«Δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι η τρέχουσα κρίση σχετίζεται με την ενεργειακή μετάβαση, η οποία ωστόσο κρύβει προκλήσεις σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Αυτό δηλώνει ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Κώστας Ξιφαράς σημειώνοντας ότι Ελλάδα διαθέτει τα εφόδια να περάσει την δοκιμασία, ακόμη και να πρωταγωνιστήσει. Τονίζει ότι για τη ΔΕΠΑ, η ενεργειακή μετάβαση αποτελεί στρατηγική επιλογή και για το λόγο αυτό συμμετέχει ενεργά στις διεργασίες, προσαρμόζοντας τις δράσεις της και προετοιμάζοντας το έδαφος για την νέα, πράσινη πραγματικότητα.
Όπως αναφέρει η ΔΕΠΑ έχοντας αντιληφθεί εγκαίρως τις αυξημένες απαιτήσεις για φυσικό αέριο ιδίως από τον ενεργειακό τομέα, προχωρεί δυναμικά στην εξασφάλιση διαφοροποιημένων πηγών και οδεύσεων ενέργειας και στην επαναδιαπραγμάτευση συμβάσεων εφοδιασμού, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητά της στη χονδρική και λιανική αγορά με ένα ισορροπημένο portfolio.
Παράλληλα σημειώνει ότι η εταιρία την προηγούμενη διετία προχώρησε στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να παραμείνει ισχυρή και να μπορεί να παρέχει ασφάλεια εφοδιασμού σήμερα και στο μέλλον, ενώ έχει και τη δυνατότητα να συμβάλλει αποφασιστικά στην προσπάθεια ανακούφισης των καταναλωτών, απορροφώντας κατ’ ελάχιστον το 15% των ανατιμήσεων ενώ σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ εξετάζει αντίστοιχες πολιτικές, για το πρώτο τρίμηνο του 2022.
Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Ξιφαρά έχει ως εξής:
Ερώτηση: Βρισκόμαστε στη δίνη μιας κρίσης τιμών στην ενέργεια τόσο στην ευρωπαϊκή, όσο και στην εγχώρια αγορά. Ποιες είναι οι αιτίες που την προκαλούν και για πόσο χρονικό διάστημα εκτιμάτε ότι θα διαρκέσει;
Απάντηση: Η ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών μετά τα lockdown λόγω πανδημίας και οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού οδήγησαν σε σημαντική αύξηση στη ζήτηση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή σε σχέση με το 2020.
Την ίδια στιγμή, οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην Ευρώπη δεν κάλυψαν το κενό που προκάλεσε η μειωμένη κατά 20% τροφοδοσία των ευρωπαϊκών αγορών ενέργειας με LNG, εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης στις αγορές της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Ταυτόχρονα, η παραγωγή αερίου από τα ευρωπαϊκά κοιτάσματα ήταν μειωμένη κατά 10%.
Ελλείψει άλλων πηγών τροφοδοσίας, προκειμένου να καλύψει την αυξημένη ζήτηση, η Ευρώπη στράφηκε στις αποθήκες φυσικού αερίου, οι οποίες παραδοσιακά τους θερινούς μήνες αποθήκευαν ποσότητες σε ανταγωνιστικές τιμές για να χρησιμοποιηθούν τους χειμερινούς μήνες. Οπότε σήμερα τα επίπεδα αποθήκευσης είναι χαμηλότερα σε σχέση με τον περασμένο χρόνο. Το αποτέλεσμα ήταν επιπλέον πιέσεις στις τελικές τιμές.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ήταν αναμενόμενη η αύξηση στην τιμή του άνθρακα και άρα η άνοδος του λειτουργικού κόστους στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν άνθρακα ή λιγνίτη.
Και τέλος, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είχαν μειωμένη παραγωγή, λόγω της χαμηλής έντασης των ανέμων και της ξηρασίας κατά τη διάρκεια των προηγούμενων μηνών.
Η εκτίμηση που επικρατεί είναι ότι θα παρατηρηθεί μια αποκλιμάκωση των τιμών φυσικού αερίου και της τιμής χονδρικής στην ηλεκτρική ενέργεια στο τέλος του χειμώνα, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι θα έχουμε μια γρήγορη επιστροφή στα επίπεδα προ πανδημίας, καθώς οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Μια πιο ουσιαστική υποχώρηση των τιμών θα είναι εμφανής την Άνοιξη του 2022. Σε ότι αφορά στη ζήτηση φυσικού αερίου για παραγωγή ενέργειας, αναμένουμε πιθανές προσωρινές αλλαγές, το πρώτο τρίμηνο του νέου έτους με μια παράλληλη στροφή προς φθηνότερες πηγές ενέργειας όπως ο άνθρακα, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν. Ακόμη, αναμένουμε προσωρινές διακυμάνσεις στη ζήτηση από βιομηχανικούς πελάτες, όπως τα διυλιστήρια, που έχουν ήδη στραφεί στα προϊόντα πετρελαίου (LPG, NAFTHA) για την παραγωγή ηλεκτρισμού.
