Σημαντική απειλή για την ελληνική οικονομία η έκρηξη κρουσμάτων κορωνοϊού
Σημαντική απειλή για την ελληνική οικονομία συνιστά σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s η έκρηξη κρουσμάτων κορωνοϊού που διαπιστώνεται τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας, καθώς θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντική συρρίκνωση του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος και, συνακόλουθα, να αυξήσει το δημόσιο χρέος, το οποίο ήδη βρίσκεται σε δυσθεώρητα επίπεδα.
Θεσμοί και διακυβέρνηση
Σε ό,τι αφορά τους θεσμούς και τη διακυβέρνηση, η Moody’s βαθμολογεί τη χώρα με «ba2», χαμηλότερη από την αρχική βαθμολογία του «baa3», λόγω της καθοδικής προσαρμογής σχετικά με την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους του ιδιωτικού τομέα το 2012.
Η συνολική βαθμολογία «baa» ενσωματώνει την εκτίμηση για την αποτελεσματικότητα της νομισματικής και μακροοικονομικής πολιτικής.
Τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας έχουν τεθεί σε πολύ πιο σταθερή βάση τα τελευταία χρόνια, με σταθερά και αυξανόμενα πλεονάσματα μεταξύ 2016 και 2019, αλλά και πρωτογενή πλεονάσματα που υπερβαίνουν τους στόχους που έχουν θέσει οι πιστωτές της χώρας.
Επίσης, εξακολουθεί να σημειώνεται πρόοδος όσον αφορά τις εκκρεμείς μεταρρυθμίσες που συμφωνήθηκαν μεταξύ της προηγούμενης κυβέρνησης και του Eurogroup τον Ιούνιο του 2018.
Σε αυτό το πλαίσιο, ενώ θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να αποκομιστούν τα οφέλη των θεσμικών αλλαγών για τη δημιουργία μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης, αυτές οι βελτιώσεις αρχίζουν να αντικατοπτρίζονται στους δείκτες διακυβέρνησης.
Από την άλλη, η πρόοδος στον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος βρίσκεται σε εξέλιξη, ωστόσο είναι πιθανό να παραμείνει ένας τομέας με επιπτώσεις στο επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον.
Δημοσιονομική ισχύς και τράπεζες
Η δημοσιονομική ισχύς της Ελλάδας αξιολογείται με «ba3», βαθμολογία που ενσωματώνει την προσδοκία μας για μείωση του δείκτη χρέους χάρη στη δομή του, τα χαμηλά επιτόκια και τη μακροχρόνια διάρκεια λήξης του.
Ο οίκος αναμένει ότι το χρέος θα πέσει κάτω από το 200% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2021 και θα συνεχίσει να μειώνεται.
Ωστόσο, όπως εκτιμάται, η ελληνική οικονομία παρουσιάζει ευαισθησία και μπορεί να επηρεαστεί από διάφορα γεγονότα.
Σημαντικός παράγοντας για την ομαλή λειτουργία της είναι ο τραπεζικός τομέας, ο οποίος παρά την εντυπωσιακή μείωση στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα και τη βελτίωση των ισολογισμών των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ακόμα εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από πολύ χαμηλής ποιότητας ενεργητικά, χαμηλή κερδοφορία και μεγάλο μερίδιο κεφαλαίων χαμηλής ποιότητας με τη μορφή λόγω αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTC).
Η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση των υψηλών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) του συστήματος μέσω του λεγόμενου προγράμματος εγγυοδοσίας «Ηρακλής», που άλλαξε την προοπτική για τον ελληνικό τραπεζικό.
Πολιτική κατάσταση
Η αξιολόγηση της πολιτικής κατάστασης («baa») αντανακλά τη σταθερότητα που υπάρχει μετά τις γενικές εκλογές του Ιουλίου 2019.
Για την πρώτη από το 2009, ένα μόνο κόμμα – η Νέα Δημοκρατία – έχει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο – κάτι που αναμένεται να βοηθήσει την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, όπως έχει συμφωνηθεί με τους πιστωτές.
