Άρθρο του Yves Mersch, Μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ και Αντιπροέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ στο bankingnews
Η ακεραιότητα και η ικανότητα των διευθυντικών στελεχών των τραπεζών είναι μια από τις σημαντικότερες γραμμές άμυνας ενάντια στην κακοδιαχείριση και την απάτη.
Δυστυχώς, δεν είναι πάντοτε η πιο ισχυρή.
Πρώτα απ’ όλα, είναι οι τράπεζες που επωμίζονται την ευθύνη να διασφαλίζουν την καταλληλότητα των διευθυντικών στελεχών τους.
Η ΕΚΤ διενεργεί τον τελικό «έλεγχο ποιότητας» – στην ορολογία της εποπτείας, την αξιολόγηση της καταλληλότητας – για τις μεγαλύτερες τράπεζες στη ζώνη του ευρώ. Και αυτό είναι ένα από τα πιο απαιτητικά εποπτικά μας καθήκοντα.
Μόνο πέρυσι, η ΕΚΤ αξιολόγησε την καταλληλότητα 2.967 προσώπων για περισσότερους από 100 τραπεζικούς ομίλους.
Αναμένουμε παρόμοιο αριθμό και εφέτος.
Δεν είναι μόνο ο μεγάλος αριθμός που καθιστά το έργο αυτό τόσο δύσκολο.
Αξιολογούμε τα προφίλ των διευθυντικών στελεχών βάσει προτύπων που έχουν οριστεί σε ευρωπαϊκή οδηγία του 2013.
Πιο συγκεκριμένα, αξιολογούμε τα προφίλ τους βάσει των εν λόγω προτύπων όπως έχουν μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο.
Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη μέλη έχουν μεταφέρει – ή, εν προκειμένω, δεν έχουν (ακόμη) μεταφέρει – αυτήν την οδηγία στο εθνικό δίκαιο διαφέρει.
Μεταξύ άλλων, η οδηγία απαιτεί τα διευθυντικά στελέχη των τραπεζών να έχουν «καλή φήμη» και να διαθέτουν επαρκείς γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρία για την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Πρέπει να ενεργούν ανά πάσα στιγμή με ειλικρίνεια, ακεραιότητα και ανεξαρτησία βούλησης και να μπορούν να αφιερώνουν επαρκή χρόνο στην εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Έννοιες όπως η φήμη, η ανεξαρτησία βούλησης και η διάθεση χρόνου ερμηνεύονται συχνά με διαφορετικό τρόπο στο δίκαιο της κάθε χώρας.
Για παράδειγμα, ποιο είδος ανάρμοστης συμπεριφοράς θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει την καταλληλότητα ενός προσώπου για να γίνει ή να παραμείνει διευθυντικό στέλεχος μιας τράπεζας;
Σε τι βαθμό θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη δικαστικές διαδικασίες που εκκρεμούν;
Πόσο σημαντική θεωρείται μια προηγούμενη ποινική καταδίκη;
Επιπλέον, ανάλογα με το δίκαιο της κάθε χώρας ορίζεται διαφορετική προθεσμία μικρότερης ή μεγαλύτερης διάρκειας για τη διενέργεια της αξιολόγησης ή δεν ορίζεται καμία προθεσμία.
Επίσης, σε ορισμένες χώρες απαιτείται εποπτική έγκριση πριν από τον διορισμό του διευθυντικού στελέχους ενώ σε ορισμένες άλλες αυτή η έγκριση απαιτείται μόνο μετά τον διορισμό.
Προκειμένου να μπορεί να λαμβάνει υπόψη αυτές τις διαφορές μεταξύ των χωρών και να συμμορφώνεται με τα πρότυπα που ορίζονται στην εν λόγω οδηγία, η ΕΚΤ συνεργάζεται με τις εθνικές αρχές τραπεζικής εποπτείας για την ανάπτυξη κοινής ερμηνείας των κριτηρίων καταλληλότητας όπου αυτό είναι δυνατόν και νομικά εφικτό.
Αυτή η συνεργασία μας έχει επιτρέψει να αντιμετωπίσουμε ορισμένα από τα βασικά εμπόδια.
Αυτό όμως δεν είναι αρκετό.
Πιο αυστηρό πλαίσιο
Τώρα πάμε ένα βήμα πιο πέρα.
