Μαθήματα καινοτομίας από Σλοβενία, Ιαπωνία και Ιρλανδία, για την ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών ενέργειας μέσω της ψηφιοποίησης
Τον ρόλο των τεχνολογιών ICT, για την ενεργό συμμετοχή των καταναλωτών στο ενεργειακό γίγνεσθαι, αναδεικνύουν τα φετινά διεθνή βραβεία αριστείας στον τομέα της καινοτομίας και του έξυπνου μετασχηματισμού των δικτύων ηλεκτρισμού.
Αυτό αναφέρει σε ανάρτησή της στο Facebook η κ. Νεκταρία Καρακατσάνη, στέλεχος της ΡΑΕ, συμπληρώνοντας ότι τα βήματα που έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση, σε κράτη όπως η Σλοβενία και η Ιρλανδία, επιβεβαιώνουν ότι η μικρή κλίμακα μιας χώρας δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία για τις παρωχημένες προσεγγίσεις στα δίκτυα της.
Αναλυτικά η ανάρτηση:
«Στις 28 Ιουλίου 2020 ανακοινώθηκαν τα διεθνή βραβεία αριστείας στον τομέα της καινοτομίας και του έξυπνου μετασχηματισμού των δικτύων ηλεκτρισμού. Ο διαγωνισμός διοργανώθηκε από το Παγκόσμιο Δίκτυο Δράσης για τα Έξυπνα Δίκτυα και το θέμα που επιλέχθηκε φέτος ήταν η ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών ενέργειας μέσω της ψηφιοποίησης.
Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στο project NEDO, που υλοποιείται στη Σλοβενία, προσαρμόζοντας το εθνικό δίκτυο στις προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης. Την κοινοπραξία του έργου απαρτίζει ο NEDO, o Ιαπωνικός φορέας R&D (που έχει συσταθεί για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στην ενέργεια και τη βιομηχανία, με τεχνολογίες αιχμής σε υδρογόνο και power-to-gas), η Hitachi και ο Διαχειριστής Συστήματος της Σλοβενίας, ELES. Στο έργο συμμετέχουν 5 Διαχειριστές Δικτύου της Σλοβενίας, δύο δήμοι και πλήθος εταιρειών.
Ο προϋπολογισμός του project, που έχει χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκά κονδύλια, μέσω του Horizon 2020, είναι 37 εκατ. €, ενώ ο Διαχειριστής συνεισφέρει 17 εκατ. €. Ο χρονικός ορίζοντας είναι το διάστημα 2016-21. Σε αντιδιαστολή με αρκετά αντίστοιχα έργα, το συγκεκριμένο αναπτύσσεται σε εθνική κλίμακα, αφορά δηλαδή τον εκσυγχρονισμό του δικτύου της χώρας στην ολότητά του. Αντί για επενδύσεις στην επέκταση του δικτύου, αξιοποιείται καλύτερα η υφιστάμενη υποδομή, μέσω προηγμένου εξοπλισμού και τεχνολογιών, πληροφορίας και επικοινωνιών. Επιπλέον, κεντρικό ρόλο στο έργο κατέχουν τα συστήματα αποθήκευσης.
Ο εξοπλισμός, που παρέχεται από τους Ιάπωνες εταίρους του project, περιλαμβάνει συστήματα προηγμένης διαχείρισης διανομής, βελτιστοποίησης κατανάλωσης σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων και κτιρίων, και αποθήκευσης, ώστε να αυξηθεί ολιστικά η αποτελεσματική χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, εισάγεται μια πλατφόρμα για τη συμμετοχή της κατανάλωσης σε καινοτόμες υπηρεσίες δικτύου.
Ειδικότερα, οι προηγμένες τεχνολογίες αφορούν την πιο αποτελεσματική λειτουργία των δικτύων σε πλήθος τεχνικών συνιστωσών (coordinated voltage control, conservative voltage reduction, automatic localisation of defects and grid selection, closed loop operation, inclusion of reactive sources), τη βελτίωση της βραχυπρόθεσμης πρόβλεψης κατανάλωσης και τοπικής παραγωγής, και τη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης στις τοπικές κοινότητες (μέσω συνδυασμού ΑΠΕ, προφίλ ζήτησης, αποθήκευσης και τεχνολογιών επικοινωνίας). Το έργο ισχυροποιεί σταδιακά τη συμμετοχή των καταναλωτών, ιδίως prosumers, σε ένα φάσμα υπηρεσιών στην αγορά, αναδεικνύοντας τη συνεισφορά τους στην βελτίωση τεχνοοικονομικών δεικτών.