Πανδημικό πρόγραμμα PEPP
Σύμφωνα με τη Μοοdy’s, ο κίνδυνος ρευστότητας αξιολογείται με «a», δεδομένου ότι τα ελληνικά ομόλογα είναι επιλέξιμα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο του πανδημικού προγράμματος (PEPP) ύψους 1,85 τρισεκ. ευρώ.
Οι ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους της κυβέρνησης είναι χαμηλές για πολλά χρόνια.
Η δέσμευση των πιστωτών της ζώνης του ευρώ να διασφαλίσουν διαχειρίσιμες ακαθάριστες δανειακές ανάγκες μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και να παράσχουν περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, εάν χρειαστεί, υποστηρίζουν περαιτέρω τη βαθμολογία για τον κίνδυνο ρευστότητας της κυβέρνησης.
Κατά συνέπεια, η χώρα, σε ό,τι αφορά τον κίνδυνο ευπάθειας, αξιολογείται με «a», καθώς κατάφερε να μειώσει ουσιαστικά το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της, από περίπου 15% του ΑΕΠ στην κορύφωση πριν από την κρίση σε έλλειμμα μόλις 1,5% του ΑΕΠ το 2019, αν και ο αντίκτυπος του σοκ του κορωνοϊού οδήγησε την αντίστοιχη καμπύλη σε επιπέδωση...
Το ενδεχόμενο να τερματιστεί το PEPP, το οποίο αναμένεται να λήξει στα τέλη Μαρτίου 2022, θα μπορούσε να προκαλέσει αστάθεια αφού η ζήτηση για ελληνικό χρέος στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα είναι χαμηλότερη από τη βέλτιστη για τις ανάγκες χρηματοδότησης του κράτους.
Έτσι, η απόφαση της ΕΚΤ για τα ελληνικά ομόλογα το 2022 είναι κρίσιμη από αυτή την άποψη και ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στο κόστος δανεισμού.
Εξαιτίας αυτού, η κυβέρνηση πιθανότατα θα συσσωρεύσει εκδόσεις ομολόγων τους επόμενους τέσσερις μήνες όσο το πρόγραμμα είναι ακόμη ενεργό. Από τον Μάρτιο του 2020, όταν η ΕΚΤ άρχισε να αγοράζει ελληνικά ομόλογα για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης χρέους, έχει αγοράσει 32 δισ. ευρώ (περίπου 18% του ΑΕΠ) ελληνικούς κρατικούς τίτλους.
Ισχυρή οικονομική ανάκαμψη και κίνδυνοι
Η ελληνική οικονομία σημείωσε ισχυρή ανάπτυξη το δεύτερο τρίμηνο του 2021.
Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 16,2% σε ετήσια βάση, καθώς οι καταναλωτικές δαπάνες και οι επενδύσεις αυξήθηκαν ενώ ο τουριστικός τομέας παρουσίασε ισχυρές επιδόσεις.
Συνολικά, η τουριστική βιομηχανία της Ελλάδας έφτασε στο 50% των επιπέδων του 2019 το πρώτο οκτάμηνο του 2021, θέτοντας εκ των πραγμάτων σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου της κυβέρνησης για φέτος (να φτάσει το 40-50% των εσόδων του τουριστικού τομέα του 2019).
Τούτου λεχθέντος, η πανδημία παραμένει πηγή αβεβαιότητας, δεδομένης της έκθεσης της οικονομίας στον τουρισμό.
Τα κρούσματα Covid-19 στην Ελλάδα σημειώνουν καθημερινά ρεκόρ, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει την κυβέρνηση σε αυστηροποίηση των μέτρων – ιδιαίτερα για τον μη εμβολιασμένο πληθυσμό.
Επί του παρόντος, το 61,1% του συνολικού πληθυσμού στην Ελλάδα είναι πλήρως εμβολιασμένο, εν σχέσει με το 65,5% του ποσοστού των εμβολιασθέντων στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τη Moody’s, τα κονδύλια της θα στηρίξουν την ανάκαμψη της Ελλάδας.
Σε αυτό το κλίμα, ο οίκος εκτιμά ότι το πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 6,1% το 2021 και 4,3% το 2022.
