Πως αξιολογούνται τα κέντρα βάρους της τούρκικης πολιτικής
Η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει να ετοιμάζονται για την αντιμετώπιση μείζονος πρόκλησης στρατιωτικής φύσης από την πλευρά της Τουρκίας τους επόμενους μήνες.
Τα τελευταία γεγονότα –η ουσία και όχι η προπαγάνδα- των Ιμίων αλλά και η αλληλουχία εμπρηστικής ρητορικής τόσο από την ηγεσία της γειτονικής χώρας όσο και από διάφορους παράγοντες πλησίον του περιβάλλοντος του Τούρκου Προέδρου θα πρέπει να ενεργοποιήσουν τα αντανακλαστικά των Αθηνών και Λευκωσίας πριν να είναι αργά.
Οι λόγοι για τους οποίους το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι, ο ελληνισμός είναι πολύ πιθανόν να κληθεί να αντιμετωπίσει μία «αναβαθμισμένη» ποιοτικά και ποσοτικά πρόκληση είναι διάφοροι και σύνθετοι. Επιγραμματικά υπάρχουν εσωτερικοί αλλά και εξωτερικοί παράγοντες που τείνουν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της Άγκυρας προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Αναφορικά με το εσωτερικό η κατάσταση βαίνει επιδεινούμενη για τoν Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Πρώτον, στο μέτωπο της οικονομίας η λίρα έχει καταρρεύσει, ο πληθωρισμός ανεβαίνει ενώ τα ομόλογα έχουν πλέον χαρακτηριστεί από οίκους αξιολόγησης ως «σκουπίδια».
Το μόνο που σώζει την κατάσταση για την ώρα έχει να κάνει με την μη αύξηση των επιτοκίων από την Fed κάτι το οποίο καθυστερεί την μαζική έξοδο κεφαλαίων από τη χώρα από τους ξένους επενδυτές.
Φυσικά η πολιτική και οικονομική αστάθεια αργά η γρήγορα θα δημιουργήσει μία κατάσταση δύσκολα ελεγχόμενη από το καθεστώς του Τούρκου προέδρου ο οποίος θα βρεθεί σε δύσκολη θέση αφού θα πρέπει να «δικαιολογήσει» στους ψηφοφόρους του τα τεκταινόμενα, κάτι το οποίο δεν πρόκειται να συμβεί με όρους οικονομικούς αλλά με ρητορική «παγκόσμιάς συνωμοσίας κατά του τουρκικού έθνους».
Δεύτερον, ο κύριος στόχος του Τούρκου προέδρου είναι να αλλάξει το πολίτευμα από προεδρευόμενη σε προεδρική δημοκρατία.
Οι προτεινόμενες αλλαγές εάν περάσουν από το αναμενόμενο δημοψήφισμα τον Απρίλιο, μεταξύ άλλων θα καταργήσουν την θέση του πρωθυπουργού ενώ θα δίνουν το δικαίωμα στον Ρ.Τ. Ερντογάν να μείνει σο αξίωμα έως το 2029.
Η συμμαχία με το κόμμα των Γκρίζων Λύκων (MHP) που του επέτρεψε να περάσει το σχέδιο από το κοινοβούλιο είναι προφανές πως δεν αναμένεται να του αφήσει περιθώρια για «ήπια» αντιμετώπιση των εξωτερικών ζητημάτων.
Επιπροσθέτως, επειδή οι εκτιμήσεις, για την ώρα, αναφορικά με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι οι αναμενόμενες για τον Ρ. Τ. Ερντογάν, είναι σίγουρο πως θα προσπαθήσει να ακολουθήσει την λογική της δημιουργίας «απειλής» από τον «προαιώνιο εχθρό» για να ενοποιήσει το εσωτερικό υπό την ηγεσία του. Το «έργο» το είδαμε στις τελευταίες εκλογές όπου η ηγεσία της Τουρκίας δεν δίστασε –παρά την επικινδυνότητα της κίνησης- να διαρρήξει πλήρως τις σχέσεις της με τους Κούρδους της Τουρκίας, με σκοπό την συσπείρωση των μαζών γύρω από το ΑΚΡ.
