UPD (12.50): Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) υπεγράφη σήμερα μεταξύ των εταιρειών ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), Βulgartransgaz (Βουλγαρία), Transgaz (Ρουμανία), FGSZ (Ουγγαρία), ICGB (Βουλγαρία) και Gastrade (Ελλάδα) με σκοπό την αμοιβαία συνεργασία τους για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, που θα επιτρέψει αμφίδρομες ροές φυσικού αερίου από Βορρά προς Νότο και από Νότο προς Βορρά.
Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 22ου World LNG Summit που διοργανώνεται στην Αθήνα από τον ΔΕΣΦΑ, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας από τις 29 Νοεμβρίου έως τις 2 Δεκεμβρίου 2022.
Με την υπογραφή του Μνημονίου, οι εταιρείες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους - τόσο από κοινού όσο και μεμονωμένα - για την ανάπτυξη των αναγκαίων έργων για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου. Το μνημόνιο θα ισχύει για τρία χρόνια με δυνατότητα παράτασης για ένα ακόμη έτος. Σημειώνεται ότι η συμφωνία βασίζεται στο Μνημόνιο Συνεργασίας/Κοινή Δήλωση που υπέγραψαν οι Υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας για την ανάπτυξη του «Κάθετου Διαδρόμου» φυσικού αερίου στη συνεδρίαση της CESEC που πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη στις 8 Σεπτεμβρίου 2016.
Το πλαίσιο συνεργασίας που ορίζεται από το μνημόνιο προβλέπει ότι οι εταιρείες θα διερευνήσουν τις τεχνικές προδιαγραφές νέων συνδέσεων, αγωγών, διασυνδέσεων ή ενισχύσεων των υφιστάμενων δικτύων και θα αναπτύξουν τα σχεδιαζόμενα έργα στην περιοχή λαμβάνοντας υπόψη τις ενεργειακές στρατηγικές και πολιτικές της ΕΕ, καθώς και τις σχετικές εξελίξεις στην περιφερειακή αγορά φυσικού αερίου. Επιπλέον, οι εταιρείες συμφώνησαν ότι το εν λόγω Μνημόνιο θα αποτελέσει τη βάση εντατικής συνεργασίας στο μέλλον, σε ό,τι αφορά στη δυνατότητα κατασκευής των απαραίτητων υποδομών για τη μεταφορά φυσικού αερίου στις χώρες διέλευσης και στην αγορά της ΕΕ από την Ελλάδα μέσω της Βουλγαρίας, προς τη Ρουμανία και την Ουγγαρία και αντίστροφα.
Οι εταιρείες, επιπλέον, συμφώνησαν να καταβάλουν εύλογες προσπάθειες για την επίτευξη μιας μη αποκλειστικής μακροπρόθεσμης συνεργασίας για την ανάπτυξη των συστημάτων φυσικού αερίου των τεσσάρων χωρών και να ξεκινήσουν συζήτηση σχετικά με τις ρυθμιστικές και οικονομικές πτυχές για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου. Τέλος, οι εταιρείες συμφώνησαν να αναζητήσουν, όπου κρίνεται σκόπιμο και σχετικό, τη διευκόλυνση και την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, ανέφερε σχετικά: «Το Μνημόνιο που υπογράφηκε σήμερα είναι ένα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, ενός έργου που θα συμβάλει σημαντικά στην ασφάλεια εφοδιασμού της ευρύτερης περιοχής και θα ενισχύσει περαιτέρω τον ρόλο της Ελλάδας και της περιοχής της ΝΑ Ευρώπης στον ενεργειακό χάρτη. Αναλογιζόμενοι το σημερινό ενεργειακό τοπίο, τις γεωγραφικές θέσεις των τεσσάρων χωρών και συγκεκριμένα τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας ως πύλη εισόδου αερίου για εισαγωγές LNG, συμμεριζόμαστε πλήρως τη δέσμευση για συντονισμό των ενεργειών των διαχειριστών υποδομών φυσικού αερίου της περιοχής για τη δημιουργία ευέλικτων περιφερειακών συστημάτων φυσικού αερίου και διασυνδέσεων, στοχεύοντας σε μιας ενιαία ευρωπαϊκή αγορά».
