H Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από τέσσερα χρόνια, παρουσίασε την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» ένα ορόσημο που καθόριζε μια σειρά πολιτικών με στόχο να γίνει η περιοχή ένα «κλιματικά ουδέτερο μπλοκ» έως το 2050.
Ανάμεσα στις άλλες πολιτικές, το σχέδιο έθετε σαν στόχο να καταναλώσει 20 εκατομμύρια τόνους /έτος (Mt/y) ανανεώσιμου υδρογόνου και να δημιουργήσει εγκαταστάσεις 62 GW σε χωρητικότητα ηλεκτρολύτη έως το 2030. Παρόλα αυτά, η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια δύσκολη πραγματικότητα, αφού το υδρογόνο είναι δύσκολο να πωληθεί. Στην τελευταία ετήσια έκθεσή του, ο Οργανισμός της ΕΕ για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) παρουσίασε μια ζοφερή εικόνα της κατάστασης του τομέα υδρογόνου της ηπείρου, λέγοντας ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι απίθανο να πραγματοποιηθούν χωρίς να αντιμετωπιστούν σοβαρές προκλήσεις, όπως το κόστος παραγωγής και οι υποδομές.
Η κατανάλωση
Η τρέχουσα κατανάλωση, σύμφωνα με τους ερευνητές της ACER, υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές παραμένει ελάχιστη, ενώ οι στόχοι της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την απανθρακοποίηση θα μπορούσαν να αυξήσουν τη ζήτηση
Περίπου 62 MW δυναμικότητας ηλεκτρολύτη εγκαταστάθηκε στην ΕΕ στα τέλη του 2023, σύμφωνα με το Oil Price, ποσό που ικανοποιεί μόλις το 0,1% του στόχου της ηπείρου για το 2030. Σύμφωνα με στοιχεία, οι χώρες της ΕΕ κατανάλωσαν 7,2 Mt υδρογόνου το 2023, ποσότητα μειωμένη κατά 2,5% , κυρίως χρησιμοποιούμενο στη χημική βιομηχανία και στη βαριά βιομηχανία, όπως για την παραγωγή χάλυβα. Πάνω από το 99% της προμήθειας υδρογόνου της ΕΕ παράγεται από φυσικό αέριο ή άλλα ορυκτά καύσιμα.
Πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ευρώπη είχε επενδύσει πολλά στην αγορά φυσικού αερίου, προσθέτοντας περισσότερα από 36,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (Bcm), ή περίπου 1.289 Bcf, σε ικανότητα επαναεριοποίησης. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ενεργειακής Οικονομίας και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης, η εισαγωγική ικανότητα της Ευρώπης θα μπορούσε να υπερβεί τα 406 Bcm/έτος, ή 14,3 Tcf/έτος, έως το 2030.
Ο καιρός του υδρογόνου
Πριν από μερικά χρόνια, οι ειδικοί για το κλίμα υποστήριζαν ότι το υδρογόνο θα βοηθούσε τον πλανήτη να περιορίσει την καταστροφική υπερθέρμανση. Τα μηδενικά μοντέλα έχουν προβλέψει ότι το υδρογόνο θα μπορούσε να παρέχει έως και το 20% της παγκόσμιας πρωτογενούς ενέργειας έως το 2050. Αυτό θα ισοδυναμούσε με την παραγωγή όλων των ανανεώσιμων πηγών που χρησιμοποιούνται στο ενεργειακό μείγμα των ΗΠΑ. Οι φιλοδοξίες σχετικά με το υδρογόνο, δεν ήταν απλώς μεγάλε. Ήταν τεράστιες!
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε στόχο να παράγει 10 εκατομμύρια μετρικούς τόνους υδρογόνου χωρίς άνθρακα έως το 2030, ενώ εισάγει ίση ποσότητα. Ο Μπάιντεν το 2023, ανακοίνωσε την χρηματοδότηση επτά περιφερειακών κόμβων υδρογόνου, με πάνω από 7 δισεκατομμύρια δολάρια από την κυβέρνηση ως μέρος του δικομματικού νόμου που είχε ψηφιστεί για τις υποδομές. Χώρες όπως η Χιλή, η Αυστραλία και η Αίγυπτος έχουν θέσει τις βάσεις για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου για εξαγωγή.