Για την Τουρκία το διακύβευμα με τους Κούρδους –αναφορικά με την εσωτερική ασφάλεια και ενότητα της χώρας- είναι τεράστιο και όμως δεν υπήρξε κανένας δισταγμός προς την υιοθετούμενη πολιτική.
Η πρόκληση μίας κρίσης από την «ακίνδυνη» -έτσι σκέφτονται για εμάς, επειδή εμείς φυσικά τους το έχουμε επιτρέψει εξήντα χρόνια τώρα- Ελλάδα είναι φυσικό να αποτελεί μία κατάσταση αποδεκτής επικινδυνότητας.
Οι κίνδυνοι από την πολιτική Trump
Στο εξωτερικό πεδίο η κατάσταση δεν είναι καλύτερη.
Στην Συρία οι τουρκικές δυνάμεις έχουν βρεθεί στο τέλμα της Αλ-Μπαμπ όπου δεν φαίνονται ικανές να εκπορθήσουν μία κωμόπολη στρατηγικής σημασίας, την οποία υπερασπίζονται λίγες χιλιάδες τζιχαντιστές.
Η πιθανότητα να βρεθούν αντιμέτωποι και με τις έμπειρες και σκληραγωγημένες μονάδες του συριακού στρατού που πλησιάζουν από νότο γίνεται όλα και μεγαλύτερη.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει αρχίσει να εφοδιάζει τους Κούρδους της Συρίας με τεθωρακισμένα οχήματα, κάτι το οποίο συμβαίνει για πρώτη φορά, και καταδεικνύει την αναβάθμιση του ρόλου τους στην επίλυση του Συριακού.
Με λίγα λόγια η Άγκυρα αντιμετωπίζει πλέον το φάσμα της κατάρρευσης σε πλήρη κλίμακα των πρώην (;) συμμάχων της (ISIS) στην Συρία, κάτι το οποίο συμβαίνει και στο Ιράκ, ενώ ταυτοχρόνως τόσο η ΗΠΑ όσο και η Ρωσία δεν φαίνεται να λαμβάνουν επί της ουσίας τις απόψεις της αναφορικά με το φύση της διευθέτησης στην Συρία.
Η Άγκυρα αρχίζει να αντιμετωπίζει το φάσμα της αναγνώρισης κάποιου είδους κουρδικής αυτονομίας στην Συρία κάτι το οποίο θα την αναγκάσει να συνορεύει με κουρδικές πολιτικές οντότητες τόσο στο Βόρειο Ιράκ όσο και στην Βόρειο Συρία.
Σε ένα μέτωπο 1.200 χλμ. η Τουρκία θα συνορεύει με… Κουρδιστάν καθώς και με κυβερνήσεις στην Βαγδάτη και τη Δαμασκό οι οποίες μόνο φιλικές δεν πρόκειται να είναι απέναντί της.
Ο απόλυτος εφιάλτης για την ηγεσία της Τουρκίας, τον οποίο έχει δημιουργήσει κατά έναν μεγάλο βαθμό η ίδια με τις πολιτικές επιλογές των τελευταίων πέντε ετών, λαμβάνει σάρκα και οστά.
To Κυπριακό και οι διαφαινόμενες αδυναμίες
Πέραν όλων των παραπάνω η Τουρκία ετοιμάζεται για την Γενεύη ΙΙ στο Κυπριακό όπου και στο συγκεκριμένο μέτωπο θα πρέπει να λάβει αυτό που θέλει, δηλαδή μία συμφωνία με ύπαρξη στρατευμάτων, κάποιας μορφής εγγυήσεων και 50-50 διακυβέρνησης όπου θα της επιτρέψει να συμμετάσχει στην μοιρασιά των υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της νήσου αλλά και να ελέγξει την διαδικασία για την πλήρη οριοθέτηση αυτής – ειδικά προς τη Δύση, δηλαδή με την… Ελλάδα.
Και εκεί το παράθυρο ευκαιρίας για την Άγκυρα είναι οι επόμενοι μήνες, πριν οι εταιρίες (για παράδειγμα η ExxonMobil, η ΕΝΙ και η TOTAL) ξεκινήσουν το κύριο έργο των ερευνών στις περιοχές που έχουν αναλάβει.
