Ποιές προϋποθέσεις απαιτεί η ανάκτηση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης στην κάλυψη των αναγκών για μέταλα στην απαιτητική δεκαετία - Κομβικός ο ρόλος του βωξίτη
Η οικολογική μετάβαση απαιτεί την αναβάθμιση όλων των πιθανών δυνατοτήτων παραγωγής σπάνιων γαιών και μετάλλων σε ολόκληρη την ΕΕ, δήλωσε ο Philippe Varin, πρώην πρόεδρος της γαλλικής ομάδας κύκλου πυρηνικών καυσίμων της Orano, σε συνέντευξή του στο EURACTIV.
Τον περασμένο Ιανουάριο, ο Varin υπέβαλε έκθεση στη γαλλική κυβέρνηση σχετικά με «την εξασφάλιση του εφοδιασμού της βιομηχανίας σε ορυκτές πρώτες ύλες», υποστηρίζοντας ότι η εκμετάλλευση και παραγωγή τους στην Ευρώπη είναι επιτακτική.
Η περιβαλλοντική ανάγκη, η κοινή γνώμη και οι πολιτικοί
Η οικολογική μετάβαση απαιτεί μεγάλες ποσότητες μετάλλων – για ηλεκτρικές μπαταρίες, ηλιακούς συλλέκτες ή ανεμογεννήτριες – και ως εκ τούτου είναι «εξαιρετική πολιτική», είπε ο Γάλλος ειδικός.
Ωστόσο, η κοινή γνώμη είναι εναντίον του ανοίγματος ορυχείων, ενώ λείπει η τεχνική κατανόηση του θέματος από τους πολιτικούς ηγέτες.
Επιπλέον, αυτή τη στιγμή, «η τιμή του άνθρακα δεν στέλνει ένα αρκετά ισχυρό μήνυμα για να ενθαρρύνει τις εταιρείες να ενεργήσουν έγκαιρα», πρόσθεσε.
Ως εκ τούτου, «πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την κλασική οικονομία της αγοράς ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη της εξορυκτικής βιομηχανίας της ΕΕ μέσω οικονομικής στήριξης από τα κράτη μέλη», εξήγησε.
Η ΕΕ πρέπει να εξετάσει προσεκτικά το έργο που έχει κάνει η Κίνα τα τελευταία 20 χρόνια και τι θέλουν να εφαρμόσουν οι ΗΠΑ με τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού – μια δέσμη μέτρων κατά του πληθωρισμού που προβλέπεται να συμβάλει στη μείωση των εγχώριων αερίων του θερμοκηπίου εκπομπών κατά τα επόμενα δέκα χρόνια.
Στρατηγική αυτονομία της ΕΕ
Ο Varin τόνισε, ότι το να κοιτάξει προς τα μέσα η ΕΕ και να σκεφτεί τη στρατηγική αυτονομία, ήταν ο μόνος τρόπος που μπορεί να εκμεταλλευτεί τις δικές της πρώτες ύλες και τις σπάνιες γαίες.
Υπό αυτή την έννοια, η μετάβαση είναι «μια βιομηχανική επανάσταση» για την οποία η πλήρης απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές του ενεργειακού μείγματος και η εκμετάλλευση, παραγωγή και μετατροπή κρίσιμων πρώτων υλών στο ευρωπαϊκό έδαφος θα καταστεί επιτακτική, πρόσθεσε ο ειδικός.
Παρεμπιπτόντως, οι γεωπολιτικές εντάσεις που προκύπτουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις ολοένα και πιο προστατευτικές πολιτικές στην Κίνα και τις ΗΠΑ έχουν καταστήσει αναγκαία την επιτάχυνση της δράσης της ΕΕ, είπε ο ειδικός.
Στην ομιλία της για την κατάσταση της ΕΕ τον Σεπτέμβριο του 2022, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula Von der Leyen ανακοίνωσε μια πρόταση για έναν επικείμενο νόμο της ΕΕ για τις κρίσιμες πρώτες ύλες.
