Μια γεναία αύξηση στην παραγωγή καθαρής ενέργειας το 2023, με ταυτόχρονη μείωση έστω 0,3% της παραγωγής ορυκτών καυσίμων, θα εδραιώσει την μείωση ρυπογόνων πηγών, υποστηρίζει ο αναλυτής όπως μεταφέρει το Εnergypost από το Carbon Brief
Το 2022 η αιολική και η ηλιακή ενέργεια έφτασαν το ρεκόρ του 12% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με την τελευταία ανασκόπηση της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας της δεξαμενής σκέψης Ember, με το συνολικό μερίδιο όλων των μορφών ηλεκτρικής ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, να έχει αυξηθεί σχεδόν στο 40% της συνολικής παραγωγής.
Ο Josh Gabbatiss στο Carbon Brief αναλύει τη ανασκόπηση Ember, και γιατί μπορεί να εδραιωθεί φέτος, η μείωση των υδρογονανθράκων.
Η Ember αποκαλεί την ανοδο που γνωρίζει η καθαρή ενέργεια «διαρθρωτική» και «διαρκή» επειδή οι προηγούμενες μειώσεις σημειώθηκαν μόνο κατά τη διάρκεια εκτεταμένων υφέσεων, όπως το 2008 και το 2020, ή για άλλους κυκλικούς οικονομικούς λόγους, όπως το 2019.
Η επιτάχυνση του 2022 για τις ΑΠΕ οφείλεται εν μέρει και στην ενεργειακή κρίση καθώς ώθησε σε σημαντικές αποκρίσεις της πολιτικής όπως το REPowerEU της ΕΕ και ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ που ενσωματώνουν τη δυναμική.
Αύξηση 1,3% των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια
Ωστόσο, η αυξημένη παγκόσμια ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια το 2022– στον ανεπτυγμένο κόσμο λόγω μετάβασης από τα ορυκτά αυτοκίνητα και θερμάστρες στην ηλεκτρική ενέργεια, στον αναπτυσσόμενο κόσμο επειδή 775 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να στερούνται πρόσβασης σε ηλεκτρική ενέργεια – σήμαινε ότι οι εκπομπές από την ηλεκτρική ενέργεια έφτασαν σε υψηλό όλων των εποχών το 2022, αυξημένες κατά 1,3% , γιατί χρειάζονταν υδρογονάνθρκες για την κάλυψη των ελλείψεων καθαρής ενέργειας.
Ο Gabbatiss υπογραμμίζει την κριτική του Ember για το σταμάτημα των υδροηλεκτρικών και πυρηνικών έργων, ζητώντας πενταπλάσια αύξηση των επενδύσεων στην υδροηλεκτρική ενέργεια και μια πυρηνική αναγέννηση ως τον μόνο ρεαλιστικό τρόπο επίτευξης των παγκόσμιων στόχων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Νέα εποχή... πτώσης
Ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας πρόκειται να εισέλθει σε μια «νέα εποχή πτώσης της παραγωγής ορυκτών» καθώς ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο απομακρύνονται από το δίκτυο λόγω της αύξησης ρεκόρ της αιολικής και ηλιακής ενέργειας, σύμφωνα με νέα ανάλυση από την Ember.
Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια έφτασαν το ρεκόρ του 12% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πέρυσι, σύμφωνα με την παγκόσμια αναθεώρηση ηλεκτρικής ενέργειας της Ember το 2023.
Αυτό ανέβασε το συνολικό μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε σχεδόν 40% της συνολικής παραγωγής.
Με την ακόμη ταχύτερη ανάπτυξη να συνεχίζεται φέτος, η Ember υποστηρίζει ότι το 2022 είναι πιθανό να σηματοδοτήσει ένα «σημείο καμπής» όταν η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα κορυφώθηκε και άρχισε να πέφτει.