Τι θα συμβεί λοιπόν εάν και εφόσον η Άγκυρα στις διαπραγματεύσεις διαπιστώσει πως δεν λαμβάνει αυτό που θέλει ή πως υπάρχει καθυστέρηση η οποία στοιχίζει πολιτικά στο εσωτερικό και γεωπολιτικά-γεοικονομικά στο εξωτερικό;
Ανακεφαλαιώνουμε, η Τουρκία για λόγους εσωτερικούς (επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση, ανάγκη της ηγεσίας να συσπειρώσει τον λαό για να μεταβληθεί το πολίτευμα) αλλά και για λόγους εξωτερικούς (κατάρρευση στην ουσία ολόκληρης της νεοθωμανικής εξωτερικής της πολιτικής και ανάδειξη κουρδικών (ημι)αυτόνομων οντοτήτων, Κυπριακό) είναι πολύ πιθανό να αποφασίσει να «ανοίξει την πόρτα του τρελοκομείου» με τον Ελληνισμό.
Το αδύνατο σημείο του έθνους μας δεν είναι ούτε η Θράκη, ούτε το Αιγαίο και τα Ίμια, ούτε το Καστελόριζο.
Η Κύπρος, μη μέλος του ΝΑΤΟ, πιεζόμενη από την «διεθνή κοινότητα» να συμφωνήσει σε κάποια διευθέτηση αλλά και η ανάγκη της Άγκυρας για μία γρήγορη επίλυση του ζητήματος έτσι ώστε να μην χρειαστεί μετά να διακινδυνεύσει κρίση με μία μεγάλη δύναμη για τα κοιτάσματα, θα αποτελέσει πολύ πιθανόν τον κύριο στόχο της νεοθωμανικής επιθετικότητας.
Στην συγκεκριμένη εξίσωση θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός πως η Τουρκία έχει στείλει αξιόμαχες δυνάμεις από τον Έβρο στην Συρία, ενώ οι δυνάμεις της τουλάχιστον αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουν προβλήματα επάνδρωσης με έμπειρο στελεχιακό δυναμικό.
Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως μία «μετωπική» κρίση με την Ελλάδα δεν θα είναι κάτι το εύκολο.
Η Κύπρος όμως αποτελεί διαφορετική περίπτωση.
Η Άγκυρα προφανώς εκτιμά πως με τις υπάρχουσες δυνάμεις της δύναται να επιτύχει τους πολιτικούς σκοπούς της.
Το κυριότερο όμως είναι πως η Τουρκική ηγεσία πιστεύει πως η Ελλάδα δεν θα αντιδράσει σε επίπεδο που να επηρεάσει τις εξελίξεις στο νησί της Αφροδίτης.
Με βάση όλα τα παραπάνω εκτιμάται πως η Κύπρος αποτελεί το πλέον επίφοβο σημείο για μία κρίση με την Τουρκία στο άμεσο χρονικό διάστημα.
Με τη συγκεκριμένη προσέγγιση δεν εννοούμε πως η Ελλάδα δεν κινδυνεύει, φυσικά και θα εμπλακεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, απλά σε ένα μέτωπο χιλιάδων χιλιομέτρων ο Ελληνισμός θα πρέπει εστιάσει στις εξελίξεις στο νησί της Αφροδίτης και γύρω από αυτό.
Φυσικά, το να αναφερόμαστε στην πιθανότητα εκδήλωσης θερμού επεισοδίου από την Τουρκία, δεν συνεπάγεται και με την επιτυχία αυτού από την πλευρά της.
