Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης τερματίζει την υποβολή των αρχικών δηλώσεων, 30 χρόνια μετά τα πρώτα πιλοτικά προγράμματα κτηματογράφησης
Στην τελική ευθεία βρίσκεται το ελληνικό κτηματολόγιο.
Μέχρι την άνοιξη του 2025, αναμένεται να ολοκληρωθεί η πλήρης καταγραφή των «ορφανών» ακινήτων. Παράλληλα, θα αξιολογηθεί αν τα ακίνητα αυτά είναι αξιοποιήσιμα, όπως κτίρια ή οικόπεδα με δυνατότητα χρήσης. Στόχος είναι να αποφασιστεί η μελλοντική τους διαχείριση.
Επίσης έδωσε παράταση 20 ημερών στις δηλώσεις για τις προβληματικές περιοχές Κέρκυρας- Θεσπρωτίας και Κρήτης.
Για την αξιοποίηση των ακινήτων που θα περιέλθουν στο Δημόσιο, έχει προταθεί να δημοπρατηθούν. Τα έσοδα από τις δημοπρασίες αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη νέων ζευγαριών και της νεότερης γενιάς, προσφέροντας έτσι μια λύση στο δημογραφικό πρόβλημα. Παράλληλα, θα δώσει την ευκαιρία για αποκατάσταση της τάξης και αξιοποίηση αυτών των περιουσιών που μέχρι σήμερα παραμένουν ανεκμετάλλευτες.
Τέλος στις δηλώσεις μετά από 30 χρόνια
Τα πρώτα πιλοτικά προγράμματα κτηματογράφησης εφαρμόστηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990.
Πλέον το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης τερματίζει την υποβολή των αρχικών δηλώσεων, παρατείνοντας κατά 20 ημέρες τις δηλώσεις στις προβληματικές περιοχές Κέρκυρας- Θεσπρωτίας και Κρήτης.
Με μνημειώδεις καθυστερήσεις και εμπόδια που κατέστησαν προβληματική την κτηματογράφηση για τρεις ολόκληρες δεκαετίες και την Ελλάδα (η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν διαθέτει κτηματολόγιο), το υπουργείο τελειώνει τη μεγαλύτερη (ή μια από τις μεγαλύτερες) μεταρρύθμιση στην ιστορία του ελληνικού κράτους.
Στις 30 Νοεμβρίου έληξε η προθεσμία που είχε δοθεί για την υποβολή των αρχικών δηλώσεων σε όλη την Επικράτεια.
Παρόλα αυτά έμειναν πολλές εκκρεμότητες για τους επόμενους μήνες μέχρι να κλείσει οριστικά η κτηματογράφηση της χώρας, με το ήδη υφιστάμενο κτηματολόγιο να καλύπτει ήδη το 53% της ελληνικής επικράτειας.
Το υπόλοιπο (47%) βρίσκεται σε κατάσταση αρχικών δηλώσεων, προανάρτησης και ανάρτησης με ορίζοντα ολοκλήρωσης (εκτός απρόοπτου) τα τέλη του 2025.
Παράταση σε 3 περιοχές
Σε 3 περιοχές τα ποσοστά κτηματογράφησης υστερούν. Αυτές είναι η Κέρκυρα, η Θεσπρωτία και η Κρήτη (Νομοί Χανίων, Ρεθύμνου, Βόρειο Ηράκλειο).
Εκεί το Ελληνικό Κτηματολόγιο αποφάσισε να δώσει μια μικρή παράταση έως την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου. Αυτό έγινε για να διατηρηθεί η θετική ανταπόκριση του κόσμου που παρατηρήθηκε εσχάτως, δίνοντας περισσότερο χρόνο προετοιμασίας.
Αυτό σημαίνει ότι το κτηματολόγιο, ειδικά για αυτές τις περιοχές, θα συνεχίσει να λαμβάνει δηλώσεις από σήμερα έως και τις επόμενες 3 εβδομάδες είτε στα γραφεία κτηματογράφησης με φυσική παρουσία είτε μέσω ηλεκτρονικών δηλώσεων στο dilosi.ktimatologio.gr.
Όσο αφορά τις περιοχές που το Κτηματολόγιο έχει ήδη ολοκληρωθεί, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης με νομοθετική διάταξη που ψηφίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα, δίνει τη δυνατότητα για διορθώσεις στις αρχικές εγγραφές, ακόμη και σε περιπτώσεις που δεν υπάρχουν μεταγεγραμμένοι τίτλοι, μέχρι το τέλος του 2026.
