Τι ζητούν οι τράπεζες – Ποια η θέση του Ελληνικού Δημοσίου
Αγκάθι στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς φαίνεται να αποτελεί το θέμα των παλιών κρατικών εγγυήσεων που διεκδικούν οι τράπεζες από το Ελληνικό Δημόσιο και το οποίο πάντως δεν αναμένεται να βρει σύντομα λύση αναφέρουν κύκλοι που γνωρίζουν καλά το θέμα.
Πρόκειται για δάνεια που υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ και οι απλήρωτες απαιτήσεις διαμορφώνονται στα 1,7 δισ ευρώ.
Η επιχειρηματολογία του Δημοσίου αναφέρεται:
- Στo γεγονός πως τα συγκεκριμένα δάνεια έλαβαν εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους σκοπούς (πχ.για ανακατασκευή οικιών σε πυρόπληκτες περιοχές). Ωστόσο πολλά δάνεια δάνεια φαίνεται πως χορηγήθηκαν από τις τράπεζες όχι για τους σκοπούς που το Δημόσιο εγγυάτο.
-Στο ότι σε αρκετές εκ των περιπτώσεων η κατάπτωση του δανείου οδηγούσε τις τράπεζες να αναζητήσουν αμέσως την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου χωρίς να πραγματοποιήσουν όσα θα έκαναν σε άλλες περιπτώσεις που ένα δάνειο περνούσε στην κατηγορία των καταγκελμένων.
Από την άλλη πλευρά υπήρχε και σαφής παρανόηση του πολίτη καθώς ένα καταγκελμένο δάνειο στο οποίο το Δημόσιο δίδει την εγγύησή του στην τράπεζα, εάν δεν αποπληρωθεί και η εγγύηση εκταμιευθεί τότε τούτη αναζητάται από τον ίδιο τον πολίτη.
Τα προβλήματα των τραπεζών
Προβλέψεις- Χρόνος Παραγραφής- Νόμος Κατσέλη
-Η ρύθμιση των εγγυήσεων αποτελεί θέμα σημαντικό για τα πιστωτικά ιδρύματα διότι για τα δάνεια αυτά οι τράπεζες δεν είχαν λάβει προβλέψεις.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι τράπεζες αντιδικούν με το Δημόσιο και επειδή οι δικαστικές διαδικασίες είναι μακροχρόνιες και αυτό δίνει τη δυνατότητα στα πιστωτικά ιδρύματα να καλύψουν σταδιακά τις προβλέψεις χωρίς αντιστοίχως να φαίνονται οι επιπτώσεις στα κεφάλαια των τραπεζών.
-Επίσης νομικά θέματα που έχουν ανακύψει είναι πως οι διεκδικήσεις των τραπεζών παραγράφονται σε μία 5ετία (γι' αυτό άλλωστε και οι τράπεζες προσφεύγουν στην Δικαιοσύνη)
-Υπάρχει περιορισμός της υποχρέωσης του Ελληνικού κράτους προς τις τράπεζες για τους δανειολήπτες που έχουν προσφύγει στο νόμο 3869/2010 (Νόμος Κατσέλη).
-Αλλα ζητήματα που θέτουν τράπεζες είναι η διαδικασία αποπληρωμής και επαναξέτασης, ο βραδύς ρυθμός εκκαθάρισης, να υπάρξει τριετές σχέδιο αποπληρωμής από επταετές που είναι σήμερα να εφαρμοστεί αναδρομικά το E- αποθετήριο και να αυξηθούν οι ανθρώπινοι πόροι.
Περιγραφή του προβλήματος
Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας είχε επιπτώσεις για τις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού, οδηγώντας σε σημαντική αύξηση των κρατικών εγγυήσεων.
Ωστόσο οι όροι της οικονομικής προσαρμογής και η συρρίκνωση του Δημόσιου τομέα οδήγησαν σε σημαντικές καθυστερήσεις αποπληρωμής των αντίστοιχων ποσών. Οι καθυστερήσεις του Δημοσίου της προηγούμενης περιόδου ανάγκασαν τις τράπεζες να καταθέσουν προσφυγές κατά του Ελληνικού Δημοσίου με σκοπό να διασφαλίσουν τις απαιτήσεις τους από την παραγραφή.
