Προώθηση όλων των αναγκαίων έργων που θα εξασφαλίσουν τη μετάβαση στην «πράσινη» εποχή με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του Ελληνικού προϋπολογισμού
Η νέα ενεργειακή πραγματικότητα, όπως διαμορφώθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά και όπως είχε δρομολογηθεί για την αντιμετώπιση του κινδύνου της κλιματικής αλλαγής, αποτυπώνεται σε δύο άξονες δράσης: αφ’ενός την επιτάχυνση της αποανθρακοποίησης και αφ’ετέρου την ενίσχυση της ασφάλειας τροφοδοσίας μέσω της διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού σε φυσικό αέριο, δεδομένου ότι κατά το μεταβατικό διάστημα που θα διαρκέσει μέχρι το 2050 τουλάχιστον, ο ρόλος του φυσικού αερίου θα είναι σημαντικός μολονότι οι ποσότητες που θα διακινούνται θα βαίνουν μειούμενες.
Σε επίπεδο υποδομών, οι στόχοι αυτοί οδηγούν σε αντίστοιχες πολιτικές. Η πολιτική της ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης μας οδηγεί στην ενίσχυση των υποδομών εισαγωγής LNG, και μάλιστα για τη μεταφορά του όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στις γειτονικές βαλκανικές χώρες που το έχουν ανάγκη. Αυτό αναβαθμίζει και τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας. Στο πλαίσιο αυτό, είναι δεδομένη η υποστήριξη της Κυβέρνησης στην ανάπτυξη νέων σταθμών LNG. Ήδη κατασκευάζεται ένας νέος σταθμός FSRU στην Αλεξανδρούπολη, ενώ έχει αδειοδοτηθεί και ένας δεύτερος στην ίδια περιοχή. Επίσης, αναπτύσσεται νέος σταθμός FSRU στην Νότιο Ελλάδα (Dioryga Gas).
Και για τον αγωγό TAP που μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, μελετάται η αύξηση της δυναμικότητάς του, κάτι που μας βρίσκει σύμφωνους. Με τα έργα αυτά, η Ελλάδα θα έχει τη
δυνατότητα πλήρους απεξάρτησης από τη ρωσική διαδρομή αερίου μέχρι το 2026 (οπότε λήγει και η σχετική σύμβαση με την Gazprom). Για τη μεταφορά του LNG στις γειτονικές χώρες, αναπτύσσονται και οι σχετικές υποδομές μεταφοράς: Αγωγός διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας αναπτύσσεται από τον ΔΕΣΦΑ, ενώ ο νέος διασυνδετήριος αγωγός με τη Βουλγαρία (IGB) ολοκληρώθηκε και πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία τον επόμενο μήνα.
Η πολιτική της επιτάχυνσης της αποανθρακοποίησης, μεταφράζεται σε επίπεδο υποδομών με τη δραστική ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και με την ολοκλήρωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών μέχρι το 2029. Έτσι, θα καταστεί δυνατή η σύνδεση των νέων σταθμών ΑΠΕ, αλλά και η μεταφορά της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην κατανάλωση, καθώς το μοντέλο παραγωγής ΗΕ αλλάζει πλέον και γίνεται αποκεντρωμένο. Και επειδή δεν ξεχνάμε και τα μικρά απομονωμένα νησιά, υπάρχει
γι’αυτά ειδικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη πλήρους ενεργειακής αυτονομίας βασισμένης σε ΑΠΕ. Ένα από αυτά είναι η Αστυπάλαια, στην οποία στις 2 Ιουνίου εγκαινιάσθηκαν από τον Πρωθυπουργό τα έργα στο νησί αυτό. Ιδιαίτερη μέριμνα έχει ληφθεί επίσης για τις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την ενεργειακή μετάβαση (περιοχές απολιγνιτοποίησης) με το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που προβλέπει αυξημένες ενισχύσεις και ιδιαίτερες αναπτυξιακές παρεμβάσεις σε αυτές.
Η προώθηση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων
Επί πλέον, προωθούνται οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες: δεύτερη διασύνδεση με Βουλγαρία που θα αυξήσει τη δυναμικότητα στα 1.700 MW στην κατεύθυνση ροής προς την Ελλάδα και στα 1.400 MW στην κατεύθυνση ροής προς την Βουλγαρία, και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2023, δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας για την επίτευξη αύξησης της μεταφορικής ικανότητας μεταξύ των δύο συστημάτων κατά 500 -1000 MW, η οποία ευρίσκεται υπό μελέτη, δεύτερη διασύνδεση με Αλβανία, αναβάθμιση της διασύνδεσης με Β. Μακεδονία και δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Τουρκίας, οι οποίες ευρίσκονται επίσης υπό μελέτη.
