Ευθύνες στους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τα αργά αντανακλαστικά που επιδεικνύουν στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και κυρίως στον τρόπο λειτουργίας των χρηματιστηριακών αγορών του φυσικού αερίου επιρρίπτει με συνέντευξη του στο WEN ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας Κωνσταντίνος Ξιφαράς, τονίζοντας ότι όσο η Ε.Ε. δεν αντιδρά αποτελεσματικά, η διόρθωση των τιμών του φυσικού αερίου θα είναι αργή και με μεγάλες διακυμάνσεις. Μιλάει για στρεβλή αποτύπωση των τιμών φυσικού αερίου σημειώνοντας ότι αυτήν την περίοδο και για τους επόμενους μήνες συνάπτονται συμφωνίες προμήθειας LNG με έκπτωση από 10% έως 30% σε σχέση με την τιμή αναφοράς του TTF. Το γεγονός αυτό όπως τονίζει, σηματοδοτεί ότι η πραγματική αγορά έχει διαφορετική άποψη για την πραγματική αξία του φυσικού αερίου με αποτέλεσμα το TTF, να έχει καταστεί ένας δείκτης άνευ πραγματικού αντικρίσματος, που όμως εξακολουθεί να καθορίζει τις τιμές.
Υπενθυμίζει ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας έχει συμβάλλει καθοριστικά στην απορρόφηση ενός σημαντικού ποσοστού των αυξήσεων παρέχοντας εκπτώσεις που έως τώρα αγγίζουν τα 160 εκατ. ευρώ και δηλώνει ότι για να επιστρέψουμε σε βιώσιμα επίπεδα τιμών πέραν του νέου γενναίου ενεργειακού πακέτου που εξαγγέλθηκε από την ελληνική κυβέρνηση, θα χρειαστούν ρυθμιστικές παρεμβάσεις σε επίπεδο Ε.Ε.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης.
Ερώτηση: Η διασφάλιση της επάρκειας φυσικού αερίου αναδεικνύεται πλέον στο κεντρικό ζήτημα για την αγορά. Ποιες είναι οι κινήσεις και οι επιλογές της ΔΕΠΑ Εμπορίας προς την κατεύθυνση αυτή;
Απάντηση: Διαχρονικά η ΔΕΠΑ Εμπορίας επωμίζεται σημαντικό μέρος της ευθύνης για την ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια της χώρας, σε συνδυασμό με τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους.
Σε ότι αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού είμαστε σε συνεχή επαφή με τους προμηθευτές μας, είτε αυτό αφορά στα μακροχρόνια συμβόλαιά μας LNG, είτε στη spot αγορά ώστε να καλύψουμε οποιαδήποτε διαταραχή υπάρξει, τόσο για τη χώρα μας, όσο και γειτονικών χωρών που προμηθεύονται αέριο από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας. Έχουμε διασφαλίσει ευνοϊκότερους όρους στα συμβόλαια προμήθειας και νέες μακροχρόνιες συμφωνίες, που αποτελούν κλειδί στην επίτευξη της ενεργειακής επάρκειας της χώρας μας και της ευρύτερης περιοχής.
Ταυτόχρονα, επιταχύνεται η υλοποίηση στρατηγικών υποδομών, με τις οποίες ενισχύουμε και διαφοροποιούμε τις οδεύσεις και τις πηγές εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Για αυτόν τον λόγο, έχουμε ήδη προχωρήσει σε επενδύσεις σε έργα υποδομής, όπως ο Τερματικός Σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη, η κατασκευή του οποίου ξεκινά πλέον άμεσα, μετά την επίσημη έναρξη των εργασιών.
Παράλληλα, η ΔΕΠΑ Εμπορίας συμμετέχει ή/και στηρίζει διεθνή projects όπως οι αγωγοί TAP, IGB και EastMed, οι οποίοι θα διαμορφώσουν το αυριανό ενεργειακό τοπίο. Τα έργα αυτά, θα αξιοποιηθούν στο μέλλον και για καθαρές μορφές ενέργειας, όπως το υδρογόνο και το βιομεθάνιο.
Ερώτηση: Ποια είναι τα σχέδια της εταιρίας για την αύξηση της τροφοδοσίας με LNG εν όψει και της πολιτικής της ΕΕ για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο;
Απάντηση: Η κρίση στην ενέργεια και η σταδιακή απεξάρτηση από το Ρωσικό αέριο δημιουργούν συνθήκες που απαιτούν άμεσες αλλά και μακροπρόθεσμες λύσεις.