Η ΕΚΤ θα καλύψει τα υφιστάμενα κενά εφαρμόζοντας αυστηρότερες και περισσότερο παρεμβατικές αξιολογήσεις της καταλληλότητας.
Θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε την εστίασή μας στην επίδραση που περιμένουμε τα διευθυντικά στελέχη να ασκούν στην ευρωστία και τη σταθερότητα των τραπεζών.
Αν κατά την αξιολόγησή μας διαπιστωθεί ότι ένα πρόσωπο δεν είναι κατάλληλο για την προτεινόμενη θέση, θα εκδώσουμε αρνητική απόφαση σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.
Επίσης, θα ελέγχουμε εξονυχιστικά κάθε συναφές γεγονός που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη φήμη του εν λόγω προσώπου, όπως προηγούμενες ποινικές καταδίκες ή δικαστικές ή διοικητικές διαδικασίες που εκκρεμούν.
Το σταδιακό ανέβασμα του πήχη θα συνοδεύεται από μεγαλύτερη διαφάνεια ούτως ώστε οι προσδοκίες μας για τα διευθυντικά στελέχη να επικοινωνούνται καλύτερα.
Η ΕΚΤ θα δημοσιεύσει αναθεωρημένο Οδηγό σχετικά με τις αξιολογήσεις καταλληλότητας.
Θα εξετάσουμε πιο αναλυτικά την ατομική λογοδοσία των μελών των διοικητικών συμβουλίων: διευθυντικά στελέχη που κρίνονται ένοχα για ανάρμοστη συμπεριφορά, ή που συγκαλύπτουν ανάρμοστη συμπεριφορά ομολόγων τους, δεν θα μπορούν πλέον να προστατεύονται από τη συλλογική ευθύνη του διοικητικού συμβουλίου.
Ο Οδηγός θα διευκρινίζει επίσης πότε και πώς η εμφάνιση νέων ουσιωδών στοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε εκ νέου αξιολόγηση της καταλληλότητας των εν ενεργεία διευθυντικών στελεχών των τραπεζών.
Η διαδικασία αξιολόγησης θα γίνει πιο αποδοτική και πιο εύκολα προσβάσιμη μέσω διαδικτυακής πύλης την οποία οι τράπεζες θα μπορούν να χρησιμοποιούν για να υποβάλλουν αιτήματα για αξιολογήσεις της καταλληλότητας των υποψήφιων διευθυντικών στελεχών.
Η ΕΚΤ θα ενθαρρύνει τις τράπεζες να υποβάλλουν τα αιτήματά τους προτού τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα αναλάβουν τα καθήκοντά τους, καθιστώντας δυνατή την εκ των προτέρων διενέργεια εποπτικών αξιολογήσεων.
Ταυτόχρονα, η ΕΚΤ έχει ενισχύσει την εσωτερική διαδικασία λήψης αποφάσεων δημιουργώντας ένα ειδικό τμήμα για θέματα καταλληλότητας και μια επιτροπή επιβολής κυρώσεων προκειμένου να ενισχύσει την ανεξαρτησία και να διασφαλίσει τη δέουσα επιμέλεια.
Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας δεν έχει ακόμη ενοποιηθεί επαρκώς σε αρκετά σημεία.
Δεν θα γίνονται ανεκτές οι ανεπάρκειες διακυβέρνησης
Το ίδιο ισχύει και για τους κανόνες σχετικά με την καταλληλότητα των διευθυντικών στελεχών των τραπεζών.
Η ανεπαρκής διακυβέρνηση και οι αποκλίσεις μεταξύ εθνικών προτύπων γίνονται ολοένα και λιγότερο ανεκτές.
Η ελλιπής και ανομοιογενής μεταφορά της νομοθεσίας της ΕΕ στο εθνικό δίκαιο δεν θα πρέπει να υπονομεύει τις προσπάθειες της ΕΚΤ για επίτευξη ακόμη υψηλότερων προτύπων διακυβέρνησης για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Αυτή η διαδικασία αναμφίβολα θα μπορούσε να επωφεληθεί από τη μεγαλύτερη εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας, η οποία ιδανικά θα επιτυγχανόταν με την έκδοση άμεσα εφαρμοστέου κανονισμού της ΕΕ.
To άρθρο αυτό δημοσιεύεται ταυτόχρονα στα εξής μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη
France - Les Echos
Germany - Frankfurter Allgemeine Zeitung
Greece - Bankingnews.gr
Italy - Milano Finanza
Spain - Expansion
Cyprus - Politis
Luxembourg - Lux Wort
Finland - Kauppalehti
Estonia - Äripäev
Δυστυχώς, δεν είναι πάντοτε η πιο ισχυρή.
