«Πολύ φασαρία για το τίποτα». Σε αυτή τη φράση συνοψίζονται τα σχόλια της ευρωπαϊκής βιομηχανίας επί του σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι βασικές αρχές του «πακέτου» της Κομισιόν που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί επισήμως την Πέμπτη 16 Μαρτίου, διέρρευσαν την προηγούμενη εβδομάδα και αφορούν σε τροποποιήσεις του Κανονισμό 2019/943 για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και της Οδηγίας 2019/944 για τους κοινούς κανόνες στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Ανεπαρκείς οι προτάσεις, αναφέρει η βιομηχανία
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής στόχος της πρότασης είναι να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των επιχειρήσεων που εκτίθενται στην αστάθεια των τιμών ηλεκτρισμού. Ωστόσο για να επιτευχθεί αυτό η πρόταση επικεντρώνεται αποκλειστικά στη βελτίωση της πρόσβασης σε σταθερές μακροπρόθεσμες συμβάσεις, δηλαδή σε PPAs και CfDs.
Ωστόσο η ευρωπαϊκή βαριά βιομηχανία κυρίως του τομέα των μετάλλων θεωρεί ότι η πρόταση της Κομισιόν δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα σε βραχυπρόθεσμη βάση και για όσο διάστημα δεν θα έχουν ολοκληρωθεί οι επενδύσεις σε νέα δυναμικότητα παραγωγής και ευελιξία. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία θεωρεί ότι τα επόμενα πέντε χρόνια θα είναι κρίσιμα για την επιβίωση της λόγω της συνεχιζόμενης ενεργειακής κρίσης και ότι η πρόταση της Κομισιόν δεν είναι επαρκής για τη θωράκιση της έναντι των υψηλών τιμών.
Μάλιστα κύκλοι των μεγάλων βιομηχανικών συνδέσμων της Ευρώπης θεωρούν ότι η Κομισιόν χάνει εντελώς την ευκαιρία να εξοπλίσει την αγορά με έναν μηχανισμό έκτακτης ανάγκης – που θα ενεργοποιείται σε καταστάσεις κλυδωνισμού των τιμών και δείχνει να μην έχει διδαχθεί τίποτα από την περσινή κρίση. Σε ότι αφορά δε τα PPAs και τα CfDs που στόχο έχουν την παροχή κινήτρων για την αντιστάθμιση κινδύνου, ενισχύοντας την ευελιξία και την υποστήριξη μακροπρόθεσμων επενδύσεων, η βιομηχανία θεωρεί ότι οι τροποποιήσεις που επιφέρονται στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο είναι ελάχιστες.
Μάλιστα τονίζεται ότι οι διατάξεις για τα PPAs ή τα CfDs μπορούν να εφαρμοστούν ήδη χωρίς να χρειάζεται να προβλεφθούν στη νομοθεσία για την αναθεώρηση της αγοράς που είχε ανακοινώσει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Von der Leyen τον Σεπτέμβριο του 2022 και πλέον δείχνει να έχει αποδυναμωθεί δραστικά.
Συνοπτικά οι νέοι στόχοι του Κανονισμού 2019/943 όπως τους προτείνει η Κομισιόν είναι:
Η παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη προθεσμιακών αγορών και τη βελτίωση της αντιστάθμισης προμηθευτών και καταναλωτών έναντι της αστάθειας.
Βελτίωση της ευελιξίας μέσω της απόκρισης στη ζήτηση, την αποθήκευσης ενέργειας και λύσεων ευελιξίας.
Για την επίτευξη των στόχων αυτών προτείνονται μια σειρά παρεμβάσεις όπως:
Η δημιουργία προϊόντων περιορισμού της αιχμής – Η Επιτροπή προτείνει οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς να μπορούν να προμηθεύονται «προϊόντα περιορισμού της αιχμής» προκειμένου να ζητήσουν μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής.
Οι συμβάσεις γι΄αυτά τα προϊόντα δεν θα συνάπτονται νωρίτερα από δύο ημέρες πριν από την παροχή και η συμβατική περίοδος δεν θα είναι μεγαλύτερη από μία ημέρα.
Τα κράτη μέλη πρέπει να επιτρέπουν στους TSO και τους DSO να χρησιμοποιούν δεδομένα από ειδική συσκευή μέτρησης για την παρατήρηση και τη διευθέτηση των υπηρεσιών απόκρισης ζήτησης και ευελιξίας, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων αποθήκευσης.
