Αξιοποιώντας τη βαθιά τεχνογνωσία της Rystad Energy, το WEN κοιτάζει στην «κρυστάλλινη σφαίρα» και διερευνά τις 12 σημαντικότερες μεταβλητές που θα διαμορφώσουν τον κόσμο της ενέργειας το επόμενο έτος
Καθώς κλείνει το κεφάλαιο μιας ακόμη περιπετειώδους χρονιάς για τον κόσμο της ενέργειας, το 2025 φαίνεται ότι θα φέρει περισσότερη αστάθεια, γεωπολιτικές εντάσεις και πολιτικές εξελίξεις.
Οι εκλογές σε όλες σχεδόν τις μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες το 2024 έχουν θέσει τις βάσεις για ένα νέο πολιτικό τοπίο το επόμενο έτος, κυρίως στις ΗΠΑ, καθώς ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ περιγράφει τις προτεραιότητες και τα σχέδιά του για την επερχόμενη θητεία.
Η ώθηση για την απανθρακοποίηση συνεχίζεται, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν πολυάριθμες προκλήσεις, όπως η οικονομική αστάθεια, η αυξανόμενη ενεργειακή ζήτηση και οι περιορισμοί στις υποδομές και τα δίκτυα.
Και όσο οι βιομηχανίες προσαρμόζονται στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο, τόσο αναδύονται διάφορες τάσεις που αναμένεται να διαμορφώσουν την πορεία του ενεργειακού τομέα σε παγκόσμια κλίμακα.
Από τις αλλαγές στη γεωπολιτική σκακιέρα και ισορροπία, έως τις ανακαλύψεις στις τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα και την αυξανόμενη επιρροή της τεχνητής νοημοσύνης, το 2025 παρουσιάζει κρίσιμες ευκαιρίες αλλά και κινδύνους για τους παίκτες σε όλη την αλυσίδα αξίας της ενέργειας.
Αξιοποιώντας τη βαθιά τεχνογνωσία της Rystad Energy, το WEN κοιτάζει στην «κρυστάλλινη σφαίρα» και διερευνά τις 12 σημαντικότερες μεταβλητές που θα διαμορφώσουν τον κόσμο της ενέργειας το επόμενο έτος.
Κάθε μεταβλητή προσφέρει έναν οδικό χάρτη για την κατανόηση των παραγόντων που θα επηρεάσουν τις παγκόσμιες ενεργειακές στρατηγικές.
Οι δηλώσεις του CEO, Jarand Rystad
«Μετακινούμαστε από μια εποχή ενεργειακής έλλειψης σε μια εποχή ενεργειακής αφθονίας. Οι προσθήκες δυναμικότητας τόσο στα ορυκτά καύσιμα όσο και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα ξεπεράσουν την αύξηση της ζήτησης το επόμενο έτος.
Ομοίως, λόγω της υπερπροσφοράς πετρελαίου, ο ΟPEC+ ίσως χρειαστεί να παρατείνει τις περικοπές παραγωγής του για να προστατεύσει τις τιμές του πετρελαίου. Η εποχή που η Κίνα ήταν ο κινητήριος μοχλός της αύξησης της κατανάλωσης πετρελαίου έχει τελειώσει, με την κορύφωση της κατανάλωσης ντίζελ στη χώρα να πλησιάζει, τη ζήτηση βενζίνης να βρίσκεται σε μέτρια επίπεδα και την κατανάλωση άνθρακα να εξομαλύνεται.
Αυτό αντανακλάται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς υπολογίζεται πως το 90% της αύξησης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας το 2025 θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ η πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο θα μοιραστούν το υπόλοιπο 10%.
Η διαλείπουσα δυναμικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει προκαλέσει περιόδους ρεκόρ σε αρνητικές τιμές, εντείνοντας την ανάγκη για αξιόπιστη αποθήκευση ενέργειας.
Ως εκ τούτου, το 2025 θα μπορούσε να αποτελέσει έτος επανάκαμψης για τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
Από την αναμενόμενη αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας κατά 1.350 TWh, η κατανάλωση από τα κέντρα δεδομένων - που τροφοδοτείται κυρίως από την τεχνητή νοημοσύνη - είναι πιθανό να αυξηθεί κατά 13% το 2025.
Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 3% της συνολικής αύξησης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, παρόμοια με την αύξηση από τα 20 εκατομμύρια νέα ηλεκτρικά οχήματα (EV) που αναμένονται.
Η νέα κυβέρνηση Τραμπ θα επηρεάσει τις αμερικανικές αλλά και παγκόσμιες ενεργειακές προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένων των κινήτρων που θα χρησιμοποιηθούν για την αύξηση της εγχώριας παραγωγής αργού πετρελαίου, παρόλο που ο κλάδος είναι απίθανο να ανταποκριθεί σε αυτό το κίνητρο.
Ωστόσο, ο πρόεδρος Τραμπ ενδέχεται να έχει μεγαλύτερη επιτυχία στην επιτάχυνση των επενδύσεων σε υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), τα αποτελέσματα των οποίων δεν θα γίνουν αισθητά για αρκετά χρόνια. Η δυναμική αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της προσεκτικής πλοήγησης, καθώς ο κλάδος ισορροπεί μεταξύ βραχυπρόθεσμων προκλήσεων και μακροπρόθεσμων ευκαιριών».
Οι 12 παράγοντες
1. Η γεωπολιτική αβεβαιότητα θα συνεχιστεί το 2025
Διαμορφωμένο τόσο από τις οικονομικές προκλήσεις όσο και από τις γεωπολιτικές αναταράξεις, το 2025 θα είναι ένα έτος αυξημένης αβεβαιότητας.
Η σχέση ΗΠΑ-Κίνας, υπό τη νέα αμερικανική κυβέρνηση, θα βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Ταυτόχρονα, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συγκεντρώσουν την προσοχή της παγκόσμιας σκηνής.
Η αυξανόμενη αστάθεια στον Παγκόσμιο Νότο, η συνεχιζόμενη διάσπαση των διεθνών συμμαχιών και ο αντίκτυπος της Τεχνητής Νοημοσύνης θα επαναπροσδιορίσουν περαιτέρω την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Από οικονομικής άποψης, η απειλή ενός τεράστιου εμπορικού πολέμου που θα πυροδοτηθεί από τους δασμούς των ΗΠΑ είναι πολύ μεγάλη, πιθανώς ανακόπτοντας την ανάπτυξη και τροφοδοτώντας πολιτικές προστατευτισμού.
Ένα βασικό ερώτημα είναι πόσο γρήγορα τα προηγμένα κράτη μπορούν να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό, ιδίως καθώς τα εμπορικά εμπόδια δυσχεραίνουν τις προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών. Εν τω μεταξύ, οι κυβερνήσεις αναμένεται να στραφούν προς την αντιμετώπιση των αυξανόμενων ελλειμμάτων.
Στις προκλήσεις αυτές προστίθεται και η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας - που οφείλεται στον προβληματικό τομέα των ακινήτων και στην υποτονική εμπιστοσύνη των καταναλωτών - η οποία κινδυνεύει να δημιουργήσει σημαντικές επιπτώσεις παγκοσμίως.
