Ο λαϊκισμός είναι μία μορφή πολιτικής ιδεολογίας που αντιπαραβάλει τα συμφέροντα και τις επιθυμίες της μάζας του λαού ενάντια στις ελίτ
Τον τίτλο υποναυάρχου επί τιμή, απένειμε στην αγωνίστρια της ελληνικής επανάστασης του 1821, Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος.
Μετά την απονομή, δέχτηκε σωρεία σκωπτικών σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κατηγοριών περί ακραίου λαϊκισμού.
Όταν αποδίδεται σε έναν πολιτικό ο χαρακτηρισμός του λαϊκιστή, συνήθως καταγγέλλεται μια μορφή πολιτικής που χρησιμοποιεί ένα «πολεμικό» ύφος και ένα συνδυασμό δημαγωγικού λόγου που θα μπορούσε να ενταχθεί σε επίπεδο «καφενειακών» συζητήσεων. Με αφορμή το γεγονός αυτό, να επισημάνουμε τι είναι λαϊκισμός και τι εξυπηρετεί.
Το λεξικό Cambridge, ορίζει το λαϊκισμό ως «πολιτική ιδέα και δράση που στοχεύει στην αντιπροσώπευση των επιθυμιών και των αναγκών του απλού λαού». Αν ανατρέξει κάποιος στο διαδίκτυο σχετικά με τον ορισμό του λαϊκισμού στον ιστότοπο BIKIΠΑΙΔΕΙΑ, αναγράφεται: Ο λαϊκισμός είναι μία μορφή πολιτικής ιδεολογίας που αντιπαραβάλει τα συμφέροντα και τις επιθυμίες της μάζας του λαού ενάντια στις ελίτ. Το ερωτήματα που προκύπτουν είναι τα εξής :
- Ποιος είναι ο «λαός» και ποια είναι η «ελίτ» ; Ο διαχωρισμός ανάμεσα στο λαό και την ελίτ δεν είναι ταξικός, καθόσον λαϊκιστές πολιτικοί υπάρχουν σε όλο το πολιτικό φάσμα, δεν είναι ούτε γεωγραφικός, είναι καθαρά ηθικός. Οι πολιτικοί που ρέπουν στο λαϊκισμό, εκφράζουν κατά την άποψή τους τη φωνή του λαού. Σύμφωνα με τη λογική τους, οποιοσδήποτε πολιτικός εκφράζει μια διαφορετική άποψη εξυπηρετεί «συγκεκριμένα συμφέροντα», εγχώρια ή ξένα. Είναι δηλαδή μέρος της «ελίτ». Στο πολιτικό λεξιλόγιο των λαϊκιστών απουσιάζει η λέξη συμβιβασμός. Συμβιβασμός για τους λαϊκιστές σημαίνει στην ουσία διαφθορά του λαού, γι αυτό και σε κάθε μορφή του πρέπει να απορρίπτεται.
- Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στις έννοιες λαϊκότητα και λαϊκισμός ; Η «λαϊκότητα» εκφράζει τη συμμετοχή του λαού στην άσκηση της εξουσίας και την ανάδειξη του σε καθοριστικό παράγοντα της πολιτικής ζωής και της ιστορίας. Λαϊκισμός είναι η κατ’ επίφαση λαϊκότητα, δηλαδή αυτό που δείχνει να είναι λαϊκό, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Ο λαϊκισμός στηρίζεται στην ανειλικρίνεια που γίνεται από πρόθεση, στο «χάιδεμα» αυτιών, στην παραπλάνηση του λαού, με στόχο την χειραγώγηση και καθοδήγηση του, με απώτερο σκοπό την εξυπηρέτηση μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων.
- Οι λαϊκιστές ηγέτες είναι δημαγωγοί και ενδεχομένως χαρισματικοί ; Υπάρχουν πράγματι πολλοί λαϊκιστές που υπόσχονται τα πάντα σε όλους, μιλούν μια δημώδη γλώσσα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το ίδιο κάνουν συχνά και αρκετοί μη λαϊκιστές πολιτικοί, π.χ. κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας. Η ταύτιση όλων των λαϊκιστών ηγετών ως χαρισματικών δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι αλήθεια, ότι κάποιοι επιτυχημένοι λαϊκιστές είναι χαρισματικοί ηγέτες και κάποιοι άλλοι δεν είναι. Υπάρχουν επίσης πολλοί επιτυχημένοι, μη λαϊκιστές ηγέτες που θεωρούνται και είναι χαρισματικοί.