Ως ποσοστό του ΑΕΠ, η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης χρηματοδότησης από το πακέτο ανάκαμψης Next Generation EU (NGEU).
Θα λάβει συνολικά 30,5 δισ. ευρώ (περίπου 17% του εκτιμώμενου ΑΕΠ μας για το 2021), σχεδόν το 60% των οποίων (17,8 δισ. ευρώ) θα είναι με τη μορφή επιχορηγήσεων και το 40% (12,7 δισ. ευρώ) με τη μορφή δανείων.
Η Ελλάδα έλαβε το 13% της συνολικής επιχορήγησης και χορήγησης δανείου (4 δισ. ευρώ) ως προχρηματοδότηση στις αρχές Αυγούστου και η κυβέρνηση αναμένει να λάβει την πρώτη δόση των 3,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης στις αρχές του 2022, αφού έχει επιτύχει τα σχετικά ορόσημα.
Eπιταχύνεται ο πληθωρισμός
Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) αυξήθηκε 2,8% σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο, από 1,9% τον Σεπτέμβριο,
Πρόκειται για τον υψηλότερο πληθωρισμό από τον Νοέμβριο του 2011, αλλά εξακολουθεί να είναι χαμηλότερος από εκείνον της ζώνης του ευρώ, όπου ανήλθε στο 4,1% τον Οκτώβριο από 3,4% τον Σεπτέμβριο.
Ο κύριος μοχλός της ανόδου των τιμών στην Ελλάδα ήταν το κόστος στέγασης συμπεριλαμβανομένων των λογαριασμών κοινής ωφελείας που αυξήθηκαν κατά 12% τον Οκτώβριο.
Οι υψηλές τιμές στην ενέργεια πιθανότατα θα ασκήσουν περαιτέρω ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό: οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος έχουν διπλασιαστεί για ορισμένες επιχειρήσεις το 2021 και σχεδόν το 50% των επιχειρήσεων αναμένει ότι η τιμή παραγωγής τους θα αυξηθεί κατά 10% λόγω του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους.
Οι αρχές αναμένουν ότι ο πληθωρισμός θα ξεπεράσει το 4% και για αυτό έχουν ενισχύσει τη στήριξη προς τα νοικοκυριά και τις εταιρείες.
Επίσης, υπερδιπλασιάζεται η επιδότηση ηλεκτρικής ενέργειας για όλα τα νοικοκυριά τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, αυξημένη στα 39 ευρώ για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες που καταναλώνει κάθε νοικοκυριό.
Αυτή είναι η δεύτερη αύξηση της επιδότησης μετά την αύξηση της στα 18 ευρώ από 9 ευρώ τον Οκτώβριο.
Η κυβέρνηση τροποποιεί επίσης τα τέλη χρήσης του δικτύου για τους καταναλωτές φυσικού αερίου.
Επιπλέον, λαμβάνει νέα μέτρα για τη στήριξη των επιχειρήσεων.
Η πληρωμή των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας αναστέλλεται για 5 μήνες μεταξύ Νοεμβρίου 2021 και Μαρτίου 2022 για επιχειρήσεις με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά - η κυβέρνηση αναμένει ότι θα εξοικονομηθούν έτσι 63 εκατ. ευρώ.
Ο αυξημένος πληθωρισμός διαβρώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών με την πάροδο του χρόνου, εάν η αύξηση των μισθών δεν συνεχιστεί.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί δύο φορές το 2022: κατά 2% από την 1η Ιανουαρίου και άλλη μια φορά κάποια στιγμή στα μέσα του έτους.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα θα παραμείνει υψηλό φέτος πριν πέσει το 2022
Ο κρατικός προϋπολογισμός της Ελλάδας ανέφερε πρωτογενές έλλειμμα 7,2 δισ. ευρώ (4% της εκτίμησής μας για το ΑΕΠ για το 2021) κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2021 - σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τον στόχο των 7,3 δισ. ευρώ.
Η Moody’s αναμένει ότι το έλλειμμα για το 2021 θα είναι 9,7% του ΑΕΠ, μόλις οριακά μειωμένο από 10,1% το 2020.