Ο Executive Director της Bulgartransgaz, Vladimir Malinov, σχολίασε σχετικά: «Οι κοινές μας δράσεις είναι σημαντικές όχι μόνο για τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά και για τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας. Τα έργα της Bulgartransgaz EAD, που βρίσκονται σε εξέλιξη – η επέκταση της υπόγειας εγκατάστασης αποθήκευσης φυσικού αερίου Chiren και η Διασύνδεση Βουλγαρίας – Σερβίας, είναι υψίστης σημασίας για την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου», τόνισε ο κ. Malinov. «Μαζί με τα σχεδιαζόμενα έργα για την αύξηση των δυνατοτήτων μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ελλάδα στη Βουλγαρία και από τη Βουλγαρία στη Ρουμανία και τη Βόρεια Μακεδονία, θα εξασφαλίσουν πρόσθετη διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου για τη χώρα και την περιοχή, θα εγγυηθούν τον ενεργειακό εφοδιασμό και θα τονώσουν τον ανταγωνισμό».
Ο Ion Sterian, Γενικός Διευθυντής της SNTGN TRANSGAZ SA, δήλωσε: «Η Transgaz υπήρξε σταθερός, δυναμικός και πιστός υποστηρικτής του Κάθετου Διαδρόμου. Αυτό το έχουμε αποδείξει τιμώντας τις δεσμεύσεις μας και καλλιεργώντας το πνεύμα του διαλόγου. Ταυτόχρονα, η Transgaz ανέκαθεν πίστευε στη συνέργεια των Διαχειριστών Τεχνικών Συστημάτων της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, και της Ουγγαρίας, η οποία μπορεί από κοινού να δημιουργήσει σημαντικό αντίκτυπο στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας όχι μόνο των χωρών προέλευσης καθενός από τους Διαχειριστές της ευρύτερης περιοχής, αλλά ακόμη και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια συντονισμένη ανάπτυξη των συστημάτων αυτών των χωρών, καθώς και μια συντονισμένη ανάπτυξη των δυνατοτήτων διασύνδεσης, μπορεί να μεταμορφώσει την περιοχή και την Ευρώπη όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και να μας επιτρέψει να γίνουμε πόλος οικονομικής ανάπτυξης για την Ευρώπη».
Ο János Fehér, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της FGSZ, δήλωσε: «Η υπουργική απόφαση και δέσμευση για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου το 2016 στη Βουδαπέστη έφτασε σε νέο επίπεδο με τη σημερινή υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας. Η FGSZ εργάζεται στα ουγγρικά στοιχεία του έργου από τότε, μέρος του οποίου είναι και η ήδη πραγματοποιηθείσα αύξηση της χωρητικότητας στο σημείο διασύνδεσης Ρουμανίας-Ουγγαρίας. Η FGSZ συνεχίζει να εργάζεται περαιτέρω στα προγραμματισμένα στοιχεία του Κάθετου Διαδρόμου που θα αυξήσει τις δυνατότητες προσέγγισης εναλλακτικών πηγών και ενίσχυσης της ασφάλειας εφοδιασμού στην περιοχή μας, σε μια εποχή όπου η Ευρώπη το χρειάζεται ακόμη περισσότερο από ποτέ».
Οι Εκτελεστικοί Διευθυντές του ICGB Teodora Georgieva και George Satlas τόνισαν την ανάγκη για στενή συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής για τη βελτίωση της ενεργειακής συνδεσιμότητας και την εξασφάλιση περισσότερων πηγών προμήθειας φυσικού αερίου. «Στο πλαίσιο του μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος ενέργειας και ασφάλειας στην περιοχή, η συνεργασία για την ανάπτυξη και την κατασκευή νέων ενεργειακών έργων για την εξασφάλιση διαφοροποιημένων πηγών αερίου γίνεται κορυφαία προτεραιότητα. Αναγνωρίζουμε τις σοβαρές προσπάθειες που καταβάλλονται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής συνδεσιμότητας και την επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας μέσω της διαφοροποίησης», δήλωσαν. Τόνισαν, επίσης, τις ευκαιρίες για την ανάπτυξη του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου μετά την επιτυχή θέση σε λειτουργία της γραμμής διασύνδεσης φυσικού αερίου, συμβάλλοντας στην ενεργειακή ασφάλεια και βιωσιμότητα εντός της περιοχής. Σύμφωνα με τους ίδιους, ο ρόλος του IGB σε αυτή την πτυχή θα είναι ακόμη πιο σημαντικός όταν αυξηθεί η συνολική χωρητικότητα του αγωγού. «Αυτή τη στιγμή, η διασύνδεση Ελλάδας – Βουλγαρίας έχει μέγιστη συνολική χωρητικότητα 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως. Σε συντονισμό με τον ΔΕΣΦΑ, έχουμε την ευκαιρία να αυξήσουμε αυτή τη χωρητικότητα έως και 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, κάτι που θα πρέπει να συμβεί σε συνδυασμό με την έναρξη λειτουργίας του τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη, που αναμένεται το 2024», ανέφεραν οι δύο εκτελεστικοί διευθυντές του ICGB.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Gastrade, Κωστής Σιφναίος, δήλωσε: «Η Gastrade είναι στην ευχάριστη θέση να αποτελεί μέρος αυτής της σημαντικής πρωτοβουλίας. Ανυπομονούμε να εργαστούμε από κοινού με τους συνεργάτες μας για να επιταχύνουμε την ενοποίηση των αγορών μας και να επιτρέψουμε στους χρήστες του συστήματός μας να απολαμβάνουν έναν απρόσκοπτο διάδρομο μεταφοράς αερίου. Η ανάπτυξη και η ενίσχυση του Κάθετου Διαδρόμου θα εξασφαλίσει περισσότερη διαθεσιμότητα, μεγαλύτερη ρευστότητα και θα ενισχύσει την ασφάλεια του προσιτού ενεργειακού εφοδιασμού».
