Άρθρο της Χρύσας Λιάγγου από την Καθημερινή της Κυριακής 27/10
Σε στάση αναμονής βρίσκεται η Ελλάδα σε ότι αφορά την πυρηνική ενέργεια, που για μια ακόμη φορά στην ιστορική της διαδρομή επανήλθε στο παγκόσμιο προσκήνιο ως μέρος της λύσης για την πλήρη απανθρακοποίηση. Από τη δεκαετία του 1980 που η χώρα μας έβαλε τέλος στις πυρηνικές φιλοδοξίες των προηγούμενων τριών δεκαετιών, ανήκει επίσημα και σταθερά στη λέσχη των μη - πυρηνικών χωρών.
Στην αναθεωρημένη έκδοση του ΕΣΕΚ με ορίζοντα το 2050 η πυρηνική ενέργεια δεν περιλαμβάνεται ούτε ως ενδεχόμενο εξέτασης. Το γεγονός ωστόσο ότι το ΕΣΕΚ, όπως τουλάχιστον το παρουσίασε ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, «έχει μια δυναμική αναπροσαρμογής και αναθεώρησης στη βάση της εξέλιξης των νέων τεχνολογιών¨ αφήνει ένα παράθυρο ανοιχτό και για την πυρηνική ενέργεια και την νέα τεχνολογία των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων στην οποία οφείλει την δυναμική επάνοδό της στην παγκόσμια ενεργειακή σκηνή.
Στην αναθεωρημένη έκδοση του ΕΣΕΚ με ορίζοντα το 2050 η πυρηνική ενέργεια δεν περιλαμβάνεται ούτε ως ενδεχόμενο εξέτασης. Το γεγονός ωστόσο ότι το ΕΣΕΚ, όπως τουλάχιστον το παρουσίασε ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, «έχει μια δυναμική αναπροσαρμογής και αναθεώρησης στη βάση της εξέλιξης των νέων τεχνολογιών¨ αφήνει ένα παράθυρο ανοιχτό και για την πυρηνική ενέργεια και την νέα τεχνολογία των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων στην οποία οφείλει την δυναμική επάνοδό της στην παγκόσμια ενεργειακή σκηνή.
«Όταν η τεχνολογία ωριμάσει και υπάρξει το έδαφος ώστε να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα και οι προϋπολογισμοί, η Ελλάδα θα βγει από τη στάση αναμονής την οποία τηρεί και θα εξετάσει πιο ζεστά το θέμα των πυρηνικών» ανάφερε μόλις πρόσφατα στην ημερίδα της Athlos Energy ο Νίκος Τσάφος, σύμβουλος του πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας, μιλώντας για τους μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.
«Παρακολουθούμε τις εξελίξεις και τη συζήτηση που γίνεται διεθνώς γύρω από τα πυρηνικά με ανοιχτό μυαλό αλλά και με σκεπτικισμό. Μια χώρα που ξεκινάει από την αρχή, όπως η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει μπροστά και να «σπρώξει» μια τεχνολογία που είναι ακόμη ανώριμη. Η άποψή μου ότι η πυρηνική ενέργεια μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στις ΑΠΕ και να συμβάλλει στο ζήτημα της εξισορρόπησης του ηλεκτρικού συστήματος , δεν έχει αλλάξει. Βλέποντας όμως τα πράγματα πολύ αντικειμενικά , βλέπω ένα κλάδο που δυσκολεύεται να παραδώσει έργα εντός χρονοδιαγράμματος και εντός του προϋπολογισμού» δηλώνει στην Kαθημερινή ο κ. Τσάφος με αφορμή την τοποθέτησή του στην ημερίδα της περασμένης Δευτέρας. Σε χώρες όπως η Φινλανδία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σλοβακία, βλέπουμε προγράμματα πυρηνικής ενέργειας που καθυστερούν πάνω από μία δεκαετία και υπερβαίνουν κατά 2-3 φορές τον προϋπολογισμό. Αυτό είναι μια πολύ ανησυχητική εικόνα για μένα και αυτούς τους ενδοιασμούς μετέφερα στην ημερίδα, σημειώνει ο ίδιος αναγνωρίζοντας πάντως ότι «η κουβέντα που έχει ανοίξει και στην Ελλάδα είναι χρήσιμη αν και υπάρχει ακόμη μεγάλο φάσμα απόψεων επί του ζητήματος διεθνώς».
