Η σταδιακή υποχώρηση του αριθμού των έργων κλιμάκωσε τον ανταγωνισμό, με συνέπεια να επικρατήσει τάση υποχώρησης των τιμών
Το αυξημένο κόστος ενέργειας και πρώτων υλών έχει επιδεινώσει τα οικονομικά μεγέθη των επιχειρήσεων του κλάδου των μεταλλικών κατασκευών σε συνδυασμό με την υποτονική κατασκευαστική δραστηριότητα και την χαμηλή εγχώρια ζήτηση.
"Φως στο τούνελ" θα μπορούσε να αποτελέσει η προώθηση ώριμων δημοσίων έργων.
Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε από τον Αλέξη Νικολαΐδη, Economic Research & Sectorial Studies Senior Analyst της εταιρίας Infobank Hellastat, η οικονομική ύφεση που επικρατεί στη χώρα από το 2009, καθώς και τα μέτρα που λήφθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης, οδήγησαν στη διαχρονική υποχώρηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας και της οικοδόμησης κτιρίων, με συνέπεια η ζήτηση για μεταλλικές κατασκευές την τελευταία οκταετία να περιοριστεί σημαντικά.
Πλέον, η δραστηριότητα του εξεταζόμενου κλάδου διαμορφώνεται σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το παρελθόν, αν και μετά το 2014 διαφαίνεται μια τάση σταθεροποίησης και ανάσχεσης των έντονα πτωτικών ρυθμών των προηγούμενων ετών.
Βάσει εκτιμήσεων, από το 2009 έως το 2016 η αγορά εμφάνισε απώλειες μεγαλύτερες του 60%, τόσο σε αξία όσο και σε όγκο.
Μάλιστα, η επιβολή των capital controls το καλοκαίρι του 2015 και η εφαρμογή του νέου προγράμματος χρηματοδότησης της χώρας έκτοτε, ουσιαστικά «πάγωσαν» την υλοποίηση αρκετών δημοσίων επενδύσεων, προκαλώντας αβεβαιότητα τόσο στον κλάδο των κατασκευών, όσο και στους άμεσα σχετιζόμενους κλάδους.
Χαρακτηριστικά, το 2017 οι εκταμιεύσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), οι οποίες εμπεριέχουν και τις δαπάνες για δημόσια έργα, υποχώρησαν περαιτέρω κατά 5,4%, λίγο κάτω από τα €6 δισ. Επομένως, η ευρύτερη κατασκευαστική αγορά παρέμεινε υποτονική, διατηρώντας σε χαμηλά επίπεδα την εγχώρια ζήτηση μεταλλικών κατασκευών. Μάλιστα, τα μεγάλα έργα οδοποιίας έχουν ήδη ολοκληρωθεί από το 2016, ενώ μέχρι στιγμής τα νέα έργα έχουν καθυστερήσει σημαντικά. 
Οικοδομική δραστηριότητα
Η ζήτηση που προέρχεται από την οικοδόμηση εξακολουθεί να είναι χαμηλή.
Η συνολική οικοδομική δραστηριότητα, όπως εκφράζεται με τον αριθμό αδειών, μετά το 2005 -όταν και είχε διαμορφωθεί στο υψηλότερο ιστορικά επίπεδο- εμφάνιζε συνεχή κάμψη έως το 2016, ενώ το επόμενο έτος σημείωσε άνοδο 8,6% (για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια) στις 13.847 άδειες.
Έτσι, την τελευταία δεκαετία καταγράφηκε σωρευτική υποχώρηση 82%, υποδεικνύοντας τη συρρίκνωση που έχει υποστεί η οικοδομή.
Συνολικά, κατά τη διάρκεια του 2017 ολοκληρώθηκε η κατασκευή μόλις 4.930 οικοδομών, αριθμός αυξημένος κατά 14,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος (συγκριτικά, προ δεκαετίας είχαν κατασκευαστεί σχεδόν 42.000 οικοδομές).
Η ύφεση έχει προκαλέσει περιορισμό πόρων στις επιχειρήσεις και αναβολή ή καθυστέρηση στην υλοποίηση των επενδυτικών τους πλάνων για δημιουργία νέων βιομηχανικών και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων. Συνεπώς, ο αριθμός των παραγγελιών μεταλλικών κατασκευών και συναφών έργων για τις εταιρείες του κλάδου έχει μειωθεί σημαντικά.
Ενέργεια
Μέρος της ζήτησης προέρχεται από τον ενεργειακό τομέα και συγκεκριμένα τις κατασκευές εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τομέας στον οποίο δραστηριοποιείται η μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου ΜΕΤΚΑ Α.Ε.
Αναλυτικά, η ζήτηση για ηλεκτροπαραγωγικές εγκαταστάσεις με συμβατικές μεθόδους, καθώς και για συναφή ηλεκτρομηχανολογικά έργα, έχει μειωθεί αρκετά λόγω των δυσμενών συνθηκών του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, ενώ ο ενεργειακός χάρτης της χώρας σταδιακά μεταβάλλεται, καθώς παρατηρείται αύξηση της διείσδυσης του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ, έναντι της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής.
Σημειώνεται ακόμα ότι μεγάλο μέρος της εγκατεστημένης ισχύος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από παλαιωμένες και ανεπαρκείς εγκαταστάσεις.
Ο κύκλος εργασιών της ΜΕΤΚΑ τροφοδοτείται κυρίως (σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70%) από ανάληψη ενεργειακών έργων σε χώρες της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, καθώς και της Μέσης Ανατολής και Υποσαχάριας Αφρικής. Μάλιστα, στις δύο τελευταίες περιοχές η ζήτηση είναι αρκετά ισχυρή, λόγω της τάσης που επικρατεί για ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών. Ωστόσο, μειονέκτημα αποτελούν οι ενίοτε ασταθείς πολιτικές συνθήκες.