Νωρίτερα, το WEN έγραφε:
Υπογράφεται σήμερα 1/12 στις 11 το πρωί MoU για κατακόρυφο ( vertical ) διάδρομο από τις εταιρίες ΔΕΣΦΑ, rade, Transgaz (Ρουμανία), FGSZ (Ουγγαρία), ICGB (Βουλγαρία), Bulgartransgaz (Βουλγαρία).
Πρόκειται για στόχο τροφοδότησης με φυσικό αέριο των αγορών των Βαλκανίων, με έναν ενεργειακό διάδρομο που θα ξεκινά από την Ρεβυθούσα και το FSRU Αλεξανδρούπολης και θα φτάνει μέχρι την Ουγγαρία. Έτσι τα φορτία του LNG θα καλύπτουν τις βαλκανικές αγορές και θα βρίσκουν τον δρόμο προς την Ανατολική για να φτάνουν τελικά μέχρι την Κεντρική Ευρώπη.
Η κίνηση αυτή έχει στόχο να αξιοποιήσει τις υποδομές του ΔΕΣΦΑ, που ήδη έχουν αρχίσει να συμβάλλουν στην τροφοδοσία των γειτονικών χωρών, όπως η Βουλγαρία αλλά και να επεκταθεί και σε άλλες αγορές.
Η Gastrade από την πλευρά της έχοντας δημιουργήσει το FSRU της Αλεξανδρούπολης θα παίξει κομβικό ρόλο, καθώς οι τερματικοί σταθμοί αποτελούν τις νούμερο ένα επενδύσεις για την τροφοδοσία των χωρών που αναζητούν εναλλακτικές λύσεις από το ρωσικό αέριο. Το FSRU που αναμένεται να είνει έτοιμο το 2023 εξασφαλίζει τις υποδομές για LNG, το οποίο θα μπορεί να κατευθύνεται προς τις βορειότερες αγορές της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης με την λειτουργία του IGB, για τον λόγο αυτό άλλωστε η παρουσία της ICGB στο μνημόνιο . Εταιρίες άλλωστε που θα συμμετάσχουν στο μνημόνιο, όπως η Bulgartransgaz συμμετέχουν και στο FSRU.
Oι λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν σήμερα στο συνέδριο The 22nd World LNG Summit και αναμένεται στην συνέχεια να αναπτυχθεί το project από τον κ. Κωστή Σιφναίο της Gastrade, που συμμετέχει σε πάνελ του συνεδρίου.
Το τι θα είναι ο κάθετος διάδρομος και πως θα συμμετάσχουν σε αυτόν οι εταιρίες από την Ρουμανία, την Βουλγαρία και την Ουγγαρία έχει μεγάλη σημασία, καθώς θα αποτελέσει μια κομβική επένδυση για την ενεργειακή τροφοδοσία και ασφάλεια του συνόλου των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης.
Πάντως το έργο θα απαιτήσει μάρκετ τεστ, ενώ θα μπορεί να αξιοποιήσει και τα νέα FSRU που θα ολοκληρωθούν στην πορεία
Ο ΔΕΣΦΑ σαν "διαμετακομιστής" αναμένεται να εξετάσει επέκταση του υφισταμένου αγωγού με στόχο να αυξήσει την χωρητικότητα.
