Αύξηση από 20% έως και 55% καταγράφηκε στο ενεργειακό κόστος της βαριάς ευρωπαϊκής βιομηχανίας την περίοδο μετά το 2021 πλήττοντας κυρίως κλάδους όπως τα σιδηροκράματα και το πυρίτιο με συμμετοχή 38% στο κόστος παραγωγής, το πρωτογενές αλουμίνιο με 34% και τον ψευδάργυρο με 22%
Αυτό προκύπτει από νέα έκθεση που εκπονήθηκε για λογαριασμό της γενικής διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την Trinomics και αφορά τις τιμές και το κόστος της ενέργειας στην Ευρώπη από το 2010 έως τα μέσα του 2023 αναδεικνύοντας τις τεράστιες επιπτώσεις του ενεργειακού κόστους στην ευρωπαϊκή βιομηχανία.
Όπως προκύπτει από την έκθεση η Επιτροπή αναγνωρίζει τις πολύ μεγάλες αυξήσεις στις τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας από το 2022 και μετά, αλλά και το σημαντικό μερίδιο του ενεργειακού κόστους στο κόστος παραγωγής της βιομηχανίας.
Σύμφωνα με την έκθεση παρά τη σημαντική πτώση από τα τέλη του 2022, οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου παραμένουν υψηλότερες από ό,τι πριν από την κρίση και είναι περίπου διπλάσιες σε σχέση με τα ιστορικά τους επίπεδα.
Συγκεκριμένα ενώ από το 2015 έως το 2019, οι ευρωπαϊκές τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας κυμάνθηκαν μεταξύ 40 και 60 ευρώ/MWh, το πρώτο εξάμηνο του 2023, κυμαίνονταν από 70 έως 120 ευρώ/MWh και ήταν 2 έως 5 φορές υψηλότερες από ό,τι στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Βελτιωμένες προοπτικές το 2024
Όπως αναφέρεται στην έκθεση οι προοπτικές της αγοράς ενέργειας για το 2024 έχουν βελτιωθεί χάρη στα μέτρα που έλαβαν τα κράτη μέλη και η Επιτροπή αλλά παραμένουν κίνδυνοι που σχετίζονται με την ανάκαμψη της ζήτησης στην Ασία, τις ακραίες καιρικές συνθήκες, τις μειώσεις στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και τις ένοπλες συγκρούσεις.
Μάλιστα σημειώνεται ότι οι μεταποιητικοί τομείς σε χώρες εκτός ΕΕ της G20 απολαμβάνουν χαμηλότερο ενεργειακό κόστος χάρη στις άφθονες εγχώριες πηγές ενέργειας, την απουσία αυστηρών πολιτικών καθαρής ενέργειας και κλίματος αλλά και στις ενεργειακές επιδοτήσεις.
Τα κύρια συμπεράσματα της μελέτης της Trinomics συνοψίζονται στα εξής:
- Η μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω του Covid-19 οδήγησε σε ιστορικά χαμηλές τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας το 2020, με μέση τιμή στις Αγορές Επόμενης Ημέρας της ΕΕ τα 36 ευρώ/MWh.
- Η οικονομική ανάκαμψη μετά την Covid-19 και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οδήγησαν σε πρωτοφανείς αυξήσεις με τη μέση τιμή το πρώτο εξάμηνο του 2022 να είναι στα 199 ευρώ/MWh, δηλαδή 4 φορές υψηλότερη από την μέση τιμή μεταξύ 2010-2020.
- Εξίσου υψηλές ήταν και οι τιμές των PPAs ενός, δύο και τριών ετών που τον Ιούνιο του 2022 κινούνταν πάνω από 100 ευρώ/MWh.
- Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021, οι τιμές του TTF έφτασαν τα 113 ευρώ/MWh, δηλαδή περισσότερο από 3,5 φορές υψηλότερες από την προηγούμενη υψηλότερη τιμή του 2010, ενώ με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έφτασαν στα 127 ευρώ/MWh τον Μάρτιο και παρέμειναν πολύ υψηλές.
Έτσι οι επιπτώσεις του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους ήταν πολύ μεγάλες για την ευρωπαϊκή βιομηχανία και συγκεκριμένα:
Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 2-3 φορές το 1ο τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση με το 2021 σε έξι βιομηχανικούς τομείς και συγκεκριμένα το αλουμίνιο, τα σιδηροκράματα και το πυρίτιο, τον ψευδάργυρο, τα κεραμικά, το γυαλί και τα λιπάσματα.
Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σχεδόν τριπλασιάστηκαν για το πρωτογενές αλουμίνιο έως το 1ο τρίμηνο του 2022 (από 56,79 ευρώ/MWh το 2021 σε 153,68 ευρώ/MWh το πρώτο τρίμηνο του 2022). Διπλασιάστηκε για τα σιδηροκράματα και το πυρίτιο (από 85,41 ευρώ/MWh σε 156,77 ευρώ/MWh) και αυξήθηκε από 49,6 ευρώ/MWh σε 67,3 ευρώ/MWh για τον ψευδάργυρο.
Οι υψηλότερες τιμές ενέργειας μεταφράζονται σε υψηλότερο απόλυτο και σχετικό ενεργειακό κόστος στο συνολικό κόστος παραγωγής. Έτσι:
Το μέσο μερίδιο του ενεργειακού κόστους έχει αυξηθεί κατά 20-55% μεταξύ του 2021 και του πρώτου τριμήνου του 2022.
Το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας ως μερίδιο του κόστους παραγωγής το 1ο τρίμηνο του 2022 ανήλθε σε 49,1% για το πρωτογενές αλουμίνιο, 49,4% για σιδηροκράματα και πυρίτιο και 27,4% για τον ψευδάργυρο.
Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκαν στα ύψη για όλους τους τομείς το 1ο τρίμηνο του 2022. Η μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε σε εύρος 153-208 ευρώ/MWh για όλους τους τομείς εκτός από τον ψευδάργυρο, ο οποίος έδειξε κατά μέσο όρο 67 ευρώ/MWh.
Τα υψηλότερα μερίδια ενεργειακού κόστους στο κόστος παραγωγής εντοπίστηκαν στα Σιδηροκράματα - Πυρίτιο (37,9%) και στο πρωτογενές αλουμίνιο (34,3%).
Σύμφωνα με την έκθεση η ενεργειακή κρίση έδειξε ότι οι τιμές της ενέργειας εξακολουθούν να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανταγωνιστικότητα αρκετών τομέων. Έτσι:
- Ως άμεσο αποτέλεσμα της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας, η περιστολή της παραγωγής και η παύση λειτουργίας των εργοστασίων είναι ευρέως διαδεδομένες στους τομείς του αλουμινίου, των σιδηροκραμάτων και του πυριτίου και του ψευδαργύρου.
-Σε ορισμένους τομείς, δεν κατέστη δυνατό να μετακυλίσουν, τουλάχιστον εν μέρει, την αύξηση του ενεργειακού κόστους στους καταναλωτές παρά τις αυξήσεις των τιμών των προϊόντων στον κλάδο.
- Η έκθεση στο διεθνές εμπόριο είναι επίσης ένας σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα ενός κλάδου και η έκθεση του πρωτογενούς/δευτερογενούς αλουμινίου στο εμπόριο είναι υψηλή, ενώ η έκθεση του αλουμινίου, των σιδηροκραμάτων & του πυριτίου και του ψευδαργύρου είναι πολύ υψηλή.
- Τα μέτρα που έλαβε ο κλάδος περιλαμβάνουν μετατόπιση ωρών παραγωγής ώστε να συμπέσει με τις χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά spot, απολύσεις προσωπικού ή εφαρμογή υποχρεωτικής άδειας άνευ αποδοχών ή διακοπής (με μειωμένο μισθό), μείωση των προγραμματισμένων επενδύσεων στα ελάχιστα επίπεδα, βελτιστοποίηση διαδικασίες και υλικοτεχνική υποστήριξη.
Παράλληλα οι βιομηχανίες που βρίσκονται στην ΕΕ έχουν αυξήσει σταθερά τη χρήση των πράσινων PPAs τα τελευταία 7 χρόνια από 0,5 GW το 2014 σε 24 GW το 2021.
Το 2021, η αγορά PPAs αυξήθηκε κατά 8,8 GW. Οι βασικές περιοχές του PPAs στην ΕΕ είναι: η Ιβηρική (Ηλιακή), η Γερμανία (Ηλιακή και Αιολική), το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο (Αιολικός) και οι Σκανδιναβοί (Αιολικός).
www.worldenergynews.gr