Είναι αξιοσημείωτο ότι τo 2ο βραβείο απονεμήθηκε στο project Future Flow, στο οποίο ο Σλοβένος Διαχειριστής Συστήματος διατέλεσε επίσης συντονιστής του έργου. Καθώς η απόκριση της Σλοβενικής πλευράς στην Ιαπωνική πρόταση συνεργασίας το 2015, ήταν τόσο υποτονική που το έργο κινδύνευε να ακυρωθεί, o ELES συμπλήρωσε το σχήμα, για να ενισχύσει τις πιθανότητες του έργου, επιδιώκοντας συνέργειες με το δικό του project, που είχε ήδη δρομολογήσει.
To project Future Flow, που ως προσέγγιση ήταν ιδέα του Διαχειριστή, ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2019, και προσέλκυσε εταίρους από 8 χώρες (μεταξύ των οποίων Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία). Έλαβε την μεγαλύτερη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση στην ιστορία της Σλοβενίας μέσω του Horizon 2020, ύψους 13 εκατ. €. Με ολοκληρωμένες λύσεις, υπό κεντρική διαχείριση, που λειτουργούν στο Cloud, βελτιστοποιήθηκε η λειτουργία του δικτύου, ενισχύθηκε η ποιότητα παροχής ενέργειας, και οι δυνατότητες των καταναλωτών για ενεργό συμμετοχή στις αγορές.
Πιο συγκεκριμένα, το έργο επέκτεινε την υπηρεσία της δευτερεύουσας ρύθμισης, από την παραγωγή στην κατανάλωση, και μάλιστα με διασυνοριακή συμμετοχή. Αν για παράδειγμα, ανακύψει ανισοζύγιο μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης στη Σλοβενία, οι μηχανισμοί που έχουν αναπτυχθεί επιτρέπουν την αντιμετώπισή του, μέσω της άμεσης ενεργοποίησης καταναλωτών, όχι μόνο εντός της χώρας αλλά και εκτός, όπως στην Ουγγαρία ή τη Ρουμανία. Έτσι μια υπηρεσία που παρεχόταν από συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής επεκτάθηκε στους καταναλωτές, με διασυνοριακή μάλιστα διάσταση. Επιπρόσθετα, από το project έχουν προκύψει βιομηχανικά πρότυπα, τα οποία θα διοχετευτούν στην αγορά.
Ένα σημαντικό στοιχείο του έργου είναι η συμμετοχή μικρών παραγωγών ΑΠΕ. Ένα βασικό συμπέρασμα που αντλήθηκε από τα πιλοτικά τεστ, τα οποία διενεργήθηκαν σε πραγματικές συνθήκες, είναι ότι η διεσπαρμένη παραγωγή μπορεί να αποτελέσει μια αξιόπιστη πηγή ευελιξίας και εξισορρόπησης του συστήματος, εφόσον αναπτυχθούν οι κατάλληλες ψηφιακές υποδομές.
Τα παραπάνω παραδείγματα, που προέρχονται από τη Σλοβενία, επιβεβαιώνουν ότι η μικρή κλίμακα μιας χώρας δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία για τις παρωχημένες προσεγγίσεις στα δίκτυα της. Επίσης υπογραμμίζουν ότι τα ευρωπαϊκά προγράμματα, όταν αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα και στο πλαίσιο μιας συγκροτημένης στρατηγικής R&D, μπορούν να αναδείξουν σημαντικά και απτά οφέλη για τους καταναλωτές, πέρα από επιστημονικά άρθρα και διεθνείς συναντήσεις.
Απόλυτα επιτυχές παράδειγμα άλλωστε, σε θέματα ενεργειακής μετάβασης είναι η Ιρλανδία. Πρόκειται για μια χώρα που κινήθηκε με γνώμονα το στόχο 40% ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή έως το 2020, ενώ για το 2030 στοχεύει σε 1 εκατ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα, 600 χιλιάδες αντλίες θερμότητας και νέες συνδέσεις 14 GW ΑΠΕ. Όπως ανακοινώθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 2020, η εταιρεία ESB, που αναπτύσσει και συντηρεί το δίκτυο μεταφοράς (χωρίς να ασκεί τη διαχείρισή του) καθώς και το δίκτυο διανομής, διασφάλισε ευνοϊκή χρηματοδότηση 150 εκατ. € από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την εγκατάσταση 2.4 εκατ. έξυπνων μετρητών έως το 2024.
Το πιλοτικό πρόγραμμα ανέδειξε εξοικονόμηση ενέργειας 3% στους καταναλωτές και περιορισμό της αιχμής φορτίου κατά 8%. Έτσι, 200 χιλιάδες έξυπνοι μετρητές θα εγκατασταθούν εντός του 2020, και 500 χιλιάδες ετησίως, στη συνέχεια.