Jorge Leon, Επικεφαλής Γεωπολιτικής Ανάλυσης
2. Ο τομέας του Upstream είναι έτοιμος για μια πιο ήσυχη χρονιά
Οι παγκόσμιες upstream επενδύσεις αναμένεται να μειωθούν κατά 2% το επόμενο έτος, σηματοδοτώντας ένα νέο κεφάλαιο μετά και την ισχυρή αύξηση που παρατηρήθηκε στις αρχές της δεκαετίας.
Οι επενδύσεις στα βαθιά νερά αναμένεται να αυξηθούν κατά 3%, λόγω των εξελίξεων στο Σουρινάμ, το Μεξικό και την Τουρκία.
Οι επενδύσεις στην υπεράκτια υφαλοκρηπίδα προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 2%, τροφοδοτούμενες από τη δραστηριότητα στην Ινδονησία, το Κατάρ και τη Ρωσία.
Η Rystad προβλέπει μείωση κατά περίπου 8% των επενδύσεων σto σχιστολιθικό πετρέλαιο το 2025, λόγω του συνδυασμού της χαμηλότερης δραστηριότητας και των μειωμένων τιμών μονάδας.
Η παγκόσμια ζήτηση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια ανά ημέρα και ο ταχύτερος ρυθμός αύξησης της προσφοράς εκτός ΟPEC+ οδηγεί σε υπερπροσφορά στην αγορά, ασκώντας καθοδική πίεση στις τιμές του πετρελαίου.
Η προσφορά πετρελαίου εκτός του καρτέλ αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 1,4 εκατ. bpd, με το tight oil και το deepwater να συμβάλλουν στην αύξηση αυτή.
Το NGL και άλλα προϊόντα αναμένεται επίσης να αυξηθούν το επόμενο έτος, προσθέτοντας περισσότερα από 300.000 bpd. Οδηγώντας προς το 2025, η πράξη εξισορρόπησης του ΟPEC+ πιθανότατα θα καταστρέψει τις τιμές του πετρελαίου, επιδιώκοντας να διαχειριστεί τις προσδοκίες για το μερίδιο αγοράς του παράλληλα με την επιβράδυνση της ζήτησης.
Aditya Saraswat, Αντιπρόεδρος στο τμήμα Upstream Research
3. Τα περιθώρια κέρδους των διυλιστηρίων θα παραμείνουν μειωμένα από την εποχιακή πτώση της ζήτησης
Τα λεπτά περιθώρια κέρδους των διυλιστηρίων είναι πιθανό να παραμείνουν λεπτά, ιδίως κατά τη διάρκεια της εποχικής ύφεσης της ζήτησης το πρώτο τρίμηνο.
Τα περιθώρια κέρδους στην Ασία ενδέχεται να βρουν κάποια στήριξη αργότερα στο δεύτερο τρίμηνο, καθώς η συντήρηση των διυλιστηρίων αρχίζει να εφαρμόζεται.
Ωστόσο, οι προοπτικές για την αύξηση της ζήτησης - ιδίως στην Κίνα - παραμένουν υποτονικές, λόγω της αύξησης του μεριδίου των ηλεκτρικών οχημάτων.
Αυτό το περιβάλλον παρατεταμένης μείωσης των περιθωρίων κέρδους έχει ήδη συμβάλει στην αδράνεια αρκετών διυλιστηρίων στην Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη - μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του νέου έτους.
Οι καθυστερήσεις στο να τεθεί σε λειτουργία πρόσθετη δυναμικότητα είναι επίσης όλο και πιο πιθανές. Αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση της προσφοράς κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2025, οδηγώντας ενδεχομένως σε έναν βαθμό ανάκαμψης των τιμών.
Valerie Panopio, Αναλύτρια στο τμήμα Αγορών Commodities - Πετρελαίου
4. Οι αμερικανοί παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου δεν θα συγκινηθούν από το «Drill, baby, drill»
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ταχθεί απερίφραστα υπέρ της μεγαλύτερης παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ.
Ενώ τα στελέχη των πετρελαϊκών εταιρειών μπορεί να ενθαρρύνονται από την υποστηρικτική ρητορική, δεν είναι τόσο πιθανό να επιλέξουν περισσότερες γεωτρήσεις, ιδίως καθώς μια πιθανή υπερπροσφορά πετρελαίου ελλοχεύει πάνω από την αγορά και η παραγωγικότητα των πηγών παραμένει στάσιμη.
Οι εκθέσεις του τρίτου τριμήνου του 2024, οι οποίες δημοσιεύτηκαν χρονικά κοντά στις αμερικανικές εκλογές, έδειξαν ότι οι ομάδες διαχείρισης εξακολουθούν να επικεντρώνονται στις αποδόσεις των μετόχων και στην ανόργανη ανάπτυξη με γνώμονα την εξαγορά και όχι στην επέκταση μέσω των γεωτρήσεων.
Προς το παρόν, οι προτεραιότητες των επενδυτών του «Shale 4.0» αναμένεται να υπερτερούν των πολιτικών εκτιμήσεων του «Trump 2.0» στις αίθουσες συνεδριάσεων των αμερικανικών παραγωγών.
Όσον αφορά το μέλλον, οι επενδυτές είναι απίθανο να αποδεχθούν μειωμένες βραχυπρόθεσμες αποδόσεις παράλληλα με τη μείωση της κεφαλαιακής αποδοτικότητας, την οποία θα συνεπαγόταν η επιστροφή σε ένα μοντέλο ανάπτυξης υψηλής παραγωγής.
Matthew Bernstein, Αναλυτής, Shale Research
5. Οι αμερικανικές εξαγωγές LNG θα μπορούσαν να αποτελέσουν βασικό διαπραγματευτικό χαρτί στο παγκόσμιο εμπόριο
Η επιδίωξη του Τραμπ για ενεργειακή κυριαρχία των ΗΠΑ, θα μπορούσε να επιταχύνει τις αμερικανικές εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, επιταχύνοντας την αδειοδότηση και την επέκταση των υποδομών, ενισχύοντας την αμερικανική παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και την αύξηση των εξαγωγών του ψυχρού καυσίμου.
Η εγχώρια και η παγκόσμια αγορά LNG αισθάνεται ήδη τις επιπτώσεις του μορατόριουμ της κυβέρνησης Μπάιντεν για νέες εγκρίσεις εξαγωγών, το οποίο συνέβαλε στη σύσφιξη των παγκόσμιων ισορροπιών μεσοπρόθεσμα.
Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να αντιστρέψει την πραγματικότητα αυτή όταν αναλάβει τα καθήκοντά του, γεγονός που θα ωφελήσει τους παραγωγούς με εκκρεμή έργα. Ωστόσο, η επιτάχυνση αυτών των έργων θα μπορούσε να επιδεινώσει μεσοπρόθεσμα το παγκόσμιο πλεόνασμα προσφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Το ενδεχόμενο υπερπροσφοράς στις παγκόσμιες αγορές θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τις τιμές, ιδίως εάν αναζωπυρωθούν οι εμπορικές εντάσεις με την Κίνα, γεγονός που θα είχε αρνητικές συνέπειες για τους παραγωγούς και τους φορείς ανάπτυξης υγροποιημένου φυσικού αερίου στις ΗΠΑ.
