«Φωτιά» μαζί με τον καύσωνα πήραν και οι τιμές ρεύματος στις χονδρεμπορικές αγορές της Νοτιο Ανατολικής Ευρώπης . Στην Ελλάδα η μέση τιμή της μεγαβατώρας διαμορφώνεται σήμερα στα 184,79 ευρώ σημειώνοντας ημερήσια αύξηση 60% και διακύμανση κατά την διάρκεια του 24ωρου άνω των 400 ευρώ. Δεν είναι όμως η τιμή στην Ελλάδα η υψηλότερη στην περιοχή της Νοτιο- Ανατολικής Ευρώπης. Με οδηγό την Ουγγαρία όπου οι τιμή της μεγαβατώρας διαμορφώνεται σήμερα στα 263,99 ευρώ/MWh, οι τιμές σε όλες τις αγορές τις περιοχές έχουν εκτοξευθεί σε επίπεδα ενεργειακής κρίσης. Στη διασυνδεδεμένη αγορά της Βουλγαρίας η τιμή της μεγεβατώρας είναι ίδια με της Ελλάδας, στην Αλβανία και στο Κόσσοβο έφτασε τα 212,11 ευρώ και στη Ρουμανία τα 189,89 ευρώ, ενώ πάνω από τα 140 ευρώ διαμορφώνεται στις υπόλοιπες αγορές της περιοχής.
Πρόκειται για μια ανησυχητική εξέλιξη για τις τιμές λιανικής του Αυγούστου στην Ελλάδα και τις γειτονικές αγορές , αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων που επηρέασαν τις επί μέρους αγορές οι οποίες είναι διασυνδεδεμένες και επιλύονται με κοινό αλγόριθμο. Η αγορά της Ρουμανίας λόγω ελλείμματος και της Ελλάδας λόγω υψηλών προσφορών για τα περίπου 2000 MW που μπαίνουν στο σύστημα τις βραδινές ώρες με την έξοδο των φωτοβολταϊκών, φέρονται ως οι βασικοί «ένοχοι» αυτής της εξέλιξης, σύμφωνα με την ανάλυση διεθνούς ενεργειακού report.
Στην περιοχή των Βαλκανίων επικρατεί καύσωνας που έχει ανεβάσει τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια λόγω κλιματιστικών. Οι μέγιστες ανταλλαγές ενέργειας από την Δυτική Ευρώπη προς την Ουγγαρία μειώθηκαν κατά 1200-1300 MW κατά μέσο όρο τις βραδινές ώρες στις 8 Ιουλίου. Παράλληλα η δυναμικότητα των διασυνοριακών ροών μεταξύ Βουλγαρίας- Ρουμανίας για τις ίδιες ώρες μειώθηκε από 1.700 MW σε 1200 MW λόγω συντηρήσεων στο δίκτυο μεταφοράς έως τις 22 Ιουλίου 2024.
Το έλλειμα της Ρουμανίας
Το γεγονός αυτό κατέστησε την Ρουμανία εξαρτημένη αγορά από τις εισαγωγές στα σύνορα με την Ουγγαρία καθώς η ζήτηση έχει αυξηθεί σημαντικά λόγω καύσωνα και η παραγωγή αιολικής ενέργειας έχει υποχωρήσει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Μειωμένη κατά 400 MW είναι από τις 25 Ιουνίου και η διασυνοριακή δυναμικότητα με τη Σερβία , ενώ η επανένταξη στο βουλγαρικό σύστημα του σταθμού του Κοσλοντούι δεν βελτίωσε την κατάσταση καθώς τις βραδινές δεν υπάρχει διαθέσιμη δυναμικότητα στις διασυνδέσεις για την μεταφορά ενέργειας προς τη Ρουμανία.
Το έλλειμμα ενέργειας στην αγορά της Ρουμανίας, που δημιούργησε ο συνδυασμός αυτός των παραγόντων είναι η μία αιτία που οδήγησε τις τιμές σε όλη την περιοχή σε πρωτοφανή μετά την ενεργειακή κρίση επίπεδα. Ο άλλος, σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, είναι η αύξηση των τιμών προσφορών πώλησης σε όλες τις αγορές και κυρίως στην ελληνική αγορά, όπου τα τελευταία 2000 MW τις βραδινές ώρες προσφέρονται πλέον σε πολύ υψηλότερη τιμή, από ότι την τελευταία εβδομάδα. Κάθε ημέρα, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, στην ελληνική αγορά προσφέρονται περίπου 2.000 MW σε σταδιακά βήματα. Στις 4 Ιουλίου προσφέρθηκαν στα 190 ευρώ/MWh, στις 8 Ιουλίου στα 300 ευρώ/MWh και στις 10 Ιουλίου στα 530 ευρώ/ΜWh.