Το thinktank προβλέπει ότι, έως το τέλος του 2023, περισσότερο από το 100% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας θα καλύπτεται από πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Οι ειδικοί συμφωνούν σε γενικές γραμμές ότι η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να απελευθερωθεί πλήρως από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2040, εάν ο κόσμος θέλει να παραμείνει σε τροχιά για τους κλιματικούς στόχους του με την Ember να υποστηρίζει πως η ταχεία επέκταση των ΑΠΕ σημαίνει ότι η «σταδιακή κατάργηση» του φυσικού αερίου και της ενέργειας από άνθρακα που απαιτείται για αυτή τη μετάβαση είναι «τώρα εφικτή».
Ωστόσο, αναφέρει επίσης ότι η στασιμότητα της κατασκευής πυρηνικής ενέργειας και υδροηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αντιστραφεί.
Ικανοποίηση ζήτησης
Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται εδώ και δεκαετίες, λόγω της αύξησης του πληθυσμού, της αυξανόμενης εκβιομηχάνισης και των υψηλότερων εισοδημάτων.
Επιπλέον, αυτή η τάση πρόκειται να συνεχιστεί, ιδιαίτερα καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αλλάζουν τα αυτοκίνητα και τις θερμάστρες τους με ορυκτά καύσιμα, σε ηλεκτρικά μοντέλα.
Η ζήτηση θα αυξηθεί επίσης καθώς παρέχεται ενέργεια στα 775 εκατομμύρια άτομα που εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια.
Μέχρι σήμερα, η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έχει γενικά ξεπεράσει την ταχεία επέκταση των πηγών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, πράγμα που σημαίνει ότι οι εκπομπές από τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας συνέχισαν να αυξάνονται.
Οποιοδήποτε έλλειμμα στην αντιμετώπιση της ανάπτυξης με πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα έχει καλυφθεί από τα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, οι πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα πρέπει τελικά να αρχίσουν όχι μόνο να καλύπτουν την αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και να αρχίσουν να συμπιέζουν τα ορυκτά καύσιμα από το μείγμα, εάν πρόκειται να επιτευχθούν οι παγκόσμιοι στόχοι άνθρακα.
Το 2022, η επέκταση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας κάλυψε το 80% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, δείχνει η έκθεση της Ember.
Σε συνδυασμό με την υδροηλεκτρική ενέργεια και τη βιοενέργεια, οι ΑΠΕ κάλυψαν το 92% της αύξησης ζήτησης.
Ταυτόχρονα, υπήρξε επίσης μια παγκόσμια πτώση της πυρηνικής παραγωγής που συνδέεται με διακοπές λειτουργίας στη Γαλλία και κλείσιμο στη Γερμανία και το Βέλγιο.
Ως αποτέλεσμα, οι εκπομπές στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν για άλλη μια φορά το 2022.
Φέτος, ωστόσο, η Ember εκτιμά ότι η αύξηση ρεκόρ στην παραγωγή ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα θα προκαλέσει πτώση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων κατά 0,3%, ένα «κρίσιμο σημείο καμπής» όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Η Ember προβλέπει ότι οι πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα θα αυξηθούν σε αριθμό ρεκόρ 773 τεραβατωρών (TWh) το 2023, αριθμός υψηλότερος από τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας της Βραζιλίας.
Αυτή θα ήταν μια ακόμη ταχύτερη επέκταση από την ανάπτυξη χαμηλών εκπομπών άνθρακα 500 TWh μεγέθους Γερμανίας το 2021 και το 2022.
Αν και μια πτώση το 2023 δεν θα ήταν η πρώτη μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων, το thinktank λέει ότι θα ήταν «η πρώτη φορά που θα συμβεί αυτό σε δομικό, διαρκές επίπεδο».
Προηγούμενες μειώσεις σημειώθηκαν μόνο κατά τη διάρκεια εκτεταμένων υφέσεων, όπως το 2008 και το 2020, ή για άλλους κυκλικούς λόγους, όπως το 2019.
