Η απουσία επενδύσεων θα έθετε σε κίνδυνο το 74% των μελλοντικών συνδέσεων σε βασικές τεχνολογίες απανθρακοποίησης, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), οι αντλίες θερμότητας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Απροετοίμαστα για τις νέες συνθήκες της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής μετάβασης βρέθηκαν τα ηλεκτρικά δίκτυα παγκοσμίως.
Η κλιματική αλλαγή αυξάνει την ένταση και τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων σε ολόκληρο τον πλανήτη καθιστώντας ασταθή και τα μέχρι πρότινος στιβαρά ηλεκτρικά συστήματα των αναπτυγμένων χωρών που σχεδιάστηκαν πριν από πολλές δεκαετίες υπό άλλες κλιματικές συνθήκες και μοντέλα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η κατάρρευση των δικτύων στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης τον Ιούνιο φέτος, που στην Ελλάδα έγινε αντιληπτό μόνο λόγο της εκτόξευσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και μια σειρά από αντίστοιχα φαινόμενα στις ΗΠΑ και χώρες της Μέσης Ανατολής είναι ενδεικτικά αυτής της μεγάλης πρόκλησης που αντιμετωπίζουν τα δίκτυα ηλεκτρισμού.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο είναι αντιμέτωποι με τον κίνδυνο εκτεταμένων διακοπών στην ηλεκτροδότηση. Τα ολοένα και θερμότερα καλοκαίρια σηματοδοτούν κατακόρυφη αύξηση στη ζήτηση για ψύξη, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν χαλάρωση των καλωδίων και κινδυνεύουν να πυροδοτήσουν δασικές πυρκαγιές.
Η κλιματική κρίση στο νέο ΕΣΕΚ
Ο παράγοντας της κλιματικής αλλαγής αξιολογείται και στο αναθεωρημένο σχέδιο του ΕΣΕΚ ως καθοριστικός και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας χωρίς ωστόσο να έχει ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό.
Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι η μειωμένη διαθεσιμότητα των υδάτων θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία των θερμοηλεκτρικών μονάδων, οι παράκτιες ενεργειακές υποδομές απειλούνται από τη στάθμη της θάλασσας, ενώ η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας αναμένεται να μειώσει τις ενεργειακές ανάγκες για θέρμανση τη χειμερινή περίοδο και να αυξήσει τις ανάγκες για ψύξη τη θερινή περίοδο.
Δεν είναι όμως μόνο η κλιματική αλλαγή που απειλεί την ευστάθεια των ηλεκτρικών συστημάτων και την ενεργειακή ασφάλεια των αναπτυγμένων χωρών. Η ενεργειακή μετάβαση και ο τρόπος που έχει σχεδιαστεί αποτελεί ήδη μια καθημερινή πρόκληση για τους Διαχειριστές.
Η έμφαση που δόθηκε στις ΑΠΕ δεν έλαβε υπόψη της την δυναμικότητα των δικτύων, παράγοντας που σε συνδυασμό με την ασταθή παραγωγή της διάσπαρτης γεωγραφικά πράσινης παραγωγής να αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης του συστήματος σε περιόδους χαμηλής ζήτησης.
Οι Διαχειριστές και οι ΑΠΕ
Αυτόν τον ανορθόδοξο σχεδιασμό έχει περιγράψει με γλαφυρό τρόπο ο Ευάγγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metlen. «Αντί να φτιάξουμε πρώτα τα δίκτυα και πάνω σε αυτά να χτίσουμε τα RES parks (πάρκα ΑΠΕ) κάναμε το αντίθετο. Φέραμε δηλαδή το κάρο μπροστά από το άλογο. Και τώρα δυστυχώς ο πολίτης δεν μπορεί να δει το όφελος της πράσινης ενέργειας» είπε.
Σε όλη την Ευρώπη οι Διαχειριστές περικόπτουν όλο και πιο συχνά και όλο και μεγαλύτερες ποσότητες πράσινης ενέργειας για να διατηρήσουν την ευστάθεια των συστημάτων, όταν η παραγωγή των ΑΠΕ υπερβαίνει τη ζήτηση.
Το ζήτημα των δικτύων αναδεικνύεται ως κομβικό για την ευστάθεια των ηλεκτρικών συστημάτων και την επιτυχή ενεργειακή μετάβαση όλο και περισσότερο από φορείς και υπεύθυνους χάραξης της ενεργειακής πολιτικής.
Πρόσφατα η Εurelectric από το ετήσιο συνέδριο «Power Summit 2024» που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα προειδοποίησε για την «επείγουσα ανάγκη εκσυγχρονισμού των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να καταστεί εφικτός ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών, της θέρμανσης και της βιομηχανίας να ενσωματωθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να αντέξουν στις συχνότερες καιρικές συνθήκες και απειλές στον κυβερνοχώρο».