Τα αμερικανικά έργα βασίζονται στην εξασφάλιση σταθερής ζήτησης από την Κίνα.
Επιπλέον, ο Τραμπ αντιμετωπίζει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της ενίσχυσης των αμερικανικών εξαγωγών LNG προς την Ευρώπη και της διαχείρισης της στάσης του έναντι της Ρωσίας.
Με την αυξανόμενη ζήτηση LNG στην Ευρώπη, ο Τραμπ βλέπει μια ευκαιρία να μειώσει τη ρωσική επιρροή, εντούτοις ο γρήγορος τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία, όπως έχει επανειλημμένα ισχυριστεί, μπορεί να απαιτήσει χαλάρωση των κυρώσεων.
Ανεξάρτητα από αυτό, η ενεργειακή ατζέντα του Τραμπ το 2025 είναι πιθανό να αναδιαμορφώσει τις αμερικανικές και τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές, αλλά η προσεκτική εξισορρόπηση των θεμελιωδών μεγεθών της αγοράς και της γεωπολιτικής θα είναι ζωτικής σημασίας.
Emily McClain, Αντιπρόεδρος, τμήμα Έρευνας αγοράς φυσικού αερίου & LNG Βόρειας Αμερικής
6. Οι προκλήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού εξακολουθούν να επηρεάζουν τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές
Οι μεγάλες επενδύσεις στους υδρογονάνθρακες αλλά και στις νέες μορφές ενέργειας προσθέτουν άλλο ένα εμπόδιο σε μια ήδη ταλαιπωρημένη αλυσίδα εφοδιασμού το 2025.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις και ο αυξημένος προστατευτισμός θα οδηγήσουν σε μεγάλες αλλαγές στα logistics που υποστηρίζουν την ενεργειακή μετάβαση με εξοπλισμό και υπηρεσίες.
Στον τομέα του υπεράκτιου πετρελαίου και φυσικού αερίου, η συμφόρηση γύρω από τα πλωτά σκάφη παραγωγής, αποθήκευσης και εκφόρτωσης (FPSO), τα υποθαλάσσια κιτ, τα γεωτρύπανα και τα βοηθητικά σκάφη θα συνεχίσουν να διογκώνονται και να καθυστερούν την αποπεράτωση των έργων.
Στη Βόρεια Αμερική, η αυξημένη βελτιστοποίηση κεφαλαίου και η αποτελεσματικότητα τροφοδοτούν περαιτέρω πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και ασκούν πίεση στα κέρδη των εταιρειών παροχής υπηρεσιών πετρελαιοπηγών.
Στις νέες μορφές ενέργειας, η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στον τομέα των μπαταριών και των φωτοβολταϊκών θα συνεχίσει να συσσωρεύεται και θα οδηγήσει ουσιαστικά σε πτώση των τιμών.
Ωστόσο, ο προστατευτισμός και οι δασμοί θα οδηγήσουν σε αύξηση του κόστους για τους εισαγωγείς και θα αναγκάσουν τους κατασκευαστές να προχωρήσουν σε περισσότερες εσωτερικές και εξωτερικές μεταφορές.
Συνολικά, αυξημένες εκποιήσεις, συγχωνεύσεις και εξαγορές θα είναι το αποτέλεσμα σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού ενέργειας, καθώς οι προμηθευτές θα τοποθετούνται για τη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Audun Martinsen, Επικεφαλής Έρευνας Logistics
7. Θα χρειαστεί πολύ περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια για να συμβαδίσει με την έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης και των ηλεκτρικών οχημάτων
Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας εισέρχεται σε μια περίοδο επιταχυνόμενης αύξησης, η οποία τροφοδοτείται από τις προσπάθειες απεξάρτησης της βιομηχανίας από τον άνθρακα, την άνοδο των EV και την ταχεία επέκταση των κέντρων δεδομένων.
Η Rystad προβλέπει ότι η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων θα υπερδιπλασιαστεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας, φθάνοντας τις 860 TWh.
Κατά συνέπεια, οι εταιρείες τεχνολογίας θα αναδειχθούν στους μεγαλύτερους ίσως παίκτες στην αγορά συμφωνιών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA), καθώς θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν αρκετή καθαρή ενέργεια.
Για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια και μάλιστα όλο το εικοσιτετράωρο, ορισμένοι τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν στραφεί σε πρόσθετες πηγές βασικού φορτίου, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών για την αγορά ενέργειας από συμβατικούς πυρηνικούς σταθμούς.
Ενδιαφέρον εκδηλώνεται επίσης για τις νέες τεχνολογίες μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR), παρά το υψηλότερο κόστος ανάπτυξης και την παρατεταμένη ανάγκη απόδειξης της τεχνολογικής τους επάρκειας.
Είναι, επομένως, προφανές ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προμήθεια όσο το δυνατόν περισσότερης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η αύξηση της ηλιακής και αιολικής ισχύος αναμένεται να φτάσει σε νέο ρεκόρ το 2025, προσθέτοντας σχεδόν 1.000 TWh ηλεκτρικής ενέργειας που θα καλύψει μέρος της αυξανόμενης ζήτησης.
Carlos Torres Diaz, επικεφαλής του τμήματος έρευνας για τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας
8. Οι ενεργειακές αγορές χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι έτοιμες να ανθίσουν
Πολυάριθμα φιλόδοξα σχέδια για το κλίμα προέκυψαν από τη σύνοδο κορυφής COP29, συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεων για μηδενική κατανάλωση και σταδιακή κατάργηση του άνθρακα από την Ινδονησία, το Μεξικό και την ΕΕ, που υποστηρίζονται από 25 χώρες.
Το γεγονός αυτό διατηρεί τα σενάρια εκθετικής ανάπτυξης για την ενέργεια χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ημερήσια διάταξη.
Ωστόσο, το 2025 θα μπορούσε να αποτελεί ένα έτος όπου θα επαληθευτούν οι εικασίες και τα σχέδια για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την καθαρή τεχνολογία, με μεταβαλλόμενες πολιτικές που ευνοούν τα ορυκτά καύσιμα, αποθέματα πράσινης ενέργειας υπό πίεση και μπόλικη αβεβαιότητα σχετικά με τη χρηματοδότηση και τις επιδοτήσεις.
Οι αγορές μπαταριών και ηλιακών φωτοβολταϊκών είναι πιθανό να παραμείνουν με υπερπροσφορά, ενώ οι περιφερειακές αγορές βιοκαυσίμων παρουσιάζουν δυνατότητες ανάκαμψης.
Η αγορά άνθρακα της ΕΕ θα κάνει κάποια μεγάλα βήματα προς την ωρίμανση με την επιτάχυνση της σταδιακής κατάργησης των δωρεάν δικαιωμάτων και την εφαρμογή του Μηχανισμού Προσαρμογής των Συνόρων Άνθρακα (CBAM), γεγονός που ανοίγει το δρόμο για τις τελικές επενδυτικές αποφάσεις σε έργα που αφορούν υδρογόνο χαμηλών εκπομπών άνθρακα και δέσμευση, αξιοποίηση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS).
