Σύμφωνα με το νέο ΕΣΕΚ ο στόχος για τις ΑΠΕ το 2030 είναι 28,2 GW (13,5 GW φωτοβολταϊκά, 8,9 GW ενδοχώρια και 1.9 GW υπεράκτια αιολικά, 3.5 GW μεγάλα και 0.4 GW μικρά υδροηλεκτρικά). Σήμερα η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ εκτιμάται στα ~17 GW (~8,5 GW φωτοβολταϊκά, ~5,3 αιολικά και ~3,2 GW μεγάλα υδροηλεκτρικά).

Με τα ανωτέρω δεδομένα, απομένουν άλλα 9 GW ΑΠΕ για να επιτευχθεί ο στόχος του 2030. Για να γίνει αυτό, είναι αναγκαίο:

• Να διατηρείται αμείωτο το ενδιαφέρον των επενδυτών στις επενδύσεις σε ΑΠΕ και την αποθήκευση (πλέον)
• Να υπάρχει διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος για να μπορούν να συνδεθούν οι επιπλέον ΑΠΕ και αποθήκευση

Η διείσδυση των ΑΠΕ στο ελληνικό σύστημα έχει ξεπεράσει το 50%. Το βασικό εμπόδιο που αντιμετωπίζει η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα είναι ότι η παραγόμενη από τις ΑΠΕ ενέργεια δεν μπορεί να απορροφηθεί από το σύστημα ορισμένες ώρες της ημέρας και περιόδους του έτους (τις ώρες με ηλιοφάνεια που παράγουν κυρίως τα φωτοβολταϊκά και κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο). Τότε η πλεονάζουσα παραγόμενη πράσινη ενέργεια απορρίπτεται (περικοπές - curtailments) από το σύστημα, διότι το συνολικό φορτίο (η κατανάλωση) είναι μικρότερο από την διαθέσιμη παραγωγή. Οι περικοπές, οι οποίες για το 2024 κυμαίνονται στο 3,5% της παραγόμενης ενέργειας ΑΠΕ, σημαίνουν απώλεια εσόδων για τους παραγωγούς και επηρεάζουν την απόδοση των επενδύσεων. Με το δεδομένο ότι οι ΑΠΕ θα αυξηθούν κατά τουλάχιστον 2 GW το 2024, οι περικοπές για το 2025 αναμένεται να αυξηθούν.

Οι περικοπές όπως προαναφέρθηκε, από τη μία επηρεάζουν αρνητικά τις αποδόσεις των επενδύσεων, από την άλλη επιβαρύνουν την χρηματοδότηση από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αφού το έσοδο των επενδύσεων δεν είναι εγγυημένο. Ως αποτέλεσμα αυξάνεται το ρίσκο των επενδύσεων στις ΑΠΕ χωρίς να αυξάνονται και τα έσοδά τους, γεγονός που τις καθιστά λιγότερο ελκυστικές σε σχέση με το παρελθόν.

Η δεύτερη δυσκολία για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα είναι η έλλειψη ηλεκτρικού χώρου, δηλαδή η αδυναμία των δικτύων μεταφοράς και διανομής να υποδεχθούν περισσότερες εγκαταστάσεις ΑΠΕ χωρίς να παραβιάζονται οι συνθήκες ασφαλούς λειτουργίας τους. Τα προβλήματα αυτά μπορούν να επιλυθούν κυρίως με την ενίσχυση των δικτυακών υποδομών, δηλαδή με ενίσχυση υφιστάμενων υποσταθμών, αλλά και κατασκευή νέων, αντικατάσταση των αγωγών με μεγαλύτερης διατομής αγωγούς, κλπ. Η ανάπτυξη όμως νέων δικτυακών υποδομών απαιτεί σημαντικές επενδύσεις και τουλάχιστον μία δεκαετία για την υλοποίηση τους και έτσι δεν μπορεί να αποτελέσει άμεση λύση.

Το ζήτημα της ανάπτυξης των δικτύων δεν αποτελεί αποκλειστικά πρόβλημα της Ελλάδας, αλλά είναι γενικότερο πρόβλημα και στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ. Στο τελευταίο report του International Energy Agency (Sept. 2024) αναφέρεται ότι οι επενδύσεις βραχυπρόθεσμης ευελιξίας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας και των επενδύσεων σε δίκτυα πρέπει να διπλασιαστούν έως το 2030, ώστε οι χώρες να επιτύχουν τους κλιματικούς και ενεργειακούς τους στόχους

Η λύση για το θέμα των περικοπών είναι η εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης ενέργειας και στο δίκτυο (standalone – Front of the Meter), αλλά και στα νέα (και σε λειτουργία) έργα ΑΠΕ (collocated – Behind the Meter). Η λύση της αποθήκευσης μέσω μπαταριών είναι μία σχετικά γρήγορα υλοποιήσιμη λύση (1-2 έτη) κυρίως με μπαταρίες, αλλά και με κατασκευή αντλησιοταμιευτικών έργων που χρειάζονται σημαντικό χρόνο για να υλοποιηθούν. Η αποθήκευση θα αντιμετωπίσει μεσοπρόθεσμα το θέμα των περικοπών, οι οποίες αναμένεται να αυξάνονται τα επόμενα 2-3 έτη και μετά θα αρχίζουν να μειώνονται (όσο αυξάνεται η αποθήκευση) μέχρι να σταθεροποιηθούν. επίσης, οι μπαταρίες θα μπορούν να αποσυμφορίζουν σημεία του δικτύου όπου υπάρχει σημαντικό φορτίο, οπότε δεν χρειάζεται στα σημεία αυτά η δημιουργία υποδομών μεγάλου κόστους, όπως προαναφέρθηκε.

Συμπέρασμα:

Είναι σημαντικό οι χώρες (και η Ελλάδα) να επιταχύνουν την επέκταση και τις αναβαθμίσεις του δικτύου, καθώς αυτό επιτρέπει οφέλη πέρα από την αποκλειστική ενσωμάτωση ΑΠΕ, όπως βελτιωμένη πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια και υποστήριξη της συνολικής αύξησης της ζήτησης. Ωστόσο, καθώς η ανάπτυξη του δικτύου χρειάζεται πολύ χρόνο για να υλοποιηθεί, μεσοπρόθεσμα η αποθήκευση μπορεί να δώσει λύση και στην αποσυμφόριση του δικτύου, όπου χρειάζεται, αλλά και στο σημαντικό θέμα των περικοπών της πράσινης ενέργειας που δημιουργούν σκεπτικισμό στους επενδυτές για την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ.

www.worldenergynews.gr