Ποια τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην Ελλάδα η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, σύμφωνα με την κα Φωτεινή Αντωνοπούλου, Δικηγόρο – Υπεύθυνη Ρυθμιστικών Θεμάτων της MORE
Κεντρική επιδίωξη της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί η ενοποίηση των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας των κρατών μελών, αφενός δια της ευθυγράμμισης των πολιτικών και των κανόνων λειτουργίας των αγορών, αφετέρου δια της ενοποίησης, επέκτασης και αναβάθμισης των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα δίκτυα, τα οποία αποτελούν το μέσο για την αξιόπιστη, αδιάλειπτη, οικονομικά ανταγωνιστική και ασφαλή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές, αντιμετωπίζουν νέες και σημαντικές προκλήσεις στο πλαίσιο υλοποίησης των στόχων επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας της Ευρώπης μέχρι το 2050 - και εν τέλει της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής – καθώς και της ενεργειακής ανεξαρτησίας.
Η πράσινη μετάβαση απαιτεί, μεταξύ άλλων, την δραστική αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατόπιν αναθεώρησης της σχετικής Οδηγίας , η οποία επιβάλλει την ταχύτατη και αποτελεσματική διείσδυσή τους. Ήδη στη χώρα μας η εγκατεστημένη ισχύς από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, κυρίως ηλιακής και αιολικής, καλύπτουν πλέον σχεδόν το ήμισυ της παραγωγής του διασυνδεδεμένου συστήματος της χώρας . Συγχρόνως στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) ο στόχος που τίθεται για τις ΑΠΕ ως μερίδιο στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας για το έτος 2030 ορίστηκε, αυξημένος σε σχέση με τον ενωσιακό στόχο, σε ποσοστό 45,4%.
Στην Ελλάδα η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ήδη αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα που εκδηλώνονται κυρίως με την έλλειψη διαθέσιμης δυναμικότητας και τις συνακόλουθες μακροχρόνιες καθυστερήσεις για την σύνδεση στο δίκτυο, καθώς και με την αποτελεσματική διαχείριση της μεταβλητότητας της παραγωγής τους και του ισοζυγίου παραγωγής και ζήτησης.
Ειδικώς το ζήτημα των λειτουργικών περιορισμών (περικοπών) της ελεγχόμενης παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που είναι πλέον συχνό φαινόμενο κατά τη διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος, θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη βιωσιμότητα των επενδύσεων και αναμένεται να ενταθεί λόγω της ραγδαίας αύξησης της εγκατεστημένης ισχύος, εφόσον δεν αναβαθμίζεται αντίστοιχα η μεταφορική ικανότητα του συστήματος.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα αίτια και η ανάγκη αντιμετώπισης των ανωτέρω προκλήσεων εντοπίστηκαν στο Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα δίκτυα , με το οποίο ακολούθως αποφασίστηκαν ποικίλα μέτρα για την αναβάθμιση και επέκταση των δικτύων για την υποδοχή περισσότερων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την ικανοποίηση των αυξανόμενων αναγκών εξηλεκτρισμού, με τις σχετικές επενδύσεις να υπολογίζονται στο ποσό των 584 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Περαιτέρω, η πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων στις υποδομές δικτύων, με την ενίσχυση των διεθνών διασυνδέσεων και την αναβάθμιση των συστημάτων μεταφοράς και διανομής, τονίστηκε στις εκθέσεις των Ενρίκο Λέττα και Μάριο Ντράγκι και συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Πέραν του ευρωπαϊκού στόχου επίτευξης διασύνδεσης τουλάχιστον ποσοστού δεκαπέντε τοις εκατό (15 %) των εγκατεστημένων υποδομών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι το 2030 , ο ενεργειακός χάρτης της Ευρώπης ήδη μεταβάλλεται με την ανάπτυξη σημαντικών διηπειρωτικών διασυνδέσεων, μεταξύ των οποίων και η διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.
Λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές προτάσεις και τα εργαλεία που παρουσιάζονται στα ανωτέρω μέτρα, απαιτείται άμεση δράση σε εθνικό επίπεδο με σκοπό την αύξηση και την αποτελεσματικότερη διαχείριση του ηλεκτρικού χώρου, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ενδεικτικά στα ακόλουθα πεδία:
-Επιτάχυνση της υλοποίησης των Προγραμμάτων Ανάπτυξης των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς και Διανομής αναφορικά με την αύξηση της δυναμικότητας των διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες, καθώς και με την διασύνδεση των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών.
-Ενίσχυση της ανθεκτικότητας και εκσυγχρονισμό των εσωτερικών δικτύων μέσω σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών - Άμεση ενσωμάτωση και αξιοποίηση των ευφυών συστημάτων μέτρησης.
-Εκμετάλλευση της ευελιξίας των διεσπαρμένων ενεργειακών πόρων, της αποθήκευσης και της απόκρισης ζήτησης – υλοποίηση αγορών ευελιξίας.