Παρά τους αντίθετους ανέμους, τα φωτοβολταϊκά θα αυξηθούν κατά περίπου 600 TWh το 2025, φτάνοντας για πρώτη φορά την ετήσια αύξηση της πρωτογενούς ενέργειας του πετρελαίου.
Δεδομένης της ανώτερης απόδοσης της ηλιακής ενέργειας σε σχέση με το αργό πετρέλαιο, αυτό αντιπροσωπεύει δύο έως τρεις φορές περισσότερη ωφέλιμη ενέργεια σε σύγκριση με το πετρέλαιο.
Η πτώση των τιμών παραμένει μια πρόκληση, ωστόσο το χαμηλό κόστος αποθήκευσης μπαταριών προσφέρει έγκαιρες λύσεις.
Artem Abramov, Επικεφαλής έρευνας καθαρής τεχνολογίας
9. Μια καθοριστική χρονιά για την παγκόσμια συζήτηση για το κλίμα
Μέχρι τον Φεβρουάριο, οι χώρες πρέπει να υποβάλουν τα εθνικά τους σχέδια (NDC), περιγράφοντας τις δράσεις για το κλίμα έως το 2035 με στόχο τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η COP30, που θα πραγματοποιηθεί στο Μπελέμ της Βραζιλίας τον επόμενο Νοέμβριο, θα αποτυπώσει και το πόσο προχώρησαν τα σχέδια αυτά, ιδίως εν μέσω προκλήσεων όπως οι πολιτικές αλλαγές, ο πληθωρισμός και οι ανταγωνισμοί.
Ενώ στην COP29 τα κράτη υποσχέθηκαν 300 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τη χρηματοδότηση του κλίματος έως το 2035, ο αριθμός αυτός υπολείπεται κατά πολύ των 1,3 τρισεκατομμυρίου δολαρίων που απαιτούνται.
Η οριστικοποίηση των κανόνων για την εμπορία άνθρακα στο πλαίσιο του άρθρου 6 θα είναι το κλειδί για την ενίσχυση της αξιοπιστίας και την απελευθέρωση νέων αγορών.
Στο επίκεντρο θα βρεθούν επίσης εργαλεία όπως τα ομόλογα Amazon και η ενσωμάτωση των κλιματικών στόχων στον οικονομικό σχεδιασμό.
Η COP30, η οποία θα πραγματοποιηθεί στον Αμαζόνιο, θα αποτελέσει έκθεση προόδου και ευκαιρία για την ευθυγράμμιση των φιλοδοξιών με τη δράση, την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης, την κινητοποίηση κεφαλαίων και την πορεία προς ένα βιώσιμο μέλλον.
Lars Nitter Havro, Επικεφαλής του τμήματος ενεργειακών μακροοικονομικών ερευνών
10. Η στήριξη της πολιτικής της CCUS ενισχύει την ανάπτυξη παρά τα εμπόδια στις υποδομές
Η αγορά CCUS είναι έτοιμη για ταχεία ανάπτυξη το 2025, με ένα κύμα εγκρίσεων τελικής επενδυτικής απόφασης (FID) που αναμένεται να τηρήσει τα χρονοδιαγράμματα των έργων.
Η δυναμική αυτή απορρέει από τις υποστηρικτικές πολιτικές και τη χρηματοδότηση στην Ευρώπη, την αυξανόμενη πιστωτική δραστηριότητα για την απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα (CDR) και τη σαφήνεια της αγοράς μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ.
Οι βασικές προκλήσεις παραμένουν, συμπεριλαμβανομένου του χάσματος μεταξύ της ζήτησης για δέσμευση CO2 και της ετοιμότητας των υποδομών, το οποίο θα μπορούσε να καθυστερήσει τα έργα.
Για την αντιμετώπισή του, αναμένουμε πρόοδο στους κανονισμούς για την αποθήκευση CO2, ιδίως στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, και ταχύτερες εγκρίσεις αδειών στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη.
Η επιτυχής υλοποίηση του έργου Northern Lights στη Νορβηγία ανέδειξε τις δυνατότητες των διασυνοριακών πρωτοβουλιών CCUS, ανοίγοντας το δρόμο για ενισχυμένη διεθνή συνεργασία και διμερείς συμφωνίες.
Αναμένουμε επίσης την ενίσχυση των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ιδίως για την κατασκευή των υποδομών που απαιτούνται για τη μεταφορά του άνθρακα.
Yvonne Lam, επικεφαλής έρευνας CCUS
11. Ο τομέας του υδρογόνου και οι προκλήσεις
Μπαίνοντας στο νέο έτος, ο τομέας του υδρογόνου προετοιμάζεται για ύφεση.
Ενώ το 2024 πραγματοποιήθηκαν ορισμένες σημαντικές FIDs, οι ακυρώσεις έργων έχουν επίσης αυξηθεί.
Οι βασικές δημοπρασίες στην Ευρώπη και την Ιαπωνία θα στηρίξουν την πρόοδο επιλεγμένων έργων το 2025, αλλά άλλα θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις και ακυρώσεις.
Το τρέχον έτος θα προσφέρει περισσότερη σαφήνεια όσον αφορά την πολιτική υποστήριξη και τη δέσμευση για το υδρογόνο, ιδίως με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο στις ΗΠΑ και με τις επικείμενες εκλογές στη Γερμανία - δύο σημαντικές αγορές για το καθαρό υδρογόνο.
Αναμένουμε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση στον τομέα του καθαρού υδρογόνου, καθώς το ασφάλιστρο κόστους για το ανανεώσιμο υδρογόνο και τα παράγωγα παραμένει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο. Επιπλέον, το 2025 θα δούμε συνεχή πρόοδο από την Κίνα και την Ινδία, καθώς προωθούν τις ατζέντες τους για το καθαρό υδρογόνο και τα παράγωγά του.
Minh Khoi Le, επικεφαλής έρευνας υδρογόνου
12. Ο τομέας της ναυτιλίας πιέζει για αλλαγή- οι πιο πράσινες λύσεις κερδίζουν την προσοχή
Η απαλλαγή της ναυτιλιακής βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές παραμένει μια μεγάλη πρόκληση λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από τα ορυκτά καύσιμα και της πολυπλοκότητας της εισαγωγής αποτελεσματικών κανονισμών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η μετάβαση σε εναλλακτικές λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως η πράσινη μεθανόλη ή η καθαρή αμμωνία, είναι ζωτικής σημασίας, αλλά απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και υποδομές.
Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για την προώθηση του υγροποιημένου φυσικού αερίου και των βιοκαυσίμων, καθώς αυτά είναι φθηνότερα και ήδη διαθέσιμα.
Ένας παγκόσμιος φόρος άνθρακα θα μπορούσε να επιταχύνει αυτή τη μετάβαση, αλλά η επιτυχία του εξαρτάται από τη συνεπή υιοθέτηση και επιβολή του σε όλα τα κράτη. Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας μέσω οργανισμών όπως ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) για τη θέσπιση ενιαίων φορολογικών συντελεστών και κανονισμών. Τα έσοδα από αυτούς τους φόρους θα πρέπει να επανεπενδύονται στην ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών, στην αναβάθμιση των υποδομών και στην παροχή επιδοτήσεων για τους πρώτους που θα τους υιοθετήσουν.
