Η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι η μεγαλύτερη πηγή καθαρής ενέργειας στον κόσμο, καθώς μέχρι τώρα έχει παράξει περισσότερο ηλεκτρισμό από όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μαζί. Ο παγκόσμιος ρυθμός ανάπτυξής της μειώνεται και υπάρχει ο κίνδυνος να σταματήσει σε πολλές περιοχές του πλανήτη, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Αυτό μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην παγκόσμια προσπάθεια που γίνεται να μειωθεί η χρήση άνθρακα, καθώς το πράσινο πλάνο απαιτεί μια συνεχή παρουσία της υδροηλεκτρικής ενέργειας, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης περίπου στο 4%.
Ο International Energy Agency (IEA) τονίζει ότι, τα τελευταία πέντε χρόνια, ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης ήταν μικρότερος από το ένα τρίτο της επιθυμητής παραγωγής, σημάδι ότι υπάρχει ανάγκη για μεγαλύτερο εξορθολογισμό και διασφάλιση της βιωσιμότητας του έργου. Η υδροηλεκτρική, άλλωστε, ενέργεια θα αποτελεί την ραχοκοκαλιά των καθαρών συστημάτων ενέργειας του μέλλοντος.
Τα αποτελέσματα της ξηρασίας
Οι μεγάλες ξηρασίες που φέρνει σε πολλά μέρη του πλανήτη η κλιματική αλλαγή, αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη των υδροηλεκτρικών συστημάτων και απομακρύνουν νέους επενδυτές. Χώρες όπως η Βραζιλία, οι ΗΠΑ και χώρες του Ευρωπαϊκού νότου, αντιμετωπίζουν ήδη τέτοια προβλήματα, που δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά, αλλά δείκτες για την τρομακτική αύξηση της ξηρασίας. Τα χειρότερα σενάρια δείχνουν, ότι θα αυξηθεί ως και κατά 90%.
Οι μελέτες, ωστόσο, δείχνουν ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια μπορεί να συνεχίσει να παραμένει μια σταθερή και αξιόπιστη πηγή ενέργειας ακόμα και κατά την διάρκεια περιόδων έντονης και μεγάλης ξηρασίας. Το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας σημειώνει ότι σε περίοδο ξηρασίας,η υδροηλεκτρική παραγωγή ενέργειας συντηρήθηκε σε ποσοστό 80%, ενώ παραμένει ευέλικτη και σε περίοδο υψηλής ζήτησης ενέργειας για πάνω από δυο δεκαετίες.
Σε περίοδο ξηρασίας ο αμερικανικός υδροηλεκτρικός στόλος συντήρησε το 80% της παραγωγής του, κάτι που υποδεικνύει την αξιοπιστία αυτής της ενέργειας και την ευελιξία της παραγωγής κατά την διάρκεια των υψηλής ζήτησης περιόδων. Επιπλέον, ο υδροηλεκτρισμός συμβάλλει στην διαχείριση της ξηρασίας.
Η περίπτωση της Ζάμπια
Η μεγάλη ξηρασία που έπληξε την Κίνα το 2022, μείωσε τις προοπτικές ανάπτυξης του υδροηλεκτρισμού (δείκτης DHP) κατά 26%, συνιστώντας μείζον ζήτημα ενεργειακής επάρκειας στην περιοχή και στην Κίνα γενικότερα, αναγκάζοντάς την να επιστρέψει στον άνθρακα, παρά τις προσπάθειες μείωσης της χρήσης του σε παγκόσμια κλίμακα.
Στην κατασκευή μιας ακόμα νέας μονάδας παραγωγής ενέργειας με βάση τον άνθρακα στράφηκε η Ζάμπια, λόγω της ενεργειακής κρίσης που επήλθε από την παρατεταμένη ξηρασία. Αυτή είναι η τρίτη μονάδα άνθρακα και η προηγούμενη εγκρίθηκε μόλις τον περασμένο Ιούλιο. Η χώρα βασίζεται ενεργειακά στον υδροηλεκτρισμό σε ποσοστό περίπου 85%, κάτι που την καθιστά ενεργειακά ευάλωτη, αφού η ξηρασία και η άνοδος της θερμοκρασίας παγκοσμίως επηρεάζει την ποσότητα των υδάτινων πόρων.
Η αναγκαστική στροφή της χώρας στα λεγόμενα «βρώμικα» καύσιμα υποδεικνύει ένα μεγάλο ζήτημα αναφορικά με την ανάπτυξη βιώσιμων και εύκολα προσβάσιμων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι χώρες της Αφρικής και άλλα αναπτυσσόμενα κράτη, για να διατηρήσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα χαμηλό, θα πρέπει να υπερπηδήσουν την ανάπτυξη ορυκτών καυσίμων, αφήνοντας πίσω συνθήκες που θυμίζουν την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης στην Ευρώπη.
Η περίπτωση της Ζάμπια δείχνει ότι μια τέτοια προσέγγιση δεν είναι πάντοτε εφικτή. Ακόμα και αν οι ενεργειακές ανάγκες συνεχίσουν να καλύπτονται κατά 80% από τον υδροηλεκτρισμό σε συνθήκες ξηρασίας, το 20% που απομένει μπορεί να αποβεί μοιραίο για την οικονομία τους.
Όλες αυτές οι παράμετροι δημιουργούν έναν επιπλέον πράσινο «πονοκέφαλο» σε παγκόσμιο επίπεδο, ειδικά για χώρες σε Ασία, Αφρική και Μέση Ανατολή που καλούνται να εξισορροπήσουν την ενεργειακή ζήτηση άλλων περιοχών.
www.worldenergynews.gr