Σύμφωνα με την έρευνα «Grids for Speed» που παρουσίασε , οι επενδύσεις στο ευρωπαϊκό δίκτυο θα πρέπει να αυξηθούν από 3 δις ευρώ κατά μέσο όρο σε 67 δις, ευρώ ετησίως από το 2025 έως το 2050, που αντιστοιχεί στο 20% περίπου των δαπανών της ΕΕ για εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Αντίστροφα, η απουσία επενδύσεων θα έθετε σε κίνδυνο το 74% των μελλοντικών συνδέσεων σε βασικές τεχνολογίες απανθρακοποίησης, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), οι αντλίες θερμότητας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σύμφωνα με την έρευνα μέχρι το 2050, η ηλεκτρική ενέργεια θα αποτελεί το 60% της συνολικής χρήσης ενέργειας συγκριτικά με το 23% σήμερα.
Πιο αναγκαίες από ποτέ οι επενδύσεις στα δίκτυα
Η δυναμικότητα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας θα έχει εξαπλασιαστεί έως τότε εν συγκρίσει με το 2020, με το 70% της παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να συνδέεται σε επίπεδο διανομής. Τα αιτήματα σύνδεσης αυξάνονται ταχύτερα από τον εκσυγχρονισμό των δικτύων και θα συνεχίσουν να αυξάνονται καθώς προχωρά ο εξηλεκτρισμός νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Καινοτόμες στρατηγικές για τα δίκτυα, όπως οι προληπτικές επενδύσεις, η βέλτιστη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων και η φιλική προς το δίκτυο ευελιξία, θα μπορούσαν να μειώσουν αυτό το ποσό στα 55 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, εάν εφαρμοστούν σωστά. Η απουσία επενδύσεων θα έθετε σε κίνδυνο το 74% των μελλοντικών συνδέσεων σε βασικές τεχνολογίες αποανθρακοποίησης, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), οι αντλίες θερμότητας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι επενδύσεις, αντίθετα, θα επιταχύνουν τον εξηλεκτρισμό και θα συμβάλλουν στο να εξοικονομεί η ΕΕ 309 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων για το διάστημα 2040-2050. Οι αρχές, σύμφωνα με την έρευνα θα πρέπει να εφαρμόσουν ένα ευνοϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για να υποστηρίξουν την αύξηση των επενδύσεων.
Μεταξύ άλλων αναφέρεται η επιτάχυνση της αδειοδότησης, η ελαχιστοποίηση του επενδυτικού ρίσκου και η διασφάλιση δημόσιας χρηματοδότησης μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη μελέτη απαιτούνται επενδύσεις 1 δις. ευρώ για την αναβάθμιση και επέκταση του δικτύου της.
Η κλιματική αλλαγή αυξάνει την ένταση και τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων σε ολόκληρο τον πλανήτη καθιστώντας ασταθή και τα μέχρι πρότινος στιβαρά ηλεκτρικά συστήματα των αναπτυγμένων χωρών που σχεδιάστηκαν πριν από πολλές δεκαετίες υπό άλλες κλιματικές συνθήκες και μοντέλα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η κατάρρευση των δικτύων στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης τον Ιούνιο φέτος, που στην Ελλάδα έγινε αντιληπτό μόνο λόγο της εκτόξευσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και μια σειρά από αντίστοιχα φαινόμενα στις ΗΠΑ και χώρες της Μέσης Ανατολής είναι ενδεικτικά αυτής της μεγάλης πρόκλησης που αντιμετωπίζουν τα δίκτυα ηλεκτρισμού.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο είναι αντιμέτωποι με τον κίνδυνο εκτεταμένων διακοπών στην ηλεκτροδότηση. Τα ολοένα και θερμότερα καλοκαίρια σηματοδοτούν κατακόρυφη αύξηση στη ζήτηση για ψύξη, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν χαλάρωση των καλωδίων και κινδυνεύουν να πυροδοτήσουν δασικές πυρκαγιές.
Η κλιματική κρίση στο νέο ΕΣΕΚ
Ο παράγοντας της κλιματικής αλλαγής αξιολογείται και στο αναθεωρημένο σχέδιο του ΕΣΕΚ ως καθοριστικός και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας χωρίς ωστόσο να έχει ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό.
Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι η μειωμένη διαθεσιμότητα των υδάτων θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία των θερμοηλεκτρικών μονάδων, οι παράκτιες ενεργειακές υποδομές απειλούνται από τη στάθμη της θάλασσας, ενώ η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας αναμένεται να μειώσει τις ενεργειακές ανάγκες για θέρμανση τη χειμερινή περίοδο και να αυξήσει τις ανάγκες για ψύξη τη θερινή περίοδο.
Δεν είναι όμως μόνο η κλιματική αλλαγή που απειλεί την ευστάθεια των ηλεκτρικών συστημάτων και την ενεργειακή ασφάλεια των αναπτυγμένων χωρών. Η ενεργειακή μετάβαση και ο τρόπος που έχει σχεδιαστεί αποτελεί ήδη μια καθημερινή πρόκληση για τους Διαχειριστές.