Η αύξηση των εσόδων υποβοηθήθηκε από τη σταθερή οικονομική ανάκαμψη, με τα έσοδα που βασίζονται σε μετρητά κατά το πρώτο τρίμηνο έως το τρίτο τρίμηνο του 2021 να αυξάνονται κατά 12,4% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2020.
Ωστόσο, και οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 11,5% καθώς η δημοσιονομική πολιτική παραμένει επεκτατική.
Ως εκ τούτου, ο οίκος θεωρεί ότι το έλλειμμα θα μειωθεί σημαντικά το 2022, στο 3,9% του ΑΕΠ, καθώς η οικονομική ανάκαμψη συνεχίζεται και τα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία θα αρθούν.
Η ισχυρότερη ανάπτυξη θα είναι το κλειδί για τη βελτίωση της δημοσιονομικής δυναμικής της Ελλάδας και τη μείωση του χρέους, το οποίο αναμένουμε να πέσει κάτω από το 200% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και να συνεχίσει να μειώνεται στη συνέχεια σε περίπου 191% το 2022.
Ωστόσο, η ασθενέστερη ανάπτυξη και η εκτεταμένη δημοσιονομική στήριξη λόγω της πανδημίας εγκυμονεί κινδύνους για το δημοσιονομικό ισοζύγιο και το χρέος της γενικής κυβέρνησης.
Το σχέδιο προϋπολογισμού της κυβέρνησης για το 2022, το οποίο υποβλήθηκε στη Βουλή στις 19 Νοεμβρίου, στοχεύει στη μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 4% του ΑΕΠ από 9,6% το 2021 (σύμφωνα με την αναθεωρημένη αξιολόγηση), εκτιμώντας πραγματική ανάπτυξη 4,5%.
Τα έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν σχεδόν κατά 9% από το 2021, κυρίως λόγω των υψηλότερων φορολογικών εσόδων, καθώς η ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ αυξάνει το φορολογητέο εισόδημα.
Οι δαπάνες προβλέπεται να μειωθούν πάνω από 7%, ως αποτέλεσμα της προβλεπόμενης απότομης πτώσης των μεταβιβαστικών πληρωμών που δόθηκαν για τον περιορισμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει 3,3 δισ. ευρώ (λίγο λιγότερο από το 2% του ΑΕΠ) για μέτρα στήριξης το 2022, τα περισσότερα από τα οποία αποτελούν συνέχεια των μέτρων που εισήχθησαν ήδη το 2021.
Επιπλέον, καθιερώνει βοήθημα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων: 1.200 ευρώ θα παρέχονται μηνιαίως για τους πρώτους 6 μήνες πλήρους απασχόλησης για κάθε άτομο ηλικίας μεταξύ 18 και 29 ετών χωρίς προηγούμενη εργασιακή εμπειρία.
Το μισό από αυτό το ποσό θα το λάβει ο εργαζόμενος επιπλέον του μισθού του και το άλλο μισό ο εργοδότης ως επιδότηση μισθολογικού κόστους.
Πηγή: www.bankingnews.gr
www.worldenergynews.gr
Ειδικότερα, το πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας υποστηρίζεται τα τελευταία χρόνια από ένα σταθερό ιστορικό επίτευξης δημοσιονομικών στόχων, καθώς και από την ισχυρή υποστήριξη των πιστωτών της Ευρωζώνης.
Η κυβέρνηση έχει επιταχύνει τις φιλικές προς τις επιχειρήσεις μεταρρυθμίσεις από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Ιούλιο του 2019, ενώ οι βελτιώσεις σε θεσμούς και διακυβέρνηση είναι ορατές σε αρκετούς τομείς.
Σύμφωνα με τη Moody’s, παρότι η επιβάρυνση του δημόσιου χρέους είναι πολύ υψηλή, η Ελλάδα επωφελείται από την ευνοϊκή δομή του και ένα πολύ μεγάλο «μαξιλάρι» ρευστότητας.
Στον αντίποδα, η πανδημία του κορωνοϊού έχει επηρεάσει αρνητικά την οικονομία της Ελλάδας, ωστόσο σημαντικά ευρωπαϊκά κεφάλαια αναμένεται να στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια.
