Περιορισμένη η ζήτηση στα αστικά κέντρα τις αργίες
Ο κίνδυνος εκδήλωσης φαινομένων αστάθειας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας λόγω χαμηλής ζήτησης και υπερπροσφοράς από τις μονάδες ΑΠΕ, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε black out, είναι αυξημένος ειδικά κατά την περίοδο των αργιών του Πάσχα. Ήδη με την έναρξη της εαρινής περιόδου που η ζήτηση είναι μειωμένη και συμμετοχή των ΑΠΕ ξεπερνάει ακόμη και το 50% του μείγματος, ο κίνδυνος αυξάνεται ενώ παράλληλα αυξάνονται και οι χαμηλές τιμές προσφοράς στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, όπως και οι περικοπές ενέργειας που παράγεται από μονάδες ΑΠΕ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το προηγούμενο τριήμερο που η ζήτηση στα μεγάλα αστικά κέντρα ήταν πολύ περιορισμένη χρειάστηκε να γίνουν περικοπές μονάδων ΑΠΕ για ένα τρίωρο το Σάββατο και ένα ακόμη την Κυριακή. Την Καθαρά Δευτέρα δεν χρειάστηκε η εφαρμογή του μέτρου, καθώς δεν φυσούσε και η παραγωγή των αιολικών ήταν σχετικά περιορισμένη.
Ανάλογη κατάσταση αναμένεται και για το τριήμερο της 25ης Μαρτίου, ενώ πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το πρόβλημα θα συνεχιστεί και θα ενταθεί τις ημέρες του Πάσχα λόγω των αργιών αλλά και των καλών καιρικών συνθηκών. Η ζήτηση ηλεκτρισμού αναμένεται μειωμένη ενώ ταυτόχρονα αναμένεται να είναι υψηλή η παραγωγή των ΑΠΕ, κυρίως των φωτοβολταϊκών και ανάλογα με τις συνθήκες, των αιολικών.
Αρνητικές τιμές ηλεκτρισμού
Ήδη πέρυσι, η υπερπροσφορά από τις ΑΠΕ ανάγκασε τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ να προχωρήσουν σε υποχρεωτική αποκοπή μονάδων ΑΠΕ από το σύστημα. Ταυτόχρονα υπήρξαν ώρες με σχεδόν μηδενικές τιμές ηλεκτρισμού στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, ενώ ειδικά η Άνοιξη και το Φθινόπωρο θεωρούνται οι πλέον επικίνδυνες περίοδοι για την εκδήλωση του φαινομένου.
Ανάλογη είναι ήδη η εικόνα σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές με αρνητικές τιμές και ζητήματα ευστάθειας στα συστήματά τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τον ACER οι ώρες που οι τιμές ήταν αρνητικές στις χονδρικές αγορές ηλεκτρισμού της Ευρώπης το 2023 αυξήθηκαν κατά 11 φορές το 2023 σε 6.470 έναντι 558 το 2022.
Στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού και στον πίνακα του Χρηματιστηρίου Ενέργειας επί του παρόντος δεν εμφανίζονται αρνητικές τιμές, αφού καταγράφεται η Οριακή Τιμή του συστήματος η οποία και διαμορφώνεται από τις μονάδες που μπαίνουν τελευταίες και είναι οι ακριβότερες. Ωστόσο υπάρχουν αρνητικές τιμές και στο ελληνικό Χρηματιστήριο ενέργειας κυρίως από μονάδες ΑΠΕ και συλλογικούς φορείς εκπροσώπησης τους προκειμένου να εξασφαλιστεί η προτεραιότητα εισόδου τους στην αγορά.
Πάντως όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς με την ταχύτητα που αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ στο σύστημα αρκετά σύντομα μπορεί να δούμε και στην ελληνική αγορά την Ελάχιστη Οριακή Τιμή να αποκτά αρνητικό πρόσημο.
Νέα κριτήρια από τον ACER
Εν τω μεταξύ, ο Ευρωπαίος Ρυθμιστής Ενέργειας (ACER) προωθεί την επικαιροποίηση των σεναρίων κρίσης στα συστήματα ηλεκτρισμού, με την εισαγωγή νέων κριτηρίων που, μεταξύ άλλων, λαμβάνουν υπόψη την αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ και τις περιφερειακές διασυνδέσεις.
Με απόφασή του στις 8 Μαρτίου ( 02/2024) o ΑCER τροποποίησε τη μεθοδολογία προσδιορισμού των περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο νέος κανονισμός, που σχεδιάστηκε μετά από εισήγηση του φορέα των ευρωπαίων Διαχειριστών των Συστημάτων Μεταφοράς (ENTSO-E) εισάγει σημαντικές ρυθμίσεις για τη συνεργασία των κρατών μελών όσον αφορά στην πρόληψη, την προετοιμασία και τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Θεσπίζει επίσης κοινές διατάξεις για την εκτίμηση κινδύνου, τα σχέδια ετοιμότητας κινδύνου, τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας, την αξιολόγηση και την παρακολούθηση.
Η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους πρέπει να καταρτίσει σχέδιο ετοιμότητας για τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει, με βάση τα περιφερειακά και εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Το σχέδιο θα πρέπει να προβλέπει και σειρά εθνικών, περιφερειακών και, κατά περίπτωση, διμερών μέτρων για την πρόληψη, την προετοιμασία αντιμετώπισης και τον μετριασμό των κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του ACER, η μεθοδολογία για τα σενάρια κρίσης πρέπει να λαμβάνει υπόψη την επάρκεια και την ασφάλεια τόσο του συστήματος, όσο και των καυσίμων. Ακόμα πρέπει να συνοδεύεται με ανάλυση όλων των σχετικών εθνικών και περιφερειακών συνθηκών, προσομοιώσεις σεναρίων ταυτόχρονης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, κατάταξη κινδύνων, καθώς και πιθανότητες και αρχές για τον τρόπο χειρισμού ευαίσθητων πληροφοριών με διαφανή τρόπο.
Με το νέο σχήμα προωθείται επίσης:
- H συγχώνευση ορισμένων από τα 31 περιφερειακά σενάρια κρίσης που έχουν παρουσιαστεί από το 2020 και η προσθήκη νέων, που θα εστιάζονται σε ακραία σενάρια με περιφερειακό αντίκτυπο,
- Η ενίσχυση της δέσμευσης για συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και των αρμόδιων αρχών. Για το σκοπό αυτό, προωθείται μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση, στο πλαίσιο της οποίας ο ENTSO-E αναλαμβάνει ποσοτικές μεθόδους και προσομοιώσεις, βασισμένες σε μοντέλα στα οποία μπορούν να εφαρμοστούν εργαλεία εποχικής επάρκειας.
www.worldenergynews.gr