Επιπλέον, η Ember προβλέπει ότι αυτή είναι η αρχή της μακροπρόθεσμης μείωσης της χρήσης ορυκτών καυσίμων στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας.
Η συνεχιζόμενη επέκταση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας «θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι εκπομπές στον τομέα της ενέργειας δεν θα κορυφωθούν ποτέ υψηλότερα από ό,τι το 2022», καταλήγει.
Σημειώνει ότι το 2022 ήταν «έτος επιτάχυνσης» για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στην ενεργειακή κρίση, καθώς και σε μεγάλα πακέτα πολιτικής όπως το REPowerEU και ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η χρονιά «θα μείνει στη μνήμη μας ως σημείο καμπής στη μετάβαση του κόσμου στην καθαρή δύναμη», σημειώνει η δεξαμενή σκέψης.
Οι προβλέψεις της Ember για το 2026 φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα.
Σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων
Καθώς το ορυκτό καύσιμο δεν έχει φθάσει αγγίξει "κορυφή", οι εκπομπές στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας ε έφτασαν στο «υψηλό όλων των εποχών» το 2022, αυξημένες κατά 1,3%.
Το έτος σημείωσε μικτά αποτελέσματα για τα ορυκτά καύσιμα.
Η Ember σημειώνει ότι η παραγωγή άνθρακα αυξήθηκε κατά 1,1%, ενώ η παραγωγή φυσικού αερίου μειώθηκε κατά 0,2% εν μέσω τιμών ρεκόρ που ωθήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Ember σημειώνει ότι η «σταδιακή κατάργηση» της ενέργειας από άνθρακα, που υποσχέθηκαν οι παγκόσμιοι ηγέτες στο COP26, δεν υλοποιήθηκε το 2022.
Επισημαίνει επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι η Κίνα, ο μεγαλύτερος χρήστης άνθρακα, απέσυρε μόλις το 0,1% του στόλου της το 2022 και συνέχισε για την αναπροσαρμογή.
(Περίπου το 77% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας το 2022 καλύφθηκε από πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, σημειώνει η Ember, κυρίως αιολική και ηλιακή.)
Το παρακάτω γράφημα δείχνει αυτό στον αριστερό πίνακα.
Το δεξί πλαίσιο δείχνει αλλαγές δυναμικότητας άνθρακα εκτός Κίνας, όπου η καθαρή δυναμικότητα συνέχισε να συρρικνώνεται (κόκκινη γραμμή), αλλά πιο αργά από ό,τι τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, η Ember επισημαίνει επίσης ότι οι αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου δεν προκάλεσαν σημαντική επιστροφή στον άνθρακα, όπως κάποιοι φοβόντουσαν, ωστόσο, η έκθεση προσθέτει ότι...
...η μείωση της ισχύος από ορυκτά καύσιμα που προβλέπει, θα σημαίνει περικοπές για το φυσικό αέριο καθώς και για τον άνθρακα
«Η πτώση της παραγωγής ορυκτών σημαίνει όχι μόνο ότι θα συμβεί η σταδιακή κατάργηση της ενέργειας από άνθρακα, αλλά και ότι –για πρώτη φορά– η σταδιακή κατάργηση της ενέργειας από φυσικό αέριο είναι πλέον εφικτή».
Πέρυσι προστέθηκαν μόλις 31 GW νέων σταθμών αερίου παγκοσμίως, λέει ο Ember, προσθέτοντας ότι αυτό είναι το χαμηλότερο ποσό από το 2004.
Λέει ότι αυτή η τάση συνεπάγεται «πιο ισόρροπη πτώση της ενέργειας από άνθρακα και φυσικό αέριο» τα επόμενα χρόνια.
Σημειώνει ότι το σενάριο του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) για τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας με καθαρό μηδέν περιλαμβάνει σχεδόν σταδιακή κατάργηση όχι μόνο αμείωτου άνθρακα, αλλά και φυσικού αερίου μέχρι το 2040.
Καθυστερήσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα
Το σενάριο του ΔΟΕ για καθαρές μηδενικές εκπομπές, το οποίο είναι σύμφωνο με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για 1,5 βαθμούς Κελσίου, υποδηλώνει έναν τομέα ηλεκτρικής ενέργειας καθαρού μηδενισμού έως το 2040. Αυτή η ημερομηνία μεταφέρεται στο 2035 για τις πλούσιες χώρες στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).
Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αναμένεται από τον IEA να παρέχουν περίπου τα τρία τέταρτα της νέας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου.
Ωστόσο, η υδροηλεκτρική και η πυρηνική ενέργεια θεωρείται επίσης, ότι έχουν βασικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση, σύμφωνα με τον Ember.
Όπως έχουν τα πράγματα, η δεξαμενή σκέψης λέει ότι αυτές οι τεχνολογίες «δεν επεκτείνονται επί του παρόντος με τον ρυθμό που απαιτείται για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου».
Η νέα ανάλυσή του δείχνει ότι οι πηγές ηλεκτρικής ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, εξαιρουμένων της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας «είχαν την πρώτη πτώση παραγωγής τους από έτος σε έτος μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα το 2011».
Αυτή η πτώση το 2022 συνδέθηκε με διακοπές λειτουργίας πυρηνικών σταθμών και μείωση της υδροηλεκτρικής ενέργειας που σχετίζεται με την ξηρασία.
Αλλά η κατασκευή αυτών των έργων έχει επίσης επιβραδυνθεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την Ember και όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.
Συνολικά, η Ember αναφέρει ότι μια τέτοια επιβράδυνση «θα μπορούσε να έχει μεγάλες επιπτώσεις για τη μετάβαση στον ηλεκτρισμό».
Απαιτεί 5πλάσια αύξηση των επενδύσεων στην υδροηλεκτρική ενέργεια και μια πυρηνική «αναγέννηση», συμπεριλαμβανομένων των παρατάσεων ζωής των γηρασκόντων σταθμών και της έγκαιρης παράδοσης νέων έργων.
Josh Gabbatiss, δημοσιογράφος για το κλίμα και την ενέργεια στο Carbon Brief
www.worldenergynews.gr
Ο Josh Gabbatiss στο Carbon Brief αναλύει τη ανασκόπηση Ember, και γιατί μπορεί να εδραιωθεί φέτος, η μείωση των υδρογονανθράκων.
Η Ember αποκαλεί την ανοδο που γνωρίζει η καθαρή ενέργεια «διαρθρωτική» και «διαρκή» επειδή οι προηγούμενες μειώσεις σημειώθηκαν μόνο κατά τη διάρκεια εκτεταμένων υφέσεων, όπως το 2008 και το 2020, ή για άλλους κυκλικούς οικονομικούς λόγους, όπως το 2019.
Η επιτάχυνση του 2022 για τις ΑΠΕ οφείλεται εν μέρει και στην ενεργειακή κρίση καθώς ώθησε σε σημαντικές αποκρίσεις της πολιτικής όπως το REPowerEU της ΕΕ και ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ που ενσωματώνουν τη δυναμική.
Αύξηση 1,3% των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια
Ωστόσο, η αυξημένη παγκόσμια ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια το 2022– στον ανεπτυγμένο κόσμο λόγω μετάβασης από τα ορυκτά αυτοκίνητα και θερμάστρες στην ηλεκτρική ενέργεια, στον αναπτυσσόμενο κόσμο επειδή 775 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να στερούνται πρόσβασης σε ηλεκτρική ενέργεια – σήμαινε ότι οι εκπομπές από την ηλεκτρική ενέργεια έφτασαν σε υψηλό όλων των εποχών το 2022, αυξημένες κατά 1,3% , γιατί χρειάζονταν υδρογονάνθρκες για την κάλυψη των ελλείψεων καθαρής ενέργειας.
