Η Ευρώπη διανύει τη σοβαρότερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων ετών, αν όχι δεκαετιών. Μια κρίση που πρωτίστως εκδηλώνεται ως κρίση τιμών αλλά που οι γεννεσιουργές της αιτίες πηγαίνουν βαθύτερα, αγγίζουν θεμελιώδη στρατηγικά ζητήματα της «Ενεργειακής Ένωσης», όπως η επάρκεια εφοδιασμού, η δομή των ενεργειακών αγορών και, πρωτίστως, η ενεργειακή ασφάλεια ή, αλλιώς, η εξάρτηση της ηπείρου μας από εισαγόμενες ενεργειακές πηγές.
Στο πλαίσιο της «Ενεργειακής Ένωσης» και της «Πράσινης Συμφωνίας», των θεμελιωδών αυτών στρατηγικών προσεγγίσεων της Ε.Ε. για το ενεργειακό μας μέλλον, βρίσκεται εν εξελίξει μια μετάβαση του ενεργειακού κλάδου που φιλοδοξεί να δώσει απαντήσεις, μεταξύ άλλων, και σε κρίσεις αντίστοιχες με τη σημερινή. Με την ολοκλήρωση της μετάβασης αυτής η Ευρώπη θα απολαμβάνει καθαρή και φθηνή ενέργεια από γηγενείς, ανανεώσιμους πόρους, πρωτίστως τον ήλιο και τον άνεμο. Η στόχευση αυτή ασφαλώς είναι σωστή, αφού τα πλεονεκτήματα των ανανεώσιμων είναι πια πλήρως καταγεγραμμένα και αποδείξιμα: δεν αποτελούν απλώς την καθαρότερη μορφή ενέργειας από τη σκοπιά των εκπεμπόμενων αερίων θερμοκηπίου στο βάθος του κύκλου ζωής τους αλλά και τη φθηνότερη από άποψη σταθμισμένου κόστους παραγόμενης ενέργειας. Ενώ όμως η στόχευση παραμένει αδιαμφισβήτητα σωστή, ο ρυθμός υλοποίησης του σχεδιασμού παραμένει αργός. Κάθε χώρα αντιμετωπίζει τις δικές της οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προκλήσεις, στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει την επίτευξη του στόχου της Ε.Ε. για ανθρακική ουδετερότητα έως το 2050.Αιτίες της καθυστερημένης ενεργειακής μετάβασης
Οι διαφορετικές ταχύτητες που υιοθετούν τα κράτη-μέλη για την υλοποίηση της «Πράσινης Συμφωνίας» και, πολύ περισσότερο, κάποιες εθνικές επιλογές που παρεκλίνουν από το στρατηγικό ενωσιακό στόχο, καθυστερούν την μετάβαση και καθιστούν κρίσεις σαν την σημερινή υπαρκτές σήμερα και εξαιρετικά πιθανές για το μέλλον. Και, ενώ η Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια έχει ενταχθεί στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία για υλοποίηση της ενεργειακής μετάβασης με τη στροφή σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την αποσύνδεση της ανάπτυξης από τους καταναλισκόμενους πόρους (ιδίως τα ορυκτά καύσιμα), υπάρχουν και στα καθ’ημάς φωνές που, είτε από άγνοια είτε από μικροπολιτική σκοπιμότητα, αντιστρατεύονται την αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου που επιχειρείται, μεταξύ άλλων, και για να καταστεί η ενέργεια πιο φθηνή και προσβάσιμη για όλους.
