Οι φετινές συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα δεν προμηνύονται καθόλου εύκολες. Με τον κόσμο να βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πολέμους, αυτόν της Ουκρανίας και αυτόν στην Μέση Ανατολή, η COP29 ξεκίνησε σήμερα στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν και θα διαρκέσει ως τις 22 του μήνα, μια μεγάλη πετρελαιούπολη με πολύ χαλαρούς δεσμούς με την πράσινη μετάβαση.
Το βασικό θέμα της συνόλου, σύμφωνα και με το Bloomberg, είναι τα χρήματα, σε μια εποχή που ο πλούσιος κόσμος παλεύει με τον πληθωρισμό, τους περιορισμένους προϋπολογισμούς και τον αυξανόμενο λαϊκισμό.
Υπάρχει, όμως, και ο Ντόναλντ Τράμπ που έχει δεσμευτεί να αποχωρήσει η χώρα του από το Σύμφωνο του Παρισιού (2015). Ο ίδιος θα πρωταγωνιστήσει σε αυτή την σύνοδο, αν και δεν θα παραβρεθεί με φυσική παρουσία σε αυτή. Η νίκη του, άλλωστε, στις τελευταίες εκλογές αναμένεται να δηλητηριάσει τις πολιτικές για το κλίμα. Η πολυδιαφημισμένη απόσυρση του από το Σύμφωνο αναμένεται να δημιουργήσει εντάσεις ανάμεσα στις βιομηχανικές οικονομίες και στις αναπτυσσόμενες.
Τα διακυβεύματα της Συνόδου
Αρχικά φαινόταν ότι στην Σύνοδο θα γινόταν περισσότερο μια μάχη λεόντων για τον διαμοιρασμό των χρημάτων. Στην πραγματικότητα, αυτό που αναμένεται να συμβεί είναι κάτι πολύ πιο σημαντικό: θα ξεκινήσει η διαδικασία για την ανατροπή των επιπτώσεων από την αύξηση της θερμοκρασίας και την κλιματική, από τις διάφορες ώρες που συμμετέχουν; Μόνο οι εξαγωγές από της καύσεις του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, έχουν καταγράψει άνοδο ρεκόρ το τελευταίο διάστημα, με τον κόσμο να ελπίζει πως αυτή η κατάσταση σύντομα θα αρχίσει να αντιστρέφεται.
Οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να προειδοποιούν ότι ο πλανήτης έχει εισέλθει σε μια κρίσιμη δεκαετία για την αντιστροφή των επιπτώσεων αύξησης των εκπομπών ρύπων. Ο στόχος αυτός μαζί με την συνολική προσπάθεια για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας, διακυβεύεται από την δέσμευση του Τράμπ να αυξήσει την παραγωγή ορυκτών καυσίμων.
Οι βετεράνοι της όλης διαδικασίας είναι προετοιμασμένοι. Έχουν περάσει πια 8 χρόνια από την Σύνοδο του Μαρακές κατά την οποία δεσμεύτηκαν να τηρούν την Συμφωνία του Παρισιού. Στόχος είναι η διατήρηση της θερμοκρασίας του πλανήτη πολύ κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου, από τα προβιομηχανικά επίπεδα και ιδανικά όχι περισσότερο από 1,5 βαθμούς Κελσίου, πριν από το τέλος του αιώνα. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα πρέπει οι εκπομπές ρύπων να αρχίσουν να μειώνονται με γρηγορότερους ρυθμούς. Ο Τραμπ, ωστόσο, φαίνεται να έχει αποφασίσει να αποσύρει την χώρα από κάθε είδους συζήτηση σχετική με το κλίμα. Οι ΗΠΑ αποτελούν τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα αερίων του θερμοκηπίου.
Μια νέα δέσμευση για το κλίμα
Λίγοι είναι οι παγκόσμιοι ηγέτες που αναμένεται να δώσουν το παρόν στο Μπακού. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δεν θα παρευρεθεί λόγω της πολιτικής κρίσης που αντιμετωπίζει. Ο Εμμανουέλ Μακρόν είχε επιλέξει συνειδητά να απέχει, ενώ η πρόεδρος Φον Ντερ Λάιεν δεν ήθελε, επίσης, να συμμετέχει. Η Παπούα Νέα Γουινέα μποϊκοτάρει εντελώς τις συνομιλίες, ενώ άλλα μεγάλα ονόματα που όπως Πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο Κινέζος πρωθυπουργός Σι Τζινπίνγκ και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.
Η χρηματοδότηση του κλίματος
Βασικός στόχος της COP29 είναι να καταλήξει σε ένα «Νέο συλλογικό ποσοτικοποιημένο στόχο» για τη χρηματοδότηση του κλίματος. Το νέο αυτό σχέδιο πρόκειται να αντικαταστήσει την υποχρέωση των πλούσιων χωρών να παρέχουν 100 δις στις φτωχότερες χώρες για να πριμοδοτήσουν την πράσινη ανάπτυξη και την προστασία από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Το ποσό αναμένεται να αυξηθεί σε τρισεκατομμύρια για να καλύψει τις ανάγκες των αναπτυσσόμενων χωρών.