«Παρακολουθούμε τις εξελίξεις και τη συζήτηση που γίνεται διεθνώς γύρω από τα πυρηνικά με ανοιχτό μυαλό αλλά και με σκεπτικισμό. Μια χώρα που ξεκινάει από την αρχή, όπως η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει μπροστά και να «σπρώξει» μια τεχνολογία που είναι ακόμη ανώριμη. Η άποψή μου ότι η πυρηνική ενέργεια μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στις ΑΠΕ και να συμβάλλει στο ζήτημα της εξισορρόπησης του ηλεκτρικού συστήματος , δεν έχει αλλάξει. Βλέποντας όμως τα πράγματα πολύ αντικειμενικά , βλέπω ένα κλάδο που δυσκολεύεται να παραδώσει έργα εντός χρονοδιαγράμματος και εντός του προϋπολογισμού» δηλώνει στην Kαθημερινή ο κ. Τσάφος με αφορμή την τοποθέτησή του στην ημερίδα της περασμένης Δευτέρας. Σε χώρες όπως η Φινλανδία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σλοβακία, βλέπουμε προγράμματα πυρηνικής ενέργειας που καθυστερούν πάνω από μία δεκαετία και υπερβαίνουν κατά 2-3 φορές τον προϋπολογισμό. Αυτό είναι μια πολύ ανησυχητική εικόνα για μένα και αυτούς τους ενδοιασμούς μετέφερα στην ημερίδα, σημειώνει ο ίδιος αναγνωρίζοντας πάντως ότι «η κουβέντα που έχει ανοίξει και στην Ελλάδα είναι χρήσιμη αν και υπάρχει ακόμη μεγάλο φάσμα απόψεων επί του ζητήματος διεθνώς».
Υπέρ μια συζήτησης και στην Ελλάδα για την αναγέννηση της πυρηνική ενέργειας, πέρα από μια ανταλλαγή πεποιθήσεων και απόψεων υπέρ ή κατά , τάσσεται και ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, Δρ. Χρήστος Χουσιάδας
«Η σωστή ενημέρωση θέλει μια νηφάλια εκτίμηση των δεδομένων και εστίαση στα πρακτικά ζητήματα, έχοντας αποδαιμονοποιήσει την όποια θεολογία μπορεί να έχει κάποιος υπέρ ή κατά. Δεν μπορείς να κάνεις σοβαρή συζήτηση σε καθεστώς πόλωσης και λογοκρισίας» δηλώνει στην «Κ».
Η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια άνοιξε εκ νέου στην Ευρώπη την περίοδο της ενεργειακής κρίσης και εξακολουθεί να απασχολεί και να διχάζει τις χώρες της ΕΕ αν και κερδίζει συνεχώς έδαφος. Πιο ανοιχτός στην πυρηνική ενέργεια δηλώνει ο νέος υποψήφιος Επίτροπος Ενέργειας , Dan Jørgensen. Στο έγγραφο, το οποίο εστάλη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από την ακρόασή του στις 5 Νοεμβρίου, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «το μεγαλύτερο μέρος» της ενέργειας χωρίς εκπομπές άνθρακα στην Ευρώπη του 2040 θα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, «με σημαντική συμβολή της πυρηνικής ενέργειας». Μόλις πρόσφατα εξάλλου η «Ευρωπαϊκή Πυρηνική Συμμαχία» κάλεσε την ΕΕ να εξετάσει την πυρηνική ενέργεια ως «ουσιώδη συντελεστή» του δρόμου για την απανθρακοποίηση.
Η συμμαχία αποτελείται από 12 μέλη, μεταξύ των οποίων η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Σουηδία. Στον αντίποδα βρίσκεται ένα άλλο μπλοκ χωρών με επικεφαλής την Γερμανία και την Ισπανία που αντιστέκονται σθεναρά στην ένταξη της πυρηνικής ενέργειας στο μίγμα της ενεργειακής μετάβασης. Την ίδια στιγμή, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, ΗΠΑ και Κίνα έχουν καταστρώσει σχέδια για την κατασκευή νέων συμβατικών πυρηνικών σταθμών και μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων.
Στην πυρηνική ενέργεια στρέφουν το βλέμμα τους και οι τεχνολογικοί κολοσσοί για να ικανοποιήσουν τις αυξημένες ανάγκες για ενέργεια των data centers και της τεχνητής νοημοσύνης. Η θυγατρική της Amazon cloud computing, AWS, παραχώρησε περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολάρια σε συνεργασία με την εταιρεία κοινής ωφελείας της Βιρτζίνια, Dominion Energy για ένα πρόγραμμα μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων . Η Google ανακοίνωσε ότι θα αγοράσει ενέργεια από την προγραμματιστή SMR, Kairos Power και η Constellation Energy αναβιώνει τον σταθμό Three Mile Island για να τροφοδοτήσει τα κέντρα δεδομένων της Microsoft.