Με αυτό το σκεπτικό, και στο πλαίσιο όσων σας ανέφερα ήδη, η εταιρεία αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, συνάπτει στρατηγικές συμμαχίες, συμμετέχει στα ενεργειακά τεκταινόμενα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, επενδύει σε κρίσιμες υποδομές που θα επιφέρουν άμεσα αποτελέσματα και θα διασφαλίζουν το ενεργειακό μέλλον της χώρας και της ευρύτερης περιοχής. Εξαντλούμε κάθε περιθώριο για την αύξηση της ποσότητας LNG που προμηθευόμαστε, και για αυτό βρισκόμαστε σε συζητήσεις τόσο με τους υφιστάμενους όσο και νέους προμηθευτές LNG, με στόχο τη σύναψη μακροχρόνιων συμβολαίων.
Όλα τα έργα υποδομών, όπως η Ρεβυθούσα, το FSRU της Αλεξανδρούπολης, ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός IGB, λειτουργούν σε συνέργεια. Χαρακτηριστικά να σας αναφέρω ότι ο τερματικός σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη, που κατασκευάζεται από την Gastrade στην οποία η ΔΕΠΑ Εμπορίας συμμετέχει με 20%, θα διπλασιάσει τη δυνατότητα της Ελλάδας να αεριοποιεί φυσικό αέριο. Βάσει προγραμματισμού, η λειτουργία του θα ξεκινήσει το Νοέμβριο του 2023. Μαζί με την Ρεβυθούσα, θα ξεπεράσουμε τα 10 bcm, γεγονός που θα μας επιτρέψει να καλύψουμε όχι μόνο τις δικές μας ενεργειακές ανάγκες αλλά και άλλων χωρών στα Βαλκάνια και τη ΝΑ Ευρώπη.
Ερώτηση: Η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων;
Απάντηση: Η ΔΕΠΑ Εμπορίας διαθέτει έναν μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό, που ξεκίνησε πριν την κρίση, διευρύνοντας τις δραστηριότητές της και τη χρήση του φυσικού αερίου, υιοθετώντας παράλληλα μια ολιστική προσέγγιση της μετάβασης προς την πράσινη ενέργεια Η ενεργειακή κρίση επιβεβαίωσε την ορθότητα της επιλογής αυτής, καθώς, χάρη σε αυτόν τον σχεδιασμό και τον μετασχηματισμό της σε καθετοποιημένη επιχείρηση ενέργειας, η ΔΕΠΑ Εμπορίας μπορεί όχι μόνο να ανταποκριθεί στις σημερινές προκλήσεις, αλλά και να αντιμετωπίσει την κρίση ως επιταχυντή εξελίξεων στον δρόμο προς την ενεργειακή μετάβαση.
Προς αυτή την κατεύθυνση, έχουμε αναπτύξει ήδη τον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με τη δημιουργία ενός «πράσινου» χαρτοφυλακίου άνω των 200 MW σε φωτοβολταϊκά πάρκα, η κατασκευή των οποίων ξεκινά το καλοκαίρι. Παράλληλα, συνεχίζουμε τις επενδύσεις στο φυσικό αέριο που αποτελεί το καύσιμο-γέφυρα και αξιοποιούμε τεχνολογίες αιχμής, όπως το small scale LNG και το CNG, ώστε να επεκταθεί η χρήση του ακόμα και σε περιοχές εκτός εγκατεστημένου δικτύου. Ταυτόχρονα, προετοιμάζουμε το έδαφος για την εισαγωγή των ανανεώσιμων αερίων στο ενεργειακό μείγμα με τον σχεδιασμό πιλοτικών έργων υδρογόνου και βιομεθανίου.