Όπως αναφέρει ο οίκος, η οικονομική ισχύς της Ελλάδας αξιολογείται ως «baa3», βαθμολογία που εξισορροπεί τα σχετικά υψηλά επίπεδα πλούτου της χώρας με το μέτριο μέγεθος της οικονομίας και το εξίσου μέτριο επίπεδο οικονομικής διαφοροποίησης.
Αντικατοπτρίζοντας τη μακρά και βαθιά ύφεση μεταξύ 2009 και 2016, η αστάθεια στην ανάπτυξη κρίνεται υψηλή.
Από μια πιο διαρθρωτική σκοπιά, σύμφωνα με τη Moody’s εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά εμπόδια σε ό,τι αφορά την αναπτυξιακή διαδικασία, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών ποσοστών αποταμίευσης και επενδύσεων, καθώς και του σχετικά δυσμενούς δημογραφικού προφίλ που επιδεινώθηκε λόγω της μετανάστευσης πολλών μορφωμένων νέων κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους.
Η σημερινή κυβέρνηση έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει ορισμένες από τις προκλήσεις - ιδίως εκείνες που συνδέονται με το χαμηλό επίπεδο επενδύσεων, μειώνοντας τους αυξημένους φορολογικούς συντελεστές, αίροντας ρυθμιστικά εμπόδια, βελτιώνοντας το πλαίσιο επενδύσεων και προωθώντας τις ιδιωτικοποιήσεις.
Η αποτελεσματική απορρόφηση των κονδυλίων ανάκαμψης της ΕΕ θα είναι επίσης κρίσιμος παράγοντας για την ενίσχυση της ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα.
Θεσμοί και διακυβέρνηση
Σε ό,τι αφορά τους θεσμούς και τη διακυβέρνηση, η Moody’s βαθμολογεί τη χώρα με «ba2», χαμηλότερη από την αρχική βαθμολογία του «baa3», λόγω της καθοδικής προσαρμογής σχετικά με την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους του ιδιωτικού τομέα το 2012.
Η συνολική βαθμολογία «baa» ενσωματώνει την εκτίμηση για την αποτελεσματικότητα της νομισματικής και μακροοικονομικής πολιτικής.
Τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας έχουν τεθεί σε πολύ πιο σταθερή βάση τα τελευταία χρόνια, με σταθερά και αυξανόμενα πλεονάσματα μεταξύ 2016 και 2019, αλλά και πρωτογενή πλεονάσματα που υπερβαίνουν τους στόχους που έχουν θέσει οι πιστωτές της χώρας.
Επίσης, εξακολουθεί να σημειώνεται πρόοδος όσον αφορά τις εκκρεμείς μεταρρυθμίσες που συμφωνήθηκαν μεταξύ της προηγούμενης κυβέρνησης και του Eurogroup τον Ιούνιο του 2018.
Σε αυτό το πλαίσιο, ενώ θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να αποκομιστούν τα οφέλη των θεσμικών αλλαγών για τη δημιουργία μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης, αυτές οι βελτιώσεις αρχίζουν να αντικατοπτρίζονται στους δείκτες διακυβέρνησης.
Από την άλλη, η πρόοδος στον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος βρίσκεται σε εξέλιξη, ωστόσο είναι πιθανό να παραμείνει ένας τομέας με επιπτώσεις στο επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον.
Δημοσιονομική ισχύς και τράπεζες
Η δημοσιονομική ισχύς της Ελλάδας αξιολογείται με «ba3», βαθμολογία που ενσωματώνει την προσδοκία μας για μείωση του δείκτη χρέους χάρη στη δομή του, τα χαμηλά επιτόκια και τη μακροχρόνια διάρκεια λήξης του.
Ο οίκος αναμένει ότι το χρέος θα πέσει κάτω από το 200% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2021 και θα συνεχίσει να μειώνεται.
Ωστόσο, όπως εκτιμάται, η ελληνική οικονομία παρουσιάζει ευαισθησία και μπορεί να επηρεαστεί από διάφορα γεγονότα.
