Oλοένα και σφίγγει ο κλοιός γύρω από τις εταιρίες προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος καθώς οι συνθήκες της αγοράς επιδεινώνονται και μάλιστα ταχύτατα.
Τα προβλήματα πηγάζουν κατά πρώτον από την μεγάλη αύξηση του πρωτογενούς κόστους του φυσικού αερίου και κατά δεύτερον από την επιβάρυνση των χρηματοοικονομικών εξόδων, που μεταξύ άλλων οφείλονται στις μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών, που αυξάνουν τις ανάγκες χρηματοδότησης και κάλυψης υποχρεώσεων, που προκύπτουν από προθεσμιακά συμβόλαια, στα οποία έχουν κλειστεί τιμές αγοράς και πώλησης. Οι υποχρεώσεις που έχουν αρχίσει να μην εξοφλούνται προς τους Διαχειριστές του συστήματος, όπως ο ΑΔΜΗΕ, συνιστούν συστημικό ρίσκο και δημιουργούν προβλήματα στις ροές του συνολικού ενεργειακού συστήματος
Δεν είναι όλες οι εταιρίες στην ίδια μοίρα και δεν έχουν όλες την ίδια στρατηγική, καθώς οι ισχυροί παίκτες με αντοχές προγραμματίζουν ένα 5μηνο - 7μηνο διάστημα στρατηγικής, όπου οι πιο αδύνατοι θα είναι πολύ δύσκολο να αντέξουν. Τόσο περίπου θα κρατήσει η κρίση κατά το δυσμενές σενάριο.
Εν μέρει τα δεδομένα αυτά δικαιολογούν απόλυτα και την απόφαση της ΔΕΗ να προβεί σε μια αύξηση κεφαλαίου, στοιχείο που θα ενισχύσει τα μέγιστα την ανθεκτικότητά της.
Παράλληλα οι εξέλιξεις της αγοράς θα αποδείξουν, γιατί η κυβέρνηση δεν μπορεί να σώσει όλες τις εταιρίες, αν η κρίση διαρκέσει. Και τελικά, ότι το εγχείρημα, που καλείται προμήθεια ενέργειας δεν μπορεί να το κάνει ο καθένας χωρίς ισχυρή βάση είτε παραγωγή. Ενδεχόμενα να δούμε εξαγορές, συχγωνεύσεις είτε και πτωχεύσεις.
Αν η κρίση πάντως διαρκέσει, η κυβέρνηση θα είναι αδύνατον να διασώζει εταιρίες και το πιθανότερο σενάριο θα είναι να ενθαρρύνει την συγκέντρωση των πελατειακών και καταναλωτικών χαρτοφυλακίων σε ισχυρούς πόλους γιατί προτεραιότητά της θα είναι, η υποστήριξη των καταναλωτών και η αποφυγή καταστροφικών συνεπειών για το σύνολο του ενεργειακού συστήματος. Σε ένα τέτοιο σενάριο πέραν της ΔΕΗ, ισχυροί πόλοι θα είναι η Mytilineos, η Elpedison με την παρουσία των ΕΛΠΕ που μπαίνουν στον ηλεκτρσιμό, η διαφαινόμενη αρμονική σχέση Hρων και NRG με μέτοχο την Motor Oil, εταιρίες όπως η ZENIΘ, το Φυσικό Αέριο. Η Watt & Volt, που επίσης έχει δεχθεί πολλές προτάσεις εξαγορών μέχρι τώρα, θα τεστάρει τις διαθέσεις της αγοράς. Η κρίση αυτή δεν θα διαρκέσει επ άπειρο, για τους μεγάλους όμως ομίλους ενδέχεται να αποδειχθεί ευκαιρία αύξησης μεριδίων και ανακατονομής της πίττας, που με την ύπαρξη των ΑΠΕ και της αποθήκευσης μελλοντικά θα οδηγήσει σε προϋποθέσεις για επίτευξη ικανοποιητικών κερδών.
Η μεγάλη ανησυχία για τις επισφάλειες
Το σίγουρο είναι ότι οι επιχειρήσεις ανησυχούν σφόδρα για έκρηξη επισφαλειών, όπως εκφράστηκε στο Δ.Σ. του Συνδέσμου Εταιριών Προμήθειας Ενέργειας, που συνεδρίασε χθες 6/10. Οι επιχειρήσεις αυτές θεωρούν ότι τα κυβερνητικά μέτρα που έχουν ληφθεί, δεν θα είναι αρκετά για να αντιμετωπίσουν το κύμα των αυξήσεων που έρχεται.
Η νέα εκτίναξη των τιμών στην χονδρεμπορική αγορά στα 204,38 ευρώ η μεγαβατώρα σήμερα, σημαίνει τετραπλασιασμό του κόστους για επιχειρήσεις και νοικοκυριά τους επόμενους μήνες. Παράλληλα απαιτεί αυξημένα κεφάλαια κίνησης για τις εταιρίες για αγορές ενέργειας.
Το διοικητικό συμβούλιο του Συνδέσμου Εταιριών Προμήθειας Ενέργειας πιστεύει, ότι η αγορά βρίσκεται εκτός ελέγχου, με τις δραματικές αλλαγές σε ημερήσια βάση.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής, προχωρά σε εισήγηση στο υπουργείο Ενέργειας για λήψη άμεσων μέτρων, καθώς οι συνθήκες που δημιουργούν οι υψηλές τιμές εξαντλούν τις αντοχές του κλάδου, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών καθιστώντας προβληματικό το οικονομικό περιβάλλον.