Είναι προφανές ότι ο βραδύς ρυθμός εκκαθάρισης εμπεριέχει ένα βαρύ φορτίο για τις τράπεζες εξαιτίας της μη αποπληρωμής από τον αρχικό υπόχρεο και τον εγγυητή.
Δάνεια με κρατικές εγγυήσεις στις 31.12.18
Είδος δανειστού δάνεια με κρατική εγγύηση άληκτο κεφάλαιο Ληξιπρόθεσμο
Φυσικά πρόσωπα 2,1 δισ. ευρώ 1 δισ. ευρώ 1,1 δισ. ευρώ
Απλήρωτες απαιτήσεις 0,8 δισ
Εταιρικά δάνεια 1,3 δισ 0,3 δισ 1 δισ
Απλήρωτες απαιτήσεις 0,9 δισ
Σύνολο 3,4 δισ 1,3 δισ. ευρώ 2,1 δισ.
Απλήρωτες απαιτήσεις 1,7 δισ.
Πρόσφατες εξελίξεις
Για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της έγκαιρης εκκαθάρισης των κρατικών εγγυήσεων το Υπουργείο Οικονομικών εισήγαγε την ηλεκτρονική υποβολή και πληρωμή των εγγυήσεων
μέσω της δημοσιοποίησης της υπουργικής απόφασης 2/76040/0025/09.10.2019
Επιπροσθέτως δημιουργήθηκαν τρεις επιτροπές με τη συμμετοχή του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και εκπροσώπων των τραπεζών και πραγματοποιήθηκαν πολλές συναντήσεις με σκοπό να διευθετηθούν τα τεχνικά και τα άλλα κρίσιμα ζητήματα.
Οι πρωτοβουλίες του κράτους μπορεί να βρίσκονται προς την σωστή κατεύθυνση ωστόσο δε φαίνεται να επαρκούν λόγω του μεγάλου αριθμού και της πολυπλοκότητας των ζητημάτων σε συνδυασμό με το περιορισμένο ανθρώπινο δυναμικό για την προώθηση της διαδικασίας.
Η συνολική εκτίμηση των τραπεζών είναι ότι η πλήρης εκκαθάριση των ληγμένων κρατικών εγγυήσεων απαιτεί πιο δραστικά μέτρα για τα οποία έχουν ήδη ενημερωθεί οι κρατικές αρχές.
Βασικά εμπόδια για την επίλυση με βάση τη ρύθμιση που έχει προταθεί από το ελληνικό Δημόσιο
Εκτίμηση και διαδικασία πληρωμής των ληγμένων εγγυήσεων
Το θεσμικό πλαίσιο καθορίζει μια ασαφή διαδικασία με αναδρομική μάλιστα ισχύ της υπουργικής απόφασης 2/76040/0025/09.10.2019, των αιτημάτων που έχουν υποβληθεί από τις τράπεζες η οποία χρειάζεται σημαντικό χρόνο και προσπάθεια για την ψηφιοποίηση και τη φόρτωση στο δίκτυο των ηλεκτρονικών φακέλλων στο e-Αποθετήριο (ιδιαίτερα για τα ατομικά δάνεια).
Ποια νομικά θέματα ανακύπτουν
-Ενσταση του Ελληνικού Δημοσίου να πληρώσει την απαίτηση πριν το αίτημα των τραπεζών για το ποσό το οποίο χρωστά ο αρχικός δανειστής
-Περιορισμός της ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου για τους δανειολήπτες που βρίσκονται υπό την προστασία του νόμου Κατσέλη.
-Μη πρόβλεψη κρατικών εγγυήσεων για δάνεια που χορηγήθηκαν με βάση την κοινή υπουργική απόφαση 14979/2004 κατά την διάρκεια της περιόδους από 7.10.2004 έως 29.07.2005
-Παραγραφή των αιτημάτων που έχουν υποβληθεί για λόγους που σχετίζονται με τις διοικητικές καθυστερήσεις του Ελληνικού Δημοσίου
Σχέδιο αποπληρωμής
Το σχέδιο αποπληρωμής είναι επταετές με τις περισσότερες πληρωμές να πραγματοποιούνται στο τέλος της περιόδου ενώ περιλαμβάνει μόνον τις ληγμένες εγγυήσεις της τάξης του 1,7 δισ. ευρώ και όχι τις μελλοντικές απαιτήσεις.