Η στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής βοήθειας και της τεχνικής βοήθειας, είναι απαραίτητη. Η διαφάνεια και οι ισχυροί μηχανισμοί ανταλλαγής δεδομένων είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της προόδου σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια.
Oddmund Fore, Επικεφαλής ναυτιλιακών και υπεράκτιων αγορών
www.worldenergynews.gr
Οι εκλογές σε όλες σχεδόν τις μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες το 2024 έχουν θέσει τις βάσεις για ένα νέο πολιτικό τοπίο το επόμενο έτος, κυρίως στις ΗΠΑ, καθώς ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ περιγράφει τις προτεραιότητες και τα σχέδιά του για την επερχόμενη θητεία.
Η ώθηση για την απανθρακοποίηση συνεχίζεται, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν πολυάριθμες προκλήσεις, όπως η οικονομική αστάθεια, η αυξανόμενη ενεργειακή ζήτηση και οι περιορισμοί στις υποδομές και τα δίκτυα.
Και όσο οι βιομηχανίες προσαρμόζονται στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο, τόσο αναδύονται διάφορες τάσεις που αναμένεται να διαμορφώσουν την πορεία του ενεργειακού τομέα σε παγκόσμια κλίμακα.
Από τις αλλαγές στη γεωπολιτική σκακιέρα και ισορροπία, έως τις ανακαλύψεις στις τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα και την αυξανόμενη επιρροή της τεχνητής νοημοσύνης, το 2025 παρουσιάζει κρίσιμες ευκαιρίες αλλά και κινδύνους για τους παίκτες σε όλη την αλυσίδα αξίας της ενέργειας.
Αξιοποιώντας τη βαθιά τεχνογνωσία της Rystad Energy, το WEN κοιτάζει στην «κρυστάλλινη σφαίρα» και διερευνά τις 12 σημαντικότερες μεταβλητές που θα διαμορφώσουν τον κόσμο της ενέργειας το επόμενο έτος.
Κάθε μεταβλητή προσφέρει έναν οδικό χάρτη για την κατανόηση των παραγόντων που θα επηρεάσουν τις παγκόσμιες ενεργειακές στρατηγικές.
Οι δηλώσεις του CEO, Jarand Rystad
«Μετακινούμαστε από μια εποχή ενεργειακής έλλειψης σε μια εποχή ενεργειακής αφθονίας. Οι προσθήκες δυναμικότητας τόσο στα ορυκτά καύσιμα όσο και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα ξεπεράσουν την αύξηση της ζήτησης το επόμενο έτος.
Ομοίως, λόγω της υπερπροσφοράς πετρελαίου, ο ΟPEC+ ίσως χρειαστεί να παρατείνει τις περικοπές παραγωγής του για να προστατεύσει τις τιμές του πετρελαίου. Η εποχή που η Κίνα ήταν ο κινητήριος μοχλός της αύξησης της κατανάλωσης πετρελαίου έχει τελειώσει, με την κορύφωση της κατανάλωσης ντίζελ στη χώρα να πλησιάζει, τη ζήτηση βενζίνης να βρίσκεται σε μέτρια επίπεδα και την κατανάλωση άνθρακα να εξομαλύνεται.
Αυτό αντανακλάται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς υπολογίζεται πως το 90% της αύξησης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας το 2025 θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ η πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο θα μοιραστούν το υπόλοιπο 10%.
Η διαλείπουσα δυναμικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει προκαλέσει περιόδους ρεκόρ σε αρνητικές τιμές, εντείνοντας την ανάγκη για αξιόπιστη αποθήκευση ενέργειας.
Ως εκ τούτου, το 2025 θα μπορούσε να αποτελέσει έτος επανάκαμψης για τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
Από την αναμενόμενη αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας κατά 1.350 TWh, η κατανάλωση από τα κέντρα δεδομένων - που τροφοδοτείται κυρίως από την τεχνητή νοημοσύνη - είναι πιθανό να αυξηθεί κατά 13% το 2025.
Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 3% της συνολικής αύξησης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, παρόμοια με την αύξηση από τα 20 εκατομμύρια νέα ηλεκτρικά οχήματα (EV) που αναμένονται.
Η νέα κυβέρνηση Τραμπ θα επηρεάσει τις αμερικανικές αλλά και παγκόσμιες ενεργειακές προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένων των κινήτρων που θα χρησιμοποιηθούν για την αύξηση της εγχώριας παραγωγής αργού πετρελαίου, παρόλο που ο κλάδος είναι απίθανο να ανταποκριθεί σε αυτό το κίνητρο.
Ωστόσο, ο πρόεδρος Τραμπ ενδέχεται να έχει μεγαλύτερη επιτυχία στην επιτάχυνση των επενδύσεων σε υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), τα αποτελέσματα των οποίων δεν θα γίνουν αισθητά για αρκετά χρόνια. Η δυναμική αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της προσεκτικής πλοήγησης, καθώς ο κλάδος ισορροπεί μεταξύ βραχυπρόθεσμων προκλήσεων και μακροπρόθεσμων ευκαιριών».
Οι 12 παράγοντες
1. Η γεωπολιτική αβεβαιότητα θα συνεχιστεί το 2025
Διαμορφωμένο τόσο από τις οικονομικές προκλήσεις όσο και από τις γεωπολιτικές αναταράξεις, το 2025 θα είναι ένα έτος αυξημένης αβεβαιότητας.
Η σχέση ΗΠΑ-Κίνας, υπό τη νέα αμερικανική κυβέρνηση, θα βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Ταυτόχρονα, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συγκεντρώσουν την προσοχή της παγκόσμιας σκηνής.
Η αυξανόμενη αστάθεια στον Παγκόσμιο Νότο, η συνεχιζόμενη διάσπαση των διεθνών συμμαχιών και ο αντίκτυπος της Τεχνητής Νοημοσύνης θα επαναπροσδιορίσουν περαιτέρω την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Από οικονομικής άποψης, η απειλή ενός τεράστιου εμπορικού πολέμου που θα πυροδοτηθεί από τους δασμούς των ΗΠΑ είναι πολύ μεγάλη, πιθανώς ανακόπτοντας την ανάπτυξη και τροφοδοτώντας πολιτικές προστατευτισμού.
Ένα βασικό ερώτημα είναι πόσο γρήγορα τα προηγμένα κράτη μπορούν να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό, ιδίως καθώς τα εμπορικά εμπόδια δυσχεραίνουν τις προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών. Εν τω μεταξύ, οι κυβερνήσεις αναμένεται να στραφούν προς την αντιμετώπιση των αυξανόμενων ελλειμμάτων.
Στις προκλήσεις αυτές προστίθεται και η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας - που οφείλεται στον προβληματικό τομέα των ακινήτων και στην υποτονική εμπιστοσύνη των καταναλωτών - η οποία κινδυνεύει να δημιουργήσει σημαντικές επιπτώσεις παγκοσμίως.
Jorge Leon, Επικεφαλής Γεωπολιτικής Ανάλυσης
2. Ο τομέας του Upstream είναι έτοιμος για μια πιο ήσυχη χρονιά
Οι παγκόσμιες upstream επενδύσεις αναμένεται να μειωθούν κατά 2% το επόμενο έτος, σηματοδοτώντας ένα νέο κεφάλαιο μετά και την ισχυρή αύξηση που παρατηρήθηκε στις αρχές της δεκαετίας.