Ας ελπίσουμε και η χώρα μας να αποκτήσει σύντομα σαφή σχεδιασμό για έξυπνους μετρητές και να υλοποιήσει, ταχύτερα, τα κρίσιμα έργα ψηφιοποίησης που έχουν δρομολογηθεί, ώστε να τεθούν στέρεες βάσεις για την ενεργειακή μετάβαση, να αναβαθμιστεί η ποιότητα των υπηρεσιών, και να ισχυροποιηθεί ο ρόλος των καταναλωτών».
www.worldenergynews.gr
Αυτό αναφέρει σε ανάρτησή της στο Facebook η κ. Νεκταρία Καρακατσάνη, στέλεχος της ΡΑΕ, συμπληρώνοντας ότι τα βήματα που έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση, σε κράτη όπως η Σλοβενία και η Ιρλανδία, επιβεβαιώνουν ότι η μικρή κλίμακα μιας χώρας δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία για τις παρωχημένες προσεγγίσεις στα δίκτυα της.
Αναλυτικά η ανάρτηση:
«Στις 28 Ιουλίου 2020 ανακοινώθηκαν τα διεθνή βραβεία αριστείας στον τομέα της καινοτομίας και του έξυπνου μετασχηματισμού των δικτύων ηλεκτρισμού. Ο διαγωνισμός διοργανώθηκε από το Παγκόσμιο Δίκτυο Δράσης για τα Έξυπνα Δίκτυα και το θέμα που επιλέχθηκε φέτος ήταν η ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών ενέργειας μέσω της ψηφιοποίησης.
Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στο project NEDO, που υλοποιείται στη Σλοβενία, προσαρμόζοντας το εθνικό δίκτυο στις προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης. Την κοινοπραξία του έργου απαρτίζει ο NEDO, o Ιαπωνικός φορέας R&D (που έχει συσταθεί για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στην ενέργεια και τη βιομηχανία, με τεχνολογίες αιχμής σε υδρογόνο και power-to-gas), η Hitachi και ο Διαχειριστής Συστήματος της Σλοβενίας, ELES. Στο έργο συμμετέχουν 5 Διαχειριστές Δικτύου της Σλοβενίας, δύο δήμοι και πλήθος εταιρειών.
Ο προϋπολογισμός του project, που έχει χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκά κονδύλια, μέσω του Horizon 2020, είναι 37 εκατ. €, ενώ ο Διαχειριστής συνεισφέρει 17 εκατ. €. Ο χρονικός ορίζοντας είναι το διάστημα 2016-21. Σε αντιδιαστολή με αρκετά αντίστοιχα έργα, το συγκεκριμένο αναπτύσσεται σε εθνική κλίμακα, αφορά δηλαδή τον εκσυγχρονισμό του δικτύου της χώρας στην ολότητά του. Αντί για επενδύσεις στην επέκταση του δικτύου, αξιοποιείται καλύτερα η υφιστάμενη υποδομή, μέσω προηγμένου εξοπλισμού και τεχνολογιών, πληροφορίας και επικοινωνιών. Επιπλέον, κεντρικό ρόλο στο έργο κατέχουν τα συστήματα αποθήκευσης.
Ο εξοπλισμός, που παρέχεται από τους Ιάπωνες εταίρους του project, περιλαμβάνει συστήματα προηγμένης διαχείρισης διανομής, βελτιστοποίησης κατανάλωσης σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων και κτιρίων, και αποθήκευσης, ώστε να αυξηθεί ολιστικά η αποτελεσματική χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, εισάγεται μια πλατφόρμα για τη συμμετοχή της κατανάλωσης σε καινοτόμες υπηρεσίες δικτύου.
Ειδικότερα, οι προηγμένες τεχνολογίες αφορούν την πιο αποτελεσματική λειτουργία των δικτύων σε πλήθος τεχνικών συνιστωσών (coordinated voltage control, conservative voltage reduction, automatic localisation of defects and grid selection, closed loop operation, inclusion of reactive sources), τη βελτίωση της βραχυπρόθεσμης πρόβλεψης κατανάλωσης και τοπικής παραγωγής, και τη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης στις τοπικές κοινότητες (μέσω συνδυασμού ΑΠΕ, προφίλ ζήτησης, αποθήκευσης και τεχνολογιών επικοινωνίας). Το έργο ισχυροποιεί σταδιακά τη συμμετοχή των καταναλωτών, ιδίως prosumers, σε ένα φάσμα υπηρεσιών στην αγορά, αναδεικνύοντας τη συνεισφορά τους στην βελτίωση τεχνοοικονομικών δεικτών.
Είναι αξιοσημείωτο ότι τo 2ο βραβείο απονεμήθηκε στο project Future Flow, στο οποίο ο Σλοβένος Διαχειριστής Συστήματος διατέλεσε επίσης συντονιστής του έργου. Καθώς η απόκριση της Σλοβενικής πλευράς στην Ιαπωνική πρόταση συνεργασίας το 2015, ήταν τόσο υποτονική που το έργο κινδύνευε να ακυρωθεί, o ELES συμπλήρωσε το σχήμα, για να ενισχύσει τις πιθανότητες του έργου, επιδιώκοντας συνέργειες με το δικό του project, που είχε ήδη δρομολογήσει.