Απαιτήσεις για τις οποίες έχουν κατατεθεί νομικές προσφυγές δεν θα καλύπτονται από το προτεινόμενο σχέδιο αποπληρωμής.
Τι προτείνουν οι τράπεζες για την επίλυση του θέματος
Οι τράπεζες προτείνουν αντιστροφή της σημερινής διαδικασίας που μέσα από δίκες καταλήγουν ή όχι να λάβουν τις εγγυήσεις που έχουν καταπέσει.
Προτείνουν μια πολύ πιο σύντομη διαδικασία με εμπροσθοβαρή αποπληρωμή των απαιτήσεων και εν συνεχεία τον έλεγχο αυτών.
Οι προτάσεις αναφέρουν:
-Tην άμεση αποπληρωμή των απαιτήσεων των απαιτήσεων σε μία ενιαία εφάπαξ πληρωμή.
-Οι φάκελλοι θα υποβάλλονται στο e αποθετήριο αφού ωστόσο ληφθούν υπόψη οι αλλαγές που προτείνουν οι τράπεζες.
- Οι τράπεζες προτείνουν η διαδικασία να φύγει από το δικαστικό μοντέλο που de facto λόγω αδυναμιών έχει επιβληθεί και να διενεργηθούν εκτεταμένοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι που θα έχουν συμφωνηθεί μεταξύ Δημοσίου και τραπεζών και που επικυρώσουν τις απαιτήσεις σε παρόντα χρόνο ώστε να επιτραπεί η πληρωμή των εγγυήσεων.
- Στη συνέχεια κατόπιν ελέγχων των αποπληρωμών να γίνεται η ανάκτηση των πληρωμένων εγγυήσεων από το Ελληνικό Δημόσιο σε περίπτωση αποκάλυψης λανθασμένων ή πλημμελούς εφαρμογής των εναρμονισμένων standards και διαδικασιών μετά από ελέγχους δειγματοληπτικούς.
Από την πλευρά του το Ελληνικό Δημόσιο αναφέρει ότι αρκετές από τις δίκες των τραπεζών χάνονται και ως εκ τούτου η εξέταση κατά περίπτωση κρίνεται μάλλον αναγκαία.
Πρόκειται για δάνεια που υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ και οι απλήρωτες απαιτήσεις διαμορφώνονται στα 1,7 δισ ευρώ.
Η επιχειρηματολογία του Δημοσίου αναφέρεται:
- Στo γεγονός πως τα συγκεκριμένα δάνεια έλαβαν εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους σκοπούς (πχ.για ανακατασκευή οικιών σε πυρόπληκτες περιοχές). Ωστόσο πολλά δάνεια δάνεια φαίνεται πως χορηγήθηκαν από τις τράπεζες όχι για τους σκοπούς που το Δημόσιο εγγυάτο.
-Στο ότι σε αρκετές εκ των περιπτώσεων η κατάπτωση του δανείου οδηγούσε τις τράπεζες να αναζητήσουν αμέσως την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου χωρίς να πραγματοποιήσουν όσα θα έκαναν σε άλλες περιπτώσεις που ένα δάνειο περνούσε στην κατηγορία των καταγκελμένων.
Από την άλλη πλευρά υπήρχε και σαφής παρανόηση του πολίτη καθώς ένα καταγκελμένο δάνειο στο οποίο το Δημόσιο δίδει την εγγύησή του στην τράπεζα, εάν δεν αποπληρωθεί και η εγγύηση εκταμιευθεί τότε τούτη αναζητάται από τον ίδιο τον πολίτη.
Τα προβλήματα των τραπεζών
Προβλέψεις- Χρόνος Παραγραφής- Νόμος Κατσέλη
-Η ρύθμιση των εγγυήσεων αποτελεί θέμα σημαντικό για τα πιστωτικά ιδρύματα διότι για τα δάνεια αυτά οι τράπεζες δεν είχαν λάβει προβλέψεις.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι τράπεζες αντιδικούν με το Δημόσιο και επειδή οι δικαστικές διαδικασίες είναι μακροχρόνιες και αυτό δίνει τη δυνατότητα στα πιστωτικά ιδρύματα να καλύψουν σταδιακά τις προβλέψεις χωρίς αντιστοίχως να φαίνονται οι επιπτώσεις στα κεφάλαια των τραπεζών.