Σημαντικά προβλήματα της αγοράς
Η φθίνουσα δραστηριότητα στον κλάδο των κατασκευών και της οικοδόμησης έχει προκαλέσει τη διαχρονική υποχώρηση της εγχώριας ζήτησης για μεταλλικές κατασκευές σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Επιπλέον, η επιβολή των capital controls στα μέσα του 2015 οδήγησε στην αναβολή εκτέλεσης αρκετών επενδύσεων, λόγω της αβεβαιότητας που επικράτησε. Μάλιστα, τα επόμενα δημόσια έργα βρίσκονται σε στάδιο σχεδιασμού, χωρίς να υπάρχει ακόμα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα έναρξης των εργασιών.
Πολλές εμποροβιομηχανικές εταιρείες τα προηγούμενα χρόνια ανέβαλαν αρκετές επενδύσεις ανέγερσης μεταλλικών κτιρίων όπως αποθήκες, εργοστασιακές μονάδες κ.ά. λόγω έλλειψης ρευστότητας, προτιμώντας να αγοράζουν ή να νοικιάζουν ήδη υφιστάμενους χώρους. Συνεπώς, οι παραγγελίες που έλαβαν οι εταιρείες του κλάδου ήταν σαφώς λιγότερες.
Τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων του κλάδου τα τελευταία χρόνια έχουν επιδεινωθεί λόγω του αυξημένου κόστους πρώτων υλών, αλλά και του ενεργειακού κόστους.
Η φθίνουσα ζήτηση των προηγούμενων ετών, σε συνδυασμό με τα χαμηλά επίπεδα ρευστότητας, μείωσε σε αρκετά χαμηλά επίπεδα τη δραστηριότητα των εταιρειών του κλάδου, με συνέπεια κάποιες από αυτές να αποχωρήσουν από την αγορά.
Η σταδιακή υποχώρηση του αριθμού των έργων κλιμάκωσε τον ανταγωνισμό, με συνέπεια να επικρατήσει τάση υποχώρησης των τιμών.
Οι κατασκευαστές μεταλλικών κτιρίων υφίστανται σημαντικές καθυστερήσεις στην είσπραξη των απαιτήσεών τους από πελάτες, καθώς οι τελευταίοι αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα ρευστότητας λόγω της μειωμένης δραστηριότητάς τους.
Η δήλωση του κου Γκουζέλου
Σύμφωνα με τον κο Νικόλα Γκουζέλο, Πρόεδρο & Διευθύνοντα Σύμβουλο της IBHS, «Απαραίτητη προϋπόθεση για την επαναφορά των κλάδων που σχετίζονται με τις κατασκευές σε τροχιά ανάπτυξης αποτελεί η σταθεροποίηση των οικονομικών συνθηκών ώστε να ανακάμψει η δημόσια και ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα. Επίσης, πρέπει να αποφευχθούν νέες καθυστερήσεις σε έργα που βρίσκονται σε φάση ωρίμανσης, όπως αναβαθμίσεις αεροδρομίων, επεκτάσεις λιμανιών κ.ά. Στα πλαίσια αυτά, θετικές προοπτικές εντοπίζονται στις κατασκευές που θα υλοποιηθούν στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια, καθώς το μέγεθος του έργου αυτού μπορεί να τροφοδοτήσει σημαντικά την εγχώρια αγορά μεταλλικών κατασκευών».
Ο κύκλος εργασιών του δείγματος 54 επιχειρήσεων μεταλλικών κατασκευών το 2016 υποχώρησε κατά 19,2%, στα €480,5 εκ. Η πτώση αυτή προήλθε από την επικεφαλής ΜΕΤΚΑ Α.Ε., καθώς εξαιρουμένης αυτής, τα έσοδα των υπολοίπων εταιρειών εμφανίζονται αυξημένα κατά 9,2%.
Συνολικά, το 57% των επιχειρήσεων αύξησαν τις πωλήσεις τους, γεγονός που αποτυπώνεται στη μέση αύξηση 5,1% στο σύνολο του δείγματος (σύνολο ελληνικών επιχειρήσεων: +2,1%).
Τα συνολικά λειτουργικά κέρδη το 2016 μειώθηκαν περαιτέρω κατά 17,4%, στα €61,7 εκ., ενώ τα ΚΠΦ υποχώρησαν σε ποσοστό 32%, στα €33,5 εκ. Όπως και στην περίπτωση των εσόδων, αν εξαιρεθεί η ΜΕΤΚΑ Α.Ε., προκύπτει άνοδος τόσο των λειτουργικών, όσο και των προ φόρων κερδών.
Αναφορικά με την κατανομή των ΚΠΤΦΑ του δείγματος, το 85% των εταιρειών ήταν κερδοφόρες, με τις περισσότερες από αυτές (24 από τις 46) να εμφανίζουν άνοδο των κερδών του 2015, 17 πτώση και άλλες 4 να προέρχονται από ζημιές.
Επίσης, οι 7 στις 10 εταιρείες εμφάνισαν προ φόρων κέρδη, με 17 από αυτές να καταγράφουν άνοδο των κερδών τους, 11 πτώση και 9 να προέρχονται από ζημιές.
Επομένως, η μέση αύξηση ΚΠΦ το 2016 διαμορφώθηκε σε +25,4%, με τον κλάδο να υπερτερεί σημαντικά σε σχέση με την αντίστοιχη επίδοση στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας (+2,3%).
www.worldenergynews.gr