Ο Gabbatiss υπογραμμίζει την κριτική του Ember για το σταμάτημα των υδροηλεκτρικών και πυρηνικών έργων, ζητώντας πενταπλάσια αύξηση των επενδύσεων στην υδροηλεκτρική ενέργεια και μια πυρηνική αναγέννηση ως τον μόνο ρεαλιστικό τρόπο επίτευξης των παγκόσμιων στόχων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Νέα εποχή... πτώσης
Ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας πρόκειται να εισέλθει σε μια «νέα εποχή πτώσης της παραγωγής ορυκτών» καθώς ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο απομακρύνονται από το δίκτυο λόγω της αύξησης ρεκόρ της αιολικής και ηλιακής ενέργειας, σύμφωνα με νέα ανάλυση από την Ember.
Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια έφτασαν το ρεκόρ του 12% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πέρυσι, σύμφωνα με την παγκόσμια αναθεώρηση ηλεκτρικής ενέργειας της Ember το 2023.
Αυτό ανέβασε το συνολικό μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε σχεδόν 40% της συνολικής παραγωγής.
Με την ακόμη ταχύτερη ανάπτυξη να συνεχίζεται φέτος, η Ember υποστηρίζει ότι το 2022 είναι πιθανό να σηματοδοτήσει ένα «σημείο καμπής» όταν η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα κορυφώθηκε και άρχισε να πέφτει.
Το thinktank προβλέπει ότι, έως το τέλος του 2023, περισσότερο από το 100% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας θα καλύπτεται από πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Οι ειδικοί συμφωνούν σε γενικές γραμμές ότι η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να απελευθερωθεί πλήρως από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2040, εάν ο κόσμος θέλει να παραμείνει σε τροχιά για τους κλιματικούς στόχους του με την Ember να υποστηρίζει πως η ταχεία επέκταση των ΑΠΕ σημαίνει ότι η «σταδιακή κατάργηση» του φυσικού αερίου και της ενέργειας από άνθρακα που απαιτείται για αυτή τη μετάβαση είναι «τώρα εφικτή».
Ωστόσο, αναφέρει επίσης ότι η στασιμότητα της κατασκευής πυρηνικής ενέργειας και υδροηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αντιστραφεί.
Ικανοποίηση ζήτησης
Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται εδώ και δεκαετίες, λόγω της αύξησης του πληθυσμού, της αυξανόμενης εκβιομηχάνισης και των υψηλότερων εισοδημάτων.
Επιπλέον, αυτή η τάση πρόκειται να συνεχιστεί, ιδιαίτερα καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αλλάζουν τα αυτοκίνητα και τις θερμάστρες τους με ορυκτά καύσιμα, σε ηλεκτρικά μοντέλα.
Η ζήτηση θα αυξηθεί επίσης καθώς παρέχεται ενέργεια στα 775 εκατομμύρια άτομα που εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια.
Μέχρι σήμερα, η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έχει γενικά ξεπεράσει την ταχεία επέκταση των πηγών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, πράγμα που σημαίνει ότι οι εκπομπές από τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας συνέχισαν να αυξάνονται.
Οποιοδήποτε έλλειμμα στην αντιμετώπιση της ανάπτυξης με πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα έχει καλυφθεί από τα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, οι πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα πρέπει τελικά να αρχίσουν όχι μόνο να καλύπτουν την αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και να αρχίσουν να συμπιέζουν τα ορυκτά καύσιμα από το μείγμα, εάν πρόκειται να επιτευχθούν οι παγκόσμιοι στόχοι άνθρακα.
Το 2022, η επέκταση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας κάλυψε το 80% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, δείχνει η έκθεση της Ember.
Σε συνδυασμό με την υδροηλεκτρική ενέργεια και τη βιοενέργεια, οι ΑΠΕ κάλυψαν το 92% της αύξησης ζήτησης.