-Επίσης νομικά θέματα που έχουν ανακύψει είναι πως οι διεκδικήσεις των τραπεζών παραγράφονται σε μία 5ετία (γι' αυτό άλλωστε και οι τράπεζες προσφεύγουν στην Δικαιοσύνη)
-Υπάρχει περιορισμός της υποχρέωσης του Ελληνικού κράτους προς τις τράπεζες για τους δανειολήπτες που έχουν προσφύγει στο νόμο 3869/2010 (Νόμος Κατσέλη).
-Αλλα ζητήματα που θέτουν τράπεζες είναι η διαδικασία αποπληρωμής και επαναξέτασης, ο βραδύς ρυθμός εκκαθάρισης, να υπάρξει τριετές σχέδιο αποπληρωμής από επταετές που είναι σήμερα να εφαρμοστεί αναδρομικά το E- αποθετήριο και να αυξηθούν οι ανθρώπινοι πόροι.
Περιγραφή του προβλήματος
Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας είχε επιπτώσεις για τις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού, οδηγώντας σε σημαντική αύξηση των κρατικών εγγυήσεων.
Ωστόσο οι όροι της οικονομικής προσαρμογής και η συρρίκνωση του Δημόσιου τομέα οδήγησαν σε σημαντικές καθυστερήσεις αποπληρωμής των αντίστοιχων ποσών. Οι καθυστερήσεις του Δημοσίου της προηγούμενης περιόδου ανάγκασαν τις τράπεζες να καταθέσουν προσφυγές κατά του Ελληνικού Δημοσίου με σκοπό να διασφαλίσουν τις απαιτήσεις τους από την παραγραφή.
Είναι προφανές ότι ο βραδύς ρυθμός εκκαθάρισης εμπεριέχει ένα βαρύ φορτίο για τις τράπεζες εξαιτίας της μη αποπληρωμής από τον αρχικό υπόχρεο και τον εγγυητή.
Δάνεια με κρατικές εγγυήσεις στις 31.12.18
Είδος δανειστού δάνεια με κρατική εγγύηση άληκτο κεφάλαιο Ληξιπρόθεσμο
Φυσικά πρόσωπα 2,1 δισ. ευρώ 1 δισ. ευρώ 1,1 δισ. ευρώ
Απλήρωτες απαιτήσεις 0,8 δισ
Εταιρικά δάνεια 1,3 δισ 0,3 δισ 1 δισ
Απλήρωτες απαιτήσεις 0,9 δισ
Σύνολο 3,4 δισ 1,3 δισ. ευρώ 2,1 δισ.
Απλήρωτες απαιτήσεις 1,7 δισ.
Πρόσφατες εξελίξεις
Για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της έγκαιρης εκκαθάρισης των κρατικών εγγυήσεων το Υπουργείο Οικονομικών εισήγαγε την ηλεκτρονική υποβολή και πληρωμή των εγγυήσεων
μέσω της δημοσιοποίησης της υπουργικής απόφασης 2/76040/0025/09.10.2019
Επιπροσθέτως δημιουργήθηκαν τρεις επιτροπές με τη συμμετοχή του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και εκπροσώπων των τραπεζών και πραγματοποιήθηκαν πολλές συναντήσεις με σκοπό να διευθετηθούν τα τεχνικά και τα άλλα κρίσιμα ζητήματα.
Οι πρωτοβουλίες του κράτους μπορεί να βρίσκονται προς την σωστή κατεύθυνση ωστόσο δε φαίνεται να επαρκούν λόγω του μεγάλου αριθμού και της πολυπλοκότητας των ζητημάτων σε συνδυασμό με το περιορισμένο ανθρώπινο δυναμικό για την προώθηση της διαδικασίας.
Η συνολική εκτίμηση των τραπεζών είναι ότι η πλήρης εκκαθάριση των ληγμένων κρατικών εγγυήσεων απαιτεί πιο δραστικά μέτρα για τα οποία έχουν ήδη ενημερωθεί οι κρατικές αρχές.