Η πρόταση, επεσήμανε ο Varin, ήταν στα σκαριά μόλις από τον Φεβρουάριο του 2022.
Επαναλειτουργία των ορυχείων
«Η πλήρης αυτάρκεια δεν θα ήταν επιτεύξιμη», αν και «η αυτονομία 30% μου φαίνεται ότι μπορεί να επιτευχθεί μέχρι το 2030», είπε ο Varin.
Για να το πετύχουμε αυτό, «πρέπει να εκμεταλλευτούμε όλα τα ορυχεία της Ευρώπης για κρίσιμα και στρατηγικά μέταλλα», είπε.
Τελικά, η ΕΕ προσπαθεί να ακολουθήσει τα βήματα των μεγάλων αντιπάλων της, της Κίνας και των ΗΠΑ.
Ωστόσο, είτε από γεωλογικούς, τεχνικούς ή χρηματοοικονομικούς όρους, δεν διαθέτει ακόμη επαρκή μέσα για να εξασφαλίσει μια σταθερή προσφορά.
Αντιμετωπίζοντας τις ανησυχίες που εκφράζονται από το κοινό, ο εμπειρογνώμονας τόνισε ότι τα ορυχεία θα πρέπει να είναι υπεύθυνα με τη συμμόρφωση με «τα πιο σαφή και δεσμευτικά πρότυπα».
Αυτό περιλαμβάνει το πρότυπο που προτείνεται από την Πρωτοβουλία για Υπεύθυνη Διασφάλιση Εξόρυξης, το οποίο περιλαμβάνει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, υγεία των εργαζομένων, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οικονομική διαφάνεια στον τομέα της εξόρυξης.
Ενθάρρυνση επενδύσεων - Ο ρόλος του βωξίτη
Σύμφωνα με τον ειδικό, οι επενδύσεις πρέπει επίσης να ενθαρρυνθούν.
Η προσθήκη των λεγόμενων «υπεύθυνων» ορυχείων στο πεδίο εφαρμογής της πράσινης ταξινόμησης της ΕΕ για βιώσιμη χρηματοδότηση, γνωστή και ως κατάλογος βιώσιμων επενδύσεων της ΕΕ, είναι μια απαραίτητη αρχή. Σημαντικό ρόλο έχει ο βωξίτης και τα ορυχεία αυτού, καθώς είναι πλούσιος σε πρωτογενές αλουμίνιο, το μέταλο που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση. Η ζητησή του αναμένεται να αυξηθεί 50% στα επόμενα 30 χρόνια, κατά συνέπεια η σημασία του βωξίτη για το πρωτογενές αλουμίνιο είναι κομβική.
Οι προϋποθέσεις για έμφαση της ενίσχυσης των ορυχείων βωξίτη αναμένεται να βρουν ανταπόκριση στις πολιτικές ηγεσίες, ώστε η παραγωγή για πρωτογενές και δευτερόχυτο αλουμίνιο να είναι επαρκής προς κάλυψη των αναγκών της βιομηχανίας και της κατανάλωσης.
Ο Varin πρότεινε επίσης τη δημιουργία ενός επενδυτικού ταμείου αφιερωμένου στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων εξόρυξης, υπενθυμίζοντας ότι ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της ΕΕ Thierry Bretton είχε ήδη εκφράσει την ιδέα ενός κρατικού ταμείου.
Επανεφεύρεση της διπλωματίας της ΕΕ
Ο Varin υποστήριξε ότι η ανάπλαση του κλάδου σε ολόκληρο το μπλοκ «δεν θέτει υπό αμφισβήτηση την ανάγκη για νέες στρατηγικές εταιρικές σχέσεις με ορισμένες χώρες όπως η Νορβηγία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και φυσικά η Χιλή»,όπως για παράδειγμα την απελευθέρωση της πρόσβασης στο λίθιο της Χιλής, μεταξύ άλλων, με τις οποίες η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία τον Δεκέμβριο.
«Το θέμα της πρόσβασης σε κρίσιμα μέταλα πρέπει να διαδραματίσει όλο και πιο σημαντικό ρόλο στις συμφωνίες που υπογράφει η ΕΕ», τόνισε.