Οι επενδύσεις στα βαθιά νερά αναμένεται να αυξηθούν κατά 3%, λόγω των εξελίξεων στο Σουρινάμ, το Μεξικό και την Τουρκία.
Οι επενδύσεις στην υπεράκτια υφαλοκρηπίδα προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 2%, τροφοδοτούμενες από τη δραστηριότητα στην Ινδονησία, το Κατάρ και τη Ρωσία.
Η Rystad προβλέπει μείωση κατά περίπου 8% των επενδύσεων σto σχιστολιθικό πετρέλαιο το 2025, λόγω του συνδυασμού της χαμηλότερης δραστηριότητας και των μειωμένων τιμών μονάδας.
Η παγκόσμια ζήτηση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια ανά ημέρα και ο ταχύτερος ρυθμός αύξησης της προσφοράς εκτός ΟPEC+ οδηγεί σε υπερπροσφορά στην αγορά, ασκώντας καθοδική πίεση στις τιμές του πετρελαίου.
Η προσφορά πετρελαίου εκτός του καρτέλ αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 1,4 εκατ. bpd, με το tight oil και το deepwater να συμβάλλουν στην αύξηση αυτή.
Το NGL και άλλα προϊόντα αναμένεται επίσης να αυξηθούν το επόμενο έτος, προσθέτοντας περισσότερα από 300.000 bpd. Οδηγώντας προς το 2025, η πράξη εξισορρόπησης του ΟPEC+ πιθανότατα θα καταστρέψει τις τιμές του πετρελαίου, επιδιώκοντας να διαχειριστεί τις προσδοκίες για το μερίδιο αγοράς του παράλληλα με την επιβράδυνση της ζήτησης.
Aditya Saraswat, Αντιπρόεδρος στο τμήμα Upstream Research
3. Τα περιθώρια κέρδους των διυλιστηρίων θα παραμείνουν μειωμένα από την εποχιακή πτώση της ζήτησης
Τα λεπτά περιθώρια κέρδους των διυλιστηρίων είναι πιθανό να παραμείνουν λεπτά, ιδίως κατά τη διάρκεια της εποχικής ύφεσης της ζήτησης το πρώτο τρίμηνο.
Τα περιθώρια κέρδους στην Ασία ενδέχεται να βρουν κάποια στήριξη αργότερα στο δεύτερο τρίμηνο, καθώς η συντήρηση των διυλιστηρίων αρχίζει να εφαρμόζεται.
Ωστόσο, οι προοπτικές για την αύξηση της ζήτησης - ιδίως στην Κίνα - παραμένουν υποτονικές, λόγω της αύξησης του μεριδίου των ηλεκτρικών οχημάτων.
Αυτό το περιβάλλον παρατεταμένης μείωσης των περιθωρίων κέρδους έχει ήδη συμβάλει στην αδράνεια αρκετών διυλιστηρίων στην Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη - μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του νέου έτους.
Οι καθυστερήσεις στο να τεθεί σε λειτουργία πρόσθετη δυναμικότητα είναι επίσης όλο και πιο πιθανές. Αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση της προσφοράς κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2025, οδηγώντας ενδεχομένως σε έναν βαθμό ανάκαμψης των τιμών.
Valerie Panopio, Αναλύτρια στο τμήμα Αγορών Commodities - Πετρελαίου
4. Οι αμερικανοί παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου δεν θα συγκινηθούν από το «Drill, baby, drill»
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ταχθεί απερίφραστα υπέρ της μεγαλύτερης παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ.
Ενώ τα στελέχη των πετρελαϊκών εταιρειών μπορεί να ενθαρρύνονται από την υποστηρικτική ρητορική, δεν είναι τόσο πιθανό να επιλέξουν περισσότερες γεωτρήσεις, ιδίως καθώς μια πιθανή υπερπροσφορά πετρελαίου ελλοχεύει πάνω από την αγορά και η παραγωγικότητα των πηγών παραμένει στάσιμη.
Οι εκθέσεις του τρίτου τριμήνου του 2024, οι οποίες δημοσιεύτηκαν χρονικά κοντά στις αμερικανικές εκλογές, έδειξαν ότι οι ομάδες διαχείρισης εξακολουθούν να επικεντρώνονται στις αποδόσεις των μετόχων και στην ανόργανη ανάπτυξη με γνώμονα την εξαγορά και όχι στην επέκταση μέσω των γεωτρήσεων.
Προς το παρόν, οι προτεραιότητες των επενδυτών του «Shale 4.0» αναμένεται να υπερτερούν των πολιτικών εκτιμήσεων του «Trump 2.0» στις αίθουσες συνεδριάσεων των αμερικανικών παραγωγών.
Όσον αφορά το μέλλον, οι επενδυτές είναι απίθανο να αποδεχθούν μειωμένες βραχυπρόθεσμες αποδόσεις παράλληλα με τη μείωση της κεφαλαιακής αποδοτικότητας, την οποία θα συνεπαγόταν η επιστροφή σε ένα μοντέλο ανάπτυξης υψηλής παραγωγής.
Matthew Bernstein, Αναλυτής, Shale Research
5. Οι αμερικανικές εξαγωγές LNG θα μπορούσαν να αποτελέσουν βασικό διαπραγματευτικό χαρτί στο παγκόσμιο εμπόριο
Η επιδίωξη του Τραμπ για ενεργειακή κυριαρχία των ΗΠΑ, θα μπορούσε να επιταχύνει τις αμερικανικές εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, επιταχύνοντας την αδειοδότηση και την επέκταση των υποδομών, ενισχύοντας την αμερικανική παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και την αύξηση των εξαγωγών του ψυχρού καυσίμου.
Η εγχώρια και η παγκόσμια αγορά LNG αισθάνεται ήδη τις επιπτώσεις του μορατόριουμ της κυβέρνησης Μπάιντεν για νέες εγκρίσεις εξαγωγών, το οποίο συνέβαλε στη σύσφιξη των παγκόσμιων ισορροπιών μεσοπρόθεσμα.
Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να αντιστρέψει την πραγματικότητα αυτή όταν αναλάβει τα καθήκοντά του, γεγονός που θα ωφελήσει τους παραγωγούς με εκκρεμή έργα. Ωστόσο, η επιτάχυνση αυτών των έργων θα μπορούσε να επιδεινώσει μεσοπρόθεσμα το παγκόσμιο πλεόνασμα προσφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Το ενδεχόμενο υπερπροσφοράς στις παγκόσμιες αγορές θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τις τιμές, ιδίως εάν αναζωπυρωθούν οι εμπορικές εντάσεις με την Κίνα, γεγονός που θα είχε αρνητικές συνέπειες για τους παραγωγούς και τους φορείς ανάπτυξης υγροποιημένου φυσικού αερίου στις ΗΠΑ.
Τα αμερικανικά έργα βασίζονται στην εξασφάλιση σταθερής ζήτησης από την Κίνα.
Επιπλέον, ο Τραμπ αντιμετωπίζει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της ενίσχυσης των αμερικανικών εξαγωγών LNG προς την Ευρώπη και της διαχείρισης της στάσης του έναντι της Ρωσίας.
