Την τελική μορφή του ελληνικού σχεδίου περιμένει η αγορά
Ως κατ΄ αρχήν θετική, αλλά υπό προϋποθέσεις κρίνεται για την ελληνική οικονομία και τις βιομηχανίες, η συμφωνία που επετεύχθη στο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας για εθελοντική μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% τηνν περίοδο από τον Αύγουστο του 2022 έως και το Μάρτιο του 2023.
Εκτιμάται ότι το τοπίο θα ξεκαθαρίσει όταν ποσοτικοποιηθεί και λάβει την τελική του μορφή το ελληνικό σχέδιο μείωσης της κατανάλωσης, ώστε να υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κάτι που προβλέπεται να γίνει έως το τέλος Σεπτεμβρίου.
Πάντως οι ελληνικές επιχειρήσεις παραμένουν κάθετα αντίθετες σε οποιαδήποτε προοπτική μείωσης της παραγωγής τους με τεχνητό τρόπο και ανησυχούν βαθιά για την εξέλιξη των τιμών ενέργειας που απειλούν με ύφεση και εκ των πραγμάτων μείωση της παραγωγής αφού δεν θα υπάρχουν παραγγελίες.
Επί του παρόντος και με βάση την εξαίρεση που πέτυχε ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ως προς τη βάση υπολογισμού της κατανάλωσης υπολογίζεται ότι για το εξάμηνο Αύγουστος 2022- Μάρτιος 2023 η μείωση θα πρέπει να είναι της τάξης των 7,27 TWh.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα διεκδίκησε και πέτυχε ο υπολογισμός της μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου να γίνει, όχι με βάση τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, αλλά σε σύγκριση με την κατανάλωση του αντίστοιχου εξαμήνου του προηγούμενου έτους. Επίσης η Ελλάδα μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, πέτυχαν να συμπεριληφθεί διάταξη με την οποία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό οι ποσότητες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος.
Παράμετροι και ελληνικό σχέδιο
Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η μείωση της κατανάλωσης κατά 7,27 TWh (στην ελληνική περίπτωση) για την περίοδο Αυγούστου 2022 - Μαρτίου 2023 είναι μεν εθελοντική αλλά θα πρέπει να γίνει ανεξαρτήτως του εάν έχει κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Έτσι η ελληνική κυβέρνηση έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα πρέπει να καταθέσει στην Κομισιόν ένα σχέδιο με το οποίο θα παρουσιάζει τα μέτρα που θα λάβει για την επίτευξη του στόχου. Στο σχέδιο αυτό θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνονται οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που είναι κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος ώστε να εξαιρεθούν από τις περικοπές κατανάλωσης αερίου. Και τέλος θα πρέπει να προσδιορίζονται ποιες βιομηχανίες θεωρούνται «κρίσιμης» σημασίας ώστε να εξαιρεθούν και αυτές από την περικοπή της κατανάλωσης φυσικού αερίου.
Πρόκειται λοιπόν για μια πολυπαραγοντική εξίσωση την οποία θα κληθεί να λύσει το ΥΠΕΝ σε συνεργασία και με τη ΡΑΕ η οποία είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να αναθεωρήσει με βάση τα νέα δεδομένα το σχέδιο έκτακτης ανάγκης που έχει εκπονήσει.
Οι 3 παράγοντες για ελεγχόμενη μείωση της κατανάλωσης αερίου και τα ρίσκα
Πάντως επί του παρόντος η κυβέρνηση θεωρεί ότι είναι εφικτός ο στόχος της μείωσης των 7,27 TWh για μια σειρά από λόγους:
Πρώτον διότι η κατανάλωση φυσικού αερίου το πρώτο εξάμηνο του 2022 βαίνει μειούμενη και εκτιμάται ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί. Συγκεκριμένα από 34 TWh το πρώτο εξάμηνο του 2021 έπεσε στις 32 TWh το πρώτο εξάμηνο του 2022.
Με άλλα λόγια ενδέχεται η κατανάλωση φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά αντί να μειωθεί όπως προβλέπει το ΥΠΕΝ, να αυξηθεί το επίμαχο διάστημα εξαιτίας των εξαγωγών στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, χωρίς οι συγκεκριμένες ποσότητες να εξαιρούνται του υπολογισμού της περικοπής.
Δεύτερον διότι προγραμματίζεται να αυξηθεί η λιγνιτική παραγωγή ηλεκτρισμού από 5 σε 10 TWh σε δωδεκάμηνη βάση. Μάλιστα ο κ. Σκρέκας δήλωσε στο Συμβούλιο ότι τον Σεπτέμβριο θα τεθεί σε λειτουργία η νέα λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα 5, ισχύος 660 MW.
Όμως η αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής εξαρτάται από το κατά πόσο οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ είναι σε θέση να λειτουργήσουν σε σταθερή βάση χωρίς βλάβες για όλη τη διάρκεια της περιόδου. Και αυτό διότι πρόκειται για παλαιά εργοστάσια με ελλιπή συντήρηση λόγω του προγράμματος απολιγνιτοποίησης. Επίσης θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι η ΔΕΗ θα προχωρήσει στις απαραίτητες επενδύσεις στα ορυχεία για την αποκάλυψή νέων κοιτασμάτων, μια διαδικασία που επίσης είχε παγώσει εξαιτίας του σχεδίου απολιγνιτοποίησης.
Τρίτον διότι αυξάνεται η συμμετοχή των ΑΠΕ στο σύστημα μειώνοντας τις ανάγκες λειτουργίας των θερμικών μονάδων φυσικού αερίου. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της κυβέρνησης τους πρώτους πέντε μήνες του 2022 η συμμετοχή των ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρισμού αυξήθηκε κατά 10% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 δίνοντας τη δυνατότητα μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 3,5-4 TWh σε ετήσια βάση.
Στους υπολογισμούς του ΥΠΕΝ εντάσσεται και η δυνατότητα μετατροπής τεσσάρων μονάδων παραγωγής ρεύματος από φυσικό αέριο σε καύση ντίζελ. Όμως είναι αμφίβολο εάν οι συγκεκριμένες μονάδες μπορούν να λειτουργήσουν με ντίζελ για μακρύ χρονικό διάστημα, ώστε να εξαρτηθεί από αυτές η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και να μην φθάσουν στη βιομηχανία οι περικοπές.
Τα κριτήρια για την βιομηχανία
Σε ότι αφορά τέλος κριτήρια που θέτει η απόφαση του Συμβουλίου για τον καθορισμό μιας βιομηχανίας ως κρίσιμης σημασίας ώστε να εξαιρεθεί από τις περικοπές αερίου αυτά είναι τα εξής:
(α) ο αντίκτυπος μιας διακοπής στις αλυσίδες εφοδιασμού που είναι κρίσιμες για την κοινωνία
β) οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις σε άλλα κράτη μέλη, ιδίως στις αλυσίδες εφοδιασμού των κατάντι τομέων που είναι κρίσιμοι για την κοινωνία
γ) η πιθανή μακροχρόνια ζημιά σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις·
δ) οι δυνατότητες μείωσης της κατανάλωσης και υποκατάστασης προϊόντων στην Ένωση.
Τα κριτήρια αυτά μελετούν ήδη οι ελληνικές επιχειρήσεις προκειμένου να αξιολογήσουν εάν μπορούν να ενταχθούν σε κάποιο από αυτά προκειμένου να συμπεριληφθούν στο ελληνικό σχέδιο μείωσης αλλά και εξαιρέσεων που θα κατατεθεί τον Σεπτέμβριο στην Κομισιόν.
www.worldenergynews.gr
