΥΠΕΝ είναι η αύξηση αυτού του ποσοστού και η απόδοσή του στους δημότες απ ευθείας μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα συσταθεί και όχι ως πίστωση στο λογαριασμό ρεύματος.
Το ΥΠΕΝ φέρεται να εξετάζει και δυνατότητες καταβολής του ποσού νωρίτερα από την έναρξη λειτουργίας του έργου, ώστε να αποτελέσει ισχυρότερο κίνητρο για την αποδοχή των επενδύσεων. Η πλευρά της αιολικής βιομηχανίας εμφανίζεται επιφυλακτική ως προς το χρόνο καταβολής του ανταποδοτικού τέλους αλλά εκτιμά, ότι το συνολικό πακέτο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Πολύ θετικά βλέπει την άμεση καταβολή των εσόδων από το τέλος στους δημότες, επισημαίνοντας ότι ο τρόπος που λειτούργησε μέχρι πρότινος το σύστημα ανταποδοτικών τελών, έχει κλονίσει την αξιοπιστία του κλάδου.
Αναφέρουν ως παράδειγμα ότι ενώ ο νόμος ορίζει ότι οι Δήμοι υποχρεωτικά και αποκλειστικά θα χρησιμοποιούν τους πόρους από το αναταποδοτικό τέλος, για την εκτέλεση περιβαλλοντικών δράσεων, έργων ανάπτυξης και κοινωνικής υποστήριξης, κατά προτεραιότητα στα όρια των δημοτικών κοινοτήτων που φιλοξενούν αιολικά, ελάχιστοι Δήμοι έχουν χρησιμοποιήσει αυτά τα ποσά για τέτοια έργα.
Τα τελευταία χρόνια με ειδική τροπολογία που περνάει το υπουργείο Εσωτερικών επιτρέπει στους Δήμους να κάνουν αυτά τα ποσά, ότι επιθυμούν και τους απαλλάσσει από την υποχρέωση των έργων, με αποτέλεσμα να καλύπτουν αναλώσιμα ακόμη και μισθοδοσίες υπαλλήλων. Το δικαίωμα αυτό δόθηκε για πρώτη φορά το 2022 με ορίζοντα ισχύος έως και το 2025.
Ο κλάδος πάντως, σύμφωνα με τα όσα δηλώνει στην ¨Κ¨ ο γενικός διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Παπασταματίου δεν θεωρεί τις αντιδράσεις ως ένα στρατηγικό πρόβλημα, όπως αντίστοιχα τη γραφειοκρατία των αδειοδοτήσεων, προετοιμάζεται ωστόσο να αναλάβει και ο ίδιος δράση μέσω μιας νέας καμπάνιας. «Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δεν υπήρξαν πολλά αιολικά πάρκα που δεν αντιμετώπισαν αντιρρήσεις ή αντιδράσεις πριν την κατασκευή τους.
www.worldenergynews.gr
Στο ΥΠΕΝ που έχει και την ευθύνη χάραξης της ενεργειακής στρατηγικής της χώρας, επικρατεί μια άλλη άποψη για τις ΑΠΕ και τις ανεμογεννήτριες και αναλαμβάνει δράση ενάντια σε αυτή την πολεμική.
«Οι ΑΠΕ είναι το μόνο μας διαβατήριο για εθνική ενεργειακή ανεξαρτησία και χαμηλές τιμές και όταν τις εμποδίζουμε, πυροβολούμε τα πόδια μας. Όταν εμποδίζουμε τις ΑΠΕ, είναι σα να στέλνουμε έναν ακριβό λογαριασμό στο σπίτι μας» δήλωνε ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θόδωρος Σκυλακάκης στη Βουλή και στη συζήτηση σχετικού νομοσχεδίου, απευθυνόμενος σε βουλευτές της αντιπολίτευσης.
Περνώντας από τα λόγια στα έργα , η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ καταρτίζει ένα νέο πλαίσιο ανταποδοτικών τελών για επενδύσεις σε αιολικά πάρκα που θα το παρουσιάσει μαζί με το χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ μέσα στο Φεβρουάριο. Στόχος είναι να επιταχυνθεί η υλοποίηση, μεγάλων έργων, ώστε να επέλθει μια ισορροπία του μίγματος -φωτοβολταικών -αιολικών, συνθήκη που θα διευρύνει την ζώνη των χαμηλών τιμών ρεύματος στην χονδρεμπορική αγορά πέραν των μεσημεριανών ωρών που παράγουν τα φωτοβολταϊκά και παράλληλα θα περιορίσει τις περικοπές πράσινης ενέργειας.
Τι εξετάζει η κυβέρνηση
Η συνολική εγκατεστημένη ισχύ των ΑΠΕ στο τέλος του 2024 έφτασε τα 5,5 GW και με τα έργα που είναι υπό κατασκευή αναμένεται να φτάσει τα 6,5 GW το 2025. Αντίστοιχα η εγκατεστημένη ισχύ των φωτοβολταΪκών έφτασε τα 8,5 GW τεχνολογία που έτρεξε με μεγάλες ταχύτητες τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω χαμηλού κόστους, με το ΥΠΕΝ να επιδιώκει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών και επιτάχυνση των αιολικών.
