Από πλευράς ΕΕ, το κύριο εργαλείο για να συσφιχθούν οι ενεργειακές σχέσεις των Δυτικών Βαλκανίων με τις Βρυξέλλες είναι ένα «πακέτο» επιδοτήσεων ύψους 1 δις. ευρώ
Άλλωστε το ενδιαφέρον για δράσεις ενεργειακής συνεργασίας στα Δυτικά Βαλκάνια είναι έντονο τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο να προωθήσουν την ενεργειακή μετάβαση των χωρών αυτών, αλλά και την ενεργειακή απεξάρτησή τους από τη Ρωσία.
Σε αυτό το πλαίσιο ο ΑΔΜΗΕ θα μπορούσε να παίξει καθοριστικό ρόλο. Μάλιστα ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Μάνος Μανουσάκης χαρακτηρίζει ως δεδομένο το ενδιαφέρον για την πραγματοποίηση επενδύσεων στα δίκτυα της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων και επιβεβαιώνει την ύπαρξη επαφών ειδικά με τον Διαχειριστή της Βόρειας Μακεδονίας.
Ο κ. Μανουσάκης διευκρινίζει πάντως ότι δεν πρόκειται για ένα αμιγώς οικονομικό ζήτημα αφού τα ηλεκτρικά δίκτυα είναι πολύ σημαντικές υποδομές για την εθνική ασφάλεια κάθε κράτους. Όπως σημειώνει η Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και του γεγονότος ότι το δίκτυο στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων χρειάζεται ενίσχυση δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ανάληψη πρωτοβουλιών που θα οδηγούσαν σε μια κοινά επωφελή κατάσταση.
Συνομιλίες με την Βορ. Μακεδονία
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει κάνει συζητήσεις τόσο με την εταιρία διαχείρισης του δικτύου της Βόρειας Μακεδονίας AD MEPSO όσο και με την κυβέρνηση και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της γειτονικής χώρας, για ενδεχόμενη επένδυση στην εταιρία μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας είτε μέσω στρατηγικής συμφωνίας είτε μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.
Εξάλλου στο Δεκαετές Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά στην αναβάθμιση της διασύνδεσης Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας δηλαδή της Γ.Μ. 400 kV Μελίτη – Bitola, ενώ σημειώνεται ότι σχετικές συζητήσεις γίνονται με την AD MEPSO.
Πρέπει να σημειωθεί εξάλλου ότι η αναβάθμιση των δικτύων και η σύζευξη των αγορών της περιοχής εντάσσεται στα γενικότερα σχέδια τόσο της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ.
Από αμερικανικής πλευράς, τελευταία πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση αυτή ήταν η υπογραφή MoU μεταξύ της USAID (Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης, φορέας που υπάγεται στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ) και των Υπουργείων Εξωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας που έθεσε το πλαίσιο της διμερούς ενεργειακής συνεργασίας στην περιοχή, επιφυλάσσοντας στην Ελλάδα σημαντικό ρόλο.
Ένας από τους άξονες του MoU είναι η προώθηση των απαραίτητων επενδύσεων για να υλοποιηθούν οι διασυνοριακές ηλεκτρικές διασυνδέσεις που θα άρουν την συμφόρηση στο δίκτυο των Δυτικών Βαλκανίων, θα ενισχύσουν το εμπόριο και θα προωθήσουν εναλλακτικές πηγές ενέργειας.
Ηλεκτρικές διασυνδέσεις στα Δυτικά Βαλκάνια
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η νέα ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας 400 kV καθώς και η αναβάθμιση της διασύνδεσης 400 kV Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας (Μελίτη- Bitola).Εξάλλου έχει ήδη υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας, της Αλβανίας και του Κοσσυφοπέδιο για τον ίδιο σκοπό. Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι η συνάντηση που οδήγησε στην υπογραφή του Μνημονίου διοργανώθηκε από την Εθνική Ένωση Ρυθμιστικών Επιτρόπων Κοινής Ωφέλειας των Ηνωμένων Πολιτειών (NARUC), την Ένωση Ενέργειας των ΗΠΑ (USEA) και την RTI International, με την υποστήριξη της ελληνικής ΡΑΑΕΥ. Μάλιστα η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) χρηματοδότησε την εκδήλωση.
Από πλευράς ΕΕ, το κύριο εργαλείο για να συσφιχθούν οι ενεργειακές σχέσεις των Δυτικών Βαλκανίων με τις Βρυξέλλες είναι ένα «πακέτο» επιδοτήσεων ύψους 1 δις. ευρώ που κατανέμεται σε Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Σερβία και Κόσοβο για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης της περιοχής, με στόχο την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων ύψους 1,4 δις. ευρώ και συνολικών επενδύσεων ύψους 2,5 δις. ευρώ σε συνεργασία με διεθνείς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς (IFC, EBRD κ.α.)
Το πακέτο αυτό εξαγγέλθηκε κατά τη Διάσκεψη ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στα Τίρανα πριν από ένα χρόνο και η πορεία εφαρμογής θα εξεταστεί κατά την επόμενη Διάσκεψη που είναι προγραμματισμένη για τις 13-14 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες.
www.worldenergynews.gr
