Ελληνικό vs ιβηρικό μοντέλο για την αγορά ενέργειας - Τα σχέδια που μελετά η Κομισιόν

Το σχέδιο που επεξεργάζεται η Κομισιόν για τη συγκράτηση της τιμής του αερίου και κατ’επέκταση του ηλεκτρισμού δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί, ωστόσο οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι εξετάζεται το ιβηρικό μοντέλο, που αφορά στην επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, με τα κράτη να καλύπτουν τη διαφορά από την υψηλότερη αγοραία τιμή.

Επί του παρόντος οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι καλύπτουν τη διαφορά μέσω του προϋπολογισμού τους, όμως στην περίπτωση που το μοντέλο θα έχει πανευρωπαϊκή εφαρμογή ελπίζεται ότι θα στηριχθεί και από ευρωπαϊκούς πόρους.

Ανάμεσα στα σχέδια που εξετάζει η Κομισιόν είναι και το ελληνικό μοντέλο το οποίο προβλέπει μηνιαία προσδιοριζόμενο πλαφόν ανά τεχνολογία παραγωγής ρεύματος και ταυτόχρονη κανονική λειτουργία της αγοράς με βάση του κανόνες του Target Model χωρίς να επηρεάζονται οι διασυνοριακές συναλλαγές.
Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας αγοράζουν με βάση την τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά ενώ οι παραγωγοί πληρώνονται με το πλαφόν ανά τεχνολογία. Η διαφορά μεταφέρεται ως έσοδο στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και χρηματοδοτεί τις επιδοτήσεις των τελικών καταναλωτών, που επίσης προσδιορίζονται κάθε μήνα και καταβάλλονται στους προμηθευτές για να τις πιστώσουν στους πελάτες τους.

Χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κώστας Σκρέκας δημοσιοποίησε την επιστολή που έστειλε στις 30 Αυγούστου προς τους ομολόγους του υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ, στην οποία περιγράφει αναλυτικά:

• Τον ελληνικό μηχανισμό ανάκτησης υπερεσόδων από τις εταιρίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας
• Τα ποσά που ανακτήθηκαν τις πρώτες 55 ημέρες της εφαρμογής του μηχανισμού
• Την ελληνική πρόταση που παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στις 26 Ιουλίου για έναν μόνιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό αποσύνδεσης των τιμών του φυσικού αερίου από αυτές του ρεύματος, με ποσοτικά παραδείγματα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι τα υπερέσοδα που ανακτήθηκαν κατά τη διάρκεια των 55 ημερών εφαρμογής του μηχανισμού, δηλαδή στο χρονικό διάστημα από 8 Ιουλίου ως 31 Αυγούστου 2022 ανήλθαν σε 1,24 δισ. ευρώ. Μόνον τον Αύγουστο ο μηχανισμός αυτός απέδωσε 878.306.246 εκατ. ευρώ

Δύο αγορές

Ένα τρίτο σενάριο που εξετάζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η δημιουργία δύο επιμέρους αγορών ηλεκτρισμού, μία για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα (φυσικό αέριο, άνθρακα, λιγνίτη κλπ) και μία για την ενέργεια από τα μη ορυκτά καύσιμα (πυρηνικά, ΑΠΕ, υδροηλεκτρικά κλπ). Ας σημειωθεί πάντως ότι το σχέδιο για τη διπλή αγορά έχει επικριθεί από think tank της Ευρώπης, που θεωρούν ότι η εφαρμογή του υπονομεύει το target model και τον τρόπο λειτουργίας της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος - Ενέργειας Κώστας Σκρέκας στο έκτακτο συμβούλιο υπουργών ενέργειας της ΕΕ, που έχει συγκληθεί για τις 9 Σεπτεμβρίου, θα παρουσιάσει για άλλη μια φορά τις ελληνικές προτάσεις.

Πάντως στην περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθετήσει το ελληνικό μοντέλο όπως εφαρμόζεται σήμερα και εφόσον δεν υπάρξει στήριξη με ευρωπαϊκά κονδύλια τότε τουλάχιστον για την ελληνική αγορά τα πράγματα δεν πρόκειται να αλλάξουν.
Το μείζον πρόβλημα της ασφυξίας για τους μη καθετοποιημένους προμηθευτές ρεύματος θα παραμείνει όπως επίσης θα παραμείνει και ενδέχεται να διογκωθεί ακόμη περισσότερο η ανάγκη στήριξης των καταναλωτών από τον προϋπολογισμό αφού τα κονδύλια που συλλέγονται από το περίπλοκο σύστημα που έχει δημιουργηθεί δεν επαρκούν για να καλύψουν την εκρηκτική άνοδο των τιμών του ηλεκτρισμού.

Πάντως η ελληνική κυβέρνηση επαναφέρει συνεχώς και την αρχική πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για επιβολή πλαφόν στην τιμή TTF. «Η Ευρώπη έχει αργήσει χαρακτηριστικά. Εδώ και 7 μήνες ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πει ότι θα πρέπει να τεθεί υποχρεωτικά ένα πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Σιγά-σιγά Ευρωπαίοι ηγέτες συντάσσονται με αυτή την πρόταση», τόνισε χθες σε συνέντευξη σε τηλεοπτικό σταθμό ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας.

www.worldenergynews.gr