Τα αδύναμα σημεία και οι πρότασεις για την ανάπτυξη
Ο κατακερματισμός και οι περιορισμένες δαπάνες στην καινοτομία "κρατάνε πίσω" την ευρωπαϊκή και διαστημική βιομηχανία σύμφωνα με την έκθεση Ντράγκι η οποία προτείνει συγκεκριμένα βήματα για την ανάπτυξη της μεταξύ των οποίων την ίδρυση βιομηχανικού ταμείου για κοινές αγορές και την χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα η έκθεση "The future of European competitiveness – A competitiveness strategy for Europe" προτείνει μεταξύ άλλων την ίδρυση ενός Διαστημικού Βιομηχανικού Ταμείου πολλαπλών χρήσεων που θα επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενεργεί για την από κοινού αγορά διαστημικών υπηρεσιών και προϊόντων και να χρηματοδοτεί κρίσιμες τεχνολογίες, βοηθώντας τη βιομηχανική βάση της ΕΕ να αυξήσει την ικανότητά της.
Η έκθεση συνιστά να αυξηθεί και η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την έρευνα ενώ όπως επισημαίνει τα πολύπλοκα αμυντικά συστήματα επόμενης γενιάς σε όλους τους στρατηγικούς τομείς θα απαιτήσουν μαζικές επενδύσεις που υπερβαίνουν τις δυνατότητες των μεμονωμένων κρατών μελών της ΕΕ.
Έντονος ανταγωνισμός
Αν και η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική με το ετήσιο κύκλο εργασιών 135 δισ. ευρώ το 2022 και ισχυρούς όγκους εξαγωγών, παρόλα αυτά οι συνολικές αμυντικές δαπάνες στην ΕΕ αντιστοιχούν περίπου στο ένα τρίτο των αμερικανικών ενώ επικεντρώνονται λιγότερο στην καινοτομία.
Όμως ορισμένα προϊόντα της ΕΕ και τεχνολογίες είναι ανώτερες ή τουλάχιστον ισοδύναμες σε ποιότητα με αυτές που παράγονται από τις ΗΠΑ, όπως τανκς, συμβατικά υποβρύχια, τεχνολογία ναυπηγείων και μεταφορικά αεροσκάφη.
Επίσης στη διαστημική βιομηχανία η ΕΕ έχει αναπτύξει έναν τομέα παγκόσμιας κλάσης, παρά τα πολύ χαμηλότερα επίπεδα χρηματοδότησης, αλλά τώρα, σύμφωνα με την έκθεση Ντράγκι, αρχίζει να χάνει έδαφος . Η ΕΕ χρηματοδοτεί, κατέχει και διαχειρίζεται κρίσιμες διαστημικές υποδομές όπως το Galileo που παρέχει την πιο ακριβή και ασφαλή θέση και πληροφορίες χρόνου για στρατιωτικές εφαρμογές και το Copernicus προσφέρει τα πιο ολοκληρωμένα δεδομένα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης της περιβαλλοντικής και κλιματικής αλλαγής, της διαχείρισης καταστροφών και της ασφάλειας.
Μια σύγκριση με τι άλλες χώρες δείχνει το χάσμα που υπάρχει στην χρηματοδότηση. Το 2023, οι δημόσιες δαπάνες στην Ευρώπη για το διάστημα ανήλθαν σε 15 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, σε σύγκριση με 73 δισεκατομμύρια δολ. στις ΗΠΑ ενώ η Κίνα αναμένεται να ξεπεράσει την Ευρώπη τα επόμενα χρόνια, φτάνοντας τις δαπάνες της 20 δισεκατομμύρια δολ. έως το 2030.
Οι ΗΠΑ το 2023, διέθεσαν 130 δισεκατομμύρια ευρώ για Έρευνα, Ανάπτυξη, Δοκιμές και Αξιολόγηση, που ανέρχεται σε περίπου 16% των συνολικών αμυντικών δαπανών. Αυτή η κατηγορία σημείωσε επίσης τη μεγαλύτερη σχετική ποσοστιαία αύξησηστον αμυντικό προϋπολογισμό. Στην Ευρώπη, η συνολική χρηματοδότηση για την αμυντική Ε&Α ήταν 10,7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022, ποσό μόλις 4,5% των συνολικών δαπανών.
Κοινές προτεραιότητες
Σύμφωνα με τις προτάσεις της έκθεσης οι κοινές στρατηγικές προτεραιότητες για τη διαστημική έρευνα και καινοτομία θα πρέπει να υποστηρίζονται από αυξημένο συντονισμό, χρηματοδότηση και συγκέντρωση πόρων για την ανάπτυξη νέων μεγάλων κοινών προγραμμάτων της ΕΕ.
Στον αμυντικό τομέα, η ανάπτυξη καινοτόμων διαστημικών ΜΜΕ της ΕΕ, νεοσύστατων επιχειρήσεων και επιχειρήσεων κλίμακας θα πρέπει να επιτραπεί μέσω της βελτιωμένης πρόσβασης στη χρηματοδότηση και της εισαγωγής στοχευμένων ευρωπαϊκών κανόνων προτίμησης.
Ελλείψει κοινών ευρωπαϊκών δαπανών, οι δράσεις πολιτικής για τον αμυντικό τομέα πρέπει να επικεντρωθούν τη συγκέντρωση της ζήτησης και την ενοποίηση των βιομηχανικών αμυντικών μέσων.
Βραχυπρόθεσμα,η ταχεία εφαρμογή της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανικής στρατηγικής και της σχετικής ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας χρειάζεται πρόγραμμα.
Χωρίς τη συγκέντρωση της ζήτησης μεταξύ των κρατών μελών, είναι πιο δύσκολο για τον κλάδο να προβλέψει τις μακροπρόθεσμες ανάγκες και να αυξήσει την προσφορά, με τη σειρά του να μειώσει τη συνολική του ικανότητα να ανταποκριθεί στη ζήτηση και να στερήσει τη βιομηχανία από παραγγελίες και ευκαιρίες.
Αυτό οδηγέι τις αμυντικές προμήθειες εκτός ΕΕ. Μεταξύ Ιουνίου 2022 και Ιουνίου 2023,το 78% των δαπανών για προμήθειες κατευθύνθηκε σε προμηθευτές εκτός ΕΕ, εκ των οποίων το 63% κατευθύνθηκε στις ΗΠΑ.
www.worldenergynews.gr