Διορθώσεις και ενστάσεις
Ταυτόχρονα προχωρά και η εξέταση χιλιάδων ενστάσεων οι οποίες εκτός από τις γνωστές επιτροπές αντιρρήσεων θα γίνονται και ηλεκτρονικά μέσω της νέας εφαρμογής metavoles.ktimatologio.gr που θα ενεργοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2025.
Ο σχεδιασμός του υπουργείου προβλέπει ότι μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας ο πολίτης θα μπορεί να προχωρήσει σε διορθώσεις για το ακίνητό του, εξωδικαστικά, με μια νέα απλοποιημένη ψηφιακή διαδικασία.
Εφόσον εξασφαλίσει την ψηφιακή συναίνεση των όμορων ιδιοκτητών (με βάση τα νέα όρια που έχει χαράξει) η αλλαγή αυτή θα περνά αυτόματα στο σύστημα. Εάν δεν το πετύχει, θα χρειαστεί η συνδρομή ενός ιδιώτη μηχανικού και ενός τοπογραφικού για να τεκμηριώσει το αίτημα και να προχωρήσει στην υποβολή.
Με την λήξη της υποβολής δηλώσεων ακολουθεί κατά περίπτωση η προανάρτηση και ανάρτηση των κτηματολογικών πινάκων με ένα πιεστικό χρονοδιάγραμμα που στόχο έχει η κτηματογράφηση να έχει ολοκληρωθεί ως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Στόχος του υπουργείου είναι από αρχές του έτους να έχει οριστική δομή το 85% της χώρας.
Σημειώνεται ότι το τρέχον έτος ολοκληρώθηκε το τιτάνιο έργο της κατάργησης των 392 υποθηκοφυλακείων, ώστε όλες οι συναλλαγές ακινήτων να γίνονται πλέον αποκλειστικά μέσω των κτηματολογικών γραφείων.
Μεγάλα ποσοστά πολιτών που δεν έκαναν δήλωση
Το ποσοστό συλλογής δικαιωμάτων σε μια μελέτη πρέπει να ξεπερνά το 55% για να θεωρείται επεξεργάσιμη η βάση δεδομένων, οι πίνακες και τα διαγράμματα.
Στο ποσοστό αυτό περιλαμβάνονται όμως τα ποσοστά των προεκτιμόμενων δικαιωμάτων αλλά και πολλά δικαιώματα που δεν έχουν δηλωθεί από το ίδιο το Δημόσιο ή φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Στις Κυκλάδες το ποσοστό της συλλογής δηλώσεων έχει φτάσει το 69%, όμως υπάρχουν περιοχές από την τελευταία γενιά κτηματογράφησης που τα ποσοστά αυτά υπολείπονται σημαντικά.
Η Κέρκυρα (που ξεκίνησε πριν ένα χρόνο η κτηματογράφηση λόγω προσφυγών στην μελέτη), παρά τον πολλαπλασιασμό των δηλώσεων τις τελευταίες μέρες βρισκόταν έως και τις 28/11 στο 40%.
Στους νομούς των Χανίων και του Ρεθύμνου τα αντίστοιχα ποσοστά προσεγγίζουν το 50%, ενώ στο Βόρειο Ηράκλειο στο 35% καθώς στο νησί της Κρήτης υπήρξε εξ αρχής μια μεγάλη δυσκολία στην συλλογή των δηλώσεων που παρά την εικόνα βελτίωσης συνεχίζει να υστερεί.
Μέχρι τις 29/11 μέσω της νέας πλατφόρμας dilosi.ktimatologio.gr (δημιουργήθηκ ειδικά για τις περιοχές της Κρήτης, Κέρκυρας και Θεσπρωτίας), είχαν υποβληθεί περί τις 46.400 αιτήσεις.
Μέσω αυτού του νέου εργαλείου, δόθηκε η δυνατότητα, οι πολίτες να κάνουν ένα πρώτο βήμα για την δήλωση ιδιοκτησίας τους, ακόμη και αν τους λείπουν κάποια από τα δικαιολογητικά τους, ώστε να έχουν μετά το χρόνο που θα χρειαστούν για να ολοκληρώσουν την διαδικασία της υποβολής της δήλωσης.
Τα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη - Αρχές του 2025 η τελική επεξεργασία
Οι ιδιοκτησίες που δεν δηλώθηκαν στο κτηματολόγιο (καταγράφονται «αγνώστου ιδιοκτήτη») εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα και μάλιστα άλυτο για το κτηματολόγιο.