Η επιδότηση των 9 ευρώ το μήνα στο λογαριασμό ρεύματος δεν μπορεί να καλύψει το έλλειμμα της τιμής στη χονδρεμπορική αγορά. Η επιδότηση θα πρέπει να ανέβει από τα 9 ευρώ στα 30 και 35 ευρώ το μήνα, τονίζουν οι προμηθευτές ρεύματος για να είναι αποτελεσματικά τα μέτρα.
Συνολική Ευρωπαϊκή Λύση η ρεαλιστική αντιμετώπιση
Το ζήτημα απαιτεί μια συνολική ευρωπαϊκή λύση σύμφωνα με εκπρόσωπο εταιρίας, που θεωρεί ότι θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα νέο πλαίσιο με αλλαγές στις προτεραιότητες στις εξής κατευθύνσεις:
Μείωση του ρυθμού κλιμάκωσης της απολιγνιτοποίησης, ώστε οι λιγνίτες να καταστούν λιγότερο ζημιογόνοι με χαμηλότερες τιμές στα δικαιώματα ρύπων που εκπέμπουν.
Παρέμβαση της Κοιμισιόν, που έχει σαν πάγια γραμμή, κινήσεις στην αγορά δικαιωμάτων ρύπων με στόχο την ενθάρρυνση της αύξησης των τιμών τους, για να λειτουργεί σαν κίνητρο στροφής στις ΑΠΕ, θα μπορούσε, αν αντιστραφεί, να είναι ένα σημαντικό βήμα. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να μειώσει την ζήτηση για τις υψηλές τιμες φυσικού αερίου.
Ένταξη των επενδύσεων στα δίκτυα φυσικού ορίου σε προνομιακούς χρηματοδοτικούς όρους, από τους οποίους έχουν αποκλειστεί από την ΕΕ.
Η ταχεία προσαρμογή στην πράσινη στροφή, όπως πάει να γίνει, αμφισβητείται πάντως ανοιχτά, καθώς δείχνει ότι θα οδηγήσει σε ακραίες δοκιμασίες το σύνολο της αλυσίδας επιχειρήσεων και καταναλωτών. Δεν θα είναι όμως εύκολο για την Ευρώπη να αλλάξει την πολιτική της.
Κρίσιμη η δημοπρασία στις 18/10 για την Gazprom
Από την άλλη πλευρά οι προσδοκίες για μια γρήγορη εκτόνωση του πανευρωπαϊκού αυτού προβλήματος θα κριθούν στις 18 Οκτωβρίου, οπότε και στις δημοπρασίες των ουκρανικών αγωγών θα φανούν στην πράξη οι εκτιμήσεις που θέλουν την Gazprom να διοχετεύει ικανές ποσσότητες φυσικού αερίου. Οι τιμές εκτόνωσαν έστω οριακά την ανοδική τους τάση χθες 6/10 μετά την παρέμβαση Πούτιν, αλλά προκύπτει, ότι ο Ρώσος πρόεδρος ζητά μακροπρόθεσμες συμβάσεις και όχι τιμές μέσα από το χρηματιστήριο ενέργειας για τις ποσότητες που θα παραδίδει στην Ευρώπη. Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί το γεγονός, ότι η Γερμανία που είναι ο βασικός ενεργειακός του εταίρος δεν έχει κυβέρνηση, ενώ λεπτό ζήτημα είναι και πρόσβαση ελέγχου στον Nord Stream που έχουν χάσει οι Ρώσοι, μετά από απόφαση γερμανικού δικαστηρίου τον περασμένο Αύγουστο.
Προτάσεις προς την κυβέρνηση
Το πρόβλημα των αυξημένων κεφαλαίων κίνησης για τις εταιρίες, επιδεινώνεται και από την υποχρέωση καταβολής εγγυήσεων προς τους Διαχειριστές, μέσα στον Οκτώβριο αλλά και των τελών προς τους τρίτους (Δήμους, κλπ) που καταβάλλουν χωρίς να τα έχουν εισπράξει. Μεταξύ των προτάσεων που θα υποβληθούν στο ΥΠΕΝ είναι και η δυνατότητα εξόφλησης των ρυθμιστικών χρεώσεων με δόσεις καθώς και η πληρωμή προς τρίτους με την είσπραξη των ποσών από τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τον ΣΕΠΕ, η κυβέρνηση θα πρέπει από τώρα με καμπάνιες εξοικονόμησης ενέργειας να πληροφορήσει τους καταναλωτές. Επίσης να μπουν στην αγορά περισσότερες λιγνιτικές μονάδες, που είναι σε αυτήν την φάση, πιο φθηνές από το φυσικό αέριο. Το τελευταίο διάστημα με το ράλι των τιμών του φυσικού αερίου που άγγιξε χθες ενδοσυνεδριακά τα 132 ευρώ η μεγαβατώρα για να υποχωρήσει στο κλείσιμο στα 116 ευρώ, το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο να κυμαίνεται μεταξύ 70-90 ευρώ, η μεγαβατώρα και από λιγνίτη στα 60 ευρώ η μεγαβατώρα.
Οι χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος σε όλη την Ευρώπη κινούνται σε ασύλληπτα επίπεδα και σε πολλές περιπτώσεις υψηλότερα από την Ελλάδα. Η μέση τιμή ξεπέρασε τα 300 ευρώ στη Γερμανία, την Αυστρία, την Ιταλία, την Ολανδία και την Κροατία, σημειώνοντας αύξηση πάνω από 60% μέσα σε μια ημέρα, ενώ τα υψηλότερα επίπεδα καταγράφονται στην γειτονική Σερβία στα 327,44 ευρώ η μεγαβατώρα.
www.worldenergynews.gr