Ταυτόχρονα, υπήρξε επίσης μια παγκόσμια πτώση της πυρηνικής παραγωγής που συνδέεται με διακοπές λειτουργίας στη Γαλλία και κλείσιμο στη Γερμανία και το Βέλγιο.
Ως αποτέλεσμα, οι εκπομπές στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν για άλλη μια φορά το 2022.
Φέτος, ωστόσο, η Ember εκτιμά ότι η αύξηση ρεκόρ στην παραγωγή ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα θα προκαλέσει πτώση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων κατά 0,3%, ένα «κρίσιμο σημείο καμπής» όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Η Ember προβλέπει ότι οι πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα θα αυξηθούν σε αριθμό ρεκόρ 773 τεραβατωρών (TWh) το 2023, αριθμός υψηλότερος από τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας της Βραζιλίας.
Αυτή θα ήταν μια ακόμη ταχύτερη επέκταση από την ανάπτυξη χαμηλών εκπομπών άνθρακα 500 TWh μεγέθους Γερμανίας το 2021 και το 2022.
Αν και μια πτώση το 2023 δεν θα ήταν η πρώτη μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων, το thinktank λέει ότι θα ήταν «η πρώτη φορά που θα συμβεί αυτό σε δομικό, διαρκές επίπεδο».
Προηγούμενες μειώσεις σημειώθηκαν μόνο κατά τη διάρκεια εκτεταμένων υφέσεων, όπως το 2008 και το 2020, ή για άλλους κυκλικούς λόγους, όπως το 2019.
Επιπλέον, η Ember προβλέπει ότι αυτή είναι η αρχή της μακροπρόθεσμης μείωσης της χρήσης ορυκτών καυσίμων στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας.
Η συνεχιζόμενη επέκταση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας «θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι εκπομπές στον τομέα της ενέργειας δεν θα κορυφωθούν ποτέ υψηλότερα από ό,τι το 2022», καταλήγει.
Σημειώνει ότι το 2022 ήταν «έτος επιτάχυνσης» για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στην ενεργειακή κρίση, καθώς και σε μεγάλα πακέτα πολιτικής όπως το REPowerEU και ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η χρονιά «θα μείνει στη μνήμη μας ως σημείο καμπής στη μετάβαση του κόσμου στην καθαρή δύναμη», σημειώνει η δεξαμενή σκέψης.
Οι προβλέψεις της Ember για το 2026 φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα.
Σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων
Καθώς το ορυκτό καύσιμο δεν έχει φθάσει αγγίξει "κορυφή", οι εκπομπές στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας ε έφτασαν στο «υψηλό όλων των εποχών» το 2022, αυξημένες κατά 1,3%.
Το έτος σημείωσε μικτά αποτελέσματα για τα ορυκτά καύσιμα.
Η Ember σημειώνει ότι η παραγωγή άνθρακα αυξήθηκε κατά 1,1%, ενώ η παραγωγή φυσικού αερίου μειώθηκε κατά 0,2% εν μέσω τιμών ρεκόρ που ωθήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Ember σημειώνει ότι η «σταδιακή κατάργηση» της ενέργειας από άνθρακα, που υποσχέθηκαν οι παγκόσμιοι ηγέτες στο COP26, δεν υλοποιήθηκε το 2022.
Επισημαίνει επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι η Κίνα, ο μεγαλύτερος χρήστης άνθρακα, απέσυρε μόλις το 0,1% του στόλου της το 2022 και συνέχισε για την αναπροσαρμογή.
(Περίπου το 77% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας το 2022 καλύφθηκε από πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, σημειώνει η Ember, κυρίως αιολική και ηλιακή.)
Το παρακάτω γράφημα δείχνει αυτό στον αριστερό πίνακα.