Για την επίτευξη των παραπάνω είναι κρίσιμος και ο ρόλος της εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.). Απαιτείται προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου, όπου είναι απαραίτητο για την συμμόρφωση με την ενωσιακή νομοθεσία, θέσπιση των κατάλληλων κινήτρων προς τους Διαχειριστές, σύμφωνα και με τις βέλτιστες πρακτικές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, και κυρίως ισχυρή ρυθμιστική εποπτεία για την έγκαιρη και αποτελεσματική υλοποίηση των ανωτέρω αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.
www.worldenergynews.gr
Τα δίκτυα, τα οποία αποτελούν το μέσο για την αξιόπιστη, αδιάλειπτη, οικονομικά ανταγωνιστική και ασφαλή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές, αντιμετωπίζουν νέες και σημαντικές προκλήσεις στο πλαίσιο υλοποίησης των στόχων επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας της Ευρώπης μέχρι το 2050 - και εν τέλει της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής – καθώς και της ενεργειακής ανεξαρτησίας.
Η πράσινη μετάβαση απαιτεί, μεταξύ άλλων, την δραστική αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατόπιν αναθεώρησης της σχετικής Οδηγίας , η οποία επιβάλλει την ταχύτατη και αποτελεσματική διείσδυσή τους. Ήδη στη χώρα μας η εγκατεστημένη ισχύς από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, κυρίως ηλιακής και αιολικής, καλύπτουν πλέον σχεδόν το ήμισυ της παραγωγής του διασυνδεδεμένου συστήματος της χώρας . Συγχρόνως στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) ο στόχος που τίθεται για τις ΑΠΕ ως μερίδιο στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας για το έτος 2030 ορίστηκε, αυξημένος σε σχέση με τον ενωσιακό στόχο, σε ποσοστό 45,4%.
Στην Ελλάδα η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ήδη αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα που εκδηλώνονται κυρίως με την έλλειψη διαθέσιμης δυναμικότητας και τις συνακόλουθες μακροχρόνιες καθυστερήσεις για την σύνδεση στο δίκτυο, καθώς και με την αποτελεσματική διαχείριση της μεταβλητότητας της παραγωγής τους και του ισοζυγίου παραγωγής και ζήτησης.
Ειδικώς το ζήτημα των λειτουργικών περιορισμών (περικοπών) της ελεγχόμενης παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που είναι πλέον συχνό φαινόμενο κατά τη διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος, θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη βιωσιμότητα των επενδύσεων και αναμένεται να ενταθεί λόγω της ραγδαίας αύξησης της εγκατεστημένης ισχύος, εφόσον δεν αναβαθμίζεται αντίστοιχα η μεταφορική ικανότητα του συστήματος.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα αίτια και η ανάγκη αντιμετώπισης των ανωτέρω προκλήσεων εντοπίστηκαν στο Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα δίκτυα , με το οποίο ακολούθως αποφασίστηκαν ποικίλα μέτρα για την αναβάθμιση και επέκταση των δικτύων για την υποδοχή περισσότερων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την ικανοποίηση των αυξανόμενων αναγκών εξηλεκτρισμού, με τις σχετικές επενδύσεις να υπολογίζονται στο ποσό των 584 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Περαιτέρω, η πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων στις υποδομές δικτύων, με την ενίσχυση των διεθνών διασυνδέσεων και την αναβάθμιση των συστημάτων μεταφοράς και διανομής, τονίστηκε στις εκθέσεις των Ενρίκο Λέττα και Μάριο Ντράγκι και συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Πέραν του ευρωπαϊκού στόχου επίτευξης διασύνδεσης τουλάχιστον ποσοστού δεκαπέντε τοις εκατό (15 %) των εγκατεστημένων υποδομών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι το 2030 , ο ενεργειακός χάρτης της Ευρώπης ήδη μεταβάλλεται με την ανάπτυξη σημαντικών διηπειρωτικών διασυνδέσεων, μεταξύ των οποίων και η διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.
Λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές προτάσεις και τα εργαλεία που παρουσιάζονται στα ανωτέρω μέτρα, απαιτείται άμεση δράση σε εθνικό επίπεδο με σκοπό την αύξηση και την αποτελεσματικότερη διαχείριση του ηλεκτρικού χώρου, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ενδεικτικά στα ακόλουθα πεδία:
-Επιτάχυνση της υλοποίησης των Προγραμμάτων Ανάπτυξης των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς και Διανομής αναφορικά με την αύξηση της δυναμικότητας των διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες, καθώς και με την διασύνδεση των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών.
-Ενίσχυση της ανθεκτικότητας και εκσυγχρονισμό των εσωτερικών δικτύων μέσω σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών - Άμεση ενσωμάτωση και αξιοποίηση των ευφυών συστημάτων μέτρησης.
-Εκμετάλλευση της ευελιξίας των διεσπαρμένων ενεργειακών πόρων, της αποθήκευσης και της απόκρισης ζήτησης – υλοποίηση αγορών ευελιξίας.
Για την επίτευξη των παραπάνω είναι κρίσιμος και ο ρόλος της εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.). Απαιτείται προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου, όπου είναι απαραίτητο για την συμμόρφωση με την ενωσιακή νομοθεσία, θέσπιση των κατάλληλων κινήτρων προς τους Διαχειριστές, σύμφωνα και με τις βέλτιστες πρακτικές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, και κυρίως ισχυρή ρυθμιστική εποπτεία για την έγκαιρη και αποτελεσματική υλοποίηση των ανωτέρω αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.
www.worldenergynews.gr
ΧΟΡΗΓΟΙ