Τα προβλήματα της χρήσης υδρογόνου
Η Κίνα, από την πλευρά της, ανακοίνωσε τουλάχιστον 360 μονάδες υδρογόνου. Συνολικά, εταιρείες και κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν ανακοινώσει σχέδια για την κατασκευή σχεδόν 1.600 μονάδων υδρογόνου, αλλά υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα και αυτό είναι οι λιγοστοί αγοραστές. Μόλις το 12% των μονάδων υδρογόνου έχουν πελάτες με συμφωνίες απορρόφησης. Ακόμη και για τα έργα που έχουν υπογράψει συμφωνίες, τα περισσότερα έχουν ασαφείς, μη δεσμευτικές ρυθμίσεις που μπορούν να απορριφθούν αθόρυβα εάν οι πιθανοί αγοραστές αποχωρήσουν.
Οι βιομηχανίες θα μπορούσαν δυνητικά να αρχίσουν να λειτουργούν με υδρογόνο. Για να γίνει κάτι τέτοιο απαιτείται η ανακατασκευή της υποδομής, κάτι που στοιχίζει αρκετά και οι περισσότεροι φαίνεται να είναι απρόθυμοι να το πράξουν. Είναι δύσκολο να κατασκευαστεί υποδομή υδρογόνου όταν η ζήτηση μπορεί να μην υλοποιηθεί για χρόνια. Χωρίς αγοραστές δεν έχει νόημα η παραγωγή του πράσινου υδρογόνου, υποστηρίζουν ειδικοί όπως ο αναλυτής της BNEF, Martin Tengler και η Laura Luce, διευθύνουσα σύμβουλος της Hy Stor Energy, που έχει αναλάβει την προμήθεια υδρογόνου σε ένα μύλο σιδήρου που σχεδιάζει να κατασκευάσει η σουηδική SSAB SA στο Μισισιπή.
Επενδύσεις
Ακόμα και στην Ευρώπη τα προβλήματα παρουσιάζονται όλο και πιο έντονα. Ο Andy Marsh, Διευθύνων Σύμβουλος της Plug Power Inc, δήλωσε ότι θα είναι πολύ ευχαριστημένοι αν υλοποιηθεί έστω και το ένα τέταρτο από όσα σχεδιάζονταν για το πράσινο υδρογόνο. Άλλωστε, το πράσινο υδρογόνο που παράγεται με ηλεκτρόλυση νερού με την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κοστίζει σχεδόν τετραπλάσιο από το γκρίζο υδρογόνο που δημιουργείται από φυσικό αέριο ή μεθάνιο. Βέβαια, τα κράτη μέλη της ΕΕ συνεχίζουν να ενσωματώνουν στις νομοθετικές ρυθμίσεις των χωρών τους για τους οδικούς χάρτες υδρογόνου, καθυστερώντας τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Ο Werner Ponikwar, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας κατασκευής εξοπλισμού υδρογόνου Thyssenkrupp Nucera AG, αναφέρει ότι τα έργα υδρογόνου που είναι πιθανό να δουλέψουν είναι όσα εργοστάσια υδρογόνου βρίσκονται κοντά σε μια καθαρή πηγή ενέργειας, με έναν έτοιμο πελάτη κοντά.
Οι υπάρχουσες περιπτώσεις χρήσης του υδρογόνου, σήμερα βασίζονται αποκλειστικά στην χρήση γκρι υδρογόνου. Αυτό εύκολα μπορεί να αλλάξει και να γίνουν οι πρώτες που θα χρησιμοποιούν μπλε ή πράσινο υδρογόνο. Αυτές μπορεί να αποτελέσουν με καλή ευκαιρία για χρηματοδότηση και επενδύσεις, επειδή η εικόνα απορρόφησης είναι ήδη σαφής και πιο εύκολο να μοντελοποιηθεί. Τα διυλιστήρια είναι από τους μεγαλύτερους χρήστες υδρογόνου ως απόθεμα καυσίμου και από εκεί θα μπορούσαν να προκύψουν ευκαιρίες για επενδύσεις.
Επίσης, τα ειδικά οχήματα θα γίνουν μεγάλοι πελάτες υδρογόνου μιας και το υδρογόνο χρησιμοποιείται ήδη για την τροφοδοσία κυψελών καυσίμου. Τέτοια αμάξια είναι τα περονοφόρα ανυψωτικά οχήματα, ενώ το υδρογόνο μπορεί κάλλιστα να συμπληρώσει την ενεργειακή ζήτηση του καταναλωτικού δικτύου, για την εξομάλυνση του ενεργειακού κόστους και την διασφάλιση της ενεργειακής αξιοπιστίας του οικιακού συστήματος.
www.worldenergynews.gr