Πρώτα απ’ όλα, είναι οι τράπεζες που επωμίζονται την ευθύνη να διασφαλίζουν την καταλληλότητα των διευθυντικών στελεχών τους.
Η ΕΚΤ διενεργεί τον τελικό «έλεγχο ποιότητας» – στην ορολογία της εποπτείας, την αξιολόγηση της καταλληλότητας – για τις μεγαλύτερες τράπεζες στη ζώνη του ευρώ. Και αυτό είναι ένα από τα πιο απαιτητικά εποπτικά μας καθήκοντα.
Μόνο πέρυσι, η ΕΚΤ αξιολόγησε την καταλληλότητα 2.967 προσώπων για περισσότερους από 100 τραπεζικούς ομίλους.
Αναμένουμε παρόμοιο αριθμό και εφέτος.
Δεν είναι μόνο ο μεγάλος αριθμός που καθιστά το έργο αυτό τόσο δύσκολο.
Αξιολογούμε τα προφίλ των διευθυντικών στελεχών βάσει προτύπων που έχουν οριστεί σε ευρωπαϊκή οδηγία του 2013.
Πιο συγκεκριμένα, αξιολογούμε τα προφίλ τους βάσει των εν λόγω προτύπων όπως έχουν μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο.
Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη μέλη έχουν μεταφέρει – ή, εν προκειμένω, δεν έχουν (ακόμη) μεταφέρει – αυτήν την οδηγία στο εθνικό δίκαιο διαφέρει.
Μεταξύ άλλων, η οδηγία απαιτεί τα διευθυντικά στελέχη των τραπεζών να έχουν «καλή φήμη» και να διαθέτουν επαρκείς γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρία για την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Πρέπει να ενεργούν ανά πάσα στιγμή με ειλικρίνεια, ακεραιότητα και ανεξαρτησία βούλησης και να μπορούν να αφιερώνουν επαρκή χρόνο στην εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Έννοιες όπως η φήμη, η ανεξαρτησία βούλησης και η διάθεση χρόνου ερμηνεύονται συχνά με διαφορετικό τρόπο στο δίκαιο της κάθε χώρας.
Για παράδειγμα, ποιο είδος ανάρμοστης συμπεριφοράς θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει την καταλληλότητα ενός προσώπου για να γίνει ή να παραμείνει διευθυντικό στέλεχος μιας τράπεζας;
Σε τι βαθμό θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη δικαστικές διαδικασίες που εκκρεμούν;
Πόσο σημαντική θεωρείται μια προηγούμενη ποινική καταδίκη;
Επιπλέον, ανάλογα με το δίκαιο της κάθε χώρας ορίζεται διαφορετική προθεσμία μικρότερης ή μεγαλύτερης διάρκειας για τη διενέργεια της αξιολόγησης ή δεν ορίζεται καμία προθεσμία.
Επίσης, σε ορισμένες χώρες απαιτείται εποπτική έγκριση πριν από τον διορισμό του διευθυντικού στελέχους ενώ σε ορισμένες άλλες αυτή η έγκριση απαιτείται μόνο μετά τον διορισμό.
Προκειμένου να μπορεί να λαμβάνει υπόψη αυτές τις διαφορές μεταξύ των χωρών και να συμμορφώνεται με τα πρότυπα που ορίζονται στην εν λόγω οδηγία, η ΕΚΤ συνεργάζεται με τις εθνικές αρχές τραπεζικής εποπτείας για την ανάπτυξη κοινής ερμηνείας των κριτηρίων καταλληλότητας όπου αυτό είναι δυνατόν και νομικά εφικτό.
Αυτή η συνεργασία μας έχει επιτρέψει να αντιμετωπίσουμε ορισμένα από τα βασικά εμπόδια.
Αυτό όμως δεν είναι αρκετό.
Πιο αυστηρό πλαίσιο
Τώρα πάμε ένα βήμα πιο πέρα.
Η ΕΚΤ θα καλύψει τα υφιστάμενα κενά εφαρμόζοντας αυστηρότερες και περισσότερο παρεμβατικές αξιολογήσεις της καταλληλότητας.
Θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε την εστίασή μας στην επίδραση που περιμένουμε τα διευθυντικά στελέχη να ασκούν στην ευρωστία και τη σταθερότητα των τραπεζών.
Αν κατά την αξιολόγησή μας διαπιστωθεί ότι ένα πρόσωπο δεν είναι κατάλληλο για την προτεινόμενη θέση, θα εκδώσουμε αρνητική απόφαση σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.
Επίσης, θα ελέγχουμε εξονυχιστικά κάθε συναφές γεγονός που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη φήμη του εν λόγω προσώπου, όπως προηγούμενες ποινικές καταδίκες ή δικαστικές ή διοικητικές διαδικασίες που εκκρεμούν.
Το σταδιακό ανέβασμα του πήχη θα συνοδεύεται από μεγαλύτερη διαφάνεια ούτως ώστε οι προσδοκίες μας για τα διευθυντικά στελέχη να επικοινωνούνται καλύτερα.
Η ΕΚΤ θα δημοσιεύσει αναθεωρημένο Οδηγό σχετικά με τις αξιολογήσεις καταλληλότητας.
Θα εξετάσουμε πιο αναλυτικά την ατομική λογοδοσία των μελών των διοικητικών συμβουλίων: διευθυντικά στελέχη που κρίνονται ένοχα για ανάρμοστη συμπεριφορά, ή που συγκαλύπτουν ανάρμοστη συμπεριφορά ομολόγων τους, δεν θα μπορούν πλέον να προστατεύονται από τη συλλογική ευθύνη του διοικητικού συμβουλίου.
Ο Οδηγός θα διευκρινίζει επίσης πότε και πώς η εμφάνιση νέων ουσιωδών στοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε εκ νέου αξιολόγηση της καταλληλότητας των εν ενεργεία διευθυντικών στελεχών των τραπεζών.
Η διαδικασία αξιολόγησης θα γίνει πιο αποδοτική και πιο εύκολα προσβάσιμη μέσω διαδικτυακής πύλης την οποία οι τράπεζες θα μπορούν να χρησιμοποιούν για να υποβάλλουν αιτήματα για αξιολογήσεις της καταλληλότητας των υποψήφιων διευθυντικών στελεχών.
Η ΕΚΤ θα ενθαρρύνει τις τράπεζες να υποβάλλουν τα αιτήματά τους προτού τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα αναλάβουν τα καθήκοντά τους, καθιστώντας δυνατή την εκ των προτέρων διενέργεια εποπτικών αξιολογήσεων.
Ταυτόχρονα, η ΕΚΤ έχει ενισχύσει την εσωτερική διαδικασία λήψης αποφάσεων δημιουργώντας ένα ειδικό τμήμα για θέματα καταλληλότητας και μια επιτροπή επιβολής κυρώσεων προκειμένου να ενισχύσει την ανεξαρτησία και να διασφαλίσει τη δέουσα επιμέλεια.
Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας δεν έχει ακόμη ενοποιηθεί επαρκώς σε αρκετά σημεία.
Δεν θα γίνονται ανεκτές οι ανεπάρκειες διακυβέρνησης
Το ίδιο ισχύει και για τους κανόνες σχετικά με την καταλληλότητα των διευθυντικών στελεχών των τραπεζών.
Η ανεπαρκής διακυβέρνηση και οι αποκλίσεις μεταξύ εθνικών προτύπων γίνονται ολοένα και λιγότερο ανεκτές.
Η ελλιπής και ανομοιογενής μεταφορά της νομοθεσίας της ΕΕ στο εθνικό δίκαιο δεν θα πρέπει να υπονομεύει τις προσπάθειες της ΕΚΤ για επίτευξη ακόμη υψηλότερων προτύπων διακυβέρνησης για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Αυτή η διαδικασία αναμφίβολα θα μπορούσε να επωφεληθεί από τη μεγαλύτερη εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας, η οποία ιδανικά θα επιτυγχανόταν με την έκδοση άμεσα εφαρμοστέου κανονισμού της ΕΕ.
To άρθρο αυτό δημοσιεύεται ταυτόχρονα στα εξής μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη
France - Les Echos
Germany - Frankfurter Allgemeine Zeitung
Greece - Bankingnews.gr
Italy - Milano Finanza
Spain - Expansion
Cyprus - Politis
Luxembourg - Lux Wort
Finland - Kauppalehti
Estonia - Äripäev
www.bankingnews.gr
www.worldenergynews.gr
www.worldenergynews.gr