- Ποιοι είναι οι λόγοι ζήτησης όσο και προσφοράς της λαϊκιστικής πολιτικής ; Ένας λόγος που εξηγεί την επιτυχία του λαϊκισμού είναι η εμπέδωση μιας αντίληψης, που θεωρεί τις πολιτικές ελίτ «όλες ίδιες» και ουσιαστικά «ανίσχυρες» Ένας άλλος είναι ότι ένα κομμάτι του εκλογικού σώματος πιστεύει πως σημαντικά ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται σήμερα επαρκώς από τις παραδοσιακές ελίτ. Τα παραδοσιακά κόμματα μοιάζουν να αγνοούν ότι ο λαϊκισμός μπορεί μεν να δίνει τις λάθος απαντήσεις στα σημερινά προβλήματα, αλλά τα ερωτήματα που θέτει είναι συνήθως σωστά. Προβλήματα που προκύπτουν από τη μετανάστευση, την πολυπολιτισμικότητα, κ.λπ, τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα αρνούνται να τα συμπεριλάβουν στην προεκλογική τους εκστρατεία. Αυτό έχει δημιουργήσει μια ευρεία πολιτική δυσαρέσκεια, η οποία αποτελεί γόνιμο έδαφος για την ανάδυση λαϊκιστικών κομμάτων.
Τέλος, αν υπάρχει ένα δίδαγμα που πρέπει να αντλήσουμε από την ελληνική εμπειρία σε σχέση με τον λαϊκισμό, είναι ότι ο εθνικισμός δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο του δεξιού λαϊκισμού, αλλά μπορεί να ενσωματωθεί κάλλιστα και με τον αριστερό λαϊκισμό. Η παρά φύσιν κυβερνητική συνύπαρξη ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ χωρίς ουσιαστικά προβλήματα το επιβεβαιώνει.
www.worldenergynews.gr
Μετά την απονομή, δέχτηκε σωρεία σκωπτικών σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κατηγοριών περί ακραίου λαϊκισμού.
Όταν αποδίδεται σε έναν πολιτικό ο χαρακτηρισμός του λαϊκιστή, συνήθως καταγγέλλεται μια μορφή πολιτικής που χρησιμοποιεί ένα «πολεμικό» ύφος και ένα συνδυασμό δημαγωγικού λόγου που θα μπορούσε να ενταχθεί σε επίπεδο «καφενειακών» συζητήσεων. Με αφορμή το γεγονός αυτό, να επισημάνουμε τι είναι λαϊκισμός και τι εξυπηρετεί.
Το λεξικό Cambridge, ορίζει το λαϊκισμό ως «πολιτική ιδέα και δράση που στοχεύει στην αντιπροσώπευση των επιθυμιών και των αναγκών του απλού λαού». Αν ανατρέξει κάποιος στο διαδίκτυο σχετικά με τον ορισμό του λαϊκισμού στον ιστότοπο BIKIΠΑΙΔΕΙΑ, αναγράφεται: Ο λαϊκισμός είναι μία μορφή πολιτικής ιδεολογίας που αντιπαραβάλει τα συμφέροντα και τις επιθυμίες της μάζας του λαού ενάντια στις ελίτ. Το ερωτήματα που προκύπτουν είναι τα εξής :
- Ποιος είναι ο «λαός» και ποια είναι η «ελίτ» ; Ο διαχωρισμός ανάμεσα στο λαό και την ελίτ δεν είναι ταξικός, καθόσον λαϊκιστές πολιτικοί υπάρχουν σε όλο το πολιτικό φάσμα, δεν είναι ούτε γεωγραφικός, είναι καθαρά ηθικός. Οι πολιτικοί που ρέπουν στο λαϊκισμό, εκφράζουν κατά την άποψή τους τη φωνή του λαού. Σύμφωνα με τη λογική τους, οποιοσδήποτε πολιτικός εκφράζει μια διαφορετική άποψη εξυπηρετεί «συγκεκριμένα συμφέροντα», εγχώρια ή ξένα. Είναι δηλαδή μέρος της «ελίτ». Στο πολιτικό λεξιλόγιο των λαϊκιστών απουσιάζει η λέξη συμβιβασμός. Συμβιβασμός για τους λαϊκιστές σημαίνει στην ουσία διαφθορά του λαού, γι αυτό και σε κάθε μορφή του πρέπει να απορρίπτεται.
- Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στις έννοιες λαϊκότητα και λαϊκισμός ; Η «λαϊκότητα» εκφράζει τη συμμετοχή του λαού στην άσκηση της εξουσίας και την ανάδειξη του σε καθοριστικό παράγοντα της πολιτικής ζωής και της ιστορίας. Λαϊκισμός είναι η κατ’ επίφαση λαϊκότητα, δηλαδή αυτό που δείχνει να είναι λαϊκό, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Ο λαϊκισμός στηρίζεται στην ανειλικρίνεια που γίνεται από πρόθεση, στο «χάιδεμα» αυτιών, στην παραπλάνηση του λαού, με στόχο την χειραγώγηση και καθοδήγηση του, με απώτερο σκοπό την εξυπηρέτηση μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων.
- Οι λαϊκιστές ηγέτες είναι δημαγωγοί και ενδεχομένως χαρισματικοί ; Υπάρχουν πράγματι πολλοί λαϊκιστές που υπόσχονται τα πάντα σε όλους, μιλούν μια δημώδη γλώσσα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το ίδιο κάνουν συχνά και αρκετοί μη λαϊκιστές πολιτικοί, π.χ. κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας. Η ταύτιση όλων των λαϊκιστών ηγετών ως χαρισματικών δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι αλήθεια, ότι κάποιοι επιτυχημένοι λαϊκιστές είναι χαρισματικοί ηγέτες και κάποιοι άλλοι δεν είναι. Υπάρχουν επίσης πολλοί επιτυχημένοι, μη λαϊκιστές ηγέτες που θεωρούνται και είναι χαρισματικοί.
- Ποιοι είναι οι λόγοι ζήτησης όσο και προσφοράς της λαϊκιστικής πολιτικής ; Ένας λόγος που εξηγεί την επιτυχία του λαϊκισμού είναι η εμπέδωση μιας αντίληψης, που θεωρεί τις πολιτικές ελίτ «όλες ίδιες» και ουσιαστικά «ανίσχυρες» Ένας άλλος είναι ότι ένα κομμάτι του εκλογικού σώματος πιστεύει πως σημαντικά ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται σήμερα επαρκώς από τις παραδοσιακές ελίτ. Τα παραδοσιακά κόμματα μοιάζουν να αγνοούν ότι ο λαϊκισμός μπορεί μεν να δίνει τις λάθος απαντήσεις στα σημερινά προβλήματα, αλλά τα ερωτήματα που θέτει είναι συνήθως σωστά. Προβλήματα που προκύπτουν από τη μετανάστευση, την πολυπολιτισμικότητα, κ.λπ, τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα αρνούνται να τα συμπεριλάβουν στην προεκλογική τους εκστρατεία. Αυτό έχει δημιουργήσει μια ευρεία πολιτική δυσαρέσκεια, η οποία αποτελεί γόνιμο έδαφος για την ανάδυση λαϊκιστικών κομμάτων.
Τέλος, αν υπάρχει ένα δίδαγμα που πρέπει να αντλήσουμε από την ελληνική εμπειρία σε σχέση με τον λαϊκισμό, είναι ότι ο εθνικισμός δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο του δεξιού λαϊκισμού, αλλά μπορεί να ενσωματωθεί κάλλιστα και με τον αριστερό λαϊκισμό. Η παρά φύσιν κυβερνητική συνύπαρξη ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ χωρίς ουσιαστικά προβλήματα το επιβεβαιώνει.
www.worldenergynews.gr