“Δεν υπάρχει έλλειψη ενέργειας στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Αλβανίας, του Μαυροβουνίου, της Σερβίας και της Κροατίας – είναι ακριβώς η περίπτωση που η διαθέσιμη ενέργεια προσφέρεται σε πολύ υψηλότερη τιμή από πέρυσι. Η πραγματική έλλειψη ενέργειας είναι παρούσα μόνο στις αγορές της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας” αναφέρουν οι συντάκτες του report. O κοινός αλγόριθμος επίλυσης των διασυνδεδεμένων αγορών ωστόσο, έχει στείλει στα ύψη τις τιμές σε όλες τις αγορές της περιοχής, ενισχύοντας τον σκεπτικισμό που αναπτύσσεται τελευταία για το target model σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ένα τεχνικό λάθος κατά την επίλυση των διασυνδεδεμένων αγορών της Δυτικής Ευρώπης στις 24 Ιουνίου εκτόξευσε τις τιμές στην αγορά της Γερμανίας στα 492 ευρώ/MWh και βύθισε τις τιμές στη Γαλλία στα 2,96 ευρώ/MWh.
Ανησυχία για παραμονή του προβλήματος μέχρι τα τέλη του μήνα
Δεδομένου ότι η κατάσταση σε σχέση με τη ζήτηση και τη στενότητα δυναμικότητας των διασυνοριακών ροών δεν πρόκειται να βελτιωθεί μέχρι και τις 22 Ιουλίου, η αγορά αναμένει περαιτέρω άνοδο των τιμών από τα υψηλά σήμερα, όπου στην διασυνδεδεμένη αγορά της Βουλγαρίας η τιμή είναι ίδια με αυτή της Ελλάδα, στην στην Αλβανία και στο Κόσσοβο έφτασε τα 212,11 ευρώ και στη Ρουμανία τα 189,89 ευρώ, ενώ πάνω από τα 140 ευρώ διαμορφώνεται στις υπόλοιπες αγορές της περιοχής.
Αξιοσημείωτη είναι η ημερήσια αύξηση (60% ) της τιμής της μεγαβατώρας στην ελληνική αγορά (184,79 ευρώ από 115, 55 ευρώ χθες) αλλά και η ημερήσια διακύμανση καθώς η διαφορά μέγιστης και ελάχιστης τιμής ξεπέρασε τα 400 ευρώ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τις μεσημεριανές ώρες με τους ισχυρούς ανέμους που ευνόησαν την λειτουργία των αιολικών και τα φωτοβολταϊκά στο φουλ καταγράφεται η χαμηλότερη τιμή στα 75,64 ευρώ και το βράδυ που υποχωρούν οι ΑΠΕ και ανεβαίνει το φυσικό αέριο η τιμή φτάνει μέχρι και τα 500 ευρώ!! Πρόκειται για ένα στιγμιότυπο της αγοράς που αντανακλά την εποχικότητα (υψηλή ζήτηση) σε συνδυασμό με την υψηλή μεταβλητότητα της παραγωγής για την κάλυψή της (από τις ΑΠΕ στο Φυσικό Αέριο ή και το λιγνίτη), χαρακτηριστικά που στερούν από τον καταναλωτή τις φθηνές τιμές των ΑΠΕ, αφού ο λογαριασμός στο τέλος της ημέρας γίνεται με βάση την τιμή του μείγματος παραγωγής. Σε περιόδους υψηλής ζήτησης αναδεικνύεται ουσιαστικά και το υψηλό κόστος της ενεργειακής μετάβασης για τον καταναλωτή.
Aκριβό ασφάλιστρο για τις ΑΠΕ - Τι ανέφερε ο πρωθυπουργός
Οι τιμές των ΑΠΕ μπορεί να είναι χαμηλές, ο καταναλωτής όμως πληρώνει στο τέλος ένα ακριβό "ασφάλιστρο" για την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος που διαταράσσεται από την ανισορροπία της παραγωγής των ΑΠΕ. Το ασφάλιστρο αυτό τείνει να γίνεται όλο και ακριβότερο όσο αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ, θέτοντας ερωτήματα για τον ρυθμό ανάπτυξή τους. Το ζήτημα προβληματίζει συνολικότερα την Ευρώπη και είναι ενδεικτική επ αυτού η αναφορά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην ομιλία του στο Council on Foreign Relations στην Ουάσιγκτον. «Αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι η πράσινη μετάβαση κοστίζει πολλά χρήματα και ότι δεν μπορεί να γίνει εις βάρος των επιχειρήσεών μας, των πολιτών μας, των αγροτών μας. Επομένως, πιστεύω ότι θα εξετάσουμε ζητήματα σχετικά με τον ρυθμό, το πόσο γρήγορα θα υλοποιηθεί αυτή η μετάβαση, και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που χρειαζόμαστε για να γίνει πραγματικότητα» είπε ο πρωθυπουργός.
www.worldenergynews.gr