Αυτό είναι ένα άλλο θέμα προς ανάλυση…
*Ο κ. Γεώργιος Φίλης είναι διδάκτωρ Γεωπολιτικής (Durham University, UK), Αναπληρωτής καθηγητής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο τμήμα Διεθνών Επιχειρήσεων του DEREE – The American College of Greece, καθώς και επισκέπτης καθηγητής στην Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ) είναι μέλος του Institute of Diplomacy & Global Affairs (DEREE) και του Ινστιτούτου Αναλύσεων Ασφάλειας & Άμυνας (georgios.filis@hotmail.com)
www.worldenergynews.gr
Τα τελευταία γεγονότα –η ουσία και όχι η προπαγάνδα- των Ιμίων αλλά και η αλληλουχία εμπρηστικής ρητορικής τόσο από την ηγεσία της γειτονικής χώρας όσο και από διάφορους παράγοντες πλησίον του περιβάλλοντος του Τούρκου Προέδρου θα πρέπει να ενεργοποιήσουν τα αντανακλαστικά των Αθηνών και Λευκωσίας πριν να είναι αργά.
Οι λόγοι για τους οποίους το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι, ο ελληνισμός είναι πολύ πιθανόν να κληθεί να αντιμετωπίσει μία «αναβαθμισμένη» ποιοτικά και ποσοτικά πρόκληση είναι διάφοροι και σύνθετοι. Επιγραμματικά υπάρχουν εσωτερικοί αλλά και εξωτερικοί παράγοντες που τείνουν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της Άγκυρας προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Αναφορικά με το εσωτερικό η κατάσταση βαίνει επιδεινούμενη για τoν Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Πρώτον, στο μέτωπο της οικονομίας η λίρα έχει καταρρεύσει, ο πληθωρισμός ανεβαίνει ενώ τα ομόλογα έχουν πλέον χαρακτηριστεί από οίκους αξιολόγησης ως «σκουπίδια».
Το μόνο που σώζει την κατάσταση για την ώρα έχει να κάνει με την μη αύξηση των επιτοκίων από την Fed κάτι το οποίο καθυστερεί την μαζική έξοδο κεφαλαίων από τη χώρα από τους ξένους επενδυτές.
Φυσικά η πολιτική και οικονομική αστάθεια αργά η γρήγορα θα δημιουργήσει μία κατάσταση δύσκολα ελεγχόμενη από το καθεστώς του Τούρκου προέδρου ο οποίος θα βρεθεί σε δύσκολη θέση αφού θα πρέπει να «δικαιολογήσει» στους ψηφοφόρους του τα τεκταινόμενα, κάτι το οποίο δεν πρόκειται να συμβεί με όρους οικονομικούς αλλά με ρητορική «παγκόσμιάς συνωμοσίας κατά του τουρκικού έθνους».
Δεύτερον, ο κύριος στόχος του Τούρκου προέδρου είναι να αλλάξει το πολίτευμα από προεδρευόμενη σε προεδρική δημοκρατία.
Οι προτεινόμενες αλλαγές εάν περάσουν από το αναμενόμενο δημοψήφισμα τον Απρίλιο, μεταξύ άλλων θα καταργήσουν την θέση του πρωθυπουργού ενώ θα δίνουν το δικαίωμα στον Ρ.Τ. Ερντογάν να μείνει σο αξίωμα έως το 2029.
Η συμμαχία με το κόμμα των Γκρίζων Λύκων (MHP) που του επέτρεψε να περάσει το σχέδιο από το κοινοβούλιο είναι προφανές πως δεν αναμένεται να του αφήσει περιθώρια για «ήπια» αντιμετώπιση των εξωτερικών ζητημάτων.
Επιπροσθέτως, επειδή οι εκτιμήσεις, για την ώρα, αναφορικά με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι οι αναμενόμενες για τον Ρ. Τ. Ερντογάν, είναι σίγουρο πως θα προσπαθήσει να ακολουθήσει την λογική της δημιουργίας «απειλής» από τον «προαιώνιο εχθρό» για να ενοποιήσει το εσωτερικό υπό την ηγεσία του. Το «έργο» το είδαμε στις τελευταίες εκλογές όπου η ηγεσία της Τουρκίας δεν δίστασε –παρά την επικινδυνότητα της κίνησης- να διαρρήξει πλήρως τις σχέσεις της με τους Κούρδους της Τουρκίας, με σκοπό την συσπείρωση των μαζών γύρω από το ΑΚΡ.