Ηχηρή απάντηση στις φωνές αυτές που καθυστερούν την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης, αλλά και της Ελλάδος, δόθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε στην Κοπεγχάγη της Δανίας, όπου διοργανώθηκε φέτος το Electric City 2021, το Συνέδριο και η Έκθεση της WindEurope, του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Αιολικής Ενέργειας. Στην τριήμερη εκδήλωση, που συμμετείχαν περισσότεροι από 9.000 σύνεδροι και περισσότεροι από 400 εκθέτες, αναδείχτηκαν τα οφέλη της αιολικής ενέργειας, χερσαίας και υπεράκτιας. Στα περισσότερα πάνελ του Συνεδρίου δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη μείωση του κατασκευαστικού κόστους που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας την αιολική ενέργεια, αλλά αντίστοιχα και την ενέργεια από φωτοβολταϊκά, τις φθηνότερες πηγές ενέργειας που είναι διαθέσιμες στον πλανήτη σήμερα. Παράλληλα, τονίστηκε και η τεχνολογική πρόοδος που έχει σημειωθεί στην ανακύκλωση των υλικών και στο ηπιότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα – ενδεικτικό ότι βραβεύτηκε ως καλύτερο start-up η εταιρεία Anker Foundations GmbH, που υλοποιεί μια καινοτόμο λύση για προκατασκευασμένες λύσεις έδρασης ανεμογεννητριών που μειώνουν τη χρήση σκυροδέματος, αποσύρονται εύκολα μετά τον κύκλο ζωής και είναι ανακυκλώσιμες.
Ζωηρό το πράσινο επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα
Πέραν όμως από τα οφέλη της αιολικής ενέργειας στη μείωση του ενεργειακού κόστους και την παροχή καθαρής ενέργειας για την Ευρώπη, η επίσκεψή μου στην Κοπεγχάγη ανέδειξε και μια πρόσθετη διάσταση, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για την χώρα μας. Το επενδυτικό ενδιαφέρον για πράσινες επενδύσεις στην Ελλάδα από παγκοσμίου εμβελείας παίκτες ήταν παραπάνω από έντονο. Όλοι, ανεξαιρέτως, οι διεθνείς ενεργειακοί παίκτες, περιλαμβανομένων εταιρειών που ως πρόσφατα δραστηριοποιούνταν απόκλειστικά ή κυρίως στα ορυκτά καύσιμα, επεδίωξαν συναντήσεις και έδειξαν πλήρως ενημερωμένοι για τις επενδυτικές ευκαιρίες που εμφανίζει ο τομέας ανανεώσιμων της χώρας μας.
Ολοκληρώσαμε περισσότερες από 20 διμερείς συναντήσεις με ενεργειακές εταιρείες και φορείς με το ενδιαφέρον στραμμένο κυρίως στο νέο πλαίσιο για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων που έχουμε εκπονήσει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και σύντομα θα θέσουμε σε διαβούλευση. Δεν θα ήταν υπερβολή να πω (και είμαι βέβαιη πως οι εκπρόσωποι της ΕΛΕΤΑΕΝ, του Ελληνικού Συνδέσμου Αιολικής Ενέργειας που συμμετείχε στο Electric City 2021, μπορούν να επιβεβαιώσουν) ότι οι πολιτικές της Ελλάδας για τις ανανεώσιμες ήταν από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα του Συνεδρίου.
Το συμπέρασμα είναι απλό. Χρειαζόμαστε περισσότερη αιολική ενέργεια, στην ηπειρωτική χώρα και στις θάλασσές μας, όμως, με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και στις περιοχές που υποδέχονται τα έργα. Χρειαζόμαστε περισσότερη ανανεώσιμη ενέργεια γενικά, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε το ενεργειακό κόστος, να μειώσουμε την ενεργειακή εξάρτηση αλλά και για να προσελκύσουμε επενδύσεις και να χτίσουμε εγχώριες αλυσίδες αξίες σε σύγχρονους, φιλικούς προς το περιβάλλον και ταχύτατα αναπτυσσόμενους παραγωγικούς τομείς.Το συμπέρασμα αυτό δικαιώνει τις επιλογές του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης τα τελευταία δύο χρόνια και δίνει δύναμη για να ολοκληρώσουμε το έργο μας τα δύο επόμενα έτη της θητείας μας.
*Η Αλεξάνδρα Σδούκου είναι Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών
www.worldenergynews.gr