Ο νόμος προβλέπει ότι περιέρχονται στο Δημόσιο εφόσον περάσουν 8 χρόνια αφού ολοκληρωθεί το κτηματολόγιο σε μια περιοχή και υπάρχουν ήδη παλαιότερα προγράμματα για τα οποία επίκεινται η μεταβίβαση στο δημόσιο περίπου 14.000 ακινήτων.
Υπολογίζεται ότι για όλη την επικράτεια και τα περίπου 40 εκατομμύρια δικαιώματα που υπάρχουν, μεσοσταθμικά τα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη αντιπροσωπεύουν το 8% ήτοι περίπου 3.200.000 δικαιώματα.
Η τελική επεξεργασία των στοιχείων θα γίνει στις αρχές του 2025 με αφαίρεση κάποιων παραμέτρων που αλλοιώνουν την συνολική εικόνα.
Με βάση πάντως τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα έως το καλοκαίρι περισσότερα από 334.000 οικόπεδα (χωρίς κτίσμα) ήταν αδήλωτα σε περιοχές όπου το κτηματολόγιο έχει ολοκληρωθεί και ήδη λειτουργεί και τα υπόλοιπα μοιράζονταν στα στάδια της προανάρτησης (περίπου 635.000) και της ανάρτησης (2.330.000).
Τα αγνώστου ιδιοκτήτη γεωτεμάχια αντιστοιχούν σε περίπου 15 εκατομμύρια ήτοι στο 22% του συνόλου με το 35% να είναι σε περιοχές που βρίσκονται σε φάση προανάρτησης και το 8,1% σε περιοχές όπου λειτουργεί το κτηματολόγιο. Σε ότι αφορά τις διηρημένες ιδιοκτησίες (οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες), όπως είναι για παράδειγμα διαμερίσματα σε μια πολυκατοικία, μέχρι τον περασμένο Ιούλιο εντελώς αδήλωτες παρέμεναν 147.225.
Κυκλώματα επιτήδειων (κυρίως στην επαρχία)
Στη δημοσιότητα βγήκε προ ημερών το σκάνδαλο με τα κυκλώματα επιτήδειων στα αδήλωτα ακίνητα.
Οι περιοχές όπου παρατηρούνται συχνότερα αυτά τα φαινόμενα είναι κυρίως επαρχιακές, όπου πολλοί ιδιοκτήτες έχουν αμελήσει να δηλώσουν τα ακίνητά τους στο Κτηματολόγιο.
Κάποιοι εκμεταλλεύονταν κενά στην καταγραφή για να αποκτήσουν πολύτιμες ιδιοκτησίες (από ιδιώτες και Δημόσιο).
Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν σε 3 νησιά του Αργοσαρωνικού (Αγκίστρι, Ύδρα και Σπέτσες) όπου το κύκλωμα προσπάθησε να καταγράψει στο όνομά του 45 ακίνητα. Η συνολική έκταση των ακινήτων αυτών ξεπερνά τα 550.000 τετραγωνικά μέτρα. Για την απάτη, το κύκλωμα χρησιμοποίησε την επίκληση χρησικτησίας και παραποιημένες δηλώσεις Ε9 στις οποίες τα ακίνητα δηλώθηκαν ψευδώς ως ιδιοκτησία τους.
Άλλο παράδειγμα αποτελεί η Χαλκιδική όπου βρίσκεται υπό διερεύνηση υπόθεση κυκλώματος που έχει δηλώσει περισσότερα από 130 οικόπεδα.
Παρόμοιες περιπτώσεις εξετάζονται σε νησιά των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων, αλλά και στη Λευκάδα.
Αδήλωτα ακίνητα - «φλοίδες»
Τα αδήλωτα ακίνητα περιλαμβάνουν διάφορες κατηγορίες, π.χ. τα λεγόμενα «ορφανά» κομμάτια γης (γνωστά ως «φλοίδες»).
Αφορούν πολύ στενές λωρίδες γης που βρίσκονται ανάμεσα σε δύο ιδιοκτησίες και δεν έχουν δηλωθεί, συχνά επειδή τα όρια των διπλανών ακινήτων δεν ταυτίζονται απόλυτα.
Επίσης, πολλά αδήλωτα δικαιώματα αφορούν το ύψος πάνω από κτίρια, που πολλοί ιδιοκτήτες ξέχασαν να καταγράψουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχει ο κίνδυνος να περάσουν στο Δημόσιο, αφήνοντας τους ιδιοκτήτες τους σε δυσμενή θέση.
www.worldenergynews.gr