Ερώτηση: Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι η αυτή κρίση, είναι η πρώτη από πολλές που θα ακολουθήσουν λόγω της ενεργειακής μετάβασης. Ποια είναι η άποψη σας;
Απάντηση: Δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι η τρέχουσα κρίση σχετίζεται με την ενεργειακή μετάβαση, σας ανέλυσα ήδη εν συντομία τους λόγους που πιστεύω ότι έπαιξαν ρόλο στην διαμόρφωση αυτής της κατάστασης. Από την άλλη, πράγματι η ενεργειακή μετάβαση κρύβει προκλήσεις σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελλάδα δεν είναι όμως η μόνη χώρα που έρχεται αντιμέτωπη με τον ενεργειακό μετασχηματισμό. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και κατ’ επέκταση οι ενεργειακοί όμιλοι των χωρών αυτών, θα πρέπει να ανταπεξέλθουν στις επιταγές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η Ελλάδα διαθέτει τα εφόδια να περάσει αυτή την δοκιμασία, ακόμη και να πρωταγωνιστήσει.
Για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, η ενεργειακή μετάβαση αποτελεί στρατηγική επιλογή και για αυτό από την πρώτη στιγμή όχι απλά παρακολουθεί αλλά συμμετέχει ενεργά στις διεργασίες, προσαρμόζοντας τις δράσεις της και προετοιμάζοντας το έδαφος για την νέα, πράσινη πραγματικότητα.
Πρωταρχικός μας στόχος, από την στιγμή που αναλάβαμε τη διοίκηση της εταιρείας, είναι να συμβάλλουμε στην απανθρακοποίηση του ενεργειακού μίγματος της χώρας. Ο στρατηγικός σχεδιασμός μας εστιάζει στην πράσινη επιχειρηματικότητα, με στόχο την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των πελατών μας, και παράλληλα τη συμβολή μας στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, παρέχοντας φθηνή και περιβαλλοντικά φιλική ενέργεια.
Ερώτηση: Θεωρείτε ότι ο τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι επαρκής; Τι πρέπει να γίνει;
Απάντηση: Η proactive αντιμετώπιση της κατάστασης είναι μονόδρομος για όλους μας, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ακόμη περισσότερο ενόψει της ενεργειακής μετάβασης. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας διαθέτει έναν μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό, διευρύνοντας τις δραστηριότητές της και τη χρήση του φυσικού αερίου, υιοθετώντας παράλληλα μια ολιστική προσέγγιση της μετάβασης προς την πράσινη ενέργεια.
Έχουμε αντιληφθεί εγκαίρως τις αυξημένες απαιτήσεις από τον ενεργειακό τομέα και προχωρούμε δυναμικά στην εξασφάλιση διαφοροποιημένων πηγών και οδεύσεων ενέργειας για τη χώρα, όπως επίσης και την επαναδιαπραγμάτευση συμβάσεων εφοδιασμού, δύο παράγοντες που θα παίξουν κρίσιμο ρόλο τα επόμενα χρόνια της ενεργειακής μετάβασης. Επιπλέον, ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητά μας στη χονδρική και λιανική αγορά με ένα ισορροπημένο portfolio.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας επενδύει στις ΑΠΕ, δημιουργώντας ένα χαρτοφυλάκιο άνω των 200 MW. Παράλληλα, πρωταγωνιστεί στο τομέα του Υδρογόνου, μέσω της Συμμαχίας για το Καθαρό Υδρογόνο αλλά και του συντονισμού του έργου White Dragon. Το White Dragon συγκαταλέγεται στα απειροελάχιστα έργα φάρους της Ευρώπης (lighthouse projects) και έρχεται να δώσει λύση στο πρόβλημα της ενεργειακής μετάβασης της Δυτικής Μακεδονίας η οποία έρχεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες της απολιγνιτοποίησης που θα ολοκληρωθεί έως το 2028.
Ερώτηση: Διαπιστώνετε τον κίνδυνο οι καταναλωτές να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και αυτό να προκαλέσει αλυσιδωτά προβλήματα στην αγορά φυσικού αερίου;
Απάντηση: Η πίεση που ασκείται στους καταναλωτές από την ενεργειακή κρίση είναι τεράστια και για αυτό γίνονται κινήσεις τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο για την ανακούφισή τους.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας διαθέτει ένα διαφοροποιημένο portfolio εφοδιασμού, το οποίο στηρίζεται κυρίως σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια, με διαφορετικούς μηχανισμούς τιμαριθμικής αναπροσαρμογής. Το γεγονός αυτό, παρέχει ασφάλεια εφοδιασμού στους πελάτες μας, και με δεδομένο ότι κατέχουμε ηγετικό ρόλο στην εγχώρια αγορά, παρέχει ασφάλεια εφοδιασμού και στη χώρα.