Βασικά εμπόδια για την επίλυση με βάση τη ρύθμιση που έχει προταθεί από το ελληνικό Δημόσιο
Εκτίμηση και διαδικασία πληρωμής των ληγμένων εγγυήσεων
Το θεσμικό πλαίσιο καθορίζει μια ασαφή διαδικασία με αναδρομική μάλιστα ισχύ της υπουργικής απόφασης 2/76040/0025/09.10.2019, των αιτημάτων που έχουν υποβληθεί από τις τράπεζες η οποία χρειάζεται σημαντικό χρόνο και προσπάθεια για την ψηφιοποίηση και τη φόρτωση στο δίκτυο των ηλεκτρονικών φακέλλων στο e-Αποθετήριο (ιδιαίτερα για τα ατομικά δάνεια).
Ποια νομικά θέματα ανακύπτουν
-Ενσταση του Ελληνικού Δημοσίου να πληρώσει την απαίτηση πριν το αίτημα των τραπεζών για το ποσό το οποίο χρωστά ο αρχικός δανειστής
-Περιορισμός της ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου για τους δανειολήπτες που βρίσκονται υπό την προστασία του νόμου Κατσέλη.
-Μη πρόβλεψη κρατικών εγγυήσεων για δάνεια που χορηγήθηκαν με βάση την κοινή υπουργική απόφαση 14979/2004 κατά την διάρκεια της περιόδους από 7.10.2004 έως 29.07.2005
-Παραγραφή των αιτημάτων που έχουν υποβληθεί για λόγους που σχετίζονται με τις διοικητικές καθυστερήσεις του Ελληνικού Δημοσίου
Σχέδιο αποπληρωμής
Το σχέδιο αποπληρωμής είναι επταετές με τις περισσότερες πληρωμές να πραγματοποιούνται στο τέλος της περιόδου ενώ περιλαμβάνει μόνον τις ληγμένες εγγυήσεις της τάξης του 1,7 δισ. ευρώ και όχι τις μελλοντικές απαιτήσεις.
Απαιτήσεις για τις οποίες έχουν κατατεθεί νομικές προσφυγές δεν θα καλύπτονται από το προτεινόμενο σχέδιο αποπληρωμής.
Τι προτείνουν οι τράπεζες για την επίλυση του θέματος
Οι τράπεζες προτείνουν αντιστροφή της σημερινής διαδικασίας που μέσα από δίκες καταλήγουν ή όχι να λάβουν τις εγγυήσεις που έχουν καταπέσει.
Προτείνουν μια πολύ πιο σύντομη διαδικασία με εμπροσθοβαρή αποπληρωμή των απαιτήσεων και εν συνεχεία τον έλεγχο αυτών.
Οι προτάσεις αναφέρουν:
-Tην άμεση αποπληρωμή των απαιτήσεων των απαιτήσεων σε μία ενιαία εφάπαξ πληρωμή.
-Οι φάκελλοι θα υποβάλλονται στο e αποθετήριο αφού ωστόσο ληφθούν υπόψη οι αλλαγές που προτείνουν οι τράπεζες.
- Οι τράπεζες προτείνουν η διαδικασία να φύγει από το δικαστικό μοντέλο που de facto λόγω αδυναμιών έχει επιβληθεί και να διενεργηθούν εκτεταμένοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι που θα έχουν συμφωνηθεί μεταξύ Δημοσίου και τραπεζών και που επικυρώσουν τις απαιτήσεις σε παρόντα χρόνο ώστε να επιτραπεί η πληρωμή των εγγυήσεων.
- Στη συνέχεια κατόπιν ελέγχων των αποπληρωμών να γίνεται η ανάκτηση των πληρωμένων εγγυήσεων από το Ελληνικό Δημόσιο σε περίπτωση αποκάλυψης λανθασμένων ή πλημμελούς εφαρμογής των εναρμονισμένων standards και διαδικασιών μετά από ελέγχους δειγματοληπτικούς.
Από την πλευρά του το Ελληνικό Δημόσιο αναφέρει ότι αρκετές από τις δίκες των τραπεζών χάνονται και ως εκ τούτου η εξέταση κατά περίπτωση κρίνεται μάλλον αναγκαία.
www.bankingnews.gr
www.worldenergynews.gr