Η συμμαχία αποτελείται από 12 μέλη, μεταξύ των οποίων η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Σουηδία. Στον αντίποδα βρίσκεται ένα άλλο μπλοκ χωρών με επικεφαλής την Γερμανία και την Ισπανία που αντιστέκονται σθεναρά στην ένταξη της πυρηνικής ενέργειας στο μίγμα της ενεργειακής μετάβασης. Την ίδια στιγμή, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, ΗΠΑ και Κίνα έχουν καταστρώσει σχέδια για την κατασκευή νέων συμβατικών πυρηνικών σταθμών και μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων.
Στην πυρηνική ενέργεια στρέφουν το βλέμμα τους και οι τεχνολογικοί κολοσσοί για να ικανοποιήσουν τις αυξημένες ανάγκες για ενέργεια των data centers και της τεχνητής νοημοσύνης. Η θυγατρική της Amazon cloud computing, AWS, παραχώρησε περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολάρια σε συνεργασία με την εταιρεία κοινής ωφελείας της Βιρτζίνια, Dominion Energy για ένα πρόγραμμα μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων . Η Google ανακοίνωσε ότι θα αγοράσει ενέργεια από την προγραμματιστή SMR, Kairos Power και η Constellation Energy αναβιώνει τον σταθμό Three Mile Island για να τροφοδοτήσει τα κέντρα δεδομένων της Microsoft.
Σήμερα, 32 χώρες χρησιμοποιούν επί του παρόντος πυρηνική ενέργεια, αλλά μόνο τέσσερις η Γαλλία, η Σλοβακία, η Ουκρανία και το Βέλγιο εξαρτώνται από την πυρηνική ενέργεια ως κύρια πηγή ενέργειας, ενώ άλλες, όπως η Γερμανία, έχουν απομακρυνθεί ενεργά από αυτήν. Μεγάλα πυρηνικά κράτη όπως η Νότια Κορέα, η Γαλλία, η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ρωσία κατασκευάζουν ή σχεδιάζουν πάνω από 65 GW νέας δυναμικότητας και οι «νεοεισερχόμενες» χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και το Μπαγκλαντές προσθέτουν 11 GW για πρώτη φορά. Άλλες χώρες, όπως η Λευκορωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Πακιστάν, έχουν αυξήσει σημαντικά το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας τους τα τελευταία χρόνια, ενώ κράτη που ιστορικά απέφευγαν την πυρηνική ενέργεια, όπως το Καζακστάν και η Ιταλία, εξετάζουν τώρα την είσοδο τους.
Πρόκειται για την πρώτη start-up εταιρεία στο χώρο της πυρηνικής βιομηχανίας που ιδρύθηκε φέτος τον Σεπτέμβριο με στόχο τη δημιουργία ενός οδικού χάρτη για την προετοιμασία και υλοποίηση του πρώτου πυρηνικού προγράμματος στην Ελλάδα. Ιδρυτές της Athlos Energy είναι ο Στάθης Βλασσόπουλος και Διονύσης Χιώνης, απόφοιτοι του ΕΜΠ με πολυετή εμπειρία σε διάφορες εφαρμογές της πυρηνικής τεχνολογίας στην Ελβετία. Στη συζήτηση που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της ημερίδας, στην οποία τοποθετήθηκε μεταξύ άλλων και ο κ. Τσάφος , οι δύο μηχανικοί έθεσαν το ζήτημα της δημιουργίας ενός οδικού χάρτη για την προετοιμασία του πρώτου πυρηνικού προγράμματος της Ελλάδας, στη βάση των διεθνών κανονισμών. Ο κ. Τσάφος έκανε καθαρό ότι «αν προχωρήσει η τεχνολογία των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων, πέσουν οι τιμές και η αγορά μπορεί να παραδώσει έργα στο χρόνο τους» η όλη συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια μπορεί να τεθεί σε μια άλλη βάση. «Η κυβέρνησή μας έχει διευρημένους ορίζοντες, αλλά βασίζεται στα δεδομένα. Αν αποδειχθεί ότι μια τεχνολογία έχει προοπτικές και μπορεί να αποφέρει οφέλη, τότε είναι μια συζήτηση που αξίζει να γίνει» είπε.
www.worldenergynews.gr