Αυτό, είπε, θα συμβάλει στην «ενθάρρυνση της εφαρμογής περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων στις χώρες παραγωγούς» παρόμοια με τα πρότυπα της ΕΕ.
Θα συμβάλει επίσης στη διασφάλιση της τήρησης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας – έναν τομέα όπου χρειάζεται ακόμη περισσότερη δουλειά καθώς «δεν έχουμε παγκόσμιο σύστημα αναφοράς».
Τα πρότυπα και η διαφοροποίηση
Προς το παρόν, «είναι επομένως απαραίτητο να είμαστε απολύτως σαφείς σχετικά με το πρότυπο που απαιτείται για τα ορυχεία, και αυτά τα πρότυπα πρέπει να πιστοποιούνται από ανεξάρτητους τρίτους», επέμεινε ο Varin.
Και αν μια χώρα όπως η Κίνα, για παράδειγμα, δεν θέλει να συμμορφωθεί με τα πρότυπα εξόρυξης της ΕΕ, το μπλοκ «πρέπει να μπορεί να αλλάξει προμηθευτές», είπε, αν και αυτό μπορεί να είναι δύσκολο όταν η Κίνα ελέγχει μόνη της το 50% της αλυσίδας για μπαταρίες και το 90% των μαγνητών.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ευρωπαϊκές οδηγίες πρέπει να προσδιορίζουν στόχους για μια δεκαετία, με σαφώς προσδιορισμένα σημεία μετάβασης», πρόσθεσε ο Varin.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναπτυχθεί η ανακύκλωση αυτών των κρίσιμων και στρατηγικών μετάλλων.
«Δεδομένης της αύξησης της ζήτησης, είναι σαφές ότι η ανακύκλωση θα γίνει τελικά το βασικό συστατικό της προσφοράς».
Το πρώτο βήμα είναι η «ενσωμάτωση του οικολογικού σχεδιασμού σε όλα τα στάδια της παραγωγής», πρόσθεσε ο ειδικός, αλλά προειδοποίησε ότι θα πάρει χρόνο, «καθώς η ανάγκη για πρωτογενή μέταλλα πρόκειται να αυξηθεί τα επόμενα δέκα χρόνια».
www.worldenergynews.gr
Τον περασμένο Ιανουάριο, ο Varin υπέβαλε έκθεση στη γαλλική κυβέρνηση σχετικά με «την εξασφάλιση του εφοδιασμού της βιομηχανίας σε ορυκτές πρώτες ύλες», υποστηρίζοντας ότι η εκμετάλλευση και παραγωγή τους στην Ευρώπη είναι επιτακτική.
Η περιβαλλοντική ανάγκη, η κοινή γνώμη και οι πολιτικοί
Η οικολογική μετάβαση απαιτεί μεγάλες ποσότητες μετάλλων – για ηλεκτρικές μπαταρίες, ηλιακούς συλλέκτες ή ανεμογεννήτριες – και ως εκ τούτου είναι «εξαιρετική πολιτική», είπε ο Γάλλος ειδικός.
Ωστόσο, η κοινή γνώμη είναι εναντίον του ανοίγματος ορυχείων, ενώ λείπει η τεχνική κατανόηση του θέματος από τους πολιτικούς ηγέτες.
Επιπλέον, αυτή τη στιγμή, «η τιμή του άνθρακα δεν στέλνει ένα αρκετά ισχυρό μήνυμα για να ενθαρρύνει τις εταιρείες να ενεργήσουν έγκαιρα», πρόσθεσε.
Ως εκ τούτου, «πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την κλασική οικονομία της αγοράς ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη της εξορυκτικής βιομηχανίας της ΕΕ μέσω οικονομικής στήριξης από τα κράτη μέλη», εξήγησε.