Οι κινήσεις στις οποίες έχουμε προχωρήσει από το 2019, βάσει του στρατηγικού μας σχεδιασμού, μας έδωσαν άλλωστε τη δυνατότητα να συμβάλλουμε αποφασιστικά στην προσπάθεια ανακούφισης των καταναλωτών, όπως για παράδειγμα να προχωρήσουμε σε οριζόντια απορρόφηση κατ’ ελάχιστον του 15% των ανατιμήσεων που θα φτάσει στο σύνολο των οικιακών καταναλωτών φυσικού αερίου. Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζουμε πολιτικές, σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για το πρώτο τρίμηνο του 2022.
Ερώτηση: Για τη ΔΕΠΑ ποια είναι η επίπτωση από την τρέχουσα κατάσταση;
Απάντηση: Η ΔΕΠΑ Εμπορίας έχει προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, έγκαιρα, την προηγούμενη διετία, έτσι ώστε να παραμένει ισχυρή και να μπορεί να παρέχει ασφάλεια εφοδιασμού σήμερα και στο μέλλον. Ο μετασχηματισμός μας σε μια ενεργειακή επιχείρηση, με διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, που αποτυπώνεται στον στρατηγικό σχεδιασμό μας με ορίζοντα το 2024, ήταν επιβεβλημένος εν μέσω ενεργειακής μετάβασης και αποδεικνύεται κρίσιμος σήμερα. Διασφαλίζει την ανθεκτικότητα της ΔΕΠΑ Εμπορίας και ταυτόχρονα τη βιώσιμη ανάπτυξή της.
Ερώτηση: Η κρίση τιμών αναδεικνύει την ανάγκη επενδύσεων στο φυσικό αέριο. Σχεδιάζετε την ανάληψη κάποιων πρωτοβουλιών;
Απάντηση: Χρειαζόμαστε άμεσα στρατηγικές υποδομές που θα ενισχύσουν και θα διαφοροποιήσουν τις οδεύσεις και τις πηγές εφοδιασμού με φυσικό αέριο, ενώ ταυτόχρονα θα συμβάλλουν στην επίτευξη του εθνικού στόχου να καταστεί η Ελλάδα ένα περιφερειακό ενεργειακό hub. Για αυτόν τον λόγο έχουμε ήδη προχωρήσει σε επενδύσεις σε έργα υποδομής, όπως ο Τερματικός Σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη. Συμμετέχουμε και στηρίζουμε διεθνή projects όπως οι αγωγοί TAP, IGB, Poseidon και EastMed , οι οποίοι θα διαμορφώσουν το αυριανό ενεργειακό τοπίο. Τα έργα αυτά, θα αξιοποιηθούν στο μέλλον και για τις καθαρές μορφές ενέργειας, όπως το υδρογόνο και το βιομεθάνιο.
Η ενεργειακή κρίση, εξάλλου, ανέδειξε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τη σημασία και την αξία της αποθήκευσης καυσίμων. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στην Καβάλα, θα συμβάλλει καθοριστικά στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.
Δεν είναι όμως μόνο τα μεγάλα έργα υποδομής που είναι απαραίτητα.
Συνεχίζουμε τις επενδύσεις στο φυσικό αέριο που αποτελεί το καύσιμο-γέφυρα και αξιοποιούμε τεχνολογίες αιχμής, όπως το small scale LNG και το CNG, ώστε να επεκταθεί η χρήση του σε όλη την Ελλάδα ακόμα και περιοχές εκτός εγκατεστημένου δικτύου. Παράλληλα, επενδύουμε στην ανάπτυξη μια βιώσιμης και αποδοτικής αλυσίδας ανεφοδιασμού LNG για τις θαλάσσιες μεταφορές. Όσο θα προχωρούν οι εξελίξεις προς την ενεργειακή μετάβαση, η ναυτιλία θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την υποδομή αυτή και για τις μορφές LNG μηδενικών εκπομπών ρύπων (συνθετικό και bio-LNG), άρα θα έχει μια οικονομική, αποδοτική λύση που θα συμβαδίζει με τους ευρωπαϊκούς στόχους για το 2050 . Για αυτό, η ΔΕΠΑ Εμπορίας δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα, όπως για παράδειγμα τα POSEIDON MED II και BlueHUBS που αφορούν την επέκταση της χρήσης του φυσικού αερίου σε περισσότερες δραστηριότητες στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΔΕΠΑ Εμπορίας θα προχωρήσει και στην κατασκευή του πρώτου bunkering vessel στην Ελλάδα.
*Ο Κώστας Ξιφαράς είναι ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ
www.worldenergynews.gr