Η έμφαση που δόθηκε στις ΑΠΕ δεν έλαβε υπόψη της την δυναμικότητα των δικτύων, παράγοντας που σε συνδυασμό με την ασταθή παραγωγή της διάσπαρτης γεωγραφικά πράσινης παραγωγής να αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης του συστήματος σε περιόδους χαμηλής ζήτησης.
Οι Διαχειριστές και οι ΑΠΕ
Αυτόν τον ανορθόδοξο σχεδιασμό έχει περιγράψει με γλαφυρό τρόπο ο Ευάγγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metlen. «Αντί να φτιάξουμε πρώτα τα δίκτυα και πάνω σε αυτά να χτίσουμε τα RES parks (πάρκα ΑΠΕ) κάναμε το αντίθετο. Φέραμε δηλαδή το κάρο μπροστά από το άλογο. Και τώρα δυστυχώς ο πολίτης δεν μπορεί να δει το όφελος της πράσινης ενέργειας» είπε.
Σε όλη την Ευρώπη οι Διαχειριστές περικόπτουν όλο και πιο συχνά και όλο και μεγαλύτερες ποσότητες πράσινης ενέργειας για να διατηρήσουν την ευστάθεια των συστημάτων, όταν η παραγωγή των ΑΠΕ υπερβαίνει τη ζήτηση.
Το ζήτημα των δικτύων αναδεικνύεται ως κομβικό για την ευστάθεια των ηλεκτρικών συστημάτων και την επιτυχή ενεργειακή μετάβαση όλο και περισσότερο από φορείς και υπεύθυνους χάραξης της ενεργειακής πολιτικής.
Πρόσφατα η Εurelectric από το ετήσιο συνέδριο «Power Summit 2024» που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα προειδοποίησε για την «επείγουσα ανάγκη εκσυγχρονισμού των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να καταστεί εφικτός ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών, της θέρμανσης και της βιομηχανίας να ενσωματωθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να αντέξουν στις συχνότερες καιρικές συνθήκες και απειλές στον κυβερνοχώρο».
Σύμφωνα με την έρευνα «Grids for Speed» που παρουσίασε , οι επενδύσεις στο ευρωπαϊκό δίκτυο θα πρέπει να αυξηθούν από 3 δις ευρώ κατά μέσο όρο σε 67 δις, ευρώ ετησίως από το 2025 έως το 2050, που αντιστοιχεί στο 20% περίπου των δαπανών της ΕΕ για εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Αντίστροφα, η απουσία επενδύσεων θα έθετε σε κίνδυνο το 74% των μελλοντικών συνδέσεων σε βασικές τεχνολογίες απανθρακοποίησης, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), οι αντλίες θερμότητας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σύμφωνα με την έρευνα μέχρι το 2050, η ηλεκτρική ενέργεια θα αποτελεί το 60% της συνολικής χρήσης ενέργειας συγκριτικά με το 23% σήμερα.
Πιο αναγκαίες από ποτέ οι επενδύσεις στα δίκτυα
Η δυναμικότητα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας θα έχει εξαπλασιαστεί έως τότε εν συγκρίσει με το 2020, με το 70% της παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να συνδέεται σε επίπεδο διανομής. Τα αιτήματα σύνδεσης αυξάνονται ταχύτερα από τον εκσυγχρονισμό των δικτύων και θα συνεχίσουν να αυξάνονται καθώς προχωρά ο εξηλεκτρισμός νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Καινοτόμες στρατηγικές για τα δίκτυα, όπως οι προληπτικές επενδύσεις, η βέλτιστη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων και η φιλική προς το δίκτυο ευελιξία, θα μπορούσαν να μειώσουν αυτό το ποσό στα 55 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, εάν εφαρμοστούν σωστά. Η απουσία επενδύσεων θα έθετε σε κίνδυνο το 74% των μελλοντικών συνδέσεων σε βασικές τεχνολογίες αποανθρακοποίησης, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), οι αντλίες θερμότητας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι επενδύσεις, αντίθετα, θα επιταχύνουν τον εξηλεκτρισμό και θα συμβάλλουν στο να εξοικονομεί η ΕΕ 309 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων για το διάστημα 2040-2050. Οι αρχές, σύμφωνα με την έρευνα θα πρέπει να εφαρμόσουν ένα ευνοϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για να υποστηρίξουν την αύξηση των επενδύσεων.
Μεταξύ άλλων αναφέρεται η επιτάχυνση της αδειοδότησης, η ελαχιστοποίηση του επενδυτικού ρίσκου και η διασφάλιση δημόσιας χρηματοδότησης μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη μελέτη απαιτούνται επενδύσεις 1 δις. ευρώ για την αναβάθμιση και επέκταση του δικτύου της.
www.worldenergynews.gr
ΧΟΡΗΓΟΙ