Η ΕΕ πρέπει να εξετάσει προσεκτικά το έργο που έχει κάνει η Κίνα τα τελευταία 20 χρόνια και τι θέλουν να εφαρμόσουν οι ΗΠΑ με τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού – μια δέσμη μέτρων κατά του πληθωρισμού που προβλέπεται να συμβάλει στη μείωση των εγχώριων αερίων του θερμοκηπίου εκπομπών κατά τα επόμενα δέκα χρόνια.
Στρατηγική αυτονομία της ΕΕ
Ο Varin τόνισε, ότι το να κοιτάξει προς τα μέσα η ΕΕ και να σκεφτεί τη στρατηγική αυτονομία, ήταν ο μόνος τρόπος που μπορεί να εκμεταλλευτεί τις δικές της πρώτες ύλες και τις σπάνιες γαίες.
Υπό αυτή την έννοια, η μετάβαση είναι «μια βιομηχανική επανάσταση» για την οποία η πλήρης απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές του ενεργειακού μείγματος και η εκμετάλλευση, παραγωγή και μετατροπή κρίσιμων πρώτων υλών στο ευρωπαϊκό έδαφος θα καταστεί επιτακτική, πρόσθεσε ο ειδικός.
Παρεμπιπτόντως, οι γεωπολιτικές εντάσεις που προκύπτουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις ολοένα και πιο προστατευτικές πολιτικές στην Κίνα και τις ΗΠΑ έχουν καταστήσει αναγκαία την επιτάχυνση της δράσης της ΕΕ, είπε ο ειδικός.
Στην ομιλία της για την κατάσταση της ΕΕ τον Σεπτέμβριο του 2022, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula Von der Leyen ανακοίνωσε μια πρόταση για έναν επικείμενο νόμο της ΕΕ για τις κρίσιμες πρώτες ύλες.
Η πρόταση, επεσήμανε ο Varin, ήταν στα σκαριά μόλις από τον Φεβρουάριο του 2022.
Επαναλειτουργία των ορυχείων
«Η πλήρης αυτάρκεια δεν θα ήταν επιτεύξιμη», αν και «η αυτονομία 30% μου φαίνεται ότι μπορεί να επιτευχθεί μέχρι το 2030», είπε ο Varin.
Για να το πετύχουμε αυτό, «πρέπει να εκμεταλλευτούμε όλα τα ορυχεία της Ευρώπης για κρίσιμα και στρατηγικά μέταλλα», είπε.
Τελικά, η ΕΕ προσπαθεί να ακολουθήσει τα βήματα των μεγάλων αντιπάλων της, της Κίνας και των ΗΠΑ.
Ωστόσο, είτε από γεωλογικούς, τεχνικούς ή χρηματοοικονομικούς όρους, δεν διαθέτει ακόμη επαρκή μέσα για να εξασφαλίσει μια σταθερή προσφορά.
Αντιμετωπίζοντας τις ανησυχίες που εκφράζονται από το κοινό, ο εμπειρογνώμονας τόνισε ότι τα ορυχεία θα πρέπει να είναι υπεύθυνα με τη συμμόρφωση με «τα πιο σαφή και δεσμευτικά πρότυπα».
Αυτό περιλαμβάνει το πρότυπο που προτείνεται από την Πρωτοβουλία για Υπεύθυνη Διασφάλιση Εξόρυξης, το οποίο περιλαμβάνει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, υγεία των εργαζομένων, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οικονομική διαφάνεια στον τομέα της εξόρυξης.
Ενθάρρυνση επενδύσεων - Ο ρόλος του βωξίτη
Σύμφωνα με τον ειδικό, οι επενδύσεις πρέπει επίσης να ενθαρρυνθούν.
Η προσθήκη των λεγόμενων «υπεύθυνων» ορυχείων στο πεδίο εφαρμογής της πράσινης ταξινόμησης της ΕΕ για βιώσιμη χρηματοδότηση, γνωστή και ως κατάλογος βιώσιμων επενδύσεων της ΕΕ, είναι μια απαραίτητη αρχή. Σημαντικό ρόλο έχει ο βωξίτης και τα ορυχεία αυτού, καθώς είναι πλούσιος σε πρωτογενές αλουμίνιο, το μέταλο που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση. Η ζητησή του αναμένεται να αυξηθεί 50% στα επόμενα 30 χρόνια, κατά συνέπεια η σημασία του βωξίτη για το πρωτογενές αλουμίνιο είναι κομβική.