Για την Τουρκία το διακύβευμα με τους Κούρδους –αναφορικά με την εσωτερική ασφάλεια και ενότητα της χώρας- είναι τεράστιο και όμως δεν υπήρξε κανένας δισταγμός προς την υιοθετούμενη πολιτική.
Η πρόκληση μίας κρίσης από την «ακίνδυνη» -έτσι σκέφτονται για εμάς, επειδή εμείς φυσικά τους το έχουμε επιτρέψει εξήντα χρόνια τώρα- Ελλάδα είναι φυσικό να αποτελεί μία κατάσταση αποδεκτής επικινδυνότητας.
Οι κίνδυνοι από την πολιτική Trump
Στο εξωτερικό πεδίο η κατάσταση δεν είναι καλύτερη.
Στην Συρία οι τουρκικές δυνάμεις έχουν βρεθεί στο τέλμα της Αλ-Μπαμπ όπου δεν φαίνονται ικανές να εκπορθήσουν μία κωμόπολη στρατηγικής σημασίας, την οποία υπερασπίζονται λίγες χιλιάδες τζιχαντιστές.
Η πιθανότητα να βρεθούν αντιμέτωποι και με τις έμπειρες και σκληραγωγημένες μονάδες του συριακού στρατού που πλησιάζουν από νότο γίνεται όλα και μεγαλύτερη.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει αρχίσει να εφοδιάζει τους Κούρδους της Συρίας με τεθωρακισμένα οχήματα, κάτι το οποίο συμβαίνει για πρώτη φορά, και καταδεικνύει την αναβάθμιση του ρόλου τους στην επίλυση του Συριακού.
Με λίγα λόγια η Άγκυρα αντιμετωπίζει πλέον το φάσμα της κατάρρευσης σε πλήρη κλίμακα των πρώην (;) συμμάχων της (ISIS) στην Συρία, κάτι το οποίο συμβαίνει και στο Ιράκ, ενώ ταυτοχρόνως τόσο η ΗΠΑ όσο και η Ρωσία δεν φαίνεται να λαμβάνουν επί της ουσίας τις απόψεις της αναφορικά με το φύση της διευθέτησης στην Συρία.
Η Άγκυρα αρχίζει να αντιμετωπίζει το φάσμα της αναγνώρισης κάποιου είδους κουρδικής αυτονομίας στην Συρία κάτι το οποίο θα την αναγκάσει να συνορεύει με κουρδικές πολιτικές οντότητες τόσο στο Βόρειο Ιράκ όσο και στην Βόρειο Συρία.
Σε ένα μέτωπο 1.200 χλμ. η Τουρκία θα συνορεύει με… Κουρδιστάν καθώς και με κυβερνήσεις στην Βαγδάτη και τη Δαμασκό οι οποίες μόνο φιλικές δεν πρόκειται να είναι απέναντί της.
Ο απόλυτος εφιάλτης για την ηγεσία της Τουρκίας, τον οποίο έχει δημιουργήσει κατά έναν μεγάλο βαθμό η ίδια με τις πολιτικές επιλογές των τελευταίων πέντε ετών, λαμβάνει σάρκα και οστά.
To Κυπριακό και οι διαφαινόμενες αδυναμίες
Πέραν όλων των παραπάνω η Τουρκία ετοιμάζεται για την Γενεύη ΙΙ στο Κυπριακό όπου και στο συγκεκριμένο μέτωπο θα πρέπει να λάβει αυτό που θέλει, δηλαδή μία συμφωνία με ύπαρξη στρατευμάτων, κάποιας μορφής εγγυήσεων και 50-50 διακυβέρνησης όπου θα της επιτρέψει να συμμετάσχει στην μοιρασιά των υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της νήσου αλλά και να ελέγξει την διαδικασία για την πλήρη οριοθέτηση αυτής – ειδικά προς τη Δύση, δηλαδή με την… Ελλάδα.
Και εκεί το παράθυρο ευκαιρίας για την Άγκυρα είναι οι επόμενοι μήνες, πριν οι εταιρίες (για παράδειγμα η ExxonMobil, η ΕΝΙ και η TOTAL) ξεκινήσουν το κύριο έργο των ερευνών στις περιοχές που έχουν αναλάβει.