Το δεξί πλαίσιο δείχνει αλλαγές δυναμικότητας άνθρακα εκτός Κίνας, όπου η καθαρή δυναμικότητα συνέχισε να συρρικνώνεται (κόκκινη γραμμή), αλλά πιο αργά από ό,τι τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, η Ember επισημαίνει επίσης ότι οι αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου δεν προκάλεσαν σημαντική επιστροφή στον άνθρακα, όπως κάποιοι φοβόντουσαν, ωστόσο, η έκθεση προσθέτει ότι...
...η μείωση της ισχύος από ορυκτά καύσιμα που προβλέπει, θα σημαίνει περικοπές για το φυσικό αέριο καθώς και για τον άνθρακα
«Η πτώση της παραγωγής ορυκτών σημαίνει όχι μόνο ότι θα συμβεί η σταδιακή κατάργηση της ενέργειας από άνθρακα, αλλά και ότι –για πρώτη φορά– η σταδιακή κατάργηση της ενέργειας από φυσικό αέριο είναι πλέον εφικτή».
Πέρυσι προστέθηκαν μόλις 31 GW νέων σταθμών αερίου παγκοσμίως, λέει ο Ember, προσθέτοντας ότι αυτό είναι το χαμηλότερο ποσό από το 2004.
Λέει ότι αυτή η τάση συνεπάγεται «πιο ισόρροπη πτώση της ενέργειας από άνθρακα και φυσικό αέριο» τα επόμενα χρόνια.
Σημειώνει ότι το σενάριο του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) για τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας με καθαρό μηδέν περιλαμβάνει σχεδόν σταδιακή κατάργηση όχι μόνο αμείωτου άνθρακα, αλλά και φυσικού αερίου μέχρι το 2040.
Καθυστερήσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα
Το σενάριο του ΔΟΕ για καθαρές μηδενικές εκπομπές, το οποίο είναι σύμφωνο με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για 1,5 βαθμούς Κελσίου, υποδηλώνει έναν τομέα ηλεκτρικής ενέργειας καθαρού μηδενισμού έως το 2040. Αυτή η ημερομηνία μεταφέρεται στο 2035 για τις πλούσιες χώρες στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).
Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αναμένεται από τον IEA να παρέχουν περίπου τα τρία τέταρτα της νέας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου.
Ωστόσο, η υδροηλεκτρική και η πυρηνική ενέργεια θεωρείται επίσης, ότι έχουν βασικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση, σύμφωνα με τον Ember.
Όπως έχουν τα πράγματα, η δεξαμενή σκέψης λέει ότι αυτές οι τεχνολογίες «δεν επεκτείνονται επί του παρόντος με τον ρυθμό που απαιτείται για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου».
Η νέα ανάλυσή του δείχνει ότι οι πηγές ηλεκτρικής ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, εξαιρουμένων της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας «είχαν την πρώτη πτώση παραγωγής τους από έτος σε έτος μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα το 2011».
Αυτή η πτώση το 2022 συνδέθηκε με διακοπές λειτουργίας πυρηνικών σταθμών και μείωση της υδροηλεκτρικής ενέργειας που σχετίζεται με την ξηρασία.
Αλλά η κατασκευή αυτών των έργων έχει επίσης επιβραδυνθεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την Ember και όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.
Συνολικά, η Ember αναφέρει ότι μια τέτοια επιβράδυνση «θα μπορούσε να έχει μεγάλες επιπτώσεις για τη μετάβαση στον ηλεκτρισμό».
Απαιτεί 5πλάσια αύξηση των επενδύσεων στην υδροηλεκτρική ενέργεια και μια πυρηνική «αναγέννηση», συμπεριλαμβανομένων των παρατάσεων ζωής των γηρασκόντων σταθμών και της έγκαιρης παράδοσης νέων έργων.
Josh Gabbatiss, δημοσιογράφος για το κλίμα και την ενέργεια στο Carbon Brief
www.worldenergynews.gr