Σημαντικός παράγοντας για την ομαλή λειτουργία της είναι ο τραπεζικός τομέας, ο οποίος παρά την εντυπωσιακή μείωση στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα και τη βελτίωση των ισολογισμών των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ακόμα εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από πολύ χαμηλής ποιότητας ενεργητικά, χαμηλή κερδοφορία και μεγάλο μερίδιο κεφαλαίων χαμηλής ποιότητας με τη μορφή λόγω αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTC).
Η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση των υψηλών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) του συστήματος μέσω του λεγόμενου προγράμματος εγγυοδοσίας «Ηρακλής», που άλλαξε την προοπτική για τον ελληνικό τραπεζικό.
Πολιτική κατάσταση
Η αξιολόγηση της πολιτικής κατάστασης («baa») αντανακλά τη σταθερότητα που υπάρχει μετά τις γενικές εκλογές του Ιουλίου 2019.
Για την πρώτη από το 2009, ένα μόνο κόμμα – η Νέα Δημοκρατία – έχει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο – κάτι που αναμένεται να βοηθήσει την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, όπως έχει συμφωνηθεί με τους πιστωτές.
Πανδημικό πρόγραμμα PEPP
Σύμφωνα με τη Μοοdy’s, ο κίνδυνος ρευστότητας αξιολογείται με «a», δεδομένου ότι τα ελληνικά ομόλογα είναι επιλέξιμα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο του πανδημικού προγράμματος (PEPP) ύψους 1,85 τρισεκ. ευρώ.
Οι ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους της κυβέρνησης είναι χαμηλές για πολλά χρόνια.
Η δέσμευση των πιστωτών της ζώνης του ευρώ να διασφαλίσουν διαχειρίσιμες ακαθάριστες δανειακές ανάγκες μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και να παράσχουν περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, εάν χρειαστεί, υποστηρίζουν περαιτέρω τη βαθμολογία για τον κίνδυνο ρευστότητας της κυβέρνησης.
Κατά συνέπεια, η χώρα, σε ό,τι αφορά τον κίνδυνο ευπάθειας, αξιολογείται με «a», καθώς κατάφερε να μειώσει ουσιαστικά το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της, από περίπου 15% του ΑΕΠ στην κορύφωση πριν από την κρίση σε έλλειμμα μόλις 1,5% του ΑΕΠ το 2019, αν και ο αντίκτυπος του σοκ του κορωνοϊού οδήγησε την αντίστοιχη καμπύλη σε επιπέδωση...
Το ενδεχόμενο να τερματιστεί το PEPP, το οποίο αναμένεται να λήξει στα τέλη Μαρτίου 2022, θα μπορούσε να προκαλέσει αστάθεια αφού η ζήτηση για ελληνικό χρέος στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα είναι χαμηλότερη από τη βέλτιστη για τις ανάγκες χρηματοδότησης του κράτους.
Έτσι, η απόφαση της ΕΚΤ για τα ελληνικά ομόλογα το 2022 είναι κρίσιμη από αυτή την άποψη και ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στο κόστος δανεισμού.
Εξαιτίας αυτού, η κυβέρνηση πιθανότατα θα συσσωρεύσει εκδόσεις ομολόγων τους επόμενους τέσσερις μήνες όσο το πρόγραμμα είναι ακόμη ενεργό. Από τον Μάρτιο του 2020, όταν η ΕΚΤ άρχισε να αγοράζει ελληνικά ομόλογα για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης χρέους, έχει αγοράσει 32 δισ. ευρώ (περίπου 18% του ΑΕΠ) ελληνικούς κρατικούς τίτλους.
Ισχυρή οικονομική ανάκαμψη και κίνδυνοι
Η ελληνική οικονομία σημείωσε ισχυρή ανάπτυξη το δεύτερο τρίμηνο του 2021.
Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 16,2% σε ετήσια βάση, καθώς οι καταναλωτικές δαπάνες και οι επενδύσεις αυξήθηκαν ενώ ο τουριστικός τομέας παρουσίασε ισχυρές επιδόσεις.
Συνολικά, η τουριστική βιομηχανία της Ελλάδας έφτασε στο 50% των επιπέδων του 2019 το πρώτο οκτάμηνο του 2021, θέτοντας εκ των πραγμάτων σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου της κυβέρνησης για φέτος (να φτάσει το 40-50% των εσόδων του τουριστικού τομέα του 2019).