To project Future Flow, που ως προσέγγιση ήταν ιδέα του Διαχειριστή, ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2019, και προσέλκυσε εταίρους από 8 χώρες (μεταξύ των οποίων Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία). Έλαβε την μεγαλύτερη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση στην ιστορία της Σλοβενίας μέσω του Horizon 2020, ύψους 13 εκατ. €. Με ολοκληρωμένες λύσεις, υπό κεντρική διαχείριση, που λειτουργούν στο Cloud, βελτιστοποιήθηκε η λειτουργία του δικτύου, ενισχύθηκε η ποιότητα παροχής ενέργειας, και οι δυνατότητες των καταναλωτών για ενεργό συμμετοχή στις αγορές.
Πιο συγκεκριμένα, το έργο επέκτεινε την υπηρεσία της δευτερεύουσας ρύθμισης, από την παραγωγή στην κατανάλωση, και μάλιστα με διασυνοριακή συμμετοχή. Αν για παράδειγμα, ανακύψει ανισοζύγιο μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης στη Σλοβενία, οι μηχανισμοί που έχουν αναπτυχθεί επιτρέπουν την αντιμετώπισή του, μέσω της άμεσης ενεργοποίησης καταναλωτών, όχι μόνο εντός της χώρας αλλά και εκτός, όπως στην Ουγγαρία ή τη Ρουμανία. Έτσι μια υπηρεσία που παρεχόταν από συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής επεκτάθηκε στους καταναλωτές, με διασυνοριακή μάλιστα διάσταση. Επιπρόσθετα, από το project έχουν προκύψει βιομηχανικά πρότυπα, τα οποία θα διοχετευτούν στην αγορά.
Ένα σημαντικό στοιχείο του έργου είναι η συμμετοχή μικρών παραγωγών ΑΠΕ. Ένα βασικό συμπέρασμα που αντλήθηκε από τα πιλοτικά τεστ, τα οποία διενεργήθηκαν σε πραγματικές συνθήκες, είναι ότι η διεσπαρμένη παραγωγή μπορεί να αποτελέσει μια αξιόπιστη πηγή ευελιξίας και εξισορρόπησης του συστήματος, εφόσον αναπτυχθούν οι κατάλληλες ψηφιακές υποδομές.
Τα παραπάνω παραδείγματα, που προέρχονται από τη Σλοβενία, επιβεβαιώνουν ότι η μικρή κλίμακα μιας χώρας δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία για τις παρωχημένες προσεγγίσεις στα δίκτυα της. Επίσης υπογραμμίζουν ότι τα ευρωπαϊκά προγράμματα, όταν αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα και στο πλαίσιο μιας συγκροτημένης στρατηγικής R&D, μπορούν να αναδείξουν σημαντικά και απτά οφέλη για τους καταναλωτές, πέρα από επιστημονικά άρθρα και διεθνείς συναντήσεις.
Απόλυτα επιτυχές παράδειγμα άλλωστε, σε θέματα ενεργειακής μετάβασης είναι η Ιρλανδία. Πρόκειται για μια χώρα που κινήθηκε με γνώμονα το στόχο 40% ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή έως το 2020, ενώ για το 2030 στοχεύει σε 1 εκατ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα, 600 χιλιάδες αντλίες θερμότητας και νέες συνδέσεις 14 GW ΑΠΕ. Όπως ανακοινώθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 2020, η εταιρεία ESB, που αναπτύσσει και συντηρεί το δίκτυο μεταφοράς (χωρίς να ασκεί τη διαχείρισή του) καθώς και το δίκτυο διανομής, διασφάλισε ευνοϊκή χρηματοδότηση 150 εκατ. € από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την εγκατάσταση 2.4 εκατ. έξυπνων μετρητών έως το 2024.
Το πιλοτικό πρόγραμμα ανέδειξε εξοικονόμηση ενέργειας 3% στους καταναλωτές και περιορισμό της αιχμής φορτίου κατά 8%. Έτσι, 200 χιλιάδες έξυπνοι μετρητές θα εγκατασταθούν εντός του 2020, και 500 χιλιάδες ετησίως, στη συνέχεια.
Ας ελπίσουμε και η χώρα μας να αποκτήσει σύντομα σαφή σχεδιασμό για έξυπνους μετρητές και να υλοποιήσει, ταχύτερα, τα κρίσιμα έργα ψηφιοποίησης που έχουν δρομολογηθεί, ώστε να τεθούν στέρεες βάσεις για την ενεργειακή μετάβαση, να αναβαθμιστεί η ποιότητα των υπηρεσιών, και να ισχυροποιηθεί ο ρόλος των καταναλωτών».
www.worldenergynews.gr
