Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται διάθεση των Ηνωμένων πολιτειών να επενδύσουν όλο και περισσότερο στην Ελλάδα και να αναπτυχθεί μια διευρυμένη στρατιωτική συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες.
Από την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία τον Ιούλιο του 2016 και μετά διαπιστώνουμε καθημερινά την όξυνση στις σχέσεις Τουρκίας και ΗΠΑ, που έχουν εισέλθει πλέον σε τροχιά σύγκρουσης.
Η αμερικανοτουρκική κρίση με σημαντικό αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία οφείλεται σε μια σειρά λόγων. Ο Ερντογάν θεωρεί ότι οι ΗΠΑ ενορχήστρωσαν και σχεδίασαν το πραξικόπημα σε συνεργασία με τον ιμάμη Γκιουλέν για να τον ανατρέψουν και για το λόγο αυτό αρνούνται να τον εκδώσουν. Στο μέτωπο της Συρίας που διακυβεύονται ζωτικά εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας, έχει την αίσθηση ότι οι ΗΠΑ τον υπονομεύουν με τη βοήθεια που παρέχεται στους Κούρδους αντάρτες του YPG. Οι υποθέσεις του Τουρκοϊρανού επιχειρηματία Ρεζά Ζαράμπ και του Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, πρώην αναπληρωτή γενικού διευθυντή της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, είναι ένα ακόμα αγκάθι στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Ο πρώτος κατά τη διάρκεια εκδίκασης της υπόθεσης στη Νέα Υόρκη για την παράκαμψη των οικονομικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν έκανε λόγο για εμπλοκή του Ερντογάν στην υπόθεση, όπως επίσης και άλλων υπουργών της τουρκικής κυβέρνησης. Ο Ατίλα καταδικάστηκε από την αμερικανική δικαιοσύνη σε ποινή φυλάκισης 32 ετών καθόσον βρέθηκε ένοχος για τραπεζική απάτη και συνωμοσία, με την Άγκυρα να ασκεί έντονη κριτική στην αμερικανική δικαιοσύνη. Οι συλλήψεις μελών του προσωπικού της αμερικανικής διπλωματικής αποστολής στην τουρκική επικράτεια προκάλεσαν για μια ακόμα φορά την αντίδραση των ΗΠΑ. Η υπόθεση του πάστορα Μπράνσον και της συνεχιζόμενης κράτησής του απετέλεσε την θρυαλλίδα στην ανεκτικότητα της Ουάσιγκτον απέναντι στη στάση της Άγκυρας.
Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις σε βάρος του Τούρκου υπουργού Δικαιοσύνης Αμντουλχαμίντ Γκιουλ και του υπουργού Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού και η Τουρκία ανταπάντησε και επέβαλε το πάγωμα τυχόν περουσιακών στοιχείων που διαθέτουν στην Τουρκία οι υπουργοί Εσωτερικών και Δικαιοσύνης των ΗΠΑ. Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε ότι ο Ερντογάν έχει υιοθετήσει τη θεωρία που έχει διατυπωθεί στο δόγμα Ναταβούτογλου, ότι η Τουρκία λόγω της γεωπολιτικής της θέσης και της ιστορίας της ως συνέχεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο με παγκόσμια στρατηγική σημασία. Για το λόγο αυτό διατηρεί μια ανεξάρτητη και επαμφοτερίζουσα πολλές φορές στάση σε μια σειρά θεμάτων, με αρνητικό πρόσημο για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, όπως ο στρατηγικός εναγκαλισμός της με τη Μόσχα.
Όλα τα προαναφερόμενα συντηρούν την ένταση ανάμεσα σε Τουρκία και ΗΠΑ, θέμα που προφανώς επηρεάζει τη χώρα μας και έχει διπλή ανάγνωση. Στην θετική πλευρά θα μπορούσαμε να επισημάνουμε ότι αυτή συμβάλλει στην αναβάθμιση της συνεργασίας με στρατηγική σημασία Ελλάδας - Ισραήλ - Αιγύπτου, και στην γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας μας. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται διάθεση των Ηνωμένων πολιτειών να επενδύσουν όλο και περισσότερο στην Ελλάδα και να αναπτυχθεί μια διευρυμένη στρατιωτική συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες. Πρόσφατα είχαμε την επιλογή χρησιμοποίησης της αεροπορικής βάσης στη Λάρισα αντί της βάσης του Ιντσιρλίκ από αμερικανικά μη επανδρωμένα ιπτάμενα οχήματα (drones) και την άφιξη των υπερσύγχρονων αεροσκαφών. F-22. Υπήρξε επίσης η απόφαση των ΗΠΑ για το προσωρινό πάγωμα των F-35 στην Τουρκία και η εξέταση της άρσης του εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Στα θετικά θα μπορούσε να καταγραφεί η στροφή προς την Ευρώπη που φαίνεται ότι επιχειρεί ο Ερντογάν, η οποία απομακρύνει τουλάχιστον για την ώρα το πρόβλημα των αυξημένων μεταναστευτικών - προσφυγικών ροών.
Στην αρνητική πλευρά θα μπορούσαμε να επισημάνουμε ότι μια ασταθής και απομονωμένη Τουρκία καθίσταται «νευρική» και απρόβλεπτη. Στο παρελθόν όταν η Τουρκία αντιμετώπιζε προβλήματα επιχειρήθηκε εξαγωγή αυτών. Η απορρόφηση της πίεσης από τις ΗΠΑ, δημιουργεί κινδύνους για κινήσεις εντυπωσιασμού απέναντι στην Ελλάδα με σκοπό τον αποπροσανατολισμό της τουρκικής κοινής γνώμης. Το τελευταίο διάστημα γίνονται συνεχείς αναφορές από Τούρκους αξιωματούχους και τον ίδιο τον Ερντογάν για τις ενεργειακές εξελίξεις στην περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου και την Κύπρο (π.χ. δημιουργία ναυτικής βάσης στα κατεχόμενα). Η Τουρκία έχει ήδη προαναγγείλει το επόμενο χρονικό διάστημα γεωτρήσεις στη Ν.Α. Μεσόγειο από το τουρκικό γεωτρύπανο «Πορθητής», καθόσον αντιλαμβάνεται ότι αν επιτρέψει να προχωρήσουν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί χωρίς αυτή να λαμβάνει μέρος, τότε θα χάσει την περιφερειακή της ισχύ και θα απομονωθεί. Μέχρι σήμερα το αφήγημα που υπάρχει στη χώρα μας είναι ότι σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης ή ακόμα και σύρραξης αυτή θα λήξει άμεσα ή θα είναι μικρής διάρκειας γιατί θα υπάρξει παρέμβαση του αμερικανικού παράγοντα. Τι θα συμβεί λοιπόν αν η Τουρκία δεν ελέγχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες; Οι εξελίξεις στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, απαιτούν ετοιμότητα από τη χώρα μας, καθόσον η κατάσταση που διαμορφώνεται εγκυμονεί κινδύνους και αφορά το μέλλον της ευρύτερης περιοχής (Αιγαίο, Κύπρος, κ.ο.κ.).
www.worldenergynews.gr