Στο πλαίσιο αυτό με τη συνδρομή του ΑΔΜΗΕ προχωρά σε μία πλήρη καταγραφή των ώριμων και μεγάλων αιολικών έργων ανά την χώρα και σε παράλληλη καταγραφή των αντιδράσεων, ώστε να αναλάβει πρωτοβουλίες και για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Το νέο πακέτο αντισταθμιστικών που προετοιμάζει θα αφορά σε όλα τα νέα έργα αιολικών πάρκων και όπως δηλώνει στην «Κ¨» ο κ. Σκυλακάκης θα κινείται στην λογική του άμεσου οφέλους του δημότη. "Μεγαλύτερη συμμετοχή του δημότη στα έσοδα και προσπάθεια να καταβάλλονται όσο γίνεται νωρίτερα" τονίζει ο υπουργός. Στο τραπέζι έπεσαν προτάσεις και για δωρεάν ρεύμα στους κατοίκους των Δήμων που φιλοξενούν ανεμογεννήτριες , κάτι που τελικά διαπιστώθηκε ότι μπορεί να προχωρήσει σε περιοχές με μεγάλο αριθμό ανεμογεννητριών και σε κάθε περίπτωση σε συνδυασμό με ένα πλαφόν κατανάλωσης που να καλύπτει τις ανάγκες των νοικοκυριών, χωρίς να οδηγεί σε υπερκατανάλωση.
Απ ευθείας μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας
Σήμερα το θεσμοθετημένο ανταποδοτικό τέλος αντιπροσωπεύει το 3% του ετήσιου τζίρου για κάθε αιολικό πάρκο. Το ήμισυ περίπου αυτού του ποσού κατευθύνεται στους Δήμους για την κατασκευή τοπικών έργων και το υπόλοιπο πιστώνεται στους λογαριασμούς ρεύματος των δημοτών. Στους σχεδιασμούς του ΥΠΕΝ είναι η αύξηση αυτού του ποσοστού και η απόδοσή του στους δημότες απ ευθείας μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα συσταθεί και όχι ως πίστωση στο λογαριασμό ρεύματος.
Το ΥΠΕΝ φέρεται να εξετάζει και δυνατότητες καταβολής του ποσού νωρίτερα από την έναρξη λειτουργίας του έργου, ώστε να αποτελέσει ισχυρότερο κίνητρο για την αποδοχή των επενδύσεων. Η πλευρά της αιολικής βιομηχανίας εμφανίζεται επιφυλακτική ως προς το χρόνο καταβολής του ανταποδοτικού τέλους αλλά εκτιμά, ότι το συνολικό πακέτο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Πολύ θετικά βλέπει την άμεση καταβολή των εσόδων από το τέλος στους δημότες, επισημαίνοντας ότι ο τρόπος που λειτούργησε μέχρι πρότινος το σύστημα ανταποδοτικών τελών, έχει κλονίσει την αξιοπιστία του κλάδου.
Αναφέρουν ως παράδειγμα ότι ενώ ο νόμος ορίζει ότι οι Δήμοι υποχρεωτικά και αποκλειστικά θα χρησιμοποιούν τους πόρους από το αναταποδοτικό τέλος, για την εκτέλεση περιβαλλοντικών δράσεων, έργων ανάπτυξης και κοινωνικής υποστήριξης, κατά προτεραιότητα στα όρια των δημοτικών κοινοτήτων που φιλοξενούν αιολικά, ελάχιστοι Δήμοι έχουν χρησιμοποιήσει αυτά τα ποσά για τέτοια έργα.
Τα τελευταία χρόνια με ειδική τροπολογία που περνάει το υπουργείο Εσωτερικών επιτρέπει στους Δήμους να κάνουν αυτά τα ποσά, ότι επιθυμούν και τους απαλλάσσει από την υποχρέωση των έργων, με αποτέλεσμα να καλύπτουν αναλώσιμα ακόμη και μισθοδοσίες υπαλλήλων. Το δικαίωμα αυτό δόθηκε για πρώτη φορά το 2022 με ορίζοντα ισχύος έως και το 2025.
Ο κλάδος πάντως, σύμφωνα με τα όσα δηλώνει στην ¨Κ¨ ο γενικός διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Παπασταματίου δεν θεωρεί τις αντιδράσεις ως ένα στρατηγικό πρόβλημα, όπως αντίστοιχα τη γραφειοκρατία των αδειοδοτήσεων, προετοιμάζεται ωστόσο να αναλάβει και ο ίδιος δράση μέσω μιας νέας καμπάνιας. «Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δεν υπήρξαν πολλά αιολικά πάρκα που δεν αντιμετώπισαν αντιρρήσεις ή αντιδράσεις πριν την κατασκευή τους.
www.worldenergynews.gr