Τοπικοί εικονικοί κόμβοι – Ο ENTSO-E πρέπει να υποβάλει στον ACER πρόταση για τη δημιουργία περιφερειακών εικονικών κόμβων για την προθεσμιακή αγορά, με την επιφύλαξη της έγκρισης της πρότασης από την ACER.
Αίτημα για μέτρα βελτίωσης της ρευστότητας – Όταν μια ρυθμιστική αρχή του θεωρεί ότι δεν υπάρχουν επαρκείς ευκαιρίες αντιστάθμισης κινδύνου για τους συμμετέχοντες στην αγορά, μπορεί να ζητήσει από τα χρηματιστήρια ενέργειας ή τους Διαχειριστές να εφαρμόσουν πρόσθετα μέτρα για τη βελτίωση της ρευστότητας της προθεσμιακής αγοράς χωρίς ωστόσο να είναι σαφές ποιο είδος μέτρων.
Οι φορείς εκμετάλλευσης της αγοράς θα είναι ελεύθεροι να αναπτύσσουν προθεσμιακά προϊόντα αντιστάθμισης κινδύνου.
Σε ότι αφορά τα PPAs τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα μέσα, για τη μείωση των οικονομικών κινδύνων που συνδέονται με την αθέτηση πληρωμών στο πλαίσιο των PPAs είναι διαθέσιμα σε καταναλωτές που αντιμετωπίζουν εμπόδια εισόδου στην αγορά PPAs και δεν αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.
Ωστόσο αποτελεί προϋπόθεση ένα σύστημα εγγυήσεων για PPAs που υποστηρίζονται από το κράτος να περιλαμβάνει διατάξεις για την αποφυγή μείωσης της ρευστότητας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.
Κατά το σχεδιασμό των προγραμμάτων υποστήριξης για ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, τα κράτη μέλη πρέπει να «προσπαθούν» να κάνουν χρήση κριτηρίων αξιολόγησης για να ενθαρρύνουν την απορρόφηση PPAs τουλάχιστον μία φορά κάθε τρία χρόνια.
Σε ότι αφορά τα σχέδια υποστήριξης για νέες επενδύσεις στην παραγωγή – CfD προβλέπεται ότι τα συστήματα άμεσης στήριξης τιμών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω αιολικής, ηλιακής, γεωθερμικής υδροηλεκτρικής ή πυρηνικής ενέργειας πρέπει να λαμβάνουν τη μορφή αμφίδρομης σύμβασης επί της διαφοράς.
Αυτά τα προγράμματα υποστήριξης πρέπει να συμμορφώνονται με τις ακόλουθες αρχές:
Τα έσοδα που εισπράττονται όταν η τιμή αγοράς είναι πάνω από την τιμή της συμφωνίας κατανέμονται σε όλους τους τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το μερίδιό τους στη συνολική κατανάλωση.
Διασφάλιση ότι η κατανομή των εσόδων στους τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας έχει σχεδιαστεί έτσι, ώστε να μην αφαιρούνται τα κίνητρα των καταναλωτών να μετατοπίζουν την κατανάλωσή τους σε περιόδους που οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας είναι χαμηλές.
Να επιτρέπεται η συμμετοχή έργων που δεσμεύουν μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας προς πώληση μέσω συμφωνίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλων ρυθμίσεων που βασίζονται στην αγορά.
Για την ενίσχυση της ευελιξίας κάθε δύο χρόνια, η ρυθμιστική αρχή κάθε κράτους μέλους πρέπει να συντάσσει έκθεση (για περίοδο τουλάχιστον 5 ετών) σχετικά με τις ανάγκες ευελιξίας στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και να εξετάζει τη δυνατότητα απόκρισης από την πλευρά της ζήτησης και αποθήκευσης για την κάλυψη των αναγκών.
Τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν μηχανισμό χωρητικότητας πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο προώθησης της συμμετοχής της απόκρισης της ζήτησης και της αποθήκευσης εισάγοντας πρόσθετα κριτήρια ή χαρακτηριστικά στο σχεδιασμό.
Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν συστήματα υποστήριξης της ευελιξίας που αποτελούνται από πληρωμές για τη διαθέσιμη χωρητικότητα απόκρισης από την πλευρά της ζήτησης και αποθήκευσης.
www.worldenergynews.gr
