Χρηματοδότηση 6 δισ. ευρώ “ξεκλειδώνει” η απόφαση της Κομισιόν να εγκρίνει ενεργειακές μεταρρυθμίσεις στην Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία.
Η κίνηση να θεωρείται κομβική για την απελευθέρωση των 6 δισ. ευρώ σε συνολική βοήθεια, μέρος της οποίας αποσκοπούσε στην τόνωση της ενεργειακής μετάβασης.
Η απόφαση έρχεται καθώς η πρόεδρος της Κομισιόν Ursula von der Leyen ξεκίνησε μια περιοδεία στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων σε μια ώθηση να τις πείσει να επιταχύνουν τέτοιες μεταρρυθμίσεις, σχεδιασμένες να διπλασιάσουν τις οικονομίες τους την επόμενη δεκαετία και να επιταχύνουν την πιθανή μελλοντική τους ένταξη στην ΕΕ.
«Στις φιλόδοξες μεταρρυθμιστικές τους ατζέντες, οι πέντε κυβερνήσεις των Δυτικών Βαλκανίων δεσμεύονται για κοινωνικοοικονομικές και θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις που θα αναλάβουν να τονώσουν την ανάπτυξη και τη σύγκλιση με την ΕΕ στο πλαίσιο του σχεδίου ανάπτυξης κατά την περίοδο 2024-27», ανέφερε η Κομισιόν σε ανακοίνωση.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που δεν έχει υποβάλει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα.
Οι άλλες πέντε χώρες, που βρίσκονται σε διάφορα στάδια των αιτήσεών τους για ένταξη στην ΕΕ, έχουν δεσμευτεί στην ατζέντα τους να εφαρμόσουν τη νομοθεσία της ΕΕ για την ηλεκτρική ενέργεια, η οποία θα τους επιτρέψει να συνδέσουν τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας τους με το μπλοκ.
Οι χώρες είναι επίσης υποχρεωμένες να διασφαλίσουν τον διαχωρισμό και την πιστοποίηση του τομέα του φυσικού αερίου διασφαλίζοντας την πρόσβαση τρίτων.
Περιορισμός του άνθρακα
Οι μεταρρυθμίσεις έχουν σχεδιαστεί για να αυξήσουν την απορρόφηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να περιορίσουν τις επενδύσεις στον άνθρακα, στον οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής.
Για παράδειγμα, η Σερβία ανέφερε στο σχέδιό της ότι στόχευε να αυξήσει την απορρόφηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ελάχιστο όριο 1,5 GW.
Η Κομισιόν, εν τω μεταξύ, σημείωσε ότι η εξάρτηση της Σερβίας από τη ρωσική ενέργεια και η έκθεσή της στον έλεγχο της χώρας αυτής των στρατηγικών ενεργειακών πόρων απείλησε τη στρατηγική της αυτονομία και την ενεργειακή της ασφάλεια.
Οι μεταρρυθμίσεις «θα κάνουν τη χώρα πιο ανθεκτική και λιγότερο εξαρτημένη από τις οικονομικές, εμπορικές και τελικά πολιτικές σχέσεις με τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Κίνας».