Με την αυξανόμενη ζήτηση LNG στην Ευρώπη, ο Τραμπ βλέπει μια ευκαιρία να μειώσει τη ρωσική επιρροή, εντούτοις ο γρήγορος τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία, όπως έχει επανειλημμένα ισχυριστεί, μπορεί να απαιτήσει χαλάρωση των κυρώσεων.
Ανεξάρτητα από αυτό, η ενεργειακή ατζέντα του Τραμπ το 2025 είναι πιθανό να αναδιαμορφώσει τις αμερικανικές και τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές, αλλά η προσεκτική εξισορρόπηση των θεμελιωδών μεγεθών της αγοράς και της γεωπολιτικής θα είναι ζωτικής σημασίας.
Emily McClain, Αντιπρόεδρος, τμήμα Έρευνας αγοράς φυσικού αερίου & LNG Βόρειας Αμερικής
6. Οι προκλήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού εξακολουθούν να επηρεάζουν τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές
Οι μεγάλες επενδύσεις στους υδρογονάνθρακες αλλά και στις νέες μορφές ενέργειας προσθέτουν άλλο ένα εμπόδιο σε μια ήδη ταλαιπωρημένη αλυσίδα εφοδιασμού το 2025.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις και ο αυξημένος προστατευτισμός θα οδηγήσουν σε μεγάλες αλλαγές στα logistics που υποστηρίζουν την ενεργειακή μετάβαση με εξοπλισμό και υπηρεσίες.
Στον τομέα του υπεράκτιου πετρελαίου και φυσικού αερίου, η συμφόρηση γύρω από τα πλωτά σκάφη παραγωγής, αποθήκευσης και εκφόρτωσης (FPSO), τα υποθαλάσσια κιτ, τα γεωτρύπανα και τα βοηθητικά σκάφη θα συνεχίσουν να διογκώνονται και να καθυστερούν την αποπεράτωση των έργων.
Στη Βόρεια Αμερική, η αυξημένη βελτιστοποίηση κεφαλαίου και η αποτελεσματικότητα τροφοδοτούν περαιτέρω πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και ασκούν πίεση στα κέρδη των εταιρειών παροχής υπηρεσιών πετρελαιοπηγών.
Στις νέες μορφές ενέργειας, η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στον τομέα των μπαταριών και των φωτοβολταϊκών θα συνεχίσει να συσσωρεύεται και θα οδηγήσει ουσιαστικά σε πτώση των τιμών.
Ωστόσο, ο προστατευτισμός και οι δασμοί θα οδηγήσουν σε αύξηση του κόστους για τους εισαγωγείς και θα αναγκάσουν τους κατασκευαστές να προχωρήσουν σε περισσότερες εσωτερικές και εξωτερικές μεταφορές.
Συνολικά, αυξημένες εκποιήσεις, συγχωνεύσεις και εξαγορές θα είναι το αποτέλεσμα σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού ενέργειας, καθώς οι προμηθευτές θα τοποθετούνται για τη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Audun Martinsen, Επικεφαλής Έρευνας Logistics
7. Θα χρειαστεί πολύ περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια για να συμβαδίσει με την έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης και των ηλεκτρικών οχημάτων
Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας εισέρχεται σε μια περίοδο επιταχυνόμενης αύξησης, η οποία τροφοδοτείται από τις προσπάθειες απεξάρτησης της βιομηχανίας από τον άνθρακα, την άνοδο των EV και την ταχεία επέκταση των κέντρων δεδομένων.
Η Rystad προβλέπει ότι η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων θα υπερδιπλασιαστεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας, φθάνοντας τις 860 TWh.
Κατά συνέπεια, οι εταιρείες τεχνολογίας θα αναδειχθούν στους μεγαλύτερους ίσως παίκτες στην αγορά συμφωνιών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA), καθώς θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν αρκετή καθαρή ενέργεια.
Για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια και μάλιστα όλο το εικοσιτετράωρο, ορισμένοι τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν στραφεί σε πρόσθετες πηγές βασικού φορτίου, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών για την αγορά ενέργειας από συμβατικούς πυρηνικούς σταθμούς.
Ενδιαφέρον εκδηλώνεται επίσης για τις νέες τεχνολογίες μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR), παρά το υψηλότερο κόστος ανάπτυξης και την παρατεταμένη ανάγκη απόδειξης της τεχνολογικής τους επάρκειας.
Είναι, επομένως, προφανές ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προμήθεια όσο το δυνατόν περισσότερης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η αύξηση της ηλιακής και αιολικής ισχύος αναμένεται να φτάσει σε νέο ρεκόρ το 2025, προσθέτοντας σχεδόν 1.000 TWh ηλεκτρικής ενέργειας που θα καλύψει μέρος της αυξανόμενης ζήτησης.
Carlos Torres Diaz, επικεφαλής του τμήματος έρευνας για τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας
8. Οι ενεργειακές αγορές χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι έτοιμες να ανθίσουν
Πολυάριθμα φιλόδοξα σχέδια για το κλίμα προέκυψαν από τη σύνοδο κορυφής COP29, συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεων για μηδενική κατανάλωση και σταδιακή κατάργηση του άνθρακα από την Ινδονησία, το Μεξικό και την ΕΕ, που υποστηρίζονται από 25 χώρες.
Το γεγονός αυτό διατηρεί τα σενάρια εκθετικής ανάπτυξης για την ενέργεια χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ημερήσια διάταξη.
Ωστόσο, το 2025 θα μπορούσε να αποτελεί ένα έτος όπου θα επαληθευτούν οι εικασίες και τα σχέδια για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την καθαρή τεχνολογία, με μεταβαλλόμενες πολιτικές που ευνοούν τα ορυκτά καύσιμα, αποθέματα πράσινης ενέργειας υπό πίεση και μπόλικη αβεβαιότητα σχετικά με τη χρηματοδότηση και τις επιδοτήσεις.
Οι αγορές μπαταριών και ηλιακών φωτοβολταϊκών είναι πιθανό να παραμείνουν με υπερπροσφορά, ενώ οι περιφερειακές αγορές βιοκαυσίμων παρουσιάζουν δυνατότητες ανάκαμψης.
Η αγορά άνθρακα της ΕΕ θα κάνει κάποια μεγάλα βήματα προς την ωρίμανση με την επιτάχυνση της σταδιακής κατάργησης των δωρεάν δικαιωμάτων και την εφαρμογή του Μηχανισμού Προσαρμογής των Συνόρων Άνθρακα (CBAM), γεγονός που ανοίγει το δρόμο για τις τελικές επενδυτικές αποφάσεις σε έργα που αφορούν υδρογόνο χαμηλών εκπομπών άνθρακα και δέσμευση, αξιοποίηση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS).
Παρά τους αντίθετους ανέμους, τα φωτοβολταϊκά θα αυξηθούν κατά περίπου 600 TWh το 2025, φτάνοντας για πρώτη φορά την ετήσια αύξηση της πρωτογενούς ενέργειας του πετρελαίου.
Δεδομένης της ανώτερης απόδοσης της ηλιακής ενέργειας σε σχέση με το αργό πετρέλαιο, αυτό αντιπροσωπεύει δύο έως τρεις φορές περισσότερη ωφέλιμη ενέργεια σε σύγκριση με το πετρέλαιο.