Επίσης, προχωρά η υλοποίηση του μεγάλου έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας (Κρήτη)-Κύπρου-Ισραήλ (Euroasia Interconnector) ισχύος 1000 MW και προϋπολογισμού2,4 δις € με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026, για το οποίο θα ληφθεί μέριμνα διαλειτουργικότητας με τη διασύνδεση Αττικής-Κρήτης που ευρίσκεται υπό κατασκευή, ενώ προωθείται και η ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την Αίγυπτο κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των δύο κρατών τον Οκτ. 2021. Και αυτές οι δράσεις ενισχύουν τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας.
Η σταδιακή μετάβαση των δικτύων φυσικού αερίου σε δίκτυα μεταφοράς ανανεώσιμων αερίων, δηλ. βιομεθανίου και υδρογόνου, είναι το επόμενο στοίχημα. Ευτυχώς, τα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα έχουν κατασκευασθεί με τις πλέον σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές και μπορούν, με ελάχιστες παρεμβάσεις και κόστος, να χρησιμοποιηθούν για μεταφορά υδρογόνου, όπως έχει πιστοποιηθεί και από μελέτη του ENTSOG και της GIE του 2021. Οι νέοι αγωγοί κατασκευάζονται βέβαια ως hydrogen ready. Το δε βιομεθάνιο είναι πλήρως εναλλάξιμο με το φυσικό αέριο.
Το ίδιο ισχύει και με τα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου. Σταδιακά θα πρέπει να μεταβούν σε διανομή ανανεώσιμων αερίων. Επίσης, εκτός από την επέκταση σε νέες περιοχές που έχει ήδη δρομολογηθεί, περαιτέρω επέκταση σε νέες περιοχές θα πρέπει πλέον να λαμβάνει υπόψη και τη συμβατότητα με την πολιτική της ενεργειακής μετάβασης σε net zero εκπομπές άνθρακα.
Σε όλη την Ε.Ε., η πολιτική ως προς τις υποδομές είναι να αποφευχθεί κατά το δυνατόν η δημιουργία stranded investments, δηλ. υποδομών που δεν θα είναι συμβατές με το πλαίσιο της αποανθρακοποίησης και θα περιπέσουν σε αχρηστία, δημιουργώντας οικονομικό βάρος στις επόμενες γενεές. Αυτή την αρχή θα ακολουθήσουμε και στην χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, προωθούμε όλα τα αναγκαία έργα που θα εξασφαλίσουν τη μετάβαση στην «πράσινη» εποχή με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του Ελληνικού προϋπολογισμού εκμεταλλευόμενοι και τα χρηματοδοτικά μέσα της Ε.Ε.
*Η Αλεξάνδρα Σδούκου είναι Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών
www.worldenergynews.gr
Σε επίπεδο υποδομών, οι στόχοι αυτοί οδηγούν σε αντίστοιχες πολιτικές. Η πολιτική της ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης μας οδηγεί στην ενίσχυση των υποδομών εισαγωγής LNG, και μάλιστα για τη μεταφορά του όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στις γειτονικές βαλκανικές χώρες που το έχουν ανάγκη. Αυτό αναβαθμίζει και τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας. Στο πλαίσιο αυτό, είναι δεδομένη η υποστήριξη της Κυβέρνησης στην ανάπτυξη νέων σταθμών LNG. Ήδη κατασκευάζεται ένας νέος σταθμός FSRU στην Αλεξανδρούπολη, ενώ έχει αδειοδοτηθεί και ένας δεύτερος στην ίδια περιοχή. Επίσης, αναπτύσσεται νέος σταθμός FSRU στην Νότιο Ελλάδα (Dioryga Gas).
Και για τον αγωγό TAP που μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, μελετάται η αύξηση της δυναμικότητάς του, κάτι που μας βρίσκει σύμφωνους. Με τα έργα αυτά, η Ελλάδα θα έχει τη
δυνατότητα πλήρους απεξάρτησης από τη ρωσική διαδρομή αερίου μέχρι το 2026 (οπότε λήγει και η σχετική σύμβαση με την Gazprom). Για τη μεταφορά του LNG στις γειτονικές χώρες, αναπτύσσονται και οι σχετικές υποδομές μεταφοράς: Αγωγός διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας αναπτύσσεται από τον ΔΕΣΦΑ, ενώ ο νέος διασυνδετήριος αγωγός με τη Βουλγαρία (IGB) ολοκληρώθηκε και πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία τον επόμενο μήνα.