Ερώτηση: Η ενεργειακή κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη σχεδόν ένα χρόνο τώρα. Πόσο κοντά θεωρείτε ότι βρισκόμαστε στην εξομάλυνση της κατάστασης;
Απάντηση: Η ενεργειακή κρίση ξεκίνησε αρχικά ως απότοκο της πανδημίας. Το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, επιδείνωσε την κατάσταση και επέτρεψε σε πολλούς να κερδοσκοπήσουν, ενώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα έπρεπε να κινηθούν νωρίτερα για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Το πρόβλημα οξύνεται από το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της τιμής του ΦΑ είναι προϊόν χρηματιστηριακών συναλλαγών και όχι φυσικής παράδοσης. Ο ολλανδικός κόμβος διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου TTF, ο οποίος επικράτησε λόγω μεγάλου όγκου συναλλαγών έναντι των υπολοίπων, έχει καταστεί σημείο αναφοράς για όλα τα συμβόλαια προμήθειας φυσικού αερίου και επί της ουσίας διαμορφώνει τις τιμές σε όλα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, ανεξάρτητα από την εικόνα που επικρατεί σε κάθε χώρα. Είναι εξακριβωμένο, όμως, ότι η αξία και η προσφορά του φυσικού αερίου δεν αντικατοπτρίζεται στο TTF, που ως χρηματιστήριο επηρεάζεται πολύ από την ψυχολογία και είναι ευάλωτο σε στρατηγικές προμηθευτών και αγοραστών. Σήμερα, ο όγκος συναλλαγών στο TTF είναι πολλαπλάσιος της ημερήσιας ζήτησης φυσικού αερίου. Είναι παράδοξο, δε, ότι οι προσφερόμενες τιμές στη spot ευρωπαϊκή αγορά για το επόμενο τρίμηνο, δηλαδή τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο είναι αρκετά χαμηλότερες από τη χρηματιστηριακή τιμή του TTF.
Εξαιτίας αυτής της στρεβλής αποτύπωσης των τιμών στο TTF, αυτήν την περίοδο και για τους επόμενους μήνες συνάπτονται συμφωνίες προμήθειας LNG με έκπτωση από 10% έως 30% σε σχέση με την τιμή αναφοράς του TTF. Αυτό σηματοδοτεί ότι η πραγματική αγορά έχει διαφορετική άποψη για την πραγματική αξία του φυσικού αερίου ως χρηματιστηριακού προϊόντος. Το TTF, δηλαδή, έχει καταστεί ένας δείκτης άνευ πραγματικού αντικρίσματος, που όμως εξακολουθεί να καθορίζει τις τιμές. Βέβαια υπάρχουν και άλλοι λόγοι για αυτή την μειωμένη τιμή στη spot αγορά: φόβος παγκόσμιας ύφεσης, περίοδος χαμηλών καταναλώσεων και κυρίως χαμηλότερη παραγωγή στην αγορά της Ασίας, ωστόσο η εικόνα που σας περιέγραψα είναι χαρακτηριστική. Όσο η Ε.Ε. δεν αντιδρά αποτελεσματικά, η διόρθωση των τιμών θα είναι αργή και με μεγάλες διακυμάνσεις.
Ερώτηση: Η εκτόξευση των λογαριασμών του φυσικού αερίου προκαλεί μεγάλη δυσφορία στους καταναλωτές όλων των κατηγοριών. Υπάρχει λύση στο πρόβλημα και ποια είναι αυτή;
Απάντηση: Έχουμε αποδείξει ότι δεν είμαστε αποκομμένοι από τα προβλήματα που απασχολούν το κοινωνικό σύνολο και συμβάλλουμε καθοριστικά στην απορρόφηση ενός σημαντικού ποσοστού της αύξησης στη διεθνή τιμή του φυσικού αερίου, προχωρώντας διαρκώς σε στοχευμένες παρεμβάσεις στην αγορά, σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι εκπτώσεις που έχουμε δώσει μέχρι τώρα αγγίζουν τα 160 εκατ. €.
Οι ουσιαστικές λύσεις, όμως, δεν εξαρτώνται από το αίσθημα ευθύνης της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Θα χρειαστούν ρυθμιστικές παρεμβάσεις τόσο σε επίπεδο κρατών, κάτι που κάνει ήδη η χώρα μας με το νέο γενναίο ενεργειακό πακέτο που εξαγγέλθηκε από την κυβέρνηση, αλλά και σε επίπεδο Ε.Ε. ώστε να επιστρέψουμε σε πιο βιώσιμα επίπεδα τιμών.
Οι κοινές προμήθειες αερίου που ανακοίνωσε η Ε.Ε. είναι μια σημαντική πρωτοβουλία, με δυσκολίες στην υλοποίησή της, για αυτό αναμένουμε την παρουσίαση του μοντέλου εφαρμογής τους. Θα μπορούσε, πάντως, να θεωρηθεί ένα πρώτο βήμα.
www.worldenergynews.gr