Εξάλλου εντός του προσεχούς διαστήματος αναμένεται market test τόσο για την Mediteranean, όσο και για το FSRU της Elpedison η κατασκευή του οποίου αναμένεται να ξεκινήσει.
Σημειώνεται ότι ήδη έχει ανακοινωθεί της Διώρυγα Gas.
Σε γενικές γραμμές η συμφωνία αυτή θα υλοποιήσει μια πολιτική που σηματοδοτεί και ένα αναμενόμενο άνοιγμα της χώρας μας στα Βαλκάνια και την βούληση του ΔΕΣΦΑ να διοχετεύσει LNG σε βορειότερες αγορές. Η Ελλάδα κάνει ένα ακόμη βήμα για να ενισχύσει και να αναβαθμίσει την θέση της σαν ενεργειακό hub, αφού το LNG που θα έρχεται θα δρομολογείται για αγορές της Κεντρικής Ευρώπης, τα Δυτικά Βαλκάνια και σταδιακά τον πυρήνα της Ανατολικής Ευρώπης. Η Ελλάδα έτσι θα προχωρήσει στην "δικτύωση" της διασφάλισης της ενεργειακής επάρκειας της περιοχής.
Προφανώς πρωταγωνιστικό ρόλο στην υποδχή του καυσίμου στις δικές τους αγορές αλλά και σε ενδεχόμενη αναστροφή θα έχουν οι εταιορίες που συμμετέχουν στο MoU.
Ιστορικό ρεκόρ στην Ρεβυθούσα
Ο Τερματικός Σταθμός LNG της Ρεβυθούσας (σημείο εισόδου Αγ. Τριάδα) αποτέλεσε την κύρια πύλη εισόδου φυσικού αερίου στη χώρα κατά το α’ ενιάμηνο του 2022, καλύπτοντας το 42,62% του συνόλου των εισαγωγών.Εκφορτώθηκαν 60 φορτία LNG από 6 χώρες μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2022
Η ποσότητα LNG που εκφορτώθηκε αγγίζει τις 27.85 TWh. Τα κύρια χαρακτηριστικά:
- Αύξηση κατά 13,47% στη συνολική ζήτηση φυσικού αερίου (συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών) σε σύγκριση με το α’ ενιάμηνο του 2021.
-Οι εισαγωγές φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 13,26% ενώ οι εξαγωγές σχεδόν τριπλασιάστηκαν (294,73%) σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2021.
- Αυξημένες κατά 27,54% οι εισαγωγές μέσω του σημείου διασύνδεσης με τον αγωγό TAP στη Νέα Μεσημβρία, καλύπτοντας το 19,16% επί του συνόλου των εισαγωγών.
H ανοδική πορεία της συνολικής ζήτησης φυσικού αερίου στην Ελλάδα συνεχίζεται, οδηγούμενη από τις εξαγωγές αερίου, κυρίως προς τη Βουλγαρία, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για το πρώτο ενιάμηνο του 2022, με τον Τερματικό Σταθμό LNG της Ρεβυθούσας (σημείο εισόδου Αγία Τριάδα) να αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου φυσικού αερίου της χώρας κατά το συγκεκριμένο διάστημα και το σημείο διασύνδεσης με τον αγωγό ΤΑΡ (σημείο εισόδου Νέα Μεσημβρία) να συμβάλλει, επίσης, σημαντικά στην εισροή φυσικού αερίου στο ΕΣΦΑ.
Αλλεπάλληλες συνατήσεις είχαν προηγηθεί
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, είχε παραθέσει Πέμπτη 3 Νοεμβρίου, δείπνο εργασίας στον Αναπληρωτή Πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, Hristo Alexiev και τον Υπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας, Rosen Hristov.
Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν τότε ήταν η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας στον τομέα του φυσικού αερίου και σε θέματα αποθήκευσης αποθεμάτων φυσικού αερίου.
Επιπλέον, οι δύο πλευρές επισήμαναν τα πολλαπλά οφέλη της λειτουργίας του ελληνοβουλγαρικού Αγωγού Φυσικού Αερίου IGB για την ενεργειακή θωράκιση της Ελλάδας και της Βουλγαρίας ενώ έχει συζητηθεί και η πιθανότητα επέκτασης της δυναμικότητας του Αγωγού.
www.worldenergynews.gr