Η πτώση των τιμών παραμένει μια πρόκληση, ωστόσο το χαμηλό κόστος αποθήκευσης μπαταριών προσφέρει έγκαιρες λύσεις.
Artem Abramov, Επικεφαλής έρευνας καθαρής τεχνολογίας
9. Μια καθοριστική χρονιά για την παγκόσμια συζήτηση για το κλίμα
Μέχρι τον Φεβρουάριο, οι χώρες πρέπει να υποβάλουν τα εθνικά τους σχέδια (NDC), περιγράφοντας τις δράσεις για το κλίμα έως το 2035 με στόχο τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η COP30, που θα πραγματοποιηθεί στο Μπελέμ της Βραζιλίας τον επόμενο Νοέμβριο, θα αποτυπώσει και το πόσο προχώρησαν τα σχέδια αυτά, ιδίως εν μέσω προκλήσεων όπως οι πολιτικές αλλαγές, ο πληθωρισμός και οι ανταγωνισμοί.
Ενώ στην COP29 τα κράτη υποσχέθηκαν 300 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τη χρηματοδότηση του κλίματος έως το 2035, ο αριθμός αυτός υπολείπεται κατά πολύ των 1,3 τρισεκατομμυρίου δολαρίων που απαιτούνται.
Η οριστικοποίηση των κανόνων για την εμπορία άνθρακα στο πλαίσιο του άρθρου 6 θα είναι το κλειδί για την ενίσχυση της αξιοπιστίας και την απελευθέρωση νέων αγορών.
Στο επίκεντρο θα βρεθούν επίσης εργαλεία όπως τα ομόλογα Amazon και η ενσωμάτωση των κλιματικών στόχων στον οικονομικό σχεδιασμό.
Η COP30, η οποία θα πραγματοποιηθεί στον Αμαζόνιο, θα αποτελέσει έκθεση προόδου και ευκαιρία για την ευθυγράμμιση των φιλοδοξιών με τη δράση, την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης, την κινητοποίηση κεφαλαίων και την πορεία προς ένα βιώσιμο μέλλον.
Lars Nitter Havro, Επικεφαλής του τμήματος ενεργειακών μακροοικονομικών ερευνών
10. Η στήριξη της πολιτικής της CCUS ενισχύει την ανάπτυξη παρά τα εμπόδια στις υποδομές
Η αγορά CCUS είναι έτοιμη για ταχεία ανάπτυξη το 2025, με ένα κύμα εγκρίσεων τελικής επενδυτικής απόφασης (FID) που αναμένεται να τηρήσει τα χρονοδιαγράμματα των έργων.
Η δυναμική αυτή απορρέει από τις υποστηρικτικές πολιτικές και τη χρηματοδότηση στην Ευρώπη, την αυξανόμενη πιστωτική δραστηριότητα για την απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα (CDR) και τη σαφήνεια της αγοράς μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ.
Οι βασικές προκλήσεις παραμένουν, συμπεριλαμβανομένου του χάσματος μεταξύ της ζήτησης για δέσμευση CO2 και της ετοιμότητας των υποδομών, το οποίο θα μπορούσε να καθυστερήσει τα έργα.
Για την αντιμετώπισή του, αναμένουμε πρόοδο στους κανονισμούς για την αποθήκευση CO2, ιδίως στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, και ταχύτερες εγκρίσεις αδειών στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη.
Η επιτυχής υλοποίηση του έργου Northern Lights στη Νορβηγία ανέδειξε τις δυνατότητες των διασυνοριακών πρωτοβουλιών CCUS, ανοίγοντας το δρόμο για ενισχυμένη διεθνή συνεργασία και διμερείς συμφωνίες.
Αναμένουμε επίσης την ενίσχυση των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ιδίως για την κατασκευή των υποδομών που απαιτούνται για τη μεταφορά του άνθρακα.
Yvonne Lam, επικεφαλής έρευνας CCUS
11. Ο τομέας του υδρογόνου και οι προκλήσεις
Μπαίνοντας στο νέο έτος, ο τομέας του υδρογόνου προετοιμάζεται για ύφεση.
Ενώ το 2024 πραγματοποιήθηκαν ορισμένες σημαντικές FIDs, οι ακυρώσεις έργων έχουν επίσης αυξηθεί.
Οι βασικές δημοπρασίες στην Ευρώπη και την Ιαπωνία θα στηρίξουν την πρόοδο επιλεγμένων έργων το 2025, αλλά άλλα θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις και ακυρώσεις.
Το τρέχον έτος θα προσφέρει περισσότερη σαφήνεια όσον αφορά την πολιτική υποστήριξη και τη δέσμευση για το υδρογόνο, ιδίως με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο στις ΗΠΑ και με τις επικείμενες εκλογές στη Γερμανία - δύο σημαντικές αγορές για το καθαρό υδρογόνο.
Αναμένουμε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση στον τομέα του καθαρού υδρογόνου, καθώς το ασφάλιστρο κόστους για το ανανεώσιμο υδρογόνο και τα παράγωγα παραμένει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο. Επιπλέον, το 2025 θα δούμε συνεχή πρόοδο από την Κίνα και την Ινδία, καθώς προωθούν τις ατζέντες τους για το καθαρό υδρογόνο και τα παράγωγά του.
Minh Khoi Le, επικεφαλής έρευνας υδρογόνου
12. Ο τομέας της ναυτιλίας πιέζει για αλλαγή- οι πιο πράσινες λύσεις κερδίζουν την προσοχή
Η απαλλαγή της ναυτιλιακής βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές παραμένει μια μεγάλη πρόκληση λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από τα ορυκτά καύσιμα και της πολυπλοκότητας της εισαγωγής αποτελεσματικών κανονισμών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η μετάβαση σε εναλλακτικές λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως η πράσινη μεθανόλη ή η καθαρή αμμωνία, είναι ζωτικής σημασίας, αλλά απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και υποδομές.
Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για την προώθηση του υγροποιημένου φυσικού αερίου και των βιοκαυσίμων, καθώς αυτά είναι φθηνότερα και ήδη διαθέσιμα.
Ένας παγκόσμιος φόρος άνθρακα θα μπορούσε να επιταχύνει αυτή τη μετάβαση, αλλά η επιτυχία του εξαρτάται από τη συνεπή υιοθέτηση και επιβολή του σε όλα τα κράτη. Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας μέσω οργανισμών όπως ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) για τη θέσπιση ενιαίων φορολογικών συντελεστών και κανονισμών. Τα έσοδα από αυτούς τους φόρους θα πρέπει να επανεπενδύονται στην ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών, στην αναβάθμιση των υποδομών και στην παροχή επιδοτήσεων για τους πρώτους που θα τους υιοθετήσουν.
Η στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής βοήθειας και της τεχνικής βοήθειας, είναι απαραίτητη. Η διαφάνεια και οι ισχυροί μηχανισμοί ανταλλαγής δεδομένων είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της προόδου σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια.
Oddmund Fore, Επικεφαλής ναυτιλιακών και υπεράκτιων αγορών
www.worldenergynews.gr