Τι θα συμβεί λοιπόν εάν και εφόσον η Άγκυρα στις διαπραγματεύσεις διαπιστώσει πως δεν λαμβάνει αυτό που θέλει ή πως υπάρχει καθυστέρηση η οποία στοιχίζει πολιτικά στο εσωτερικό και γεωπολιτικά-γεοικονομικά στο εξωτερικό;
Ανακεφαλαιώνουμε, η Τουρκία για λόγους εσωτερικούς (επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση, ανάγκη της ηγεσίας να συσπειρώσει τον λαό για να μεταβληθεί το πολίτευμα) αλλά και για λόγους εξωτερικούς (κατάρρευση στην ουσία ολόκληρης της νεοθωμανικής εξωτερικής της πολιτικής και ανάδειξη κουρδικών (ημι)αυτόνομων οντοτήτων, Κυπριακό) είναι πολύ πιθανό να αποφασίσει να «ανοίξει την πόρτα του τρελοκομείου» με τον Ελληνισμό.
Το αδύνατο σημείο του έθνους μας δεν είναι ούτε η Θράκη, ούτε το Αιγαίο και τα Ίμια, ούτε το Καστελόριζο.
Η Κύπρος, μη μέλος του ΝΑΤΟ, πιεζόμενη από την «διεθνή κοινότητα» να συμφωνήσει σε κάποια διευθέτηση αλλά και η ανάγκη της Άγκυρας για μία γρήγορη επίλυση του ζητήματος έτσι ώστε να μην χρειαστεί μετά να διακινδυνεύσει κρίση με μία μεγάλη δύναμη για τα κοιτάσματα, θα αποτελέσει πολύ πιθανόν τον κύριο στόχο της νεοθωμανικής επιθετικότητας.
Στην συγκεκριμένη εξίσωση θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός πως η Τουρκία έχει στείλει αξιόμαχες δυνάμεις από τον Έβρο στην Συρία, ενώ οι δυνάμεις της τουλάχιστον αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουν προβλήματα επάνδρωσης με έμπειρο στελεχιακό δυναμικό.
Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως μία «μετωπική» κρίση με την Ελλάδα δεν θα είναι κάτι το εύκολο.
Η Κύπρος όμως αποτελεί διαφορετική περίπτωση.
Η Άγκυρα προφανώς εκτιμά πως με τις υπάρχουσες δυνάμεις της δύναται να επιτύχει τους πολιτικούς σκοπούς της.
Το κυριότερο όμως είναι πως η Τουρκική ηγεσία πιστεύει πως η Ελλάδα δεν θα αντιδράσει σε επίπεδο που να επηρεάσει τις εξελίξεις στο νησί της Αφροδίτης.
Με βάση όλα τα παραπάνω εκτιμάται πως η Κύπρος αποτελεί το πλέον επίφοβο σημείο για μία κρίση με την Τουρκία στο άμεσο χρονικό διάστημα.
Με τη συγκεκριμένη προσέγγιση δεν εννοούμε πως η Ελλάδα δεν κινδυνεύει, φυσικά και θα εμπλακεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, απλά σε ένα μέτωπο χιλιάδων χιλιομέτρων ο Ελληνισμός θα πρέπει εστιάσει στις εξελίξεις στο νησί της Αφροδίτης και γύρω από αυτό.
Φυσικά, το να αναφερόμαστε στην πιθανότητα εκδήλωσης θερμού επεισοδίου από την Τουρκία, δεν συνεπάγεται και με την επιτυχία αυτού από την πλευρά της.
Αυτό είναι ένα άλλο θέμα προς ανάλυση…
*Ο κ. Γεώργιος Φίλης είναι διδάκτωρ Γεωπολιτικής (Durham University, UK), Αναπληρωτής καθηγητής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο τμήμα Διεθνών Επιχειρήσεων του DEREE – The American College of Greece, καθώς και επισκέπτης καθηγητής στην Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ) είναι μέλος του Institute of Diplomacy & Global Affairs (DEREE) και του Ινστιτούτου Αναλύσεων Ασφάλειας & Άμυνας (georgios.filis@hotmail.com)
www.worldenergynews.gr