Οι προϋποθέσεις για έμφαση της ενίσχυσης των ορυχείων βωξίτη αναμένεται να βρουν ανταπόκριση στις πολιτικές ηγεσίες, ώστε η παραγωγή για πρωτογενές και δευτερόχυτο αλουμίνιο να είναι επαρκής προς κάλυψη των αναγκών της βιομηχανίας και της κατανάλωσης.
Ο Varin πρότεινε επίσης τη δημιουργία ενός επενδυτικού ταμείου αφιερωμένου στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων εξόρυξης, υπενθυμίζοντας ότι ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της ΕΕ Thierry Bretton είχε ήδη εκφράσει την ιδέα ενός κρατικού ταμείου.
Επανεφεύρεση της διπλωματίας της ΕΕ
Ο Varin υποστήριξε ότι η ανάπλαση του κλάδου σε ολόκληρο το μπλοκ «δεν θέτει υπό αμφισβήτηση την ανάγκη για νέες στρατηγικές εταιρικές σχέσεις με ορισμένες χώρες όπως η Νορβηγία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και φυσικά η Χιλή»,όπως για παράδειγμα την απελευθέρωση της πρόσβασης στο λίθιο της Χιλής, μεταξύ άλλων, με τις οποίες η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία τον Δεκέμβριο.
«Το θέμα της πρόσβασης σε κρίσιμα μέταλα πρέπει να διαδραματίσει όλο και πιο σημαντικό ρόλο στις συμφωνίες που υπογράφει η ΕΕ», τόνισε.
Αυτό, είπε, θα συμβάλει στην «ενθάρρυνση της εφαρμογής περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων στις χώρες παραγωγούς» παρόμοια με τα πρότυπα της ΕΕ.
Θα συμβάλει επίσης στη διασφάλιση της τήρησης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας – έναν τομέα όπου χρειάζεται ακόμη περισσότερη δουλειά καθώς «δεν έχουμε παγκόσμιο σύστημα αναφοράς».
Τα πρότυπα και η διαφοροποίηση
Προς το παρόν, «είναι επομένως απαραίτητο να είμαστε απολύτως σαφείς σχετικά με το πρότυπο που απαιτείται για τα ορυχεία, και αυτά τα πρότυπα πρέπει να πιστοποιούνται από ανεξάρτητους τρίτους», επέμεινε ο Varin.
Και αν μια χώρα όπως η Κίνα, για παράδειγμα, δεν θέλει να συμμορφωθεί με τα πρότυπα εξόρυξης της ΕΕ, το μπλοκ «πρέπει να μπορεί να αλλάξει προμηθευτές», είπε, αν και αυτό μπορεί να είναι δύσκολο όταν η Κίνα ελέγχει μόνη της το 50% της αλυσίδας για μπαταρίες και το 90% των μαγνητών.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ευρωπαϊκές οδηγίες πρέπει να προσδιορίζουν στόχους για μια δεκαετία, με σαφώς προσδιορισμένα σημεία μετάβασης», πρόσθεσε ο Varin.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναπτυχθεί η ανακύκλωση αυτών των κρίσιμων και στρατηγικών μετάλλων.
«Δεδομένης της αύξησης της ζήτησης, είναι σαφές ότι η ανακύκλωση θα γίνει τελικά το βασικό συστατικό της προσφοράς».
Το πρώτο βήμα είναι η «ενσωμάτωση του οικολογικού σχεδιασμού σε όλα τα στάδια της παραγωγής», πρόσθεσε ο ειδικός, αλλά προειδοποίησε ότι θα πάρει χρόνο, «καθώς η ανάγκη για πρωτογενή μέταλλα πρόκειται να αυξηθεί τα επόμενα δέκα χρόνια».
www.worldenergynews.gr