Τούτου λεχθέντος, η πανδημία παραμένει πηγή αβεβαιότητας, δεδομένης της έκθεσης της οικονομίας στον τουρισμό.
Τα κρούσματα Covid-19 στην Ελλάδα σημειώνουν καθημερινά ρεκόρ, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει την κυβέρνηση σε αυστηροποίηση των μέτρων – ιδιαίτερα για τον μη εμβολιασμένο πληθυσμό.
Επί του παρόντος, το 61,1% του συνολικού πληθυσμού στην Ελλάδα είναι πλήρως εμβολιασμένο, εν σχέσει με το 65,5% του ποσοστού των εμβολιασθέντων στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τη Moody’s, τα κονδύλια της θα στηρίξουν την ανάκαμψη της Ελλάδας.
Σε αυτό το κλίμα, ο οίκος εκτιμά ότι το πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 6,1% το 2021 και 4,3% το 2022.
Ως ποσοστό του ΑΕΠ, η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης χρηματοδότησης από το πακέτο ανάκαμψης Next Generation EU (NGEU).
Θα λάβει συνολικά 30,5 δισ. ευρώ (περίπου 17% του εκτιμώμενου ΑΕΠ μας για το 2021), σχεδόν το 60% των οποίων (17,8 δισ. ευρώ) θα είναι με τη μορφή επιχορηγήσεων και το 40% (12,7 δισ. ευρώ) με τη μορφή δανείων.
Η Ελλάδα έλαβε το 13% της συνολικής επιχορήγησης και χορήγησης δανείου (4 δισ. ευρώ) ως προχρηματοδότηση στις αρχές Αυγούστου και η κυβέρνηση αναμένει να λάβει την πρώτη δόση των 3,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης στις αρχές του 2022, αφού έχει επιτύχει τα σχετικά ορόσημα.
Eπιταχύνεται ο πληθωρισμός
Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) αυξήθηκε 2,8% σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο, από 1,9% τον Σεπτέμβριο,
Πρόκειται για τον υψηλότερο πληθωρισμό από τον Νοέμβριο του 2011, αλλά εξακολουθεί να είναι χαμηλότερος από εκείνον της ζώνης του ευρώ, όπου ανήλθε στο 4,1% τον Οκτώβριο από 3,4% τον Σεπτέμβριο.
Ο κύριος μοχλός της ανόδου των τιμών στην Ελλάδα ήταν το κόστος στέγασης συμπεριλαμβανομένων των λογαριασμών κοινής ωφελείας που αυξήθηκαν κατά 12% τον Οκτώβριο.
Οι υψηλές τιμές στην ενέργεια πιθανότατα θα ασκήσουν περαιτέρω ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό: οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος έχουν διπλασιαστεί για ορισμένες επιχειρήσεις το 2021 και σχεδόν το 50% των επιχειρήσεων αναμένει ότι η τιμή παραγωγής τους θα αυξηθεί κατά 10% λόγω του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους.
Οι αρχές αναμένουν ότι ο πληθωρισμός θα ξεπεράσει το 4% και για αυτό έχουν ενισχύσει τη στήριξη προς τα νοικοκυριά και τις εταιρείες.
Επίσης, υπερδιπλασιάζεται η επιδότηση ηλεκτρικής ενέργειας για όλα τα νοικοκυριά τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, αυξημένη στα 39 ευρώ για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες που καταναλώνει κάθε νοικοκυριό.
Αυτή είναι η δεύτερη αύξηση της επιδότησης μετά την αύξηση της στα 18 ευρώ από 9 ευρώ τον Οκτώβριο.
Η κυβέρνηση τροποποιεί επίσης τα τέλη χρήσης του δικτύου για τους καταναλωτές φυσικού αερίου.
Επιπλέον, λαμβάνει νέα μέτρα για τη στήριξη των επιχειρήσεων.