Η πολιτική της επιτάχυνσης της αποανθρακοποίησης, μεταφράζεται σε επίπεδο υποδομών με τη δραστική ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και με την ολοκλήρωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών μέχρι το 2029. Έτσι, θα καταστεί δυνατή η σύνδεση των νέων σταθμών ΑΠΕ, αλλά και η μεταφορά της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην κατανάλωση, καθώς το μοντέλο παραγωγής ΗΕ αλλάζει πλέον και γίνεται αποκεντρωμένο. Και επειδή δεν ξεχνάμε και τα μικρά απομονωμένα νησιά, υπάρχει
γι’αυτά ειδικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη πλήρους ενεργειακής αυτονομίας βασισμένης σε ΑΠΕ. Ένα από αυτά είναι η Αστυπάλαια, στην οποία στις 2 Ιουνίου εγκαινιάσθηκαν από τον Πρωθυπουργό τα έργα στο νησί αυτό. Ιδιαίτερη μέριμνα έχει ληφθεί επίσης για τις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την ενεργειακή μετάβαση (περιοχές απολιγνιτοποίησης) με το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που προβλέπει αυξημένες ενισχύσεις και ιδιαίτερες αναπτυξιακές παρεμβάσεις σε αυτές.
Η προώθηση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων
Επί πλέον, προωθούνται οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες: δεύτερη διασύνδεση με Βουλγαρία που θα αυξήσει τη δυναμικότητα στα 1.700 MW στην κατεύθυνση ροής προς την Ελλάδα και στα 1.400 MW στην κατεύθυνση ροής προς την Βουλγαρία, και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2023, δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας για την επίτευξη αύξησης της μεταφορικής ικανότητας μεταξύ των δύο συστημάτων κατά 500 -1000 MW, η οποία ευρίσκεται υπό μελέτη, δεύτερη διασύνδεση με Αλβανία, αναβάθμιση της διασύνδεσης με Β. Μακεδονία και δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Τουρκίας, οι οποίες ευρίσκονται επίσης υπό μελέτη.
Επίσης, προχωρά η υλοποίηση του μεγάλου έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας (Κρήτη)-Κύπρου-Ισραήλ (Euroasia Interconnector) ισχύος 1000 MW και προϋπολογισμού2,4 δις € με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026, για το οποίο θα ληφθεί μέριμνα διαλειτουργικότητας με τη διασύνδεση Αττικής-Κρήτης που ευρίσκεται υπό κατασκευή, ενώ προωθείται και η ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την Αίγυπτο κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των δύο κρατών τον Οκτ. 2021. Και αυτές οι δράσεις ενισχύουν τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας.
Το ίδιο ισχύει και με τα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου. Σταδιακά θα πρέπει να μεταβούν σε διανομή ανανεώσιμων αερίων. Επίσης, εκτός από την επέκταση σε νέες περιοχές που έχει ήδη δρομολογηθεί, περαιτέρω επέκταση σε νέες περιοχές θα πρέπει πλέον να λαμβάνει υπόψη και τη συμβατότητα με την πολιτική της ενεργειακής μετάβασης σε net zero εκπομπές άνθρακα.
Σε όλη την Ε.Ε., η πολιτική ως προς τις υποδομές είναι να αποφευχθεί κατά το δυνατόν η δημιουργία stranded investments, δηλ. υποδομών που δεν θα είναι συμβατές με το πλαίσιο της αποανθρακοποίησης και θα περιπέσουν σε αχρηστία, δημιουργώντας οικονομικό βάρος στις επόμενες γενεές. Αυτή την αρχή θα ακολουθήσουμε και στην χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, προωθούμε όλα τα αναγκαία έργα που θα εξασφαλίσουν τη μετάβαση στην «πράσινη» εποχή με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του Ελληνικού προϋπολογισμού εκμεταλλευόμενοι και τα χρηματοδοτικά μέσα της Ε.Ε.
*Η Αλεξάνδρα Σδούκου είναι Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών
www.worldenergynews.gr