Εκτός από τους λογαριασμούς κεφαλαίων πλούσιων χωρών, μεγάλο μέρος των δεσμευμένων χρημάτων, θα προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα και τις πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες. Ο τρόπος που θα δίνονται τέτοια κίνητρα, είναι μια βασική λεπτομέρεια που καθορίζει την αξιοπιστία κάθε μεγάλης υπόσχεσης που δίνεται για τα οικονομικά.
Τα ανεπτυγμένα κράτη θα πιεστούν να δεσμεύσουν πολύ περισσότερο δημόσιο χρήμα από αυτό που ήδη συνεισφέρουν . Η αραβική ομάδα χωρών έχει προτείνει ένα ποσό 441 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά μοιάζει να είναι υπερβολικό για τους πλούσιους διαπραγματευτές του κόσμου, δεδομένου των ήδη εκτεταμένων προϋπολογισμών τους. Οι μικρές νησιωτικές χώρες, όπως οι Μπαχάμες θέλουν να διασφαλίσουν ότι υπάρχουν χρήματα όχι απλώς για να μεταβούν, αλλά και για να προσαρμοστούν στους συχνότερους τυφώνες και στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Η στάση της Κίνας
Μια από τις μεγαλύτερες αφορά την στάση της Κίνας αναφορικά με την ένταξη της σε αυτή την δεξαμενή χορηγών για το κλίμα. Εδώ και χρόνια οι άλλες δυο μεγάλες δυνάμεις, ΗΠΑ και ΕΕ ήθελαν να αναγκάσουν τον μεγαλύτερο παραγωγό ρύπων να πληρώσει. Η ΕΕ πια έχει αρκετά περιορισμένου οικονομικούς πόρους. Το Πεκίνο από την πλευρά του, προσπαθεί να υπερασπιστεί την θέση του σαν αναπτυσσόμενο έθνος, κάτι που θα το έπρεπε από το να πληρώσει τα απαιτούμενα ποσά. Βρίσκεται, όμως, μπροστά και σε μια χρυσή ευκαιρία να αναλάβει τα σκήπτρα από τις ΗΠΑ.
Οι αγορές άνθρακα
Άλλος ένας στόχος της φετινής Συνόδου είναι να τεθούν κανόνες για την εμπορία πιστώσεων άνθρακα μέσω ενός μηχανισμού του ΟΗΕ. Οι συνομιλίες αυτές για το λεγόμενο Άρθρο 6, επιτευχθούν θα είναι μια μικρή νίκη, καθώς για χρόνια παραμένουν κολλημένες. Οι διαπραγματευτές πρέπει ακόμη να συμφωνήσουν τα πρότυπα για τις αποσύρσεις, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου χειρισμού συμβάντων όπου ο άνθρακας διαρρέει πίσω στην ατμόσφαιρα. Ο μηχανισμός αυτός θα βοηθά τις χώρες να πετύχουν τους στόχους τους με προσιτό κόστος και θα ασκούν πιέσεις στις παγκόσμιες αγορές.
Άλλοι στόχοι για το κλίμα
Η συζήτηση θα στραφεί και γύρω από την Εθνικά Αποφασισμένη Συνεισφορά. Οι χώρες θα πρέπει ως τον ερχόμενο Φεβρουάριο να παρουσιάσουν τους στόχους τους, σε επίπεδο οικονομίας, για την μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου με ορίζοντα το 2035. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν ήδη καταθέσει τα πλάνα τους.
Η νίκη του Τράμπ μπορεί να λειτουργήσει σαν δαμόκλειος σπάθη. Από τη μία επηρεάζει σημαντικά τις αγορές και λειτουργεί ανασταλτικά για διάφορα πλάνα σχετικά με τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, αλλά μπορεί να αποτελέσει και έναυσμα ώστε οι χώρες να συσπειρωθούν και να γίνουν πιο αποφασιστικές γύρω από τα θέματα του κλίματος.
Οι χώρες σε μεγάλο ποσοστό συμφωνούν ότι ήρθε η ώρα να απομακρυνθούν από την χρήση ορυκτών καυσίμων. Αλλά η δυναμική αυτής της δέσμευσης συνεχίζει να παραμένει λιγάκι ασαφείς, καθώς χώρες όπως η Σαουδική Αραβία βλέπουν κάποιον δόλο πίσω από αυτό, ενώ οι ΗΠΑ προετοιμάζονται για νέες γεωτρήσεις.
Στα παραλειπόμενα της Συνόδου ένας ανώτερος αξιωματούχος της COP29 μαγνητοσκοπήθηκε κρυφά να συζητά πιθανές συμφωνίες για ορυκτά καύσιμα, σύμφωνα με το BBC. Το Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται σε συνομιλίες για να διατηρήσει τη ροή φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας προς την Ευρώπη. Επίσης, αναμένονται πολλοί ηγέτες επιχειρήσεων, όπως ο Darren Woods της Exxon Mobil Corp. Αλλά την παράσταση θα συνεχίσει να κλέβει ο Τραμπ και οι επικείμενες πολιτικές του.
www.worldenergynews.gr