Η πληρωμή των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας αναστέλλεται για 5 μήνες μεταξύ Νοεμβρίου 2021 και Μαρτίου 2022 για επιχειρήσεις με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά - η κυβέρνηση αναμένει ότι θα εξοικονομηθούν έτσι 63 εκατ. ευρώ.
Ο αυξημένος πληθωρισμός διαβρώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών με την πάροδο του χρόνου, εάν η αύξηση των μισθών δεν συνεχιστεί.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί δύο φορές το 2022: κατά 2% από την 1η Ιανουαρίου και άλλη μια φορά κάποια στιγμή στα μέσα του έτους.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα θα παραμείνει υψηλό φέτος πριν πέσει το 2022
Ο κρατικός προϋπολογισμός της Ελλάδας ανέφερε πρωτογενές έλλειμμα 7,2 δισ. ευρώ (4% της εκτίμησής μας για το ΑΕΠ για το 2021) κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2021 - σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τον στόχο των 7,3 δισ. ευρώ.
Η Moody’s αναμένει ότι το έλλειμμα για το 2021 θα είναι 9,7% του ΑΕΠ, μόλις οριακά μειωμένο από 10,1% το 2020.
Η αύξηση των εσόδων υποβοηθήθηκε από τη σταθερή οικονομική ανάκαμψη, με τα έσοδα που βασίζονται σε μετρητά κατά το πρώτο τρίμηνο έως το τρίτο τρίμηνο του 2021 να αυξάνονται κατά 12,4% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2020.
Ωστόσο, και οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 11,5% καθώς η δημοσιονομική πολιτική παραμένει επεκτατική.
Ως εκ τούτου, ο οίκος θεωρεί ότι το έλλειμμα θα μειωθεί σημαντικά το 2022, στο 3,9% του ΑΕΠ, καθώς η οικονομική ανάκαμψη συνεχίζεται και τα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία θα αρθούν.
Η ισχυρότερη ανάπτυξη θα είναι το κλειδί για τη βελτίωση της δημοσιονομικής δυναμικής της Ελλάδας και τη μείωση του χρέους, το οποίο αναμένουμε να πέσει κάτω από το 200% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και να συνεχίσει να μειώνεται στη συνέχεια σε περίπου 191% το 2022.
Ωστόσο, η ασθενέστερη ανάπτυξη και η εκτεταμένη δημοσιονομική στήριξη λόγω της πανδημίας εγκυμονεί κινδύνους για το δημοσιονομικό ισοζύγιο και το χρέος της γενικής κυβέρνησης.
Το σχέδιο προϋπολογισμού της κυβέρνησης για το 2022, το οποίο υποβλήθηκε στη Βουλή στις 19 Νοεμβρίου, στοχεύει στη μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 4% του ΑΕΠ από 9,6% το 2021 (σύμφωνα με την αναθεωρημένη αξιολόγηση), εκτιμώντας πραγματική ανάπτυξη 4,5%.
Τα έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν σχεδόν κατά 9% από το 2021, κυρίως λόγω των υψηλότερων φορολογικών εσόδων, καθώς η ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ αυξάνει το φορολογητέο εισόδημα.
Οι δαπάνες προβλέπεται να μειωθούν πάνω από 7%, ως αποτέλεσμα της προβλεπόμενης απότομης πτώσης των μεταβιβαστικών πληρωμών που δόθηκαν για τον περιορισμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει 3,3 δισ. ευρώ (λίγο λιγότερο από το 2% του ΑΕΠ) για μέτρα στήριξης το 2022, τα περισσότερα από τα οποία αποτελούν συνέχεια των μέτρων που εισήχθησαν ήδη το 2021.
Επιπλέον, καθιερώνει βοήθημα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων: 1.200 ευρώ θα παρέχονται μηνιαίως για τους πρώτους 6 μήνες πλήρους απασχόλησης για κάθε άτομο ηλικίας μεταξύ 18 και 29 ετών χωρίς προηγούμενη εργασιακή εμπειρία.
Το μισό από αυτό το ποσό θα το λάβει ο εργαζόμενος επιπλέον του μισθού του και το άλλο μισό ο εργοδότης ως επιδότηση μισθολογικού κόστους.
Πηγή: www.bankingnews.gr
www.worldenergynews.gr
